به گزارش مشرق، سه سال پیش در چنین روزهایی عده‌ای مشغول جشن و پایکوبی بودند و به مردم می‌گفتند سختی‌ها و مشکلات اقتصادی با امضای برجام به سر آمد و پایان‌پذیرفت! این جریان به مدد حاشیه‌های پرهیاهو در سومین سالگرد برجام از توافقی که مدعی بود توافق قرن است و حلال همه مشکلات، بی‌سر و صدا عبور می‌کند.
بیشتر بخوانید:
ظریف: برجام همچنان یک پیروزی است
چرا اروپا از دولت روحانی، سود تجاری می‌برد؟+ نمودار
«کلید چرخید،ایران خندید»، «خورشید درخشان شد»، «آغاز عصر ایرانی»، «انفجار امید»، «پیروزی بدون جنگ»، «حصر ایران شکست»، «خجسته باد این پیروزی»، «مُهر تدبیر بر پیشانی تحریم»، «توافق قهرمانانه ایران»، «ظریف گل زد، ایران خندید»و...اینها بخشی از تیترهای صفحه اول روزنامه‌های زنجیره‌ای در ۲۴ تیر ۹۴- یک روز پس از امضای برجام- است. همین روزنامه‌ها در دی ماه ۹۴ با تیتر درشت نوشتند که «تحریم‌ها به تاریخ پیوست» و «صبح بدون تحریم» فرارسید و «فروپاشی تحریم‌ها» رخ داد!
اما این روزها و در سومین سالگرد امضای برجام، این توافق که دولتمران و مدعیان اصلاحات، آن را «فتح الفتوح» و «آفتاب تابان» و «معجزه قرن»، «نشانه تسلیم‌های قدرت‌های بزرگ مقابل ایران» و «بزرگتر از فتح خرمشهر» نامیدند، هیچ جایی در صفحات اول روزنامه‌های زنجیره‌ای ندارد.
مدعیان اصلاحات و برخی دولتمردان بدون توجه به خسارت محض برجام و تجربه مهم و پرهزینه توافق هسته‌ای، این روزها به بسته توخالی اروپایی‌ها دل خوش کرده و زمزمه برجام موشکی سر می‌دهند!
روحانی -۲۳ تیر ۹۴- گفت:«به ملت شریف ایران اعلام می‌کنم که طبق این توافق، در روز اجرای توافق(دی ماه ۹۴) تمامی تحریم‌ها، حتی تحریم‌های تسلیحاتی، موشکی هم به صورتی که در قطعنامه بوده، لغو خواهد شد. تمام تحریم‌های اقتصادی شامل مالی، بانکی، بیمه، حمل‌ونقل، پتروشیمی و فلزات گرانبها به طور کامل لغو خواهد شد و نه تعلیق».
روزنامه کیهان-۲۴ تیر ۹۴- در گزارشی با عنوان «۱۸۰ درجه اختلاف، دو روایت از یک توافق» نوشت: «دو طرف بالاخره پس از طولانی‌ترین مذاکرات سیاسی معاصر، به جمع‌بندی نهایی رسیدند. اگرچه بررسی بیش از۱۵۰ صفحه توافق و ضمائم آن کاری زمان بر و حساس است اما شواهد اولیه حاکی از قابل تامل بودن توافق مذکور است. توافقی که مقایسه آن با خطوط قرمز هسته‌ای، نتایج امیدوارکننده‌ای به دست نمی‌دهد...رسانه‌های داخلی متنی را از قول وزارت امور خارجه کشورمان منتشر کردند که به نوعی می‌توان آن را فکت شیت ایرانی توافق دانست. محتوای این متن چنان بود که گویا تمام خطوط قرمز هسته‌ای کشورمان رعایت شده و توافقی برد - باخت به نفع ایران شکل گرفته است! اما انتشار متن اصلی نشان داد واقعیت‌های موجود چیز دیگری است که از جمله می‌توان به موارد زیراشاره کرد:»رفع تحریم‌ها یکباره نبوده و تدریجی است»،» تحریم‌ها لغو نشده بلکه تعلیق می‌شوند و لغو تحریم‌ها ۸ سال بعد اتفاق خواهد افتاد»، «محدودیت غنی‌سازی بیش از ۳،۵ درصد ۱۵ ساله خواهد بود».»
