به گزارش مشرق، رامين مهمانپرست سخنگوي وزارت خارجه کشورمان در گفتوگويي تفصيلي با خبرنگار سياست خارجي خبرگزاري فارس، به تشريح عملکرد وزارت خارجه در سال 1389پرداخت.
وي در اين گفتوگو با بررسي عملکرد وزارت خارجه در سالي که گذشت، در خصوص روابط با اروپا عنوان کرد که علائم مثبتي از سوي برخي کشورهاي اروپايي براي توسعه روابط با ايران مشاهده ميشود، ولي جزئيات بيشتري در اين خصوص ارائه نکرد.
روابط با آفريقا، آمريکاي لاتين و کشورهاي منطقه از ديگر موضوعاتي بود که مهمانپرست در اين گفتوگو به آن پرداخت و ...
* از سخنگويي خسته نشدهايد
مهمانپرست که از آبان سال 88 در اين سمت مشغول به فعاليت است، در پاسخ به اين سؤال که آيا از سخنگويي خسته نشدهايد؟ گفت: ما خودمان را بچههاي انقلاب ميدانيم. ما در زمان وقوع انقلاب دانشجو بوديم و احساس ميکرديم بايد با همه وجودمان از اين انقلاب و نظامي که شايد هميشه آرزوي آن را داشتيم، حمايت و دفاع کنيم بنابراين تا زماني که صحنهاي براي انجام وظيفه در اين مسير وجود داشته باشد، خستگي معنا ندارد.
وي با بيان اينکه دفاع از آرمان، کشور، منافع ملي و اتباع کشورمان جزو افتخارات ماست، اظهار داشت: هر چقدر لازم باشد بايد براي اين هدف مقدس تلاش بيشتري را صورت دهيم و با دقت سعي کنيم تا کوچکترين حقي از ملت ما تضييع نشود.
سخنگوي دستگاه ديپلماسي افزود: گرچه مسئوليت سنگيني است و دشواريهاي فراواني دارد، اما معناي آن خسته شدن نيست. اين کار و مسئوليت، حساسيت و دقت زيادي دارد و اينکه خداي نکرده با يک موضع اشتباه و غفلتي منافع کشورمان به خطر نيفتد، مسئوليت ما را سنگينتر ميکند، ولي هيچ وقت ما را خسته نميکند.
* هر زمان احساس شود جابهجايي صورت گيرد، استقبال ميکنيم
مهمانپرست ادامه داد: تا زماني که تشخيص داده شود ما در اين مسير ميتوانيم اقدامات خودمان را در جهت درست خود انجام دهيم در خدمت هستيم و هر زمان احساس شود بايد جابهجايي صورت گيرد و افراد قويتر و مناسبتري براي اين کار بيايند، حتما از آن استقبال ميکنيم.
* آقاي مهمانپرست نميخواهيد به مرخصي برويد؟
خبرنگار فارس از مهمانپرست پرسيد نميخواهيد به مرخصي برويد؟ که وي گفت: خيلي دلم ميخواهد ولي نميتوانم؛ نوع کار ما به گونهاي است که خيلي مرخصي براي آن قابل تعريف نيست. از زماني که کارم را شروع کردم تا الان به هيچ وجه نتوانستهام حتي با خانوادهام يکي دو روزي را در مرخصي و سفر باشم.
وي در واکنش به اين گفته خبرنگار فارس که در منزل هم ما (خبرنگاران) دست از سر شما برنميداريم، خاطرنشان کرد: اين توفيقي است که نصيب ما شده که شبانهروز در طول هفت روز هفته و روزهاي تعطيل و غير تعطيل ارتباط با همکاران در رسانهها داشته باشيم ولي خيلي دلم ميخواهد چند روزي اگر فرصت پيش بيايد، سفر زيارتي يا جايي بروم تا از خجالت خانواده دربيايم، ميدانم که به آنها خيلي سخت ميگذرد. ولي براي مسئوليت ما اهميت و احترام قائلند و تا الان نيز همراهي کردهاند. ما بايد به دنبال فرصتي باشيم تا جبران کنيم.
* سال پرتحرک در زمينه برنامه هستهاي
وي در ادامه اين گفتوگو با بيان اينکه فعاليتهاي وزارت خارجه در سال 89 در بخشهاي مختلف قابل بررسي است، اظهار داشت: در اين سال در خصوص برنامه هستهاي کشور، سال پرتحرکي را دنبال کرديم. در ابتداي سال کنفرانس خلع سلاح در تهران برگزار شد که حرکت بسيار مهم و تأثيرگذاري بود و با استقبال قابل توجه کشورهاي مختلف روبرو شد.
