مشرق- همه بناهایی که میراث فرهنگی هر کشوری محسوب می شوند، مشمول قوانین حمایتی میراث فرهنگی هستند و بخصوص آنها شاهکارهای تاریخ معماری جهان محسوب می شوند ثبت جهانی شده و تابع مقررات حمایتی یونسکو می شوند.
یکی از این قوانین حمایتی حفظ حریم بناهاست که شهروندان ایرانی به خوبی اجرای این قانون را در مورد برج جهان نمای اصفهان در نزدیکی میدان نقش جهان مشاهده نمودند و با آن آشنا شدند.
برج جهان نما يک مرکز تجاري و فرهنگي (!) است که درسال 1375 از سوي شهرداري اصفهان پيشنهاد شد. ساختماني به ارتفاع 50 متر که در 700 متري ميدان امام (نقش جهان) اصفهان و در پي تخريب کاروانسراي صفوي"حديد" ساخته شد.
با حضور بازرسان يونسکو درسال1380 ميدان نقش جهان اصفهان در شمار آثار تاريخي در معرض خطر"مطرح شد و آنها که از پله سوم مسجد شيخ لطفالله انتهاي برج جهاننما را از ميدان نقش جهان مشاهده کردند،هشدار دادند که خط آسمان و منظر تاريخي و فرهنگي ميدان نقش جهان با وجود اين برج مخدوش شده است و در صورتي که دولت ايران نسبت به تعديل ارتفاع برج اقدام نکند، ميدان نقش جهان در فهرست ميراث در معرض خطر قرار ميگيرد.
"خط آسمان" مشخص کننده حریم یک بناست. این موضوع حتی برای پادگان های نظامی نیز کاربرد دارد. به عنوان مثال پادگان نیروی هوایی که در منطقه 13 شهر تهران واقع شده است حریمی دارد و براساس قوانین شهرداری منطقه 13 تهران، هیچ بنای مسکونی بیشتر از 2.5 طبقه در محدوده مشخصی از پادگان نظامی، (مثلا به شعاع 500 متر) آن ساخته نمی شود. یعنی حریم پادگان هم باید رعایت شود!
آستان قدس رضوی در معرض خطر!
حرم آستان قدس رضوی، نه تنها از آثار ارزشمند معماری است و نمونه ای کامل از همه هنرهای معماری، خط، آجرکاری، کاشیکاری معرق، آینه کاری، قلم زنی، مینیاتور، تذهیب، خاتم کاری، سنگ تراشی و... می باشد؛ بلکه از محبوبیت و ارزش معنوی و تقدس بسیاری برخوردار است. اما صد افسوس که اگر یونسکو دلش برای حرم امام رضا (ع) نمی سوزد (و چه بسا از نقض حریم آن خوشنود هم می شود)؛ خاطر مسوولین امر نیز هرگز راهی به حریم آن حرم ندارد!
زایران حرم قدس امام رئوف، این روزها در صحن جامع رضوی (ورود از باب الرضا) شاهد آسمان خراشهایی هستند که با محاصره ی محل پرواز فرشته ها، سربه فلک کشیده اند و حریم آن را خراشیده اند.
در تصاویر زیر، نقض خط آسمان حریم حرم امام رضا، به خوبی مشهود است. وقتی همه همت سازمان میراث فرهنگی، اماکن متبرکه حج و اوقاف، تولیت آستان قدس و شهرداری ها صرف کار سیاسی و اقتصادی می شود؛ این اتفاق عجیبی نیست:
گفتنش خالی از لطف نیست که ماجرای "نقض حریم" و "شکستن خط آسمان"این روزها در اماکن متبرکه و مقدس اسلامی بازار داغی دارد. حریم مسجدالحرام که مهمترین آنهاست، در سرزمین تحت سلطه سعودیها، به همت شبکه وهابیت و با حمایت سازمان های بین المللی و طراحی معماری شرکت های انگلیسی، تبدیل به بُرجستانی شده که با طرحی خاص کعبه را تحقیر می کند؛ گویی این کعبه است که در آستان کبریایی بیت الابراج و برج ساعت به سجده افتاده و سربه آستان نمادهای ماسونی می ساید.