گروه فرهنگی مشرق - مدیریت و رفتار مدیران دولتی کشور در برخورد با جشنواره های جهانی برای نتیجه گیری موثر و مثبت، همواره از دغدغه های اهالی سینما و دلسوزان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران بوده است.
ضرورت حضور جمهوری اسلامی ایران در برنامه های سینمایی کشورهای مختلف دنیا با در نظر گرفتن ملاحظات سیاسی، امری انکار ناپذیر است که در طول سی و شش سال از پیروزی انقلاب، موفقیت های سینماگران ایرانی در اینگونه برنامه ها از جمله جشنواره های خارجی، مهر تأییدی بر قابلیتهای هنرمندان مسلمان ایرانی در برابر سایر فعالان سینمایی دنیاست.
اگرچه همواره مسئولین ارشد نظام بارها و بارها بر دقت عمل و احتیاط لازم از بابت برخی توجهات کاذب متولیان جشنواره های خارجی به آثار ایرانی هشدار داده اند و بی شک نمی توان بطور کامل به نحوه داوری برخی از این جشنواره ها که با اغراض سیاسی رفتار می نمایند اعتماد کرد، لیکن مدیریت و رفتار مدیران دولتی کشور در برخورد با اینگونه جشنواره های جهانی برای نتیجه گیری موثر و مثبت همواره از دغدغه های اهالی سینما و دلسوزان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران بوده است.
علاوه بر این موضوع برگزاری بازارهای بین المللی در حاشیه جشنواره های خارجی، یکی از برنامه های عمده هر جشنواره و رویداد مهم و معتبر فرهنگی و سینمایی در سراسر دنیا بحساب می آید تا علاوه بر بستر سازی های لازم برای ارتقای سطح تعاملات فیلمسازان و شرکتهای پخش فیلم از اقصی نقاط دنیا، فرصتی را برای عرضه محصولات سینمایی هر کشور فراهم آورد تا در جایگاه خود قادر باشند سهمی در بخش اقتصادی سینمای کشور متبوع خود ایفا نمایند.
اینکه شرکتهای خصوصی و در برخی مواقع مانند کشور ایران دولتها تا چه میزان موفق به بهره برداری مطلوب از اینگونه فرصت ها هستند و میتوانند از این طریق آثار تولیدی خود را آنطور که باید به خریداران جهانی معرفی کنند نیز خود بحث دیگری است که واکاوی آن بر عهده رسانه هاست.
پیش از آغاز جشنواره كن و در طول برگزاری آن سينماپرس با صاحب نظران سینمایی درباره این جشنواره با موضوع «فرصت ها و تهدیدها» گفتگویی را انجام داده است كه گزیده‌ای از آنها در ادامه آمده است:
شورجه: حضور توریستی مدیران در جشنواره ها مناسب نیست/ برنامه های خارجی باید بستری برای تعامل بین اهالی سینما باشد
شورجه كارگردان سينما گفت: به هر جهت حضور در جشنواره های خارجی برای سینمایی یک فرصت است تا بتوانیم تعامل فرهنگی هر چه بیشتر با کشور های مختلف داشته باشیم و بتوانیم فرهنگی صحیح و ارزشی خودمان را به کشورهای دیگر انتقال دهیم و از طریق این بازارها و بحث صادرات و خرید فیلم ها را هم در نظر داشته باشیم.
کارگردان «باشگاه سری» گفت: حتی برای خرید و عرضه فیلم ها در جشنواره کن و برلین باید همواره برنامه ریزی داشته باشیم و دست پر عمل کنیم اما تا آنجا که من از دوستان و هکاران شنیدم، فیلم های به نمایش درآمده در این فستیوال مغایر با فرهنگ دینی ما است و نمی توان این آثار را در سینما و تلویزیون به نمایش گذاشت مگر اینکه قسمت های عمده این فیلم ها جرح و تعدیل شود. (سينماپرس،۱۴ ارديبهشت ۹۳)
عباسیان: نگاه غربی و صهیونیستی «كن» سینماگران را دچار تغییر نگاه می‌کند/ با روش‌های قدیمی جهانی نمی‌شویم
محمدرضا عباسیان مستند ساز و مدیر سابق موسسه رسانه‌های تصویر گفت: نگاه سیاسی برگزار کنندگان جشنواره كن و غلبه نگاه کمپانی‌های غربی و به خصوص صهیونیستی می تواند سینماگری را که قصد مشارکت دارد دچار تغییر نگاه كند، مانند سال های گذشته كه سواستفاده هایی در این زمینه شد و فیلمهایی ساخته شد که علیه کشور و نظام ما بود.
وی با بیان اینكه برآیند کلی حضور بین المللی برای سینمای ایران مفید خواهد بود درباره فرصت های حضور سینمای ایران در جشواره کن افزود: بیشترین حضور کشورهای منطقه در جشنواره برلین و کن است و این جشنواره ها در نگاه اول برای فیلمسازان و مدیران یک فرصتی است که در جشنواره ها حضور داشته باشند و از نزدیک شاهد چگونگی برگزاری آن باشند چراکه به نظر من دیدن یک بار آن اتفاق خوبی خواهد بود که با فضای حرفه‌ای عرضه فیلم در دنیا آشنا باشند و از آخرین فیلم های روز دیدن کنند.
