به گزارش مشرق، روزنامه آمریکایی «والاستریتژورنال» در گزارشی بامداد شنبه به مرور آخرین رایزنیها با دولت «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا درباره توافق هستهای ایران و گروه ۱+۵ (برجام) پرداخته که شرح آن در زیر آمده است.
این هفته، هفتهای سرنوشتساز برای «برجام» خواهد بود و «دونالد ترامپ» با فرارسیدن چند ضربالاجل بایستی بار دیگر موضع دولتش را در چند مورد کلیدی درباره این توافق هستهای اعلام کند.
انتظار میرود آقای ترامپ با تکرار موضعی که قبلاً در ماه اکتبر اعلام کرد، بار دیگر کنگره کشورش را از ناهمسویی توافق هستهای برجام با منافع ایالات متحده مطلع کند. رئیسجمهور ترامپ همچنین از روز چهارشنبه به بعد ممکن است از تمدید معافیتهای تحریمی صادر شده برای ایران ذیل برجام خودداری کند؛ اقدامی که باعث نقض مفاد برجام توسط ایالات متحده آمریکا خواهد شد.
ترامپ برای نگاه داشتن آمریکا در برجام بایستی هر ۹۰ روز یکبار تحریمهایی که در قوانین مختلف آمریکا به بهانههای هستهای علیه ایران صادر شدهاند را تعلیق کند. ایران در برجام موافقت کرده در ازای معلق شدن تحریمهای آمریکا، سازمان ملل و سایر کشورها بخشهایی از برنامه هستهای خود را محدود کند.
ناآرامیهای اخیر در ایران بر ابهامها پیرامون این وضعیت اضافه کردهاند. دونالد ترامپ با انتقاد از مزایای اقتصادی که به گفته او این توافق هستهای به حکومت ایران هدیه کرده از آشوبگران در ایران حمایت کرده است.
با آنکه ترامپ ممکن است این اعتراضات را دستاویزی برای عدم تعلیق تحریمها قرار دهد این نیز محتمل است که او پس از امضای معافیتهای تحریمی گامهای دیگری را برای تنبیه ایران در دستور کار قرار دهد.
بسیاری از مشاوران ترامپ که منتقد توافق هستهای هستند از او خواستهاند ضمن حفظ آمریکا در این توافق، در جستجوی روشهای دیگری برای مقابله با فعالیتهای ایران در منطقه باشد. «رکس تیلرسون»، وزیر خارجه و «جیمز متیس»، وزیر دفاع آمریکا مشاورانی هستند که علناً این موضع را اختیار کردهاند.
آقای متیس روز جمعه به سوال خبرنگاران پنتاگون درباره اینکه آیا مشورتهایش به رئیسجمهور درباره برجام تغییر کرده یا خیر پاسخ نداد، اما گفت: «فکر نمیکنم این تظاهراتها هیچ تأثیری در توصیههای من به رئسجمهور داشته باشد.»
تیلرسون روز جمعه گفت احتمال دارد ترامپ، هفته آینده و در آستانه فرارسیدن ضربالاجلهای فوقالذکر تحریمهای دیگری را که ارتباطی با توافق هستهای ندارند معرفی کند. او به شبکه خبری «سیانان» گفت: «این تحریمها در راهند.»
دیگر مشاوران میگویند به نظر میرسد ترامپ با درخواستها برای تمدید معافیتهای تحریمی همراه شده؛ آنها در عین حال، این نکته را به عنوان احتیاط گوشزد میکنند اطلاعی از اینکه ترامپ چه خواهد کرد ندارند.
ترامپ در سخنرانی ماه اکتبر تهدید کرد مگر در صورت توافق کنگره و متحدان اروپایی با روشهایی برای پرداختن به برنامه موشکی ایران و اطمینان از تداوم محدودیتهای مربوط به فعالیتهای هستهای ایران پس از انقضای برجام در سالهای آتی، او کشورش را از این توافق خارج خواهد کرد.
ترامپ از آن زمان به بعد با قانونگذاران آمریکایی و مقامهای کشورهای اروپایی درباره اضافه کردن بندهای متمم به یک قانون داخلی مصوب سال ۲۰۱۵ در آمریکا که به کنگره این کشور اختیار نظارت بر برجام میدهد، رایزنی کرده است.
منابع آگاه میگویند هدف از این رایزنیها این است که مشاوران ترامپ قانونی را پیش روی او قرار دهند که او را قادر کند به وعدههایش درباره اصلاح توافق عمل کند.
روشهای اعمال تحریمها علیه برنامه موشکی ایران و کاستن از دفعات گزارشدهی رئیسجمهور آمریکا به کنگره درباره پایبندی ایران به برجام (از هر ۹۰ روز به یک یا دو بار در سال) گزینههایی بودهاند که در این رایزنیها مورد بحث و بررسی قرار گرفتهاند.
مقامها، همچنین در حال انجام مباحثاتی درباره زمان و نحوه بازگرداندن تحریمها علیه ایران در صورت انجام برخی فعالیتهای خاص هستهای از سوی این کشور هستند.
منابع آگاه به این رایزنیها میگویند تا کنون پیشنویسهای متعددی از این قانون توریع شدهاند، اما هنوز هیچ نسخهای نهایی نشده است. به گفته مقامها، انتظار نمیرود مذاکرات قبل از تصمیمگیری ترامپ درباره تعلیق تحریمهای ایران خاتمه پیدا کنند.
بازیگران اصلی در این گفتوگوها سناتور «باب کورکر»، رئیس کمیته روابط خارجی سنا، سناتور «بن کاردین»، عضو ارشد دموکرات در این کمیته و سناتور «تام کاتن»، نماینده جمهوریخواه سنا و از مشاوران نزدیک ترامپ در مسائل سیاست خارجی هستند.
«کورکر» و «کاردین» روز پنجشنبه برای گفتوگو درباره روند اصلاحات در قانون یاد شده با «هربرت ریموند مکمستر»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید دیدار و گفتوگو کردند.
«کورکر» روز چهارشنبه در جمع خبرنگاران گفت مهم است آقای ترامپ، همزمان با ارزیابیهایش برای تصمیمگیری درباره این توافق بداند که پیشرفتهایی برای اصلاح این قانون حاصل شده است.
مقامهای اروپایی گفتهاند صرفنظر از باقی ماندن یا نماندن آمریکا در توافق هستهای قصد دارند به آن پایبند بمانند و آن را اجرا کنند.
علیرغم این، هر گونه اقدام از سوی آمریکا برای بازگرداندن تحریمها به معنی آن خواهند بود که شرکتهای اروپایی بابت انجام مبادلات تجاری با ایران مجازات خواهند شد.
«مارک دابوویتز»، مدیر عامل «بنیاد دفاع از دموکراسی» و از سرسختترین منتقدان برجام که مشاور دولت ترامپ در این زمینه هم هست میگوید: «مسئله اصلی اقدامی نیست که دیپلماتها در پاریس، برلین، رم یا بروکسل انجام میدهند، بلکه مسئله این است که شرکتهای اروپایی، آلمانی ایتالیایی یا بلژیکی در واکنش به چنین اقدامی چه رویهای را در پیش خواهند گرفت.»