به گفته مهمانپرست اين نشست، رويه بينالمللي براي مقابله با سلاحهاي هستهاي را در مسيري جديد تعريف کرد و خواست کشورهاي مستقل براي داشتن جهاني عاري از سلاحهاي کشتار جمعي به ويژه سلاحهاي هستهاي را با صداي رسا به اطلاع دارندگان اين سلاحها رساند و نقش ايران در اين حرکت بزرگ، بسيار برجسته و تعيين کننده بود.
* توجهات به تهديد اصلي منطقه يعني رژيم اشغالگر قدس
سخنگوي دستگاه ديپلماسي ادامه داد: در ادامه همين هدف، شرکت ايران در اجلاس بازنگري معاهده NPT در نيويورک، نقش کشورمان را بسيار نمايان کرد و اين حضور و فعاليت دستگاه ديپلماسي، پيروزي ارزشمند ديگري را براي کشورمان به ارمغان آورد و باعث شد توجهات به تهديدات اصلي در منطقه يعني رژيم اشغالگر قدس جلب و با اجماع همه کشورها، مسئله سلاحهاي هستهاي اين رژيم با حساسيت دنبال شود.
* بيانيه تهران
وي نشست سه جانبه ايران،ترکيه و برزيل و امضاي بيانيه تهران توسط وزراي خارجه سه کشور را نقطه عطفي در حرکت کشورهاي مستقل براي احياي يکي از اهداف قابل توجه معاهده NPT عنوان کرد و گفت: براي اينکه کشورهاي امضا کننده اين معاهده در جهت بهرهمندي از دانش هستهاي در زمينه اهداف صلحآميز بتوانند به اهداف خودشان دسترسي يافته و از آن بهرهمند شوند.
به گفته مهمانپرست اين قدم بسيار بزرگي بود و ميتوانست تمام فضاسازيهاي کشورهاي غربي به ويژه آمريکاييها را خنثي کرده و فضاي تخريبي و تقابلي را به يک فضاي همکاري تبديل کند.
وي با يادآوري اين نکته که اين اقدام تأثير خود را در سطح بينالمللي گذاشت و افکار عمومي دنيا به خوبي نسبت به حسن نيت و آمادگي کشورمان براي ايجاد زمينههاي همکاري در اين خصوص مطلع شد، افزود: هر چند که رفتار مقامات آمريکايي و برخي کشورهاي غربي اجازه نداد تا از اين فرصت ارزشمند بهره کافي برده شود و به صورت غيرمنطقي و عجولانه با تصويب قطعنامه ديگري عليه ملت ما، اين فرصت گرانبها ناديده گرفته شد.
* بررسي ادامه غنيسازي 20 درصد در صورت تأمين سوخت تهران
سخنگوي دستگاه ديپلماسي به تأمين نيازهاي داخلي در عرصه صلحآميز هستهاي و آغاز غنيسازي 20 درصد براي اينکه رآکتور تحقيقاتي تهران بتواند به فعاليت خود ادامه دهد، اشاره کرد و گفت: هر چند که بارها اعلام کرديم در صورت تأمين سوخت رآکتور تهران، موضوع ادامه غنيسازي اورانيوم تا سقف 20 درصد ميتواند مورد بررسي مقامات کشورمان قرار گيرد.
مهمانپرست با اشاره به گزارشات متعدد مديرکل آژانس بينالمللي انرژي اتمي راجع به فعاليتهاي هستهاي کشورمان که در سال 89 منتشر شد، اظهار داشت: همه اين گزارشات مؤيد عدم انحراف فعاليتهاي ما بود. البته همچنان در اين گزارشها شاهد اظهاراتي مبهم و دوپهلو هستيم که نشان از فشارهاي سياسي برخي کشورهاي غربي بر فعاليت آژانس دارد.
