منطقه فلوجه از هزاران سال پیش مسکونی بوده‌است. نام این شهر از واژه آرامی گرفته شده که برخی منابع معنی آن را «تنظیم‌کننده کانال‌های آب» دانسته‌اند و محل این شهر نیز در جای تقسیم آب فرات به سوی کانال‌های مختلف قرار دارد.شکل عربی‌شده این نام یعنی فلوجه معنای «زمین قابل کشت» می‌دهد.
منطقه فلوجه در زمان ساسانیان جزء استان انبار شد. شهر انبار یا پیروزشاپور، یکی از شهرهای باستانی ایران زمان ساسانیان، شهر اصلی این منطقه بود و امروزه ویرانه‌های آن در فاصله کمی از شمال فلوجه قرار گرفته‌است. شهر انبار در زمان فرمانروایی شاپور یکم ساسانی مورد تجدید بنا و بازسازی قرار گرفت و به نام شاپور نامگذاری شد. در این شهر مخازن بزرگ اسلحه و مواد غذائی برای سپاهیان ساسانی ایجاد گردید، بدین سبب آنجا را شهر انبار نیز می‌نامیدند که نامی است فارسی.انبار در پیوندگاه رود فرات با «نهر شاهی» واقع شده که در منابع عربی امروزه کانال صقلاویه نام دارد و در زمان‌های پیشین نهر عیسی و نهر ملک نام داشت.
این شهر تا سال ۲۵۹ میلادی مرکز اصلی یهودیان بابلی بوده‌است ولی ویرانی آن در آن سال به‌دست اودناتوس، فرمانروای پالمیرایی به این مرکزیت پایان داد. بنیامین تطیلی که در سال ۱۱۶۴ از شهر انبار دیدن کرد شمار یهودیان آن را ۳۰۰۰ نفر یاد کرده‌است.در زمان عثمانی‌ها این شهر یک ایستگاه کوچک از بغداد به سوی جاده غرب به‌شمار می‌آمد.
در دوران معاصر، در زمان رژیم صدام ، فلوجه از مناطق اصلی پشتیبان رژیم او بود. در این دوران، بسیاری از افراد ارشد حزب بعث از اهالی فلوجه بودند و صدام به صنعتی کردن منطقه اقدام کرد و کارخانه‌های زیادی را در اطراف فلوجه بنا کرد.
از زمان حملات آمریکایی ها به عراق این شهر از مراکز عمده نبرد با آمریکایی‌ها بوده‌است و درگیری افراد مسلح این شهر با نیروهای نظامی آمریکایی با سرکوب شدید آمریکاییان روبه‌رو شده‌است.
این شهر در زمستان سال ۲۰۱۴ به اشغال داعش درآمد و تکفیری ها در این شهر مرتکب جنایات زیادی شدند.
عملیات آزاد سازی و نقش موثر نیروهای مردمی
از روز دوشنبه هفته جاری نیروهای عراقی با دستور حیدر العبادی فرمانده کل نیروهای مسلح عراق عملیاتی را برای آزاد سازی فلوجه از لوث داعش آزاد کرده اند.عملیات در محورهای مختلف انجام می شود و در شرق و جنوب این شهر پیشروی های گسترده ای به دست آمده است.
نیروهای عراقی در محور شرقی فلوجه موفق به آزاد سازی مناطق نایف العلی، الصبیحات، اللهیب، الصحوه، البوعاید، شورای شهر الکرمه، الحراریات، اللیفیه، الشهابی، جمیله و البوحدید شدند.
در این عملیات بازهم نیروهای مردمی خوش درخشیدند و در این کارزار سخت نقش مهمی ایفا کرده و می کنند.این نقش برجسته نیروهای مردمی سبب شده است که برخی که چشم دیدن نیروهای مردمی را ندارند بازهم علیه این نیروی تمام عراقی و مخلص تبلیغات مغرضانه کنند.
این توطئه ها از سوی کسانی مطرح می شود که عامل ویرانی شهرهای سنی نشین و کشته شدن جوانان این مناطق و هتک حرمت زنان آن بوده اند.
مدت زیادی است که فلوجه تحت اشغال داعش است و تروریست ها از هیچ جنایتی علیه مردم آن دریغ نمی کند اما در این مدت سخنی و موضع گیری از سوی این افراد مغرض دیده نمی شود و در شرایطی که مردم فلوجه در شرایط تحت اشغال به سر می برند این افراد مغرض زندگی خوشی را سپری می کنند.