روزنامه کیهان همچنین -۱۵ فروردین ۹۴- چند ماه پیش از امضای برجام، در مطلبی با عنوان «برد- برد نتیجه داد هسته‌ای می‌رود تحریم‌ها می‌ماند!» نوشت:«با توجه به محتویات توافق، این نتیجه به دست می‌آید که آنچه طرف غربی در این مذاکرات به دست آورد، شفاف، قابل شمارش و الزام آور است و در مقابل آنچه ما به دست آوردیم مبهم و قابل تفسیر است».
در این گزارش تاکید شد:«معماری تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای ایالات متحده در بخش اعظم دوره توافق حفظ شده و امکان بازگشت فوری آنها درصورت بروز مورد جدی عدم کارایی را فراهم می‌کند».
گزارش فوق تصریح کرد که با این رویکرد، در نهایت ضمن از دست رفتن توانایی‌های هسته‌ای کشورمان، تحریم‌ها پابرجا خواهد ماند.
وعده‌های برجامی
دولتمردان در طول مذاکرات هسته‌ای و پس از امضای توافق، تمامی امور حتی آب خوردن مردم را نیز به برجام گره زده و وعده دادند که تمامی مشکلات اقتصادی مردم با امضای برجام رفع خواهد شد.
به این اظهارات توجه کنید:
- حسن روحانی: تحریم‌های ظالمانه باید از بین برود تا سرمایه بیاید و مشکل محیط‌زیست،اشتغال، صنعت و آب خوردن مردم حل شود، منابع آبی زیاد شده و بانک‌ها احیا شوند. (خرداد ۹۴)
- اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور: دولت می‌تواند در دوران پساتحریم با برنامه‌ریزی جدی، انبوهی از سرمایه را وارد کشور کند.
- علی یونسی، دستیار رئیس‌جمهور: مهم‌ترین وظیفه دولت برای رفع بیکاری «توافق برجام» بود.
- نوبخت، معاون رئیس‌جمهور: باید تحریم‌ها برداشته شود تا پروژه‌های عمرانی را تکمیل کنیم.
- محمد نهاوندیان، معاون اقتصادی رئیس‌جمهور: بعد از توافق منتظر رشد اقتصادی، کاهش تورم و خروج از رکود باشید.
- مجید انصاری، معاون پارلمانی دولت یازدهم: دولت بعد از اجرایی کردن توافق و رفع تحریم‌ها، گشایش بزرگی را برای جذب سرمایه‌گذاری، ایجاداشتغال برای جوانان ایجاد خواهد کرد.
- محمد علی نجفی، دبیر وقت ستاد هماهنگی اقتصادی دولت: توافق هسته‌ای موجب خروج سریع کشور از رکود خواهد شد.
- ولی‌الله سیف، رئیس‌بانک مرکزی: امسال (سال ۹۴) اقتصاد ایران بعد از توافق هسته‌ای شکوفا خواهد شد.
- علی یونسی، دستیار رئیس‌جمهور: اکنون کشور از بیکاری رنج می‌برد، جوانان مشکل عدم استطاعت مالی برای ازدواج دارند و دولت وظیفه دارد این مشکلات را برطرف کند و امیدوارم با لغو تحریم‌ها این مشکلات برطرف شده و کارهای عمرانی نیز با سرعت بیشتری انجام شود.
- علی طیب‌نیا، وزیر اقتصاد دولت یازدهم: سال ۹۴ با توافق هسته‌ای بذر اقتصاد ایران به ثمر می‌نشیند.