* هجمه سنگين عليه ملت ايران با استفاده ابزاري از موضوع حقوق بشر
سخنگوي وزارت خارجه همچنين به موضوع حقوق بشر نيز اشاره کرد و افزود: حقوق بشر يکي ديگر از موضوعاتي بود که در اين سال با آن روبرو بوديم و شاهد هجمه سنگيني با استفاده ابزاري از موضوع حقوق بشر عليه ملتمان بوديم. پروندههايي که به هيچ وجه قابليت دفاع يا توجيه منطقي براي پيگيري را نداشت به عنوان ابزاري براي فشار به کشورمان استفاده شد که مهمترين آنها پرونده سکينه محمدي آشتياني و در اين اواخر نيز پرونده زهرا بهرامي بود که يکي از اين پروندهها به مسئله جنايت و خيانت و ديگري به مسئله مواد مخدر و قاچاق آن مربوط ميشد.
وي ادامه داد: البته حضور مقتدرانه کشورمان در شوراي حقوق بشر سازمان ملل و طرح مباني اصولي کشورمان در اهميت حقوق بشر در کشور و در يک ديدگاه اعتقادي، خيلي از ابهامات را برطرف کرد، ولي زماني تصميم سياسي براي طرح موضوعات حقوق بشري به عنوان اهرم فشار اتخاذ ميشود اين بدان معناست که حتي پاسخهاي منطقي براي آنها شايد مطلوب نباشد و آنها مسير خودشان را به عنوان يک سناريوي از قبل طراحي شده دنبال ميکنند.
* رو شدن دست مدعيان مبارزه با تروريسم
مهمانپرست در ادامه اين گفتوگو به موضوع مبارزه با تروريسم در سال 89 نيز اشاره کرد و گفت: فعاليت گروهک ريگي و جنايات آن عليه ملت ايران و همکاري مقامات نظامي و امنيتي آمريکايي و کشورهاي غربي با گروهک ريگي و فعاليتهاي آنها، نکته ديگري بود که دست مدعيان مبارزه با تروريسم را رو کرد. عليرغم همه شعارهايي که مطرح ميکنند و به اين بهانه وارد منطقه ما شدهاند ولي در پشت صحنه از اين گروههاي تروريستي حمايت ميکنند.
وي دستگيري و اعتراف عبدالمالک ريگي را ضربه مهمي خواند که به مقامات امنيتي در اين کشورها (غرب و آمريکا) وارد شد.
* ترور دانشمندان هستهاي
سخنگوي دستگاه ديپلماسي ادامه داد: در سال 89 همچنان شاهد حمايت کشورهاي غربي از گروههاي تروريستي به ويژه گروهک تروريستي منافقين بوديم که اجازه آزادي عمل به آنها داده شد و زمينه براي گسترش اين اقدامات تحت حمايت کشورهاي غربي فراهم شد.
وي ترور دانشمندان هستهاي کشور را اقدامي خواند که با به کارگيري امکانات امنيتي رژيم صهيونيستي و حمايت برخي کشورهاي غربي و منافقين صورت گرفت و تلاش نافرجامي براي متوقف کردن فعاليت هستهاي صلحآميز ايران به عمل آمد و در عين حال يادآور شد: غافل از اينکه ملت ما براي دسترسي به حقوق انساني خود مستحکم و استوار مسير خود را دنبال خواهد کرد و اين گونه اقدامات تأثيري نخواهد داشت.
* برجسته کردن نقش جنبش عدم تعهد
مهمانپرست به حضور جمهوري اسلامي ايران در اجلاسهاي مختلف اشاره کرد و گفت: سعي کرديم نقش جنبش عدم تعهد برجسته و مؤثر باشد و شاهد تحرک و بيانيههاي متعدد آن به ويژه در موضوع فعاليتهاي هستهاي صلحآميز کشورمان بوديم.
وي به گروه 77 و نقش ايران در اين مجموعه توانمند و همچنين گروه 15، D8 و موضوعات ديگري که ميتواند در يک چارچوب فرامنطقهاي کمک کند تا کشورهاي عضو اين مجموعهها به شرايط مطلوبتري دست يابند، اشاره کرد.
مهمانپرست خاطرنشان کرد: ما در چارچوب سازمان اکو فعاليتهاي خوبي را دنبال کرديم و کشورهاي عضو اکو از ظرفيتهاي خودشان براي پيشرفت و حضور قويتر در صحنه جهاني استفاده کردند.
به گفته سخنگوي وزارت خارجه بحران اقتصادي در جهان باعث شد که کشورهاي منطقه فعاليتهاي منطقهاي خود را تقويت و از چارچوبهاي همکاريهاي منطقهاي براي مقابله با بحرانها بهره ببرند.
