اقدامي كه مرز بسياري از تعاريف مرسوم حوزه تعليم و تربيت با ملاحظات اسلامي و بومي را جابه‌جا مي‌كند. تماس با صاحبان برخي از اين آگهي‌ها نشان مي‌دهد سرمايه‌گذاران در ازاي هر 20 ميليون تومان آورده، ماهانه 850 هزار تومان سود تضمين شده دريافت مي‌كنند.

 

 

اين مسئله فارغ از اينكه غيرانتفاعي بودن اين مدارس را زير سؤال مي‌برد و مدارس را تبديل به انتفاعي مي‌كند، مدرسه را در تراز يك بنگاه اقتصادي در مي‌آورد كه با اعطاي سود سالانه حدود 50 درصدي، رقيب تازه نفس و سرسختي براي ساير اضلاع بازار سرمايه مي‌شود.

 

حمايت از گسترش مدارس غيرانتفاعي به عنوان شاه بيت برنامه مديريتي آموزش و پرورش در دولت يازدهم است. شاه بيت اين حمايت هم تدوين لايحه «تاسيس و اداره مدارس و مراكز آموزشي و پرورشي غيردولتي» و تقديم آن به مجلس است. هرچند اين لايحه با وجود تصويب در مجلس، نتوانسته نظر شوراي نگهبان را تأمين كند و در ايستگاه تأييد اين نهاد متوقف شده با اين حال معرف حمايت تمام قد آموزش و پرورش از مدارس غيردولتي است.

 

حالا اينكه در تعريف حقوقي واژه غيردولتي و غيرانتفاعي تفاوت‌هايي وجود دارد و همين تفاوت راه بهره‌برداري‌هاي موردي و به تناسب شرايط را براي مجريان قانون باز‌مي‌گذارد امري است كه پرداختن به آن مجال فراخ‌تري مي‌طلبد.

 

از طرف ديگر آموزش و پرورش اتخاذ سياست‌هاي حمايتي از مدارس غيردولتي را با دو توجيه دنبال مي‌كند. يكي اينكه اين مدارس از سال 67 در كشور در‌حال فعاليت هستند و به زعم مديران اين وزارتخانه تجربه موفقي از مدرسه‌داري به نمايش گذاشته‌اند و دائمي شدن مصوبه سال 67 مي‌تواند به ساماندهي و نظارت بيشتر بر عملكرد آنها كمك كند.

 

ديگر اينكه از نظر مالي باري از دوش دستگاه تعليم و تربيت كشور بر مي‌دارند. در طول دو سالي كه مسئله ورود بخش خصوصي به آموزش و پرورش و افزايش مشاركت‌ها به صورت جدي وارد ادبيات مديريتي آموزش و پرورش شده، تحليل‌هاي بي‌شماري در رد و تأييد اين دو توجيه منتشر شده‌اند.

 

اما در شرايطي كه آموزش و پرورش افزايش نظارت بر عملكرد مدارس غيردولتي را يكي از مواهب تصويب لايحه تاسيس مدارس غيردولتي اعلام مي‌كند، اين روزها ديوارهای خيابان‌هاي شهرهاي بزرگي مانند تهران آگهي جذب سرمايه‌گذار براي مدارس غيرانتفاعي را بر خود حمل مي‌كنند. نكته قابل تامل اين است كه اين حجم از فراخوان‌هاي منتشر شده توجه هيچ يك از نهادهاي نظارتي را به خود جلب نكرده و حتي از ديد آنها پنهان مانده است.

 

متن اغلب اين آگهي‌ها با هم يكسانند و فراخواني براي سرمايه‌گذاري در مدارس غيردولتي در حال فعاليت يا در بدو تاسيس هستند. خبرنگار «جوان» در قالب يك سرمايه‌گذار داوطلب با شماره يكي از اين آگهي‌ها كه در سطح نسبتاً وسيعي در خيابان شهيد مطهري تهران پخش شده بود تماس گرفت كه طي آن مشخص شد آگهي متعلق به دبستان دخترانه غيرانتفاعي است كه در مارليك كرج فعاليت مي‌كند و اولياي مدرسه براي تأمين هزينه‌هاي هوشمندسازي و تبليغات و همچنين راه‌اندازي و تجهيز آموزشگاه زبان‌هاي خارجي در كنار اين مدرسه به دنبال جذب سرمايه هستند.