- روحانی: تحریم‌های بانکی، مالی، پولی، نفتی، پتروشیمی، بیمه، حمل‌ونقل و همه تحریم‌های هسته‌ای برداشته شد و شرایط برای فعالیت اقتصادی مردم ما آماده‌تر شد. (فروردین۹۵)
- روحانی: فقط سه ماه از اجرای برجام گذشته اما برخی فکر می‌کنند ۳۰ سال گذشته است. در این سه ماه ببینید چه گشایش‌های فراوانی ایجاد شده است؟ (فروردین ۹۵)
- حسن روحانی: ما در سال ۹۵ بهاری را آغاز می‌کنیم که در آن بانک‌ها و بیمه‌های ما تحریم نیستند و می‌توانیم با کشورهای مختلف تجارت داشته باشیم و سرمایه‌گذاری‌ها در کشور ما آغاز شده و قراردادهای بسیار مهمی در سطوح مختلف با کشورهای دنیا به امضا رسیده است. (اسفند ۹۴)
هسته‌ای رفت، تحریم‌ها ماند!
برجام امضا و اجرا شد. با اجرای توافق، صنعت هسته‌ای کشورمان تقریباً تعطیل شد؛ اما مشکل رکود، تورم، بیکاری، صنعت، ازدواج، پروژه‌های عمرانی و...در جای خود باقی ماند. چرخ سانتریفیوژها از کار افتاد و متاسفانه به دلیل چیدن تمامی تخم مرغ‌ها در سبد برجام از سوی دولت و کم توجهی به ظرفیت‌های عظیم داخلی و در نهایت به دلیل کارنامه ضعیف اقتصادی دولت، چرخ بسیاری از کارخانه‌های بزرگ و مجموعه‌های تولیدی نیز از کار افتاد. اوباما با خوشحالی اعلام کرد که بدون شلیک حتی یک گلوله، صنعت هسته‌ای ایران را از کار انداختیم. پس از آن مقامات ارشد دولت اوباما اعلام کردند که ما صنعت هسته‌ای ایران را از کار انداختیم و حالا نوبت دولت بعدی آمریکاست تا همین رویکرد را در قبال صنعت موشکی ایران پیاده کند.
نتیجه برجام و اینکه «هسته‌ای رفت ولی تحریم‌ها پابرجاماند» برای چندمین بار ثابت کرد که مشکلات اقتصادی مردم با دست کشیدن از نقاط قوت ملی، سامان نمی‌یابد. انتظار از دولت این بود که صادقانه به مردم بگوید که دوگانه معیشت و انرژی هسته‌ای اساسا غیر واقعی و غیر حقیقی است. اما متاسفانه دولتمردان و حامیان دولت از انجام این امر امتناع کرده و به انکار وعده‌ها روی آوردند.
- محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه: هدف اصلی مذاکرات، لغو تحریم‌ها نبود.
- محمد باقر نوبخت، معاون رئیس‌جمهور: مردم بعد از توافق هسته‌ای انتظار بیش‌ازحد از اقتصاد نداشته باشند.
- عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی: بازار مسکن بازار داخلی است و توافق هسته‌ای خیلی نمی‌تواند تأثیر مستقیمی بر روی این بازار داشته باشد.
- عباس عراقچی، رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام: برجام توافق اقتصادی نبود.
پول‌های بلوکه‌شده
در طول مذاکرات هسته‌ای دولت یازدهم، یکی از وعده‌های اصلی مسئولان برای توجیه نیاز کشور به توافق هسته‌ای، بازپس‌گیری پول‌های بلوکه‌شده ایران در سال‌های تحریم بود. مسئولین دولتی مدعی بودند که به واسطه توافق هسته‌ای حدود ۱۰۰ میلیارد تا ۱۵۰ میلیارد دلار به کشور بازمی‌گردد.
یکی از مهم‌ترین دلایل طرح این ارقام کلان توسط دولتی‌ها برای پول‌های بلوکه‌شده، همراه‌سازی مردم با سیاست خارجی دولت بود و با این اقدام قصد داشتند نیاز به انعقاد قرارداد به هر قیمتی را توجیه کنند.
اما اعلام نرخ‌های نجومی و وعده ارقام کلان برای آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده ایران در پسابرجام، زیاد دوام نیاورد و پس از امضای توافق رفته رفته مسئولان به سراغ اعلام ارقام متفاوت از گذشته رفتند و حباب وعده‌های قبلی را ترکاندند.