* تحرک در روابط با آمريکاي لاتين
وي با بيان اينکه در طول سال گذشته ارتباطات ويژهاي را با برخي کشورهاي منطقه داشتيم به همکاريهاي ايران، ترکيه، عراق و سوريه و کارهايي که با کمک کشورهاي مهم و مؤثر منطقه دنبال شد، اشاره کرد و گفت: اميدواريم در آينده با پيوستن ساير کشورها اين حرکت بتواند پيامدها و نتايج مثبت بيشتري را براي منطقه به ارمغان بياورد.
مهمانپرست اضافه کرد: در چارچوب فعاليتهاي دوجانبه، همکاريهاي ما با کشورهاي منطقه خليج فارس و خاورميانه همچنان توسعه روابط را به دنبال داشت و با کشورهاي آمريکاي لاتين تحرک جديتري را در روابط شاهد بوديم.
* کشورهاي غربي که تحمل ديدن روابط ايران و آفريقا را نداشتند
سخنگوي وزارت خارجه افزود: در حوزه کشورهاي آفريقايي فعاليت بسيار گستردهاي در سال 89 دنبال شد و زمينههاي همکاري زيادي را فراهم کرد.
مهمانپرست در عين حال يادآور شد: البته به دليل همين افزايش تحرک، شاهد حساسيت برخي کشورهاي غربي که تحمل ديدن اين روابط خوب را نداشتند و تلاش کردند مشکلاتي را در روابط ما و برخي کشورهاي آفريقايي ايجاد کنند که اميدواريم با هوشياري مقامات اين کشورها و بيداري مردم منطقه و شناخت دوست و دشمن، اين موانع نيز برطرف شود.
* سال پر فراز و نشيب در منطقه
سخنگوي دستگاه ديپلماسي سال 89 را در مباحث منطقهاي سالي پرفراز و نشيب خواند و با اشاره به حرکتهاي مردمي که در اواخر سال در کشورهاي مختلف شمال آفريقا و خاورميانه روي داد، اظهار داشت: يک نوع بيداري و آگاهي که منشاء آن ريشههاي اعتقادي و اسلامي است و اراده ملتها را براي داشتن حق تعيين سرنوشتشان نشان ميداد، تغييراتي را در سطح حاکمان اين کشورها به وجود آورد.
وي ادامه داد: آن چيزي که براي کشور ما قابل توجه است، ايجاد زمينههاي هر چه بيشتر همکاريهاي منطقهاي، به کارگيري ظرفيتهاي بالاي اين کشورها و همگرايي در جهت ايجاد ثبات در منطقه، برقراري امنيت و زمينه توسعه پايدار در کشورهاي خليج فارس، خاورميانه و ساير همسايگان در منطقه است.
* اروپاييها مسير اشتباه آمريکاييها را کنار بگذارند
سخنگوي وزارت خارجه به کشورهاي اروپايي و روابط ايران با اين کشورها در سال گذشته نيز پرداخت و گفت: فکر ميکنيم کشورهاي اروپايي بايد به دنبال هويت مستقل خودشان باشند و نقش جديتري را در صحنههاي بينالمللي براي استفاده از فرصتهاي زيادي که در آسيا و به ويژه منطقه خاورميانه وجود دارد، ايفا کنند.
به گفته وي اروپاييها بايد مسير اشتباه آمريکاييها و طراحي آنها را کنار بگذارند و مستقلاً بر اساس احترام به حقوق ملتها از موضع برابر و در جهت منافع متقابل کشورها، طراحي خودشان را داشته باشند.
*علائم مثبت از سوي برخي کشورهاي اروپايي براي توسعه روابط با ايران
مهمانپرست با بيان اينکه علائم بسيار مثبتي را از سوي برخي کشورهاي اروپايي براي توسعه روابط با جمهوري اسلامي ايران شاهد هستيم، اظهار داشت: در اروپا و کشورهايي چون اسپانيا، پرتغال، يونان، اتريش، آلمان، سوئيس و ايتاليا ظرفيتهاي خوبي براي همکاري وجود دارد و اين علاقه بين ملتها و دولتها براي توسعه روابط، زمينه کار بهتري را براي آينده فراهم ميکند.
وي تصريح کرد: بايد فشارهاي سياسي و مسائل غيرمرتبط با موضوعات دوجانبه را از روابطمان دور نگه داريم تا شاهد جهشي در توسعه روابط باشيم.
