فردای آن روز، برخی خبرگزاری‌ها و اندیشکده‌های غربی ابراز نگرانی کردند رخداد 13 آبان 1358،‌ این بار نه در ایران بلکه در ترکیه تکرار شود و پایگاه هوایی آمریکاییان در نزدیکی شهر آدانا به تسخیر مردم درآید.

نگرانی اصلی البته این بار، اسارت مأموران آمریکایی نبود،‌ بلکه بمب‌های هیدروژنی واشینگتن بود که در این پایگاه هوایی نگهداری می‌شود.

دغدغه مقامات آمریکا وقتی تشدید شد که پس از کودتای 15 ژوئیه، سران آنکارا دائماً از واشینگتن به عنوان دشمن یاد کرده و آن را یکی از عوامل پشت‌پرده تلاش‌ها فتح‌الله گولن برای برکناری تیم اردوغان معرفی کردند.

ایالات متحده و نیروهای ناتو از کشورهای اروپایی از پایگاه اینجرلیک برای اعزام جنگنده‌ها و بمباران سوریه استفاده می‌کنند،‌ اما برآورد شده است دست‌کم 50 بمب هیدروژنی B61 نیز در آن نگه‌داری می‌کند. [1]

بمب‌های آمریکایی روی جنگنده‌هایی چون F-15E Strike Eagle و F-16 Fighting Falcon قابل نصب است. هر یک حدود 3.6 متر طول و 317 کیلوگرم وزن دارند.

 

بلافاصله ژنرال جوزف دانفود رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا به پایگاه اینجرلیک اعزام شد تا اوضاع را از نزدیک بررسی کند. شاید از همان زمان بود که پیشنهاد برخی ناظران سیاسی برای خروج بمب‌ها از اوضاع متلاطم سیاسی و امنیتی در ترکیه را جدی گرفت.

از جمله اندیشکده‌هایی که پیشنهاد خروج بمب‌ها را مطرح کردند، مرکز استیمسون بود. در گزارش این اندیشکده، انبارکردن این همه بمب در فاصله 70 مایلی مرز سوریه بیش از آنکه به امنیت اروپا کمک کند، موجب تهدید متحدان آمریکا ارزیابی شده، به ویژه از این نظر که بمب‌های مشابهی در پایگاه‌های آمریکا و ناتو واقع در بلژیک، ایتالیا، آلمان، هلند و مانند آن برای روز مبادا و ایجاد بازدارندگی نگهداری می‌شود. [2]

برخی مقامات سابق ایالات متحده نیز دولت اوباما را به تجدیدنظر در مورد بمب‌های اینجرلیک فراخواندند. اندرسون که بیست سال پیش مدیر سیاست دفاعی و کنترل تسلیحات در شورای امنیت ملی ایالات متحده بوده و اکنون نیز مشاور امنیت ملی پروژه امنیت هسته‌ای در واشینگتن دی‌سی است، در مورد محاصره پایگاه از سوی نیروهای ترکیه گفت «اگر فرمانده ترک در اینجرلیک به نیروهایش دستور داده بود اسلحه خود را به سمت سربازان آمریکایی گرفته بودند که از انبار هسته‌ای واشینگتن محافظت می‌‌کنند، چه اتفاقی می‌افتاد؟» [3]

چندی پس از این اتفاقات بود که پایگاه خبری EuroActiv اعلام کرد از منابعی که نمی‌تواند اسم ببرد، خبری مبنی بر انتقال بمب‌های هیدروژنی آمریکا به پایگاه دِوِسلو در رومانی را دریافت کرده است. البته منبع ناشناس تأکید کرده که این اقدام با چالش‌های فنی و سیاسی روبرو است. [4]

پنتاگون البته مانند گذشته نه تأیید کرده و نه تکذیب. خبرنگار اسپوتنیک از آدام استامپ سخنگوی وزارت دفاع آمریکا در این مورد جویا شد ولی تنها چنین پاسخی دریافت کرد:«سیاست آمریکا نیست که حضور یا عدم حضور بمب‌های هسته‌ای را در کل یا در یک مکان خاص تأیید کند».

برخلاف او وزیر خارجه رومانی صراحتاً چنین برنامه‌ای را تکذیب کرد. [5]

استقرار بمب‌های هیدروژنی در اینجرلیک داستان امروز و دیروز نیست. آنکارا در سال 1952 به ناتو پیوسته و حدود یک دهه بعد، استقرار بمب‌های هسته‌ای در کشورهای عضو ناتو آغاز شد. هدف اصلی بازدارندگی نسبت به قدرت شوروی از سویی و پیش‌گیری از تلاش برخی کشورها مانند ترکیه و آلمان برای دستیابی مستقل به فناوری تولید تسلیحات هسته‌ای بود.

اما شرایط امروز با گذشته تفاوت دارد. اولاً از شوروی خبری نیست و روسیه فعلی نیز با وجود تنش‌های سیاسی با بلوک غرب، هم‌مرز با ترکیه نیست. ثانیاً گسترش گروه‌های تروریستی که کنترل آنها از دست همه در رفته،‌ این خطر را گوشزد می‌‌کند که هر لحظه ممکن است با ابزار جنگ نامتقارن حمله غافلگیرانه‌ای علیه تسلیحات قدرت‌های بزرگ صورت گیرد.

وجود انبار بمب‌های هیدروژنی در کشوری که همسایه دیوار به دیوار منازعات تروریستی منطقه است و ضعف نیروهای امنیتی آن بارها در سال اخیر زمینه وقوع حملات تروریستی مرگبار را فراهم کرده، به صلاح هیچ‌کس نیست.