به عنوان نمونه محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه و سخنگوی دولت پس از گذشت حدود یک ماه از روز امضای برجام، رقم جدید را برای مردم بیان کرد و گفت: «پول بلوکه‌شده دولت ۶ یا ۷ میلیارد دلار است»!
در نهایت روحانی-مهر ۹۴- آب پاکی را روی دست مردم ریخت و گفت که پول‌های بلوکه‌شده آزاد و خرج شده است و دیگر مردم نباید امیدی به بازگشت این پول‌ها داشته باشند!
دلار هزار تومانی، دلار ۸ هزار تومانی!
دوگانه دروغین «معیشت-هسته‌ای» و وعده‌های نجومی دولتمردان و رسانه‌های زنجیره‌ای کار را به جایی رساند که برخی از مردم برای شادی به خیابان‌ها آمده و در جشن‌های کذایی، هر دلار را با اسکناس ۱۰۰۰ و ۵۰۰ تومانی مقایسه می‌کردند و تصور می‌شد ارزش پول ملی و قدرت خرید مردم، ۴ تا ۸ برابر افزایش خواهد یافت.
اکنون از آن شادی و جشن کذایی با دلار ۱۰۰۰ و ۵۰۰ تومانی رسیده‌ایم به دلار ۸۰۰۰ تومانی. این در حالی است که در روز اجرای برجام- دی ماه ۹۴- قیمت دلار حدود ۳۵۰۰ تومان بود
التهاب مسکن، خودرو، سکه
دولتمردان در سال ۹۴ مدعی بودند که مشکلات اقتصادی اعم از رکود و تورم با برجام رفع خواهد شد. اکنون دلار ۸۰۰۰ تومانی و سکه ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومانی و افزایش ۳۵ درصدی قیمت مسکن در یک‌سال اخیر و افزایش سرسام‌آور اجاره مسکن و قیمت خودرو در یک‌سال اخیر را می‌توان میوه‌های برجام نامید. میوه‌هایی که نتیجه معطل نگه داشتن اقتصاد کشور و چیدن همه تخم‌مرغ‌ها در سبد برجام است.
اشتغال
روحانی - خرداد ۹۴ - گفت: «تحریم‌های ظالمانه باید از بین برود تا سرمایه بیاید و مشکل محیط زیست، اشتغال، صنعت و آب خوردن مردم حل شود، منابع آبی زیاد شده و بانک‌ها احیا شوند».
روحانی همچنین- دی ماه ۹۵- در نشست خبری گفت:«یکی از اهداف بزرگ ما در مسئله برجام ایجاد اشتغال برای جوانان بود».
طبق گزارش مرکز آمار ایران در پایان سال ۹۶، ۲۳ استان نرخ بیکاری دو رقمی و فقط ۸ استان نرخ تک‌رقمی داشته‌اند. در توضیح کیفیت آمار مرکز آمار، گفتنی است که این مرکز، هر فرد که در هفته دو ساعت کار کند را شاغل حساب می‌کند!
گونی و سوخت هواپیما!
روحانی در تیرماه ۹۴ گفته بود: تمامی تحریم‌های مالی و بانکی و حتی تحریم‌های تسلیحاتی، یکباره و به طور کامل لغو خواهد شد و نه تعلیق.
وی در اردیبهشت ۹۷ در اعترافی دیرهنگام گفت: «نمی‌خواهم به صراحت نکاتی را بگویم، ممکن است برای بعضی‌ها خوشایند نباشد. من از سیستم ارز در چهار سال گذشته ناراضی بودم از سیستم فعلی هم خیلی خشنود نیستم. ما باید به سیستم سوم برسیم. چهار سال گذشته می‌رفتیم با گرفتاری فراوان اسکناس تهیه می‌کردیم در هواپیما می‌گذاشتیم، بیمه می‌کردیم در فرودگاه با ماشین مسلح ارز را در بانک مرکزی می‌آوردیم صبح چند گونی دلار را به صرافی‌ها می‌دادیم، صرافی‌ها هم خداوند عاقبت همه ما را به خیر کند.