خبرنگار فارس با اشاره به روند آغاز شده در سال 89 و شکسته شدن يخ روابط ايران و اروپا و سفرهايي که منوچهر متکي وزير سابق خارجه به کشورهايي چون ايرلند، پرتغال، اسپانيا، بلژيک و لوکزامبورگ داشت از مهمانپرست پرسيد که آيا اين روند در سال آينده نيز ادامه خواهد يافت و يا متوقف شده است؟ که وي پاسخ داد: ظرفيتهاي بالايي وجود دارد و علائم مثبتي براي آمادگي به منظور توسعه روابط ديده ميشود و نوع عکسالعمل کشورهاي اروپايي به ويژه بعد از انتصاب و تائيد صلاحيت آقاي صالحي به عنوان وزير خارجه، تماسهاي تلفني و تبريکات و رفت و آمدها و ملاقاتهايي که صورت گرفت، حاکي از اين موضوع است.
* بازي سياسي که توسط برخي جريانات خاص دامن زده شد
خبرنگار فارس به روابط تهران و کابل در سال 89 و برگزاري تجمعاتي در مقابل سفارت ايران در افغانستان، اشاره کرد و نظر مهمانپرست را جويا شد که وي اظهار داشت: کشور ما شايد در طول 30 سال گذشته بيشترين همت را براي کمک به مردم افغانستان و عراق داشته و به خاطر جنگ و بيثباتي که در منطقه وجود داشت، پذيراي ميليونها نفر از مردم اين دو کشور بود. نزديکي بين ملتهاي ما و تأثيري که اين مسئله ميتواند در روابط دو کشور بگذارد، برخي مخالفان روابط را تحريک ميکند تا دست به طراحي توطئههاي مختلف بزنند و يک نوع نارضايتي را ايجاد و وانمود کنند که مشکلاتي بين کشور ما و کشورهاي منطقه وجود دارد.
وي ادامه داد: موضوعاتي که در اواخر سال 89 شاهد بوديم، هيچ پايگاه جدي مردمي در افغانستان نداشت و يک بازي سياسي بود که توسط برخي جريانات خاص دامن زده ميشد والا ميزان همکاري و حمايت کشور ما از مردم افغانستان بر هيچ کس پوشيده نيست. ما هميشه به دنبال پيشرفت کشورهاي همسايه بوديم و ثبات و امنيت آنها را ثبات و امنيت خود تلقي کرديم و معتقديم اگر کشورهاي منطقه در اوج امنيت، آرامش و توسعه قرار داشته باشند حتماً براي کشورهاي منطقه منافع بسيار بالايي را به همراه خواهد داشت.
مهمانپرست خاطرنشان کرد: در اين جهت تمام تلاش خود را به عمل آورديم و براي حل مشکلات کشورهاي منطقه همواره به دنبال همکاريهاي منطقهاي بودهايم.
* حفظ ارتباطات مردمي و افزايش همکاريهاي فرهنگي و اقتصادي
وي درباره سفرهاي برخي از مقامات کشورمان به کشورهاي منطقه از جمله مصر پيش از وقوع تحولات و انتقادات مطرح شده در اين خصوص، اظهار داشت: ملتهاي منطقه به يکديگر علاقهمند هستند و مشترکات فراوان اعتقادي، فرهنگي و تاريخي دارند. در موارد زيادي شاهد اين هستيم که ممکن است روابط سياسي دچار محدوديتها و مشکلاتي شود، ولي در همان زمان روابط فرهنگي و يا اقتصادي بين کشورها وجود داشته باشد.
مهمانپرست افزود: آن چيزي که در دستور کار بوده حفظ ارتباطات مردمي، افزايش همکاريهاي اقتصادي و فرهنگي و ايجاد تسهيلات براي ارتباط هر چه بيشتر بين ملتهاي منطقه با يکديگر است. تا زماني که مردم در يک کشور از مسئولان و مقامات خودشان حمايت کنند، نظر مردم براي ما قابل احترام است و آن را ملاک روابط خود در نظر ميگيريم.
* احترام به نظر اکثريت مردم
سخنگوي وزارت خارجه با بيان اينکه شرايط کشورها با يکديگر متفاوت است، خاطرنشان کرد: ممکن است در کشوري اکثريت قاطع مردم از نظامي ناراضي و خواستار تغييراتي در سيستم و مقامات کشورشان باشند. براي ما احترام به نظر اکثريت مردم جايگاه ويژهاي در سياست خارجي دارد.
