محدوده جغرافیایی ریف جنوب غربی دمشق

توافقات بدست آمده در این سه شهرک در واقع تکمیل کننده توافقنامه «خان الشیح» شمرده می‌شوند که 28 نوامبر گذشته اجرایی شد و به موجب آن 139 تروریست مسلح که بر زمین گذاشتن سلاح و پیوستن به روند آشتی ملی را رد کرده بودند، از شهرک‌های بیت تیما، بیت سابر و کفر حور، برسر مرزهای مشترک استان‌های ریف دمشق و ادلب، راهی مناطق از پیش تعیین شده در ادلب شدند.

اهمیت توافقات

پس از موفقیت ارتش سوریه در بدست گرفتن کنترل شهرهای راهبردی داریا، المعضمیة و خان الشیح، موفق به امضای توافقنامه‌های آشتی ملی در شهرک‌های الدرخبیه، زاکیة و کناکر شدند.

آزادسازی شهرهای داریا، المعضمیة و خان الشیح و همچنین آشتی‌های ملی محقق شده در شهرک‌های الدرخبیه،‌ زاکیة و کناکر، برای ارتش سوریه این امکان را فراهم کردند تا بر منطقه‌ای گسترده‌ای و وسیع از دروازه جنوب غربی پایتخت گرفته تا بزرگراه بین المللی دمشق – درعا معروف به بزرگراه «السلام» سیطره یابند.

بزرگراه بین المللی دمشق درعا، ارتباط دهنده مرکز و جنوب سوریه

در این بین پیوستن شهرک‌های بیت تیما، بیت سابر و کفر حور به روند آشتی ملی و مصالحه‌ها بدلیل مشرف بودن بر بزرگراه السلام بمعنای توسعه کمربند امنیتی اطراف این بزرگراه شمرده می‌شد که طی 5 سال گذشته همواره نقطه شروع حملات و عملیات‌های گروه‌های تروریستی از محور جنوبی دمشق بود.

افزون بر آن این شهر‌ک‌ها بعنوان راه‌های امداد و کمک‌رسانی برای گروه‌های تروریستی از جمله گروه تکفیری «جبهه النصره» در شهرک «بیت جن» محسوب می‌شد، منطقه‌ای که با بهره گیری از زمین‌های زراعی و کشاورزی   اطراف این شهرک‌ها به بیت تیما و «الحلّاله» در «قطنا» مرتبط می‌شد که به حیث جای دادن هسته‌های خفته درخود، یکی از کانون‌های مهم گروه‌های معارض سوری و مسلح تلقی می‌شد.

وضعیت آشتی‌های ملی در ریف دمشق

با پیوستن این شهرک‌های بیت تیما، بیت سابر و کفر حور به روند آشتی ملی، هم اکنون منطقه «بیت جن» و مزارع و اراضی کشاورزی اطراف آن در محاصره کامل ارتش سوریه قرار می‌گرفت.

تکمیل محاصره بیت جن به این جهت حائز اهمیت است که این منطقه پس از شهر «دوما» بزرگترین و مهمترین پایگاه گروه‌های تروریستی در ریف دمشق شمرده می‌شود و با تامین انواع نیازهای تروریست‌ها حین حملات، بعنوان برگ برنده‌ای عمل می‌کرد که در دست داشتن آن، ضامن موفقیت عملیات‌های گروه‌های تروریستی در این منطقه بود.

دوما و بیت جن، دو پایگاه مهم گروه‌های تروریستی در ریف جنوبی دمشق

بهمین دلیل گروه‌های تروریستی مستقر در بیت جن که عمدتا وابسته به النصره بودند، هر نوع تسلیم و خروج از این منطقه را بشدت رد کرده و برای مقابله با عملیات نظامی ارتش سوریه بیست و هشتم دسامبر گذشته با دیگر گروه‌های مسلح منطقه ائتلافی تروریستی بنام «تجمّع الحرمون _ تجمّع بیت جن» را تشکیل داده بودند.

این ائتلاف دارای اتاق عملیات مشترکی بود که تصمیم گیری‌ها از جمله مذاکره با نمایندگان وزارت آشتی ملی سوریه در آن انجام می‌شد، از جمله تصمیمات اتخاذ شده در این اتاق عملیات مشترک اعلام تشکیل هیئت مذاکره کننده واحدی به نمایندگی از طرف گروه‌های مسلح منطقه بود.

منطقه حرمون در ریف جنوبی دمشق

هدف از تشکیل این هیئت مقابله با طرح‌های انتقال جمعی عناصر مسلح مخالف پیوستن به روند مصالحه و انتقال آنها به مناطق دیگر است. لذا با وجود پیوستن این منطقه به روند آشتی ملی و گسترش دامنه امنیت در این منطقه تا «جبل الشیخ» با این حال باید نسبت به چالش‌‌های امنیتی که ممکن است، بدست این گروه‌ها ایجاد شود، هوشیار بود.

یکی از احتمالات مطرح پیوستن عناصر مسلح این منطقه به تروریست‌های دو روستای عرنه و دربل و ضربه زدن به توافقات بدست آمده است.

سعسع ایستگاه بعدی مصالحه‌

فعالیت کمیته‌های آشتی ملی و مصالحه‌های سوریه در ریف غربی دمشق، به اینجا ختم نمی‌شود، بلکه از شهرک راهبردی «سعسع»، در ریف جنوب غربی دمشق نیز گزارش شده، حدود 200 عنصر مسلح از اهالی شهرک‌های سعسع غربی و حسنو پس از بر زمین گذاشتن سلاح، خود را تسلیم ارتش سوریه کردند تا روند آشتی‌های ملی در این دو شهرک نیز شاهد پیشرفت‌هایی باشد.

شهر سعسع، یکی از مهمترین گره‌های کور مصالحه‌ها در ریف دمشق بشمار می‌آید که جبهه النصره به هیچ قیمت حاضر به خروج از آن نیست، در جدیدترین دور از توافق صورت گرفته، مقرر شد، جبهه النصره 135 عنصر مسلح خود را بهمراه خانوادهایشان به ادلب انتقال دهد.

شهر سعسع، یکی از مهمترین گره‌های کور مصالحه‌ در ریف دمشق

با خروج این رقم حدود 1200 عنصر مسلح دیگر همچنان در شهر سعسع حضور دارند که ماندن و تسلیم شدن را بر خروج از سعسع ترجیح داده‌اند. ستاد مشترک ارتش و نیروهای مسلح سوریه تصمیم دارد، عناصر مسلح شهرک‌های ریف دمشق که به دامان وطن بازگشته و از اقدامات گذشته ابراز ندامت کرده‌اند، را در یک گردان گرد آورد.

این گردان بنام «گردان حرمون» (نام منطقه‌ای در ریف جنوبی دمشق) ماموریت تامین امنیت و حمایت از شهرک‌ها و روستاهایی از ریف دمشق سپرده شده که به تازگی به روند آشتی‌ها پیوسته‌اند.

خروج عناصر مسلح از ریف جنوب غربی دمشق

آشتی ملی و دومینوی فروپاشی گروه‌‌های تروریستی

با توسعه دامنه مصالحه‌ها در ریف غربی دمشق، این منطقه دیگر چون گذشته ملتهب و ناآرام نشان نمی‌دهد و گروه‌های تروریستی این منطقه به شدت تضعیف شده و درحال فروپاشی هستند.

آنچه دومینوی فروپاشی گروه‌های مسلح در ریف غربی دمشق را تسریع کرده، پیروزی‌های ارتش و نیروهای مسلح سوریه در جبهه‌های مختلف عملیاتی از جمله آزادی حلب است که تاثیر بسزایی بر گسترش دامنه مصالحه‌ها و آشتی‌های ملی در استان ریف دمشق گذاشته است.

خروج عناصر مسلح از ریف جنوب غربی دمشق

نقشه آشتی‌های ملی در ریف غربی دمشق راه استان قنیطره را در پیش خواهد گرفت. هدف اصلی در این استان مناطق مرکزی است که تا شهرک نبع الصخر  در جنوب قنیطره ادامه می‌یابد.

به موازات توافقات اخیر صورت گرفته بین وزارت آشتی ملی سوریه که بموجب آن جبهه النصره ملزم به خارج کردن عناصر خود از ریف غربی دمشق به استان ادلب است، دیگر گروه‌های تروریستی منطقه از جمله «الجبهة الشامیة» مواضع و پایگاه‌های خود در محله «الخزرجیة» شهر سعسع را تخلیه و شبانگاه راه شهرک مغر المیر را در پیش گرفته است.

آشتی‌های ملی در استان قنیطره
اگر استان قنیطره را به سه منطقه جغرافیایی شمال، جنوب و مرکز تقسیم کنیم، اطلاعات موجود تاکید می‌کند، کمیته‌های آشتی ملی سوریه از دو سال قبل فعالیت در بخش شمالی استان قنیطره را با تمرکز بر شهرک جباثا الخشب آغاز کرده تا موفقیتی همچون توافق بدست آمده در شهرک خان أرنبه را این بار در جباثا الخشب رقم بزند.

جباثا الخشب در بخش شمالی استان قنیطره

به این منظور ارتش سوریه تسهیلات قابل توجهی را برای گروه‌های مسلح این منطقه در نظر گرفته و از محاصره گروه‌های مسلح جباثا الخشب امتناع کرده و مانع ورود مواد غذایی، دارویی و دیگر نیازهای عناصر مسلح نشده اما گروه‌های تروریستی هربار به بهانه‌ای توافقات اولیه را نادیده گرفته و آنها را نقض کرده‌اند.

ارتش سوریه بخوبی از شرایط خاص استان قنیطره آگاه است و می‌داند آشتی‌ها در این استان از عوامل دیگری بویژه عامل خارجی بدلیل ارتباط تروریست‌های این استان با ارتش رژیم صهیونیستی، همچنین عربستان و اردن تاثیر می‌پذیرند.

تاثیر این عامل تا حدودی در استان درعا نیز قابل ملاحظه است، چون شاهد بودیم، اتاق عملیات «بنیان مرصوص» هرگونه توافق با نظام سوریه را رد و بر ادامه مبارزه مسلحانه تاکید کرده است.

منطقه نبع الصخر در ریف جنوبی قنیطره

اهمیت جبهه عملیاتی جنوب

نزدیکی جبهه عملیاتی جنوب به دمشق و همچنین منطقه راهبردی القلمون اهمیت نظامی و میدانی بسیاری به این منطقه از سوریه داده و آن را به یکی از اولویت‌های نظام سوریه مبدل کرده است.

با این تفاوت که راهبرد دمشق در جبهه جنوبی سوریه گزینه غیر نظامی گفتگو و مذاکره با گروه‌های مسلح بجای گزینه نظامی و دستیابی به توافقی که خروج آنها و پاکسازی این بخش ازسوریه از تحرکات گروه‌های تروریستی است.