گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.
****
روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاح‌طلب روز دوشنبه را انعکاس سخنرانی افراد نزدیک به این جریان سیاسی در دانشگاه‌های سراسر کشور آغاز نمودند؛ از سوی دیگر این روزنامه‌ها با وجود شعارهای احترام به منتقدان بار دیگر خلاف‌گویی خود را نسبت به این شعارها ثابت کردند به نحوی که به جای پاسخگویی نسبت به چرایی لغو سخنرانی منتقدان دولت در روز دانشجو آن را تعبیر به موج سازی وارونه برای فرار از پرسشگری قاطبه جامعه دانشگاهی از سوی منتقدان دولت تعبیر کردند.
روزنامه مردمسالاریارگان رسمی حزب مردمسالاری دوشنبه را با تیترهای «وزیرعلوم جدید ادامه‌دهنده راه «فرجی دانا» است» و «جنبش ضد استکباری دانشجویان ایران تداوم نهضت اصلاح‌طلبانه امام حسین (ع) بود» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
· مردم به لیست هاشمی و خاتمی رأی می‌دهند
محمدرضا خباز، معاون تقنینی معاونت پارلمانی ریاست‌جمهوری در اظهاراتی پیرامون انتخابات آینده بهارستان به پیش‌بینی رفتار رأی‌دهی مردم در سال آینده پرداخت؛ این فعال سیاسی اصلاح طلب گفت «عقیده بنده این است که اگر مجموع اصلاح‌طلبان یک لیست واحد شوند و در زیر آن را آقایان هاشمی‌و خاتمی‌امضا کنند، یقیناً مردم به آن لیستی رأی خواهند داد که این دو بزرگوار زیر آن را امضا و تاکید کرده‌اند. چرا که این آقایان از یک محبوبیت بالایی در بین مردم برخوردارند. هرچند بسیاری از حرف‌های ما رنجیده خاطر می‌شوند، ولی واقعیت جامعه این را می‌گوید. متاسفانه در کشور ما چون حزبی وجود ندارد بنابراین نمی‌توان آرایش اصلاح‌طلبان و اصولگرایان را در مجلس تحلیل کرد. ولی تجربه 35 ساله کشورمان نشان داده که در درجه اول مردم، رئیس‌جمهور را انتخاب کرده و نهایتاً در انتخابات مجلس شورای اسلامی همکاری نمایندگان و دولت را زیر نظر می‌گیرند. اگر این مجلس با دولت هماهنگ و همکاری و همراهی داشته باشد طبیعتاً مردم بر همان روال گذشته که ترکیب مجلس برهم نخورد نمایندگان را انتخاب می‌کنند. ولی اگر ببینند دولت نقطه مقابل با مجلس است و نمایندگان گاردی محکم در مقابل دولت هستند در اینجا مردم هم موضع گرفته و جدا از نیروهای سیاسی به فکر تغییر می‌افتند.»
روزنامه ابتکارروزنامه ابتکار دوشنبه را به تیترهای «حمله رسانه‌ای به 16 آذر» و «وزیر علوم، ادامه دهنده راه گزینه‌های قبلی است» اختصاص داد.
