مشــرق - در اسلام يکي از نشانه‌هاي دوران ظهور، خروج دجّال است. موضوع دجّال بيش از آنچه در روايات شيعه آمده، از طريق اهل‌تسنّن نقل شده است. قسمت عمدة روايات در مورد دجّال را احمد بن حنبل در کتاب «مسند»، ترمذي در «صحيح» خود، ابن ماجه در «سنن»، مسلم در «صحيح» و ابن اثير در «نهايه» از عبدالله بن عمر، ابوسعيدخدري و جابر بن عبدالله انصاري نقل کرده‌اند.
* اهل سنّت
در منابع اهل سنّت، براي دجّال صفاتي ذکر شده است، از قبيل اينکه:
1. او ادّعاي ربوبيّت مي‌کند1؛
2. عمر طولاني دارد2؛
3. همراه او آب و آتش است3؛
4. کور را بينا کرده و برص را شفا مي‌دهد4؛
5. مرده را زنده مي‌کند5؛
6. کسي را مي‌کشد، آنگاه او را زنده مي‌کند6؛
7. با او بهشت و آتش است7؛
8. با او نهري از آب سفيد و نهري از آتش است8؛
9. خواستة او بر آورده مي‌شود.9
چند مورد از روايات
پيامبر اکرم(ص) فرمودند:
«أَيُّهَا النَّاسُ مَا بَعَثَ اللهُ نَبِيّاً إِلَّا وَ قَدْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ الدَّجَّال؛ اي مردم! خداوند هيچ پيامبري را مبعوث نکرد، مگر اينکه قوم خويش را از فتنه دجّال بر حذر داشته‌است.»
پيامبر(ص) فرمودند:
«هر پيامبري بعد از نوح، قوم خود را از فتنة دجّال ترسانده و من نيز شما را بر حذر مي‌دارم.»10
از اين روايت معلوم مي‌شود که در عصر هر پيامبري دجّال يا دجّالاني وجود داشته‌اند که هر پيامبر موظّف بود، قوم خود را از فتنة آن بر حذر دارد وگرنه معني نداشت انبياي پيشين مردم عصر خويش را نسبت به فتنة دجّالاني که هزاران سال بعد از آنها آشکار خواهد شد، هشدار دهند.
در حديثي ديگر، مي‌خوانيم:
پيامبر فرمود: «قيامت بر پا نمي‌شود تا اينکه سي نفر دجّالي که خود را پيامبر مي‌پندارند، ظاهر شوند.»
از اين احاديث استفاده مي‌شود که دجّال نام شخص معيّني نيست و به هر شخص دروغگو، پرتزوير و گمراه کننده اطلاق مي‌شود.
* دجّال در منابع شيعي
امير المؤمنين(ع) از پيامبر اکرم (ص) نقل مي‌کند که فرمودند: «پيش از قيامت ده امر حتمي واقع مي‌شود: خروج سفياني، دجّال، دود، دابّـ[ الارض، خروج قائم، طلوع خورشيد از مغرب، نزول عيسي، فرو رفتن زمين در مشرق جزير\ العرب، بيرون آمدن آتشي از قعر عدن که مردم را به سوي محشر براند.»11
محدّث قمي از رسول خدا(ص) نقل مي‌کند: «چون او ظاهر شود، عالم را پر از فتنه و آشوب نمايد و ميان او و لشکر قائم جنگ واقع شود، بالأخره آن ملعون به دست حضرت حجّت(عج) يا عيسي بن مريم(ع) (به فرمان امام زمان(عج)) کشته شود.»12
سيّد محمّد صدر مي‌فرمايد: دجّال رمزي است از اوج تمدّن و تکنيک غرب که با اسلام و مباني آن ستيز دارد، تمدّني که درصدد به سلطه کشيدن هر انساني است. .. ما به طور وضوح مشاهده مي‌کنيم که چگونه تمدّن و تکنيک غرب مادّي‌گرا در اين عصر بر تمام جوامع، حتّي مسلمانان تسلّط پيدا کرده است.13 .. از بيانات استاد محمّد طيّ14 و نويسندة مصري، شيخ محمّد فهيم ابو عبيه در تعليقة خود بر کتاب «البدايـه و النّهايـه»15 نيز همين احتمال به دست مي‌آيد.16
بعضي معتقدند، همان‌گونه که از ريشة لغت دجّال از يک سو و از منابع حديث از سوي ديگر بر مي‌آيد، دجّال منحصر به يک فرد معيّن نيست، بلکه عنواني است کلّي، براي افراد پُرتزوير و حيله‌گر که براي کشيدن توده‌هاي مردم به‌دنبال خود از هر وسيله‌اي استفاده مي‌کنند.
ممکن است اين نظر درست باشد؛ چون اگر از مفاهيم رمزي و کنايي روايات مورد بحث، صرف نظر کنيم، بيشتر آنها از نظر ضوابط سندي، اخبار واحدي مي‌باشند که چندان معتبر نيستند.
بنابر آنچه که از کتب ياد شده، ذکر نموديم، دجّال را به دو صورت مي‌توان تفسير نمود:
1. شخصي حقيقي که بيشتر در مصادر اهل سنّت به آن اشاره شده است؛
2. جنبشي فرهنگي و ضدّ ديني که روايات شيعه بيشتر مشعر به آن است و به صورت تشکيلاتي و سازماني توسط يک نفر يا گروهي هدايت مي‌شوند و هدف آنها حاکميّت بر مردم است. بنابراين بزرگترين دشمن منجيّ آخرالزّمان که هدف او رهايي بشر است، مي‌باشند.
خصوصيّات فردي دجّال
اميرالمؤمنين(ع) مي‌فرمايد: «او چشم راست ندارد و چشم ديگرش در پيشاني اوست و مانند ستارة صبح مي‌درخشد. چيزي در چشم اوست که گويي آميخته به خون است، وي در يک قحطي سخت مي‌آيد و بر الاغ سفيدي سوار است.» 17
ترمينولوژي روايت:
بزرگترين مشخّصة دجّال که در روايت اميرالمؤمنين(ع) به آن اشاره شده است: داشتن يک چشم چپ است، با اوّلين نگاه به آرم رسمي سازمان فراماسونري مي‌توانيد اين چشم چپ را مشاهده نماييد، که در وسط رأس آرم قرار دارد (او چشم راست ندارد و چشم ديگرش در پيشاني اوست)، اين چشم درون آرم، درخشان است (و مانند ستارة صبح مي‌درخشد) اگر به معناي لغت دجّال توجّه شود، به معناي کذّاب است که اين بارزترين خصوصيّت اين جامعة مخفي است، مخفي‌کاري اين سازمان، نمونة بارز نفاق در ادبيات قرآني ـ اسلامي است؛ همچنين آنها خود را انسان‌هايي بشر دوست و صلح‌طلب معرفي مي‌نمايند؛ يعني مرکب آنها به جاي جنگ و خونريزي که نماد آن رنگ قرمز است، مرکبي سفيد است (و بر الاغ سفيدي سوار است) و به وسيلة آن اهداف جنگ‌طلبانة پشت پردة خود را که به رنگ سرخ است، پيش مي‌برند، امّا مهم‌ترين ويژگي اين سازمان مخوف و مخفي، ضدّ دين و ضدّيت با اديان توحيدي اصيل مي‌باشد که دقيقاً بر روايات اسلامي صدق مي‌کنند.
گرداننده‌هاي اين جريان، جرياناتي مشابه را نيز اداره مي‌کنند که عنوان دجّال و خصوصياتش بر همة آنها صدق مي‌کند، اين گرداننده‌ها، شبکه‌ها و جريانات متّصل به آنها در اختيار صهيونيزم و استکبار جهاني مي‌باشند که مقام معظّم رهبري از آنها با عنوان شبکة زورگويان صهيونيست جهاني ياد نموده است، که تمامي يا اکثر فساد، تباهي و جنايات سراسر جهان، زاييدة اعمال آنهاست.
-----------
* ماهنامه موعود شماره 120 / حجّت الاسلام سيّد مهدي غفّاري
-----------
پي‌نوشت‌ها:
1. سنن ابن ماجه، ج 2، ص 1360.
2. صحيح مسلم، ج 8، ص 205.
3. صحيح بخاري، ج 8، ص 103.
4. مسند احمد، ج 5، ص 13.
5. همان.
6. مستدرک حاکم، ج4، ص 537.
7. مسند احمد، ج 5، ص 435.
8. معجم الکبير، ج2، ص 56.
9. صحيح مسلم، ج 8، ص 197؛ ر ک به :کتاب موعود شناسي و پاسخ به شبهات، ص531.
10. صحيح ترمذي، باب ما جاء في دجّال، ص 42.
11. اثباة الهداة، شيخ حرّ عاملي، ج7، ص 405.
12. منتهي الآمال، ج2، ص 336.
13. تاريخ ما بعد الظهور، صص 141-142.
14. المهدي المنتظر بين الدين و الفکر البشري، ص 177.
15. البدايه و النهايه، ج1، ص 188.
16. موعود شناسي و پاسخ به شبهات، ص 533.
17. مهدي موعود، ترجمه و نگارش علي دواني، ص 965.