وي يادآور شد: در کشوري نيز ممکن است افرادي معترض و يا خواستار اصلاحات باشند، ولي در اکثريت قرار نداشته باشند. توجه به خواست اين بخش از مردم نيز مهم است؛ ولي از ديد ما مسائلي که در هر کشوري به وجود ميآيد مسئله داخلي آن تلقي ميشود.
مهمانپرست ادامه داد: در زماني که مسائل داخلي يک کشور به حدي ميرسد که شاهد خواست اکثريت آن جامعه براي تغييرات اساسي و اصولي باشيم، خواست ملتها براي ما اولويت مييابد ولي در مواقع ديگري که مسائلي در هر کشوري وجود داشته باشد، در چارچوب مسائل داخلي آن کشور و عدم دخالت در امور آنها تلقي ميشود.
* تلاش براي ايجاد موجهاي مصنوعي
خبرنگار فارس به تشکيل کمپين سفارتخانههاي سبز و پيوستن چند تن از ديپلماتهاي کشورمان به اين کمپين اشاره کرد و نظر مهمانپرست را جويا شد که وي در اين باره گفت: در سال 1388 بعد از فتنهاي که با تحريک و حمايت برخي کشورهاي مخالف نظام دنبال شد و ناکامي آنها در ضربه زدن به منافع کشور و ملتمان، تلاش بسيار جدي صورت گرفت تا موجهاي مصنوعي در داخل کشور به وجود بيايد و نمايشي از يک نوع حرکت اعتراضي داده شود و اينگونه عنوان شود که اقشار مردم در سطوح مختلف نسبت به نظام حرکت اعتراضي دارند و در مقابل آن جبهه ميگيرند.
سخنگوي دستگاه ديپلماسي ادامه داد: سرمايهگذاري خيلي زيادي در فضاي جنگ نرم صورت گرفت، بودجههاي سنگنيي توسط مقامات آمريکايي و برخي کشورهاي غربي و رژيم صهيونيستي براي اين کار اختصاص داده شد.
* تلاشي که هيچ خللي به حرکت مردم ايران وارد نکرد
وي با بيان اينکه انقلاب اسلامي از پايگاههاي بسيار قوي و عميق مردمي برخوردار است و به وضوح در مقاطع مختلف شاهد حمايت بسيار قاطع ملتمان از نظام، رهبري و آرمانهاي انقلاب بوديم، خاطرنشان کرد: اما اين تلاش مذبوحانه نيز هيچ گونه خللي به حرکت مردم ما وارد نکرد.
مهمانپرست خاطرنشان کرد: يکي از موضوعاتي که تلاش شده بود هدفگيري شود و انعکاس بيروني آن براي آنها اهميت داشت، اين بود که نشان دهند ديپلماتهاي ما در دستگاه سياست خارجي، اعتقادي به مجموعه نظام ندارند يا سطح نارضايتي و اعتراض بالا است. به همين دليل شاهد بوديم که عليرغم همه اقدامات، برنامهريزيها و تلاشهايي که صورت گرفت سعي کردند در حد دو يا سه نفر افراد بسيار معمولي از بين ماموران وزارت خارجه که پستهاي غيرحساس داشتند و هيچ تأثير و نقش تعيين کنندهاي در وزارت خارجه نداشتند، سوءاستفاده کنند و به همين دليل نيز به سرعت اين موج مصنوعي از بين رفت و هيچ استقبالي از آن به عمل نيامد.
* توطئهها و فتنههايي که کوچکترين تأثيري در حرکت دستگاه سياست خارجي نداشت
وي با بيان اينکه در اين صحنه هم شاهد يک شکست سنگين براي مخالفان نظام بوديم که سرمايهگذاريهايشان به نتيجه نرسيد، اظهار داشت: دستگاه سياست خارجي از پرسنل و همکاراني تشکيل شده که بيشترين قرابت و نزديکي را با ارزشهاي نظام دارند. اکثريت آنها جزو خانوادههايي هستند که کساني را به عنوان شهيد، رزمنده يا جانباز به نظام تقديم کردند و با موضوع انقلاب به عنوان يک مسئله آرماني و اعتقادي برخورد و کار خود را به عنوان يک کار مقدس و براي تأمين منافع ملي دنبال ميکنند.