· حمله رسانه‌ای به 16 آذر
گروه سیاسی روزنامه ابتکار در صفحه اول این روزنامه به بررسی لغو جلسات تشکل‌های منتسب به اصولگرایان در دانشگاه‌های مختلف کشور پرداخت؛ این روزنامه معتقد است که این رفتارها در جهت حمله رسانه‌ای به 16 آذر دانست و سپس نوشت «چهره‌ها و تشکل‌های اصولگرا ترجیح دادند تا به سردی و بی علاقگی از کنار این موضوع عبور کنند. این در حالی است که از شب قبل از روز 16 آذر موج پیامکی‌ای به راه افتاد که گفته می‌شد از سوی "دانشجویان ارزشی"! ارسال می‌شود. محتوای پیامک‌ها، لغو برنامه‌های "افراد ارزشی" در دانشگاه‌ها بود. همچنین از صبح دیروز نیز، خطی هماهنگ در برخی رسانه‌های منتسب به جریان اصولگرایی پیگیری شد که طی آن، لغو فله‌ای! برنامه‌های برخی تشکل‌های خاص در دانشگاه‌ها را از سوی رؤسای دانشگاه‌ها در دولت یازدهم القا می‌کرد. اما پیگیری خبرهای مربوط به لغو برنامه‌ها و انصراف چهره‌های مشهور اصولگرا از حضور در این مراسم نشان می‌دهد که یا برگزار کنندگان مراسم و یا مدعوین عامل لغو یا انصراف از حضور در مراسم بزرگداشت روز دانشجو بوده‌اند. حضور گرم دانشجویان عمدتاً هوادار دولت و جناح اصلاح طلب در چند سخنرانی مهم در دانشگاه‌های تهران به خوبی دیده می‌شد. دانشگاه علوم پزشکی تهران، میزبان دکتر روحانی رئیس جمهور بود، دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی نیز پای سخنان محمدرضا عارف نشستند و دانشکده فنی دانشگاه تهران نیز پذیرای علی مطهری نماینده مردم تهران در مجلس بوده است. اما اگرچه برخی از چهره‌های اصولگرا نیز در چند مراسم از این دست حاضر شده بودند، اما تعداد بیشتری از افراد و تشکل‌های این جناح نیز ترجیح دادند که غایب این روز باشند.» و در انتهای این گزارش با توجه به نامه احمد توکلی به رییس جمهور نتیجه گیری کرد که عدم استقبال نسبت به جلسات اصولگرایان اقبال دانشجویان به نگرش اصلاح طلبان دانست.
روزنامه اعتمادروزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نیم‌تای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «شور و شعار در دانشگاه» و «روحانی: عهد من شکستنی نیست» اختصاص داده است.
· اهالی دانشگاه؛ موتور محرکه دولت روحانی
روزنامه اعتماد در صفحه احزاب خود به تحلیل حضور رییس جمهور در سخنرانی 16 آذر پرداخته است و سپس معتقد است که با ایجاد فصل نوین در فضای دانشگاه این امکان وجود دارد که اهالی دانشگاه با نگرش اصلاح‌طلبانه خود حامی و نیرو محرکه دولت یازدهم گردد؛ در همین راستا گروه سیاسی روزنامه اعتماد نوشت «گروه‌هایی که در کنار تشکل‌های سیاسی علنی و سازمان‌های سیاسی مخفی خود، دانشگاه را ملک طلق خود می‌پندارند و منافع حزبی و باندی خود را از دل دانشگاه‌ها جست‌وجو می‌کنند و حالا با روی کار آمدن روحانی و بازگشت نشاط سیاسی و امید به دانشگاه‌ها، نقشه‌های خود را نقش برآب می‌بینند. البته این گروه‌ها با وجود اینکه دیگر موقعیت سابق خود را در دانشگاه‌ها ندارند اما توپخانه رسانه‌ها و پروپاگاندای روانی‌شان برقرار است و حاشیه‌ساز. مدیران این جریان که سال‌ها مدیریت دانشگاه‌ها را بر عهده داشته‌اند قریب به یک سال و نیم گذشته هر از چندگاهی در عیان و نهان تلاش کرده‌اند تا موقعیت از دست رفته خود را بازیابند و برسند به آنچه می‌خواهند اما حسن روحانی نشان داده که در برابر این باج‌خواهی‌ها، گامی به پس نمی‌برد و پای حرف‌ها و وعده‌هایش سفت و سخت ایستاده است. همین است که چند روزی است این رسانه‌ها جنگ روانی‌ای را درباره عدم صدور مجوز برای سخنرانی برخی چهره‌های حاشیه‌ساز خود در دانشگاه‌ها به راه انداخته‌اند که تنها می‌تواند نشان‌دهنده دو گانه؛ تضعیف موقعیت خود در دانشگاه‌ها و افزایش اعتماد اهالی دانشگاه به دولت روحانی و به تبع آن تقویت موقعیت رییس‌جمهور در فضای عمومی و علمی کشور باشد. از سوی دیگر شاید مجوز ندادن دولت به چهره‌های حاشیه‌ساز این جریان می‌تواند شاهد مثالی از پایبندی دولت و رییس دولت به وعده‌هایش به دانشجویان باشد؛ جلوگیری از عوامل و عناصر آرامش‌ستیز در دانشگاه‌ها. این چیزی نیست جز تفاوت دو دولت درباره اهالی دانشگاه. روزنامه اعتماد در همین راستا نظرات برخی از فعالان سیاسی کشور را جویا شده است.»
