گروه بینالملل مشرق- عربستان
سعودی روز یکشنبه 13 دی، روابط دیپلماتیک خود با ایران را به خاطر حمله به سفارت این
کشور در تهران به طور کامل قطع کرد. این اقدام به بحرانی دامن زد که از روز شنبه
12 دی و با اعدام شیخ «نمر باقر النمر» روحانی برجسته شیعه میان دو کشور به وجود آمده
و در حال عمیقتر شدن است. اوایل روز یکشنبه معترضان ایرانی به سفارت عربستان هجوم
بردند و آیتالله سید علی خامنهای، رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز «انتقام الهی» از حاکمان عربستان
را در پی اعدام شیخ نمر که مخالف صریح خاندان آلسعود بود، پیشبینی کردند. آنچه در
ادامه میخوانید، جزئیاتی از تلاطم در روابط میان دو کشوری است.
1987، مکه
*** روابط میان عربستان و ایران، ماه جولای سال 1987 زمانی که 402 زائر حج از جمله 275 ایرانی، در جریان درگیری میان نیروهای امنیتی سعودی با زائران شیعه در شهر مکه کشته شدند، تا مرز قطع کامل، دچار تنش شد.*** معترضان ایرانی به خیابانهای تهران آمدند، سفارت عربستان را اشغال کردند، و سفارت کویت را نیز به آتش کشیدند. «مصعد الغمادی» دیپلمات سعودی مستقر در تهران بر اثر جراحات وارده زمانی که از پنجره سفارت به بیرون افتاد، جان خود را از دست داد و ریاض دولت ایران را به تأخیر در انتقال او به بیمارستانی در عربستان متهم کرد.
*** روابط دیپلماتیک میان دو کشور، آوریل سال 1988 به دستور ملک فهد پادشاه وقت عربستان قطع شد.
درگیری مأموران امنیتی سعودی با زائران ایرانی در سال 1987
1999، دوران خوش
*** ملک فهد پیروزی «محمد خاتمى» را در انتخابات ریاستجمهوری سال 2001 ایران [دور دوم] تبریک گفت و اعلام کرد که از سیاستهای اصلاحطلبانه وی حمایت میکند. خاتمى پس از پیروزی اولش در انتخابات ریاستجمهوری سال 1997، برای ایجاد روابط بهتر با عربستان سعودی و پایان دادن به دو دهه روابط پرتنش بعد از انقلاب اسلامی ایران در سال 1979، تلاش کرده بود.*** خاتمى با سفر سال 1999 به عربستان، اولین رئیسجمهور ایران بعد از انقلاب شد که به عربستان میرفت. دو کشور، روابط بهتری را در سایه پیمان امنیتی آوریل سال 2001 برقرار کردند.
خاتمی اولین رئیسجمهور بعد از انقلابی اسلامی بود
که به عربستان سفر کرد
2003، رقابت منطقهای
*** حمله آمریکا به عراق که صدام حسین را سرنگون کرد، اکثریت شیعه این کشور را به قدرت رساند و منجر به تغییری در معادلات سیاسی این کشور در قبال ایران شد.*** برنامه هستهای ایران، نگرانی عربستان را در اینباره عمیقتر کرد که دولت ایران تحت کنترل محمود احمدینژاد که جایگزین خاتمی شده بود، به دنبال تسلط بر منطقه خلیج [فارس] و افزایش جمعیت شیعه در این منطقه است.
*** عربستان سعودی ژانویه سال 2007 به فرستاده ایران اعلام کرد که تهران منطقه خلیج [فارس] را در معرض خطر قرار داده است؛ این مطلب در اشاره به تقابل جمهوری اسلامی با آمریکا در عراق و برنامه هستهای این کشور بود.
سعودیها به شدت از احمدینژاد میترسیدند
2011، بهار عربی
*** عربستان سربازان خود را برای کمک به بحرین و سرکوب تظاهرات عمومی مردم در طرفداری از دموکراسی اعزام کرد، چون میترسید مخالفانِ عمدتاً شیعه حکومت بحرین، [در صورت رسیدن به حکومت] با ایران همراستا شوند. عربستان و بحرین بعدها، تهران را به دامن زدن به خشونتها علیه پلیس بحرین متهم کردند.*** تلگرافهای دیپلماتیک افشا شده از دولت آمریکا توسط سایت ویکیلیکس نشان داد که رهبران عربستان، از جمله ملک عبدالله، به واشنگتن فشار آوردهاند تا موضع سختتری در قبال برنامه هستهای ایران اتخاذ کنند، از جمله استفاده احتمالی از نیروی نظامی.
*** حکومت عربستان، پس از درگیری میان پلیس و شیعیان ساکن استان شرقی این کشور، برخی از شیعیان، از جمله شیخ نمر را به همکاری با یک کشور خارجی (بخوانید: ایران) با هدف تفرقهافکنی متهم کرد.
*** واشنگتن مدعی شد از یک توطئه ایرانی برای ترور سفیر عربستان در آمریکا پرده برداشته است. ریاض در واکنش به این خبر اعلام کرد که شواهد در دست واشنگتن بسیار متقاعدکننده است و تهران، هزینه این توطئه را خواهد پرداخت.
نیروهای عربستانی «شیخ نمر» روحانی برجسته شیعه را
با شلیک گلوله زخمی و دستگیر کردند
2012، جنگهای نیابتی
*** عربستان سعودی به حامی اصلی شورشیان سوری تبدیل شد که برای سرنگونی بشار اسد رئیسجمهور سوریه و متحد ایران، میجنگیدند. ریاض اسد را به «نسلکشی» متهم و ایران را یک «قدرت اشغالگر» توصیف کرد. تهران نیز ریاض به حمایت از «تروریسم» متهم کرد.*** عربستان ماه مارس سال 2015، عملیاتی نظامی را در یمن آغاز کرد تا مانع از به قدرت رسیدن حوثیهایی شود که متحد ایران هستند. ریاض ایران را به استفاده از شبهنظامیان برای کودتا در یمن متهم کرد. تهران نیز اعلام کرد که حملات هوایی عربستان، غیرنظامیان یمنی را هدف قرار میدهد.
آلسعود از حامی اصلی تروریستها در سوریه است
2016، قطع کامل روابط دیپلماتیک
*** روز شنبه 12 دی اقدام عربستان به اعدام شیخ «نمر باقر النمر» روحانی برجسته شیعه و از مخالفان صریح خاندان آلسعود، موجب شد تا بحرانی جدید میان دو کشور ایجاد شود. در پی این اقدام، معترضان ایرانی به سفارت عربستان هجوم بردند و آیتالله علی خامنهای رهبر این کشور نیز «انتقام الهی» از حاکمان عربستان را در پی اعدام شیخ نمر پیشبینی کرد. عربستان نیز روابط دیپلماتیک خود با ایران را به طور کامل قطع کرد.
نیروهای امنیتی ایران تلاش میکنند از هجوم مردم معترض
به سفارت عربستان در تهران جلوگیری کنند
برای دیدن تصویر در اندازه بزرگ، کلیک کنید