گروه اقتصادی مشرق - وعده غربی‌ها برای رفع تحریم‌های بانکی ایران با اجرای برجام به علت ترس بانک‌های بزرگ بین‌المللی از مجازات‌های آمریکا با وجود سخنان و تلاش‌های ظاهری مقامات آمریکایی، همچنان محقق نشده است.
با آنکه بعد از اجرایی شدن توافق هسته‌ای بین ایران و گروه ۱+۵ شرکت‌های اروپایی برای بازگشت به بازار جذاب ایران اعلام آمادگی کرده‌اند، اما اکراه بانک‌های اروپایی از انجام تراکنش‌های بانکی مربوط به قراردادهای این شرکت‌ها به مانعی عمده برای سرمایه‌گذاری آنها در ایران تبدیل شده است.
جریمه‌های سنگینی که آمریکا در سال‌های گذشته به بهانه نقض تحریم‌های ایران علیه بانک‌های بین‌المللی وضع کرده، موجب شده که این بانکها از انجام هر گونه تراکنش مربوط به ایران هراس داشته باشند؛ این امر به نوبه خود موجب محدود شدن گزینه‌های مالی برای شرکت‌های اروپایی خواستار تجارت با ایران می‌شود.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب، در سخنرانی روز اول فروردین امسال به همین موضوع اشاره کردند و آن را خدعه‌گری‌های آمریکا در توافق هسته‌ای و اشکال‌تراشی‌های آنها برای عدم پایبندی به تعهداتشان در این توافق خواندند.
چند هفته پیش رئیس‌کل بانک مرکزی کشورمان نیز در سفر به آمریکا برای حضور در اجلاس بانک جهانی، به عدم تحقق رفع تحریم‌های بانکی ایران اعتراض کرد.
محمدجواد ظریف وزیر خارجه نیز درباره همین موضوع، جلسه‌ای چندساعته با جان کری وزیرخارجه آمریکا برگزار کرد. کری پس از آن دیدار وعده داد که آمریکا مانع بازگشت ایران به سیستم بانکی بین‌المللی نخواهد شد.
دیدار نافرجام با کری
نهایتا پنجشنبه گذشته وزیر خارجه آمریکا در لندن به همراه وزیر خارجه انگلستان دیداری با بانک‌های بزرگ اروپایی داشت که هدف آن بررسی لغو تحریم‌های ایران بود، اما آنطور که خبرگزاری‌های غربی گزارش داده‌اند بانک‌های اروپایی بعد از دیدار با وزیر خارجه آمریکا گفته‌اند اظهارات وی نتوانسته آنها را برای از سرگیری مبادله با ایران متقاعد کند.
کری در این جلسه گفت: «بانکها، تا آنجا که احتیاط‌های لازم را به کار می‌بندند و می‌دانند که دارند با چه کسی مبادله می‌کنند با معیارهای (قانونی) نامناسب و غیرمشخص روبرو نخواهند شد.»
به گزارش سی.ان.ان، اظهارات کری مشخصاً بانک «استاندارد چارترد» را متقاعد نکرده است. این بانک در بیانیه‌ای به این شبکه خبری گفت که هیچ مشتری ایرانی را نخواهد پذیرفت و تراکنش‌های مالی مربوط به هیچ فردی در داخل این کشور را انجام نخواهد داد.
«دویچه‌بانک» آلمان هم در بیانیه‌ای مشابه اعلام کرد: «این بانک کماکان به محدود کردن عمومی مبادلات مربوط به ایران ادامه می‌دهد.»
استوارت لوی مدیر امور حقوقی بانک اچ.اس.بی.سی دیگر بانک بزرگ بین‌المللی نیز پس از دیدار کری اعلام کرد به رغم توضیحات کری، این بانک هیچ برنامه‌ای برای احیاء مراودات مالی با ایران ندارد.
بانک‌های دیگر حاضر در نشست با کری، اعم از «بارکلیز» انگلیس، «سوسیته ژنرال» فرانسه و «استاندر» نسبت به احیاء روابط با ایران، همچنان سکوت کرده‌اند و خبری از احیاء روابط آنها با ایران نیست.
بعد از آنکه بانک‌های اروپایی اعلام کردند از اظهارات وزیر خارجه آمریکا برای از سرگیری مبادله با ایران متقاعد نشده‌اند خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داد وزارت خزانه‌داری آمریکا از ضمانت کتبی درباره مبادله با ایران خودداری می‌کند.
این رسانه آمریکایی با اشاره به اکراه بانک‌های اروپایی برای از سرگیری مبادله با ایران، امتناع خزانه‌داری آمریکا از صدور بیانیه کتبی در این باره را عامل ایجاد این مشکل دانسته است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس روز پنجشنبه در گزارشی نوشت: «دولت‌ها، بانکها و سایر شرکت‌های خارجی خواستار توضیح کتبی از وزارت خزانه‌داری آمریکا - یعنی اساساً ضمانتی مبنی بر عدم مواجه شدن با تحریم‌های آمریکا - هستند.
اما واشنگتن تمایلی به انجام این کار ندارد، زیرا نمی‌خواهد اینطور به نظر برسد که در زمینه جریمه‌های قاطعانه‌اش درباره رفتارهای غیرهسته‌ای، نرمش به خرج می‌دهد.»
نگاهی به جریمه‌هایی که بانک‌های اروپایی در چند سال اخیر بابت نقض تحریم‌های ایران متحمل شده‌اند، نشان می‌دهد علت بی‌توجهی آنها به برجام چیست.