سئوال این است که چرا مدعیان حمایت از مردم فلوجه در این مدت اقدامی برای نجات آنها نکرده اند و امروز که نیروهای عراقی برای رهایی آنها به حرکت درآمده اند ژست حمایت از غیرنظامیان را به خود گرفته اند؟
البته این تبلیغات علیه نیروهای مردمی تازگی ندارد و در جریان عملیات آزاد سازی تکریت مرکز استان صلاح الدین و قبل از آن نیز وجود داشت.
جامعه جهانی حامی عراق در جنگ با داعش است و اگر برخی تبلیغات به بهانه حمایت از غیرنظامیان در فلوجه می شود در واقع نگرانی افراد همسو با داعش است.اما به طور حتم نیروهای مردمی با قدرت تمام به جنگ با تکفیری ها ادامه می دهد زیرا همه فرزندان عراق هستند و تبلیغات مغرضان نمی تواند خللی در عزم آنها وارد کند.
اما چرا آزاد سازی فلوجه اهمیت دارد؟
شهر فلوجه یکی از مراکز مهم داعش محسوب می شود که آزاد سازی آن کمر داعش را خواهد شکست.گروههای تکفیری و تروریستی با تفکرات القاعده و جیش المجاهدین و داعش و بعثی ها در این شهر حضور دارند.در واقع این شهر شریان اصلی تروریست های تکفیری در عراق است.
داعش در این شهر کارگاه آماده سازی خودروهای بمبگذاری دایر کرده است و عوامل انتحاری و انغماسی را روانه بغداد و دیگر مناطق می کند پس غلبه بر این شهر از اهمیت به سزایی دارد.
تروریست های داعش که عمده بدنه آن را بعثی ها تشکیل می دهند چند روز قبل از اینکه عملیات آزاد سازی فلوجه شروع شود بر دامنه اقدامات تروریستی خود در بغداد افزوده بودند و از فضای اختلاف میان گروههای سیاسی عراقی نهایت استفاده را می کردند تا اینکه عملیات شروع شد و عراقی ها متحد و یکدل برای آزادی اراضی تحت اشغال کشورشان دست به کار شدند.
گروههای افراطی از القاعده گرفته تا داعش و شاخه های فرعی آنها و گروه های بعثی از زمان سقوط رژیم صدام در سال ۲۰۰۳ به بعد بر دست یابی به شهر فلوجه اصرار داشته اند.
علت این اصرار تمرکز در این شهر و آن را محل عملیات قرار دادن است.در واقع آنها از فلوجه دست به اقدامات تروریستی علیه نظامیان و غیر نظامیان می زنند.
اما تنها بحث تمرکز نیست. این شهر از آن جهت که کمربند غربی بغداد محسوب می شود اهمیت دارد.فلوجه با بغداد، کربلا، بابل، موصل، صلاح الدین و حتی الرمادی در ارتباط است.
از فلوجه به راحتی می توان به مناطق جنوب بغداد و شمال بابل حرکت کرد و از آنجا به شمال الکوت و شرق بغداد و دیالی و نیز شمال بغداد و جنوب صلاح الدین جابجا شد.فلوجه با جرف الصخر، اللطیفیه، الیوسفیه، مدائن، العزیزیه، الصویره، پل دیالی هور رجب، عرب جبور، المحمودیه،الدوره و المعالف و دیگر مناطق کمربندی بغداد مرتبط است.
نیروهای عراقی با مشارکت نیروهای مردمی موفق به آزاد سازی شهر الضلوعیه، و دیگر شهرهای واقع در کمربندی شمال بغداد و سپس مناطق دیالی و نیز مناطق کمربندی جنوبی شدند اما فلوجه که از از بغداد ۶۰ کیلومتر بیشتر فاصله ندارد به عنوان یکی از اهداف استراتژیک آزاد نشد.
علت آزاد نشدن فلوجه دلایل متعددی دارد که برخی به نظامیان مربوط می شود و برخی به سیاستمداران عراقی.
آمریکایی ها هر بار به بهانه اینکه فلوجه در اولویت نیست و اولویت با موصل است مانع از عملیات برای آزاد سازی فلوجه شدند.اما اخیرا فشارها برای در اولویت قرار گرفتن فلوجه از سوی مردم زیاد شد.
فلوجه به مثابه عقبه استراتژیک بسیاری از شهرهای عراقی از جمله بغداد است که آزاد سازی آن اهمیت به سزایی دارد.