روزنامه آرمانامروزروزنامه آرمان‌امروز صفحه اول خود را به تیترهای «تازه به‌دوران رسیده‌ها نگران نباشند» و «موج «لغو» جعلی!» اختصاص داد.
· وارونه‌سازی منتقدان از لغو سخنرانی‌ها
رضا رئیسی روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب در صفحه سیاسی این روزنامه معتقد است که لغو جلسات سخنرانی منتقدان دولت در دانشگاه‌ها «موجی جعلی» و «وارونه‌سازی حقیقت» از سوی منتقدان دولت یازدهم است؛ این روزنامه نگار سپس پیرامون اهداف منتقدان دولت از موج‌سازی این رخدادها نوشت «در وهله اولیه ضد تبلیغات علیه دولت و شعار تساهل و تسامح آن در حوزه‌های مختلف و به خصوص شعار گشایش در فضای دانشگاهی هدف منتقدان در این موج‌سازی‌های فاقد صحت است. از طرف دیگر تندروها به خوبی می‌دانند که رویکردها و مشی سیاسی آنان و نیز عملکردهایی که در گذشته به منصه ظهور رسانده‌اند مورد اقبال و استقبال قاطبه جامعه دانشگاهی نیست و کسانی که همواره خود را نماینده تام‌الاختیار و بلامنازع مردم می‌دانند، نمی‌توانند به این حقیقت اذعان کرده و یا در برابر موج پرسشگری نخبگان و قاطبه جامعه دانشگاهی قرار بگیرند و در سهل‌الوصول‌ترین واکنش به فرافکنی برای پاک‌کردن صورت مسئله می‌پردازند. آنان به گمان خود با این مانورهای تصنعی و اقدامات ایذایی خود را در مقام مدعی و مطالبه‌گر جا زده و از طرف دیگر خود را از هزینه‌پردازی پیرامون عملکردهایشان دور می‌دارند اما این نکته بدیهی را لحاظ نمی‌کنند که در عصر اخبار و اطلاعات هیچ چیز پشت ابر نمی‌ماند»
روزنامه ایرانروزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «آزادی اطلاعات فساد را مهار می‌کند» و «بودجه ضد تورمی روحانی برای سال 94» اختصاص داد.
· ندای ایرانیان به خاتمی وفادار می‌ماند
اصلاح طلبان برای پذیرش حزب نوپای ندای ایرانیان شرط گذاشته‌اند؛ این حزب جدید باید با رهبر اصلاحات تجدید بیعت کند تا در فضای گفتمانی احزاب اصلاح طلب مورد پذیرش واقع شوند. روزنامه ایران در صفحه سیاسی خود نوشت «یک عضو ارشد حزب ندای ایرانیان گفت: حزب ندای ایرانیان یک حزب اصلاح‌طلب و همواره به اصول و مرام اصلاح‌طلبی حول محور دیدگاه‌های آقای خاتمی وفادار خواهد ماند. «مجید فراهانی» در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه «تأسیس حزب ندای ایرانیان تلاش جمعی از جوانان تحول خواه کشور است که برای سازمان‌یابی و فعالیت شناسنامه‌دار سیاسی گرد هم آمده‌اند» گفت: این جوانان در تحولات اخیر سیاسی کشور نقش محوری ایفا کردند و امروز می‌خواهند تجربیات خود را در قالب یک سازمان سیاسی متشکل و قدرتمند به منصه ظهور برسانند.»