با آنکه بعد از اجرایی شدن توافق هسته‌ای بین ایران و گروه ۱+۵ شرکت‌های اروپایی برای بازگشت به بازار جذاب ایران اعلام آمادگی کرده‌اند، اما اکراه بانک‌های اروپایی از انجام تراکنش‌های بانکی مربوط به قراردادهای این شرکت‌ها به مانعی عمده برای سرمایه‌گذاری آنها در ایران تبدیل شده است.
جریمه‌های سنگینی که آمریکا در سال‌های گذشته به بهانه نقض تحریم‌های ایران علیه بانک‌های بین‌المللی وضع کرده، موجب شده که این بانکها از انجام هر گونه تراکنش مربوط به ایران هراس داشته باشند؛ این امر به نوبه خود موجب محدود شدن گزینه‌های مالی برای شرکت‌های اروپایی خواستار تجارت با ایران می‌شود.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب، در سخنرانی روز اول فروردین امسال به همین موضوع اشاره کردند و آن را خدعه‌گری‌های آمریکا در توافق هسته‌ای و اشکال‌تراشی‌های آنها برای عدم پایبندی به تعهداتشان در این توافق خواندند.
چند هفته پیش رئیس‌کل بانک مرکزی کشورمان نیز در سفر به آمریکا برای حضور در اجلاس بانک جهانی، به عدم تحقق رفع تحریم‌های بانکی ایران اعتراض کرد.
محمدجواد ظریف وزیر خارجه نیز درباره همین موضوع، جلسه‌ای چندساعته با جان کری وزیرخارجه آمریکا برگزار کرد. کری پس از آن دیدار وعده داد که آمریکا مانع بازگشت ایران به سیستم بانکی بین‌المللی نخواهد شد.
دیدار نافرجام با کری
نهایتا پنجشنبه گذشته وزیر خارجه آمریکا در لندن به همراه وزیر خارجه انگلستان دیداری با بانک‌های بزرگ اروپایی داشت که هدف آن بررسی لغو تحریم‌های ایران بود، اما آنطور که خبرگزاری‌های غربی گزارش داده‌اند بانک‌های اروپایی بعد از دیدار با وزیر خارجه آمریکا گفته‌اند اظهارات وی نتوانسته آنها را برای از سرگیری مبادله با ایران متقاعد کند.
کری در این جلسه گفت: «بانکها، تا آنجا که احتیاط‌های لازم را به کار می‌بندند و می‌دانند که دارند با چه کسی مبادله می‌کنند با معیارهای (قانونی) نامناسب و غیرمشخص روبرو نخواهند شد.»
به گزارش سی.ان.ان، اظهارات کری مشخصاً بانک «استاندارد چارترد» را متقاعد نکرده است. این بانک در بیانیه‌ای به این شبکه خبری گفت که هیچ مشتری ایرانی را نخواهد پذیرفت و تراکنش‌های مالی مربوط به هیچ فردی در داخل این کشور را انجام نخواهد داد.
«دویچه‌بانک» آلمان هم در بیانیه‌ای مشابه اعلام کرد: «این بانک کماکان به محدود کردن عمومی مبادلات مربوط به ایران ادامه می‌دهد.»
استوارت لوی مدیر امور حقوقی بانک اچ.اس.بی.سی دیگر بانک بزرگ بین‌المللی نیز پس از دیدار کری اعلام کرد به رغم توضیحات کری، این بانک هیچ برنامه‌ای برای احیاء مراودات مالی با ایران ندارد.
بانک‌های دیگر حاضر در نشست با کری، اعم از «بارکلیز» انگلیس، «سوسیته ژنرال» فرانسه و «استاندر» نسبت به احیاء روابط با ایران، همچنان سکوت کرده‌اند و خبری از احیاء روابط آنها با ایران نیست.
بعد از آنکه بانک‌های اروپایی اعلام کردند از اظهارات وزیر خارجه آمریکا برای از سرگیری مبادله با ایران متقاعد نشده‌اند خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داد وزارت خزانه‌داری آمریکا از ضمانت کتبی درباره مبادله با ایران خودداری می‌کند.
این رسانه آمریکایی با اشاره به اکراه بانک‌های اروپایی برای از سرگیری مبادله با ایران، امتناع خزانه‌داری آمریکا از صدور بیانیه کتبی در این باره را عامل ایجاد این مشکل دانسته است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس روز پنجشنبه در گزارشی نوشت: «دولت‌ها، بانکها و سایر شرکت‌های خارجی خواستار توضیح کتبی از وزارت خزانه‌داری آمریکا - یعنی اساساً ضمانتی مبنی بر عدم مواجه شدن با تحریم‌های آمریکا - هستند.
اما واشنگتن تمایلی به انجام این کار ندارد، زیرا نمی‌خواهد اینطور به نظر برسد که در زمینه جریمه‌های قاطعانه‌اش درباره رفتارهای غیرهسته‌ای، نرمش به خرج می‌دهد.»
نگاهی به جریمه‌هایی که بانک‌های اروپایی در چند سال اخیر بابت نقض تحریم‌های ایران متحمل شده‌اند، نشان می‌دهد علت بی‌توجهی آنها به برجام چیست.
این بانکها از این می‌ترسند که به علت باقی ماندن تحریم‌های اولیه آمریکا علیه ایران، اگر روابط خود با ایران را مجددا برقرار کنند، دولت آمریکا بهانه لازم برای وضع جریمه علیه آنها را همیشه در مشت داشته باشد تا در فرصت مناسب از آن استفاده کند.