به باور مهمانپرست اين گونه توطئهها و فتنهها کوچکترين تأثيري در حرکت دستگاه سياست خارجي به عنوان بخش مهمي از بدنه نظام وارد نخواهد کرد.
* طراحيها متناسب با واقعيات
مهمانپرست درباره اظهارات محمود احمدينژاد مبني بر لزوم تغيير ساختار وزارت خارجه نيز خاطرنشان کرد: در وزارت خارجه ظرف 20 الي 30 سال گذشته همواره ارزيابي مستمري از نوع فعاليتها و ساختاري که متناسب با اين فعاليتها باشد، داشتهايم و اين پويايي و زنده بودن تشکيلات دستگاه سياست خارجي است.
وي با بيان اينکه با تغييرات و تحولاتي که در سطح بينالملل به وجود ميآيد و حتي با تغييراتي که در داخل سيستم حکومتي يک کشور بروز ميکند، شما بايد طراحيها را در سياست خارجي متناسب با واقعيات و آخرين وضعيت دنبال کنيد، افزود: به همين دليل در همه کشورها شاهد تغيير ساختار هستيم و معاونتهاي جديد در وزارت خارجه به وجود ميآيد و اين کار به صورت طبيعي در کشور ما نيز صورت ميگيرد.
مهمانپرست ادامه داد: اين که هر چند سال يک بار اين بازنگري انجام شود و دستگاه سياست خارجي خود را با شرايط جديد دنيا تطبيق دهد، امر مفيدي است و هميشه هم بوده و الان نيز اين نياز احساس ميشود. براي اينکه اين ساختار به واقعيات نزديکتر شود و بيشترين کارايي را داشته باشد.
سخنگوي وزارت خارجه افزود: مسلماً بدنه وزارت خارجه ميتواند نقش تعيينکنندهاي داشته باشد که چه چيزهايي الان نياز است و چه چيزهايي در اولويت قرار ندارد.
سخنگوي دستگاه ديپلماسي اضافه کرد: به اعتقاد من تغيير ساختار بر اساس اين بازنگري با ديد کارشناسي کار مفيدي است و سابقه نيز داشته و در همه کشورها نيز وجود داشته است.
وي ادامه داد: تحولاتي که در دنيا به وجود ميآيد مهم و قابل توجه است. ما بايد بدانيم که خيلي از موضوعات ظرف سالهاي گذشته تغييرات اساسي يافته و ديگر آن هيمنه و اقتداري که برخي از کشورها بر همه دنيا براي خودشان قائل بودند را شاهد نيستيم. در دوره فعلي ما شاهد قدرتنمايي کشورهاي مستقل جديدي هستيم که در منطقه خودشان و يا در سطح بينالملل قدرتنمايي ميکنند و نويد جريان جديدي را از همکاري و ارتباط بين کشورهاي مستقل ميدهند براي اينکه در دنياي امروز نقش جديدي را ايفا کنند.
مهمانپرست گفت: سابقاً يا جهان را دوقطبي ميديدند و يا بعضي معتقد به نظم واحد جهاني بودند که يک کشور بر دنيا حاکم باشد؛ ولي الان متوجه شدهايم اهدافي که برخي کشورها در ذهن خودشان داشتند قابل تحقق نيست. الان بسياري از کشورها نقش ايفا کرده، تغيير ايجاد ميکنند و در موضوعات بينالمللي صاحب حرفهاي جديد هستند. کشور ما به عنوان کشوري که در موضوعات مختلف ايده و نظر دارد و به يک نظم مبتني بر احترام به حقوق ملتها، عدم دخالت در امور کشورها و تأمين منافع کشورها معتقد است اين رويکرد را با ساير کشورهاي مستقل و همراه خود دنبال ميکند.
وي افزود: طبيعي است که چارچوب همکاريهاي دوجانبه، ايجاد همکاريهاي جديد منطقهاي يا چندجانبه و تغييرات جدي در موضوعات بينالمللي و عدم اجازه به استفاده ابزاري از موضوعات جهاني و بينالمللي جزو دستور کار ما قرار دارد و براي رسيدن به اين اهداف، نياز به ساختارهاي مناسب و افرادي که منطبق با اين ساختار جديد بتوانند اهداف را دنبال کنند، وجود دارد.