عباسیان درباره نقش لابی در مناسبات جشنواره کن خاطرنشان کرد: لابی حرف اول را در صنعت سینما می‌زند که این موضوع در سینمای ایران نیز همین روال را دارد، با وجود اینکه سینما مدیوم پیشرفته است بازار فیلم در دنیا هنوز به صورت سنتی و چهره به چهره فعالیت می کند و صنعت سینما در دنیا همچنان براساس لابی انجام می‌گیرد که این موضوع در جشنواره فیلم فجر هم وجود دارد. (سينماپرس، ۱۶ ارديبهشت ۹۳)
معززی‌نیا: حضور در بازار یک جشنواره خارجی ملاک ارزیابی فیلم نیست/اعزام برگزیدگان فجر به «کن» تصمیم عجیبی است
حسین معززی‌نیا منتقد و روزنامه نگار گفت: جشنواره کن در حوزه های مختلف می تواند برای ما تبدیل به فرصت شود اما در نهایت به این موضوع بازمی‌گردد که یک مجموعه از قواعد آنها دارند و یک مجموعه مصالح ما داریم، حضور در جشنواره جهانی در سطح کن شبیه به دیپلماسی و اقدامات دیپلماتیک است چون باید سعی کرد دید چقدر ما می توانیم منافع خودمان را حفظ کنیم و آنها چقدر به ما امتیاز می دهند.
وی افزود: به این شکل نیست که بگوییم فیلمساز خوبی داریم و فیلم را برایشان می فرستیم و آنها هم قبول می‌کنند، طبیعتا کن ملاک های خودش را دارد و سیاستشان این است كه ویترینی را بچینند که برایشان جذاب باشد، اینکه ما چطور منافع خودمان را دنبال کنیم و آنها هم مجال دهند یک تخصص است. زمانی این معیارها با یک دیگر منطبق بودند و سینمای ایران حضور پررنگ داشت اما اکنون که سال هاست حضور نداریم و اگر حضور هم داشتیم به فیلم‌های ضدنظام محدود شده است چراکه چند سال اخیر فیلمهایی در این جشنواره حضور داشتند که تصویر دیگری از ایران به نمایش گذاشته بودند.
سردبیر مجله ۲۴ با تاکید بر متنوع بودن آثار سینمای ایران خاطر نشان کرد: با این مکانیزم اگر ببینیم اثر یک کشور مشابه با سینمای ایران از سوی کن کنار گذاشته می شود می‌توانیم چهار فیلم دیگر را انتخاب کنیم، گاهی اوقات تولیدات یک سال سینمای ایران را می بینیم که یک یا دو محور مشابه را کار کردند. (سينماپرس، ۱۹ ارديبهشت ۹۳)
نجاریان: مدیران قبلی برای تفریح به «کن» نمی‌رفتند/فیلم‌های بومی با زبان بین‌المللی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند
حسن نجاریان قائم مقام پیشین بنیاد سینمایی فارابی گفت: تولید فیلم های بومی با زبان بین المللی، شناخت فیلمساز را می طلبد و كارگردان باید فیلم مملكت خودش را برای كن بسازد تا بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. غربی ها فیلم هایی كه برای خوشامدشان ساخته می شود را مورد توجه قرار نمی دهند.
وی افزود: همیشه صحبت بر سر این بوده كه فرهنگ ایرانی را در مسائل ارزشی و دینی در قالب‌های مختلف به جشنوارههای جهانی نشان دهیم كه البته آسیب‌هایی را هم به دنبال خواهد داشت اما فی‌نفسه حضور سینمای ایران در جشنوارههای خارجی به عنوان یك كشور كه با توجه به فرهنگش حرف برای گفتن دارد در این جشنواره ها موثر خواهد بود. البته این حضور بستگی به نوع آن و فیلم‌های حاضر دارد كما اینكه خیلی از دشمنان ما علاقه مند هستند كه ایران در مجامع فرهنگی حضور نداشته باشد و حذف شود، چراكه از این ماجرا سودهای خودشان را بدست می‌آورند.
نجاریان با اشاره به جشنواره كن و مانور رسانه‌های داخلی روی آن یادآور شد: حضور در بازار به طوری كه به رونق آن بیانجامد می تواند مفید باشد كه نیازمند برنامه ریزی و تبلیغات در این حوزه است تا این حركت بتواند برای سینمای ایران گامی به جلو باشد. البته حضور در بخش‌های اصلی تاثیر زیادی برای نشان دادن چهره واقعی ایران دارد چون ما را تروریست می‌نامند و جنگ رسانه‌ای بر علیه كشور ما در برنامه‌هایشان است و سعی در به تصویر كشیدن مردم ما به شكل بی فرهنگ و عقب مانده دارند كه در این میان آثار سینمایی ایران كمك زیادی به از بین بردن تفكرات اشتباه آنها می شود. فارغ از سیاست‌هایی جشنواره كن، سینمای ایران می تواند از این موقعیت به نفع منافع خودش استفاده كند. (سينماپرس،۲۱ ارديبهشت ۹۳)
ساداتیان: برای حضور در جشنواره های خارجی باید استراتژی مشخصی تعریف شود / از رفتن به کن لذت نمی برم
سید جمال ساداتیان تهیه كننده سینما گفت: برای حضور سینمای ایران در جشنواره های خارجی به ویژه کن باید استرانژی مشخصی تعریف شود و اینکه حضور سینمای ایران در این جشنواره باید با آثاری باشد که به لحاظ تکنیکی و هنری سیر تکاملی داشته باشد همانطور که در سینمای دنیا هم این تکامل وجود دارد.
وی افزود: سینمای ایران باید با چندین فیلم استاندارد در كن حