
به گزارش مشرق، سه سال قبل «به کبودي ياس» پس از پيشنهاد مقام معظم رهبري در حالي ساخته شد که شهيد عبدالحسين برونسي در زمرهي مفقود الاثرهاي هشت سال دفاع مقدس محسوب ميشد. اما پس از سه سال، پيکر اين شهيد نزد خانوادهاش بازگشته است. به همين بهانه، ايسنا گفتوگويي را با «جواد اردکاني» کارگردان سينما و «ابراهيم اصغري» تهيهکننده فيلم «به کبودي ياس»، درباره شخصيت «شهيد برونسي» و فيلمسازي در ژانر دفاع مقدس انجام داده است.
×حيف که نميتوان تمام ابعاد شخصيتي يک شهيد را به نمايش گذاشت*
جواد اردکاني در گفتوگو با خبرنگار بخش سينمايي خبرگزاري داتشجويان ايران (ايسنا) دربارهي شناخت خود از ويژگيهاي اخلاقي شهيد برونسي گفت: او آدمي کاملا خالص بود و حتي قبل از جبهه هم براي خدا زندگي ميکرد. شهيد برونسي در جنگ به عنوان يک روستازاده و فرزند يک بنا به جبهه رفت اما عملياتهاي بزرگي را رهبري کرد.
وي فاکتورهاي ايماني شهيد برونسي را مهمتر از توانمنديهاي نظامي او دانست و تاکيد کرد: در رفتار نظامي او توکل و توسل جايگاه ويژهيي داشت و تصور ميکنم که بيش از اشاره به فاکتورهاي نظامي شهيد برونسي بايد به شخصيت و ويژگيهاي ايماني او اشاره کرد. چرا که گاهي اين ايمان بالا، خلاءهاي نظامي ايشان را پر ميکرد.
*توکل و توسل اين شهيد؛ ترسيدم*
کارگردان «به کبودي ياس» ادامه داد: علاقه زيادي داشتم که بتوانم در موضوع توکل و توسل اين شهيد بيشتر به شخصيت حقيقي او نزديک شوم، اما ترسيدم. چرا که ايمان و توکل افراد جزو حوزههاي بسيار ويژه و شخصي به حساب ميآيد و ترسيدم که نتوانم آنچه که در ايشان موج ميزد را به درستي نشان دهم. به همين دليل هم به هيچ وجه به اين ويژگيها نزديک نشدم.
اردکاني ضمن ابراز اميدواري براي رشد قابليتهاي سينما در حد نمايش ويژگيهاي فردي افراد خاطرنشان کرد: در حوزه شهدا و دفاع مقدس، لحظات و خصوصيات ناب و جذابي وجود دارد و شهيد برونسي تنها کسي نيست که چنين ويژگيهاي ايماني داشته است. بسياري از شهيدان دفاع مقدس با همين ويژگيها وجود دارند که فيلمسازان توانمند ميتوانند در مورد آنها فيلمهاي خوبي بسازند. اميدوارم امکانات و دانش سينمايي به حدي برسد تا بتوانيم وارد حوزههاي شخصي افراد نيز بشويم.
وي در ادامه، دربارهي نحوهي شکلگيري ايده ساخت «به کبودي ياس» بيان کرد: چند سال قبل در ديداري که سينماگران با مقام معظم رهبري داشتند، ايشان از شهيد برونسي نام بردند. پس از اين جلسه آقاي صفارهرندي وزير وقت فرهنگ و ارشاد اسلامي به من ماموريت داد تا فيلمي از شهيد برونسي بسازم.
اردکاني فيلمنامه «به کبودي ياس» را کاملا مستند دانست و گفت: مرحله تحقيق اين فيلم به سرپرستي غلامرضا سالم از فرماندهان دفاع مقدس انجام شد و يک سال و نيم طول کشيد. براي بهتر شدن فيلمنامه «به کبودي ياس» از منابع مکتوبي مانند «خاکهاي نرم کوشک» به نويسندگي سعيد عاکف و و چندين مستند دربارهي اين شهيد استفاده کرديم. همچنين اطلاعاتي از کنگره شهداي مشهد نيز دريافت کرديم. البته اين اطلاعات پس از پالايش با رزمندگان و دوستان همراه شهيد برونسي چک شد.