* تصميم جديدي براي تعيين سفير ايران در لندن اتخاذ نشده است
سخنگوي وزارت خارجه در خصوص تغيير سفراي جمهوري اسلامي ايران با بيان اينکه ما به صورت طبيعي در هر سال بين 30 تا 40 رئيس نمايندگي جابهجايي خواهيم داشت، افزود: طول دوره بين سه تا چهار سال تعيين ميشود و ما حدود 140 نمايندگي داريم که هر سال بين30 تا 40 نفر مأموريتشان خاتمه مييابد و افراد جديدي به جاي آنها انتخاب ميشوند. به دليل مسائل مربوط به خانوادهها و تحصيل فرزندان آنها و راحتتر بودن جابهجايي اين تغييرات در ايام تابستان صورت ميگيرد.
وي درباره تعيين سفير جديد ايران براي تصدي سفارتخانه جمهوري اسلامي در لندن اظهار داشت: تصميم جديدي گرفته نشده است. اگر مأموريت سفرا خاتمه يابد به صورت طبيعي معرفي سفراي جديد در دستور کار قرار دارد.
مهمانپرست خاطرنشان کرد: در تعيين سفرا نيز طبيعي است هر سفيري نماينده کشور خود و نماينده بالاترين مقام اجرايي آن کشور يعني رئيس جمهور است. بايد افرادي انتخاب شوند که بتوانند نقطه نظرات رئيس جمهور را در برنامههايي که برايشان تعريف شده، تأمين کنند. در همه کشورها معمول اين است که سفرا به عنوان نمايندگان کشور از بخشهاي مختلف انتخاب ميشوند. برخي سوابق اجرايي بسيار بالايي در وزارتخانههاي مختلف داشتند و برخي حتي از مقامات نظامي بودند. در کشورهاي مختلف تعيين سفير با توجه به اهداف و آرمانهايي که دارند و ويژگيهايي که رويکرد سياست خارجي آنها تعريف ميکند، صورت ميگيرد.
وي گفت: در کشور ما سفرا با نظر رئيس جمهور و تلاشي که توسط بدنه سياست خارجي صورت ميگيرد تا آن اهداف با يک کار کارشناسي به نتيجه مطلوب برسد، انتخاب ميشوند.
* اگر سفراي خارجي مقيم قوانين را زير پا بگذارند با آنها برخورد ميشود
سخنگوي دستگاه ديپلماسي در خصوص حضور برخي سفرا و ديپلماتهاي خارجي مقيم ايران که در اغتشاشات حضور داشتند و يا اظهارات مداخله جويانه برخي از آنها و اينکه وزارت خارجه آيا اين مسائل را رصد ميکند يا خير؟ اظهار داشت: ديپلماتها در هر کشوري بايد چارچوب رفتار ديپلماتيک خود را رعايت و به قوانين کشوري که به آنجا اعزام شدهاند احترام بگذارند و هر جا اين قوانين زير پا گذاشته شود، از طرق مختلف با آن برخورد ميشود.
سخنگوي وزارت خارجه افزود: بعضي جاها با تذکر، بعضي جاها با احضار سفير و بعضي مواقع با عمل متقابل و به شکلهاي مختلف اين برخورد صورت ميگيرد. هر جايي هم که احساس شده ديپلماتهاي يک کشوري سعي کردند در مسائل داخلي کشور محل مأموريت دخالت و يا مطالب غير واقعي را منعکس کنند، يک اقدام نادرست و در خلاف جهت اهداف ديپلماتيک آنها تلقي کرده و به آنها تذکر دادهايم و جايي هم اگر احساس کرديم فردي براي روابط دوجانبه مفيد نيست، به شکل مناسب خود تلاش کردهايم تا اين جابهجايي انجام شود.
وي افزود: اصلي در روابط ديپلماتيک در همه کشورها حاکم است و آن اصل اقدام متقابل است تا زماني که تلاش براي احترام به حقوق يک ملت صورت گيرد و عدم مداخله در امور داخلي يک کشور مدنظر باشد، روابط ميتواند کاملاً توسعه يابد ولي هر جا تخلفي صورت گيرد، با آن تخلف برخورد خواهد شد و هر نوع بياحترامي به حقوق يک ملت يا نقض قوانين و مقررات، اين حق را براي طرف مقابل ايجاد ميکند که متقابلاً برخورد کند.