 

بنا به گفته شخص پاسخگو به تماس‌هاي آگهي كه گويا مدير مدرسه مزبور بود، اين مدرسه با 94 دانش‌آموز سابقه هفت سال فعاليت دارد. وي همچنين مي‌گويد: در ازاي هر 20 ميليون تومان آورده، صاحبان سرمايه امتيازاتي در اختيار آنها قرار مي‌گيرد از جمله اعطاي سود تضمين شده ماهانه 850 هزار تومان و امكان معرفي يك نفر نيرو از سوي فرد سرمايه‌گذار براي فعاليت در مدرسه، كه اين نيرو با توجه به اينكه مدرسه دخترانه است بايد خانم باشد و چنانچه مدرك ليسانس داشته باشد مي‌تواند به عنوان معلم، ناظم يا دفتردار و متصدي امور اداري مشغول به كار شود.

 

البته اين فرد در پاسخ به اينكه صلاحيت فرد معرفي شده براي تدريس چگونه از سوي مسئولان مدرسه تأييد مي‌شود نيز مي‌افزايد: اين فرد براي گزينش و ارزيابي به آموزش و پرورش معرفي مي‌شود و ما با او قرارداد مي‌بنديم.

 

 

فرد پاسخگو به شماره‌تلفن موجود در آگهي در پاسخ به اين سوال كه چرا براي اخذ وام به بانك مراجعه نكرده‌ايد كه در آن صورت مي‌توانستيد تسهيلات با درصد بسيار پايين‌تري دريافت كنيد اعلام كرد: پيش از اين براي خريد ملك مدرسه اقدام به دريافت وام كرده‌ايم و تسهيلات ديگري به ما تعلق نمي‌گيرد. ضمن اينكه فرايند دريافت تسهيلات دست‌كم سه تا چهارم ماه طول مي‌كشد و زمان‌بر است بنابراين ترجيح مي‌دهيم سرمايه‌اي را در بازه زماني كوتاه ولو با سود بالا از اشخاص حقيقي دريافت كنيم.

 

اين فرد كه نامش به امانت حفظ مي‌شود ادامه مي‌دهد: طي بخشنامه‌هاي آموزش و پرورش اين شيوه جذب سرمايه‌گذار براي مدارس غيردولتي منع قانوني ندارد.

 

گفتني است جست‌وجوهاي «جوان» در ميان بخشنامه‌هاي موجود آموزش و پرورش  روي پرتال اين وزارتخانه و سازمان‌هاي تابعه براي يافتن چنين بخشنامه و دستورالعملي نتيجه‌اي نداشت و تماس‌مان براي ارتباط با مرضيه گرد، معاون وزير آموزش و پرورش رئيس سازمان مدارس غيردولتي و مجتبي زيني‌وند مديركل توسعه مشاركت‌هاي وزارت آموزش و پرورش بي‌پاسخ ماند.

 

علاوه بر اين طبق تعرفه اعلام شده از سوي سازمان مدارس غيردولتي و توسعه مشاركت‌هاي مردمي آموزش و پرورش شهريه مدارس غيرانتفاعي در مقطع دبستان بسته به مدرسه، موقعيت جغرافيايي و خدمات آموزشي و تربيتي كه ارائه مي‌دهد به طور متوسط 3 ميليون تومان اعلام شده است.

 

با اين حساب سود تضمين شده 50 درصدي براي 20 ميليون آورده جاي مطالعه و بررسي و بازرسي دارد و چنانچه با اين شيب پيش برود آموزش و پرورش تبديل به رقيبي براي بانك‌ها و ساير بنگاه‌هاي سرمايه‌گذاري مي‌شود. در عين حال كه آسان گرفتن ورود افراد متفرقه به ساحت تعليم و تربيت به صرف داشتن پول تيشه به ريشه فرآيند تربيت شهروند تراز جمهوري اسلامي است.