روزنامه شهروندروزنامه اصلاح‌طلب شهروند با تیترهای «عهد ما شکستنی نیست» و «فاز سوم هدفمندی یارانه‌ها فعلاً اجرا نمی‌شود» میزبان نگاه خوانندگانش بود.
· کیهانی‌ها پشت درب دانشگاه
حاج حسین شریعتمداری و پیام فضلی نژاد از روزنامه‌نگاران منتقد دولت با وجود تاکید حجت‌الاسلام روحانی مبنی بر شنیدن انتقادات منتقدان دولت، اجازه سخنرانی در دانشگاه امیرکبیر و اصفهان به مناسب روز دانشجو پیدا نکردند؛ گروه سیاسی روزنامه شهروند پیرامون این رخداد نوشت «بسیج دانشجویی دانشگاه امیرکبیر از حسین شریعتمداری، مدیرمسئول روزنامه کیهان، دعوت به سخنرانی و پرسش و پاسخ کرد که با مخالفت مسئولان دانشگاه با حضور شریعتمداری در این دانشگاه سخنرانی او لغو شد. مدیرمسئول کیهان در واکنش مطلبی با عنوان «اظهارنظر متفاوت با نظر دولت ممنوع!» منتشر و به انعکاس واکنش برخی نمایندگان مجلس، سیاسیون اصولگرا و اساتید حوزه در این خصوص پرداخت. با این حال رئیس دانشگاه امیرکبیر پس از این اقدام از عدم‌هماهنگی دانشجویان با مسئولان دانشگاه برای دعوت میهمان خبر داد و گفت: با حضور حسین شریعتمداری در دانشگاه هیچ مشکلی ندارد. سیداحمد معتمدی طی گفت‌وگویی با مهر در توضیح لغو این سخنرانی گفت که دانشجویان بدون هماهنگی با شورای دانشگاه و بدون اخذ مجوز برای برگزاری مراسم، وی را دعوت کرده بودند و این در حالی است که در رسانه‌ها خبر حضور عزت‌الله ضرغامی رئیس سابق رسانه ملی نیز از سوی دانشجویان منتشر شده بود اما ضرغامی اصلاً از این موضوع خبر نداشت و هرگز با وی هماهنگی نشده بود. از طرفی روز ۱۶ آذر مراسم مختلفی در دانشگاه امیرکبیر برگزار می‌شود و نباید با هم در تداخل باشد اما دانشجویان برای دعوت از حسین شریعتمداری به این نکته توجه نکردند، اگرچه در راستای ایجاد فضای فعالیت در دانشگاه که همیشه تلاش ما بر این بوده است دانشجویان می‌توانند برای هفته آینده برنامه‌ای را برای حضور وی هماهنگ کنند.»
روزنامه شرق
روزنامه اصلاح طلب شرق با تیترهای «دل‌نگران‌ها؛ تازه به دوران رسیده هستند» و «16 آذر؛ از جنسی دیگر» میزبان نگاه های خوانندگانش بود.
· تریبون‌های خالی 16 آذر
صادق زیباکلام در سرمقاله روزنامه شرق تحت عنوان «16 آذر متفاوت» نسبت به لغو سخرانی منتقدان دولت واکنش نشان داده است؛ در همین راستا این استاد دانشگاه نوشت« آزادی و حق آزادی بیان را هرطور که تعریف کنیم، اساس و بنیان آن، به این معناست که مخالف و منتقد من بتواند حرف بزند و اتفاقا ما سال‌هاست از تصلب‌فکری یک طیف خاص، رنج برده‌ایم؛ هم انان که امروز به حذف نام خود از فهرست مدعوین؛ معترض‌اند، خود، سال‌ها قلم قرمز بر روی نام منتقدان می‌کشیدند و مانع حضور آنان در مراسم و نشست‌ها می‌شدند. اما ما باید بپذیریم هر اندیشه و تفکری، هر مرام و مسلکی و هر ایدئولوژی‌ای که به هر دلیلی به مخالف تریبون ندهد، واجد صفت مردمسالاری و آزادی یقینا نیست؛ صرف نظر از اینکه خود را اصولگرا بداند یا اصلاح طلب یا طرفدار دولت یازدهم»