چطور تقسیم می‌کردند و به کی می‌دادند؛ جنس‌هایی هست در میوه‌فروشی وقتی پرتقال می‌آید میوه‌های خوب را زیر می‌گذارد و می‌گوید قبلاً فروختم، پرتقال خوب زیر می‌ماند برای از ما بهتران.»!
این اظهارات تأمل‌برانگیز روحانی در حالی بود که تا پیش از این مقامات ارشد دولت تاکید داشتند که کشور هیچ مشکلی در نقل و انتقال پول نفت و سایر منابع ارزی خود ندارد!
در اسفند ۹۶ نیز برگی دیگر از خسارت محض برجام نمایان شد. در آن مقطع توهین آشکار و گستاخی بی‌شرمانه آلمانی‌ها در امتناع از تأمین سوخت هواپیمای حامل محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان، بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها داشت. فعالین فضای مجازی با اشاره به این اتفاق تلخ نوشتند: «برجام، چرخ هواپیمای ظریف را هم نچرخاند چه رسد به چرخ اقتصاد کشور!».
مگر دیوانه‌اند!
روحانی در زمان انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم در توضیح چرایی اولویت مذاکره با آمریکایی‌ها در مقابل تروئیکای اروپایی گفته بود: «بنده معتقدم مذاکره با آمریکا راحت‌تر از مذاکره با اروپاست چرا که اروپایی‌ها به دنبال «آقا اجازه» از آمریکا هستند.... آمریکایی‌ها کدخدای ده هستند، با کدخدا بستن راحت‌تر است»!
وی در آبان ۹۶ گفت: «داستان مضحکی اتفاق افتاده؛ می‌گویند تعهدی که قبلا بستیم، فعلا قرص و محکم نباشد، درباره موضوع دیگری حرف بزنیم! آمریکا با زبان و عمل می‌گوید که اهل مذاکره و تعهد نیست اما به برخی کشورهای شرق آسیا (کره شمالی) می‌گوید بیا با ما مذاکره کن؛ مگر دیوانه‌اند که با شما مذاکره کنند؟ شما به مذاکره‌ای که به تایید سازمان ملل رسیده، پایبند نیستید».
ظریف مهرماه ۹۶ گفته بود: «حتی نمی‌توانیم یک حساب بانکی در انگلیس باز کنیم» و عراقچی هم اواخر سال گذشته گفته بود: «برجام را داستان موفقی نمی‌دانیم چون تحریم‌ها لغو نشد».
علاوه بر این ظریف - اسفند ۹۶ - گفت: «در حال حاضر دو گروه برجام را نقض کرده‌اند؛ آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها. آمریکایی‌ها به دلیل سیاست‌های واشنگتن و اروپایی‌ها به دلیل سیاست‌های آمریکا».
دیروز سالگرد امضای برجام بود. علی‌رغم خروج آمریکا از توافق و «وعده‌های سرِخرمن» اروپا، متاسفانه دولت همچنان رویکرد خسارت‌بار «حفظ توافق به هر قیمت» را دنبال می‌کند. در این میان عمل به اقتصاد مقاومتی و بهره‌مندی از ظرفیت‌های عظیم داخلی نیز همچنان در حاشیه قرار دارد.
این روزها و در سومین سالگرد امضای توافق، باید از برجام گفت و شنید اما نه برای گرفتن مچ و یقه این و آن، بلکه برای عبرت‌آموزی. کشوری که از واقع دیروز درس نگیرد باید منتظر عبرت‌های جدیدتر و سخت‌تر باشد. بی‌شک یکی از اصلی‌ترین اهداف حاشیه‌سازی‌های بی‌مورد و هدفدار این روزها، به حاشیه راندن همین درس‌ها و عبرت‌هاست تا نگذارند سرنوشت تلخ برجام، به تجربه‌ای تاریخی برای ملت تبدیل شود.
۰۸:۵۵ - ۱۳۹۷/۰۴/۲۴
