مقامات دولت آمریکا خبر دادند که باراک اوباما رئیس جمهور این کشور مجوز استقرار کمتر از 50 نیروی عملیات ویژه را در شمال سوریه به منظور همکاری با نیروهای زمینی محلی در جنگ علیه داعش صادر کرده است. به ادعای منابع آمریکایی این نیروها برای این منظور به سوریه اعزام می شوند تا در زمینه کمک به شورشیان به اصطلاح میانه رو نقش مستشاری ایفا کنند.

این اقدامی است که اوباما مدتها بود از بیم آن که آمریکا را وارد جنگی دیگر در خاورمیانه کند، از آن خودداری می کرد.

اما می توان این اقدام آمریکا را به نوعی در واکنش به تحولات اخیر میدانی در سوریه و بعد از اقدام روسیه به حملات هوایی گسترده در این کشور و کمک آن به ارتش و نیروهای امنیتی سوری  در تقابل با داعش و گروه‌های مسلح تندرو فعال در سوریه دانست.

• مقدمه سازی حضور مستقیم
با توجه به تحولات سیاسی بین المللی اخیر درباره بحران سوریه و نشست کشورهای مهم در حل این بحران که در وین اتریش و با شرکت جمهوری اسلامی ایران برگزار شد، باید دانست نیت و هدف این رویکرد نظامی آن هم در زمان اوج تحولات سیاسی چیست. این در حالی است که همگان اتفاق نظر دارند که بعد از گذشت چهار سال و نیم، بحران سوریه راهکار نظامی ندارد.

در سوریه، آمریکا تاکنون به عملیات هوایی موضعی و کم دامنه و علیه اهداف محدود اقدام می کرده و این حضور زمینی هرچند اندک باب این ادعا را برای آمریکا می گشاید که برای آینده و احتمالات آتی امکان حضور گسترده تر نظامی داشته باشد. به عبارتی، حضور اندک کنونی بهانه حضور مستقیم بعدی است.

واضح است که هر گونه مقابله زمینی با تروریسم در سوریه نیازمند حضور گسترده نظامی و اطلاعاتی است و این امر باید با مجوز دولت مشروع سوریه باشد. شاید ترفند آمریکایی‌ها این باشد که با حضور اندک نظامی و آن هم با ادعای کمک به شورشیان محلی خواهند توانست بدون دریافت رضایت و مجوز دولت جای پای نظامی برای خود گشوده و زمینه را برای اقدامات بعدی و گسترده تر زمینی دستکم در مناطقی کردنشین شمال سوریه فراهم سازند.

این در حالی است که هم اکنون نیز کردها توانسته اند به نوعی سرزمین خود را از داعش و دولت سوریه جدا کنند و شرایط برای حضور آمریکا به گونه مشابه حضور در عراق و همکاری‌های عملیاتی منطقه‌ای مشابه با کردهای عراق فراهم است.

• اقدامات آتی
از سویی دیگر می توان این اقدام آمریکایی‌ها را در صورتی که این کشور دست به اقدامات تکمیلی دیگر مانند ایجاد پایگاه نظامی یا تأسیسات نظامی در این مناطق بزند، مقدمه سازی برای اعمال نفوذ در روند آینده سیاسی در سوریه دانست. واشنگتن تصور می کند این حضور هرچند اندک کارت برنده‌ای برای او بعد از آغاز روند جدید سیاسی در سوریه، خواهد بود.

از سویی این اقدام همچنین می تواند مقدمه ای برای گام‌های بعدی برای زمانی باشد که سوریه احتمالا به چند منطقه تقسیم شود و ممکن است یکی از این مناطق همان منطقه کردهای شمال شرق باشند.

برکسی پوشیده نیست که بسیاری از مقامات آمریکایی از دیرباز به دنبال سیاست تقسیم بندی عراق و سوریه دستکم به صورت مناطق فدرال بوده اند و در همین راستا بیشتر عملیاتشان در همراهی با دولت‌های یا گروه‌های مسلح محلی بوده تا هماهنگی با دولت مشروع کشورها در عراق و سوریه. نمونه اخیر این سیاست را می توان در همکاری در عملیات کردهای عراق در «حویجه» مشاهده کرد.

قیاسی کلی از عملکرد و نیت آمریکا با روسیه که برعکس آمریکا حملات گسترده، پردامنه و پرهزینه خود را با هماهنگی و مجوز دولت مشروع سوریه انجام می‌دهد و همه گروه‌های تروریستی اعم از داعش، جبهه النصره و دیگر گروه‌های تندرو تروریستی را هدف قرار می دهد، می تواند تفاوت این حضور را روشن کند.

در عین حال، روسیه در اقدام نظامی خود در سوریه با همراهمی افکار عمومی و نخبگان در داخل کشور مواجه است و تقریباً افکار عمومی روسیه این اقدام پوتین را همچون اقدام در الحاق مجدد کریمه به روسیه باعث تقویت بازیگری روسیه می دانند. ضمن این که استراتژیست‌ها و نخبگان سیاسی روس نیز این گام‌های روسیه را باعث تقویت نقش آفرینی روسیه در صحنه بین المللی بخصوص در مناطق نزدیک به مرز روسیه قلمداد کرده و آن را گامی در جهت تقویت امنیت ملی می دانند.

حال آن که موضوع مداخله نظامی آمریکا در سوریه بازتاب متفاوتی یافته، بطوری که افکار عمومی بخصوص جامعه ضدجنگ‌ آمریکا این اقدام اوباما را خلاف وعده‌های وی برای خارج کردن آمریکا از جنگ‌های خارجی تعبیر کرده اند.

در میان نخبگان و سیاستمداران نیز در همین روزهای اولیه بعد از صدور دستور اوباما برای حضور زمینی، مخالفت‌های جدی ابراز شده بطوری که برخی از چهر‌هایی مطرح جمهوریخواه از جمله نامزدهای ریاست جمهوری به شدت از آن انتقاد می کنند. آنها اعتقاد دارند که آمریکا نمی تواند شیوه میانه‌‌ای در پیش گیرد بلکه یا باید بطور کلی از معرکه سوریه خارج شود یا اگر تصمیم به حضور زمینی دارد باید همچون روسیه با قدرت وارد شده تا تکلیف خود در مقابله با تروریسم در منطقه را روشن کند.