وي در عين حال اظهار کرد: ما نميتوانيم در فرصت يک فيلم سينمايي کل شخصيت و ابعاد وجودي يک شهيد را بيان کنيم به همين دليل تحقيقاتمان را در مقطعي از زندگي شهيد برونسي انجام داديم که بتوانيم کار بيشتري روي آن داشته باشيم و راحتتر نشان داده شود. البته در انتخاب مقطع زندگي شهيد برونسي به امکانات فني آن زمان سينماي ايران نيز توجه داشتيم و اين موضوع بسياري از انتخابهاي ما را کنار گذاشت. در نتيجهگيري کلي که داشتيم مقطع سال آخر زندگي شهيد تا زمان شهادت او انتخاب شد که شامل بخشهايي از اتفاقات پشت و داخل جبهه در قالب عمليات خيبر و بدر بود.
اردکاني حوزه شهداي دفاع مقدس را حوزهاي بسيار ملتهب دانست و تصريح کرد: تا قبل از «به کبودي ياس» در ژانر دفاع مقدس فيلمي با اسم و رسم و شخصيت محوري شهدا ساخته نشده بود. شايد اين عدم ساخت چنين فيلمهايي به دليل آن بود که فيلمسازان از وارد شدن به اين حوزههاي ملتهب ميترسند. بالاخره در اين حوزهها حساسيت و محدوديت بسيار است و توقعات مردم و مسؤولان نيز بسيار بالاست.
اين کارگردان با انتقاد از متوليان نهادهاي در ارتباط با شهدا و دفاع مقدس تصريح کرد: سپاه همکاري بسياري براي ساخت فيلم «شهيد برونسي» شد و بعضي از نهادها در حد نياز کمک نکردند. سپاه در بخش ادوات نظامي کمک بسياري کرد و اگر کمکهاي آنها نبود چنين فيلمي ساخته نميشد. ما نهادهايي داريم که نوع فعاليت آنها با شهدا و جنگ بسيار مرتبط است. اينجاست که ميتوان پرسيد بنياد شهيد يا بنياد حفظ آثار و نشر ارزشهاي دفاع مقدس کجاي پروسه فيلمسازي براي شهدا و دفاع مقدس قرار گرفتهاند؟ همچنين در پروژه «به کبودي ياس» با اينکه مشهديها بايد نگاه ويژهيي به شهيد برونسي ميداشتند اما مديريت وقت استان براي ساخت اين فيلم کمک زيادي نکرد.
اردکاني با بيان اين که پس از گذشت اين سالها، اکنون نهادهاي ذيربط بايد سهم خود را در فيلمسازي درباره شهدا و دفاع مقدس بپردازند، بيان کرد: در حال حاضر قرار است راجع به شهيد هاشمينژاد، شهيد علمالهدي، شهيد شوشتري و شهيد چمران فيلمهايي ساخته شود و جريان فيلمسازي براي شهدا به راه افتاده است. الان بايد نهادهاي ذيربط سهم خود را درباره سينماي دفاع مقدس بپردازند. اگر اين جريان به درستي هدايت شود چنين کارهايي به نتيجه ميرسد. کساني که فعاليتهاي فرهنگي جامعه را رصد ميکنند بايد اين مسير را تحت نظر گرفته و به آن کمک کنند.
* اميدواريم اولين فيلم درباره يک شهيد با بازگشت پيکر ايشان سبب خير شود*
همزمان با بازگشت پيکر شهيد برونسي پس از 27 سال ، ابراهيم اصغري، تهيه کننده «به کبودي ياس» نيز درباره نمايش اين فيلم به مناسبت پيداشدن پيکر شهيد گفت: تمام مراحل ورود «به کبودي ياس» به شبکه نمايش خانگي انجام شده و قرار است پس از آن که اين فيلم در شبکه خانگي توزيع شد در تلويزيون نيز به نمايش در آيد. فکر ميکنم کار توزيع فيلم به کبودي ياس در شبکه نمايش خانگي تا يک ماه ديگر به سرانجام برسد و اين فيلم از موسسه «ويديو رسانه آسيا» پخش شود.
وي مهمترين خصوصيت «به کبودي ياس» را مستند بودن فيلمنامه آن دانست و خاطرنشان کرد: مهمترين فاکتور در فيلم اين است که سعي کرديم بسيار به واقعيتها و مستندات زندگي شهيد برونسي نزديک شويم تا اين فيلم باورپذيرتر باشد. اين کار از فيلمنامه آغاز و حتي در مرحله انتخاب بازيگر نيز ادامه پيدا کرد. به همين دليل است که در ساخت اين فيلم سراغ بازيگران گمنام رفتيم.
تهيهکننده «به کبودي ياس» با اشاره به مشکلات موجود براي نمايش فيلمهاي ارزشي اظهار کرد: مهمترين مشکل فيلمهاي دفاع مقدسي اکران و نمايش آنهاست که سازوکار درست و مشخصي براي آن تعريف نشده است. اگر اين فيلمها روند مناسبي براي نمايش داشته باشند ميتوانند مخاطبان خود را جذب کنند. طيفهايي که مخاطب سينماي دفاع مقدس هستند اکنون با سينما قهر کردهاند. بايد برنامهريزي صورت گيرد که توسط اين گونه فيلمها اين افراد نيز به سينما بازگردند.
وي در پايان اين گفتگو، با ابراز اميدواري براي توجه بيشتر به سينماي ارزشي گفت: متاسفانه در حال حاضر نمايش فيلمهاي دفاع مقدس و ارزشي به جرم آنکه در شرايط فعلي مخاطب آنها را نميپسندد با محدوديت اکران مواجه شده و نهايتا اين فيلمها در اکران تک سانس اکران ميشوند. اميدواريم اولين فيلمي که درباره يک شهيد ساخته شده با بازگشت پيکر ايشان سبب خيري شود تا سينماي ايران هم در مرحله توليد و هم در مرحله نمايش به فيلمهاي ارزشي توجه بيشتري کند.
***
عبدالحسين برونسي در سال 1321 در روستاي «گلبوي کدکن» از توابع تربتحيدريه قدم به عرصه هستي نهاد.
در سال 1341به خدمت زير پرچم احضار ميشود که به جرم پايبندي به اعتقادات اصيل ديني، از همان ابتدا مورد اهانت و آزار افسران و نظاميان طاغوتي قرار ميگيرد.
سال 1347 سال ازدواج کرد است، همين سال، اعتراضات او به برخي خدعههاي رژيم پهلوي (مثل اصلاحات ارضي)، به اوج خود ميرسد که در نهايت، به رفتن او و خانوادهاش به شهر مقدس مشهد و سکونت در آنجا ميانجامد که اين نيز فصل نويني را در زندگي او رقم ميزند.
پس از چندي، با هدفي مقدس، به کار سخت و طاقتفرساي بنايي روي ميآورد و رفته رفته، در کنار کار، مشغول خواندن دروس حوزه نيز ميشود. بعدها به علت شدت يافتن مبارزات ضدطاغوتياش و زندان رفتنهاي پي در پي و شکنجههاي وحشيانه ساواک، و نيز پيروزي انقلاب شکوهمند اسلامي و ورود او در گروه ضربت سپاه پاسداران، از اين مهم باز ميماند.
با شروع جنگ تحميلي، در اولين روزهاي جنگ، به جبهه روي ميآورد که اين دوران، برگ زرين ديگري ميشود در تاريخ زندگي او.
به خاطر لياقت و رشادتي که از خود نشان ميدهد، مسؤوليتهاي مختلفي را بر عهده او ميگذارند که آخرين مسؤوليت او، فرماندهي تيپ هجده جوادالائمه (سلامالله عليه) است که قبل از عمليات خيبر، عهدهدار آن ميشود.
با همين عنوان، در عمليات بدر، در حالي که شکوه ايثار و فداکاري را به سر حد خود ميرساند، مرثيه سرخ شهادت را نجوا ميکند.
تاريخ شهادت اين سردار افتخارآفرين، روز 23 اسفند ماه 1363 است که جنازه مطهرش، با توجه به آرزوي قلبي خود او در اين زمينه، مفقودالاثر ميشود و روح پاکش، 9 ارديبهشت ماه 1364 در شهر مشهد تشييع ميشود.
با پيدا شدن پلاک و بخشي از استخوانهاي شهيد برونسي، پيکر اين فرماندهي دوران دفاع مقدس همزمان با سالروز شهادت فاطمه زهرا(س) ـ شنبه 17 ارديبهشت ماه ـ در مشهد تشييع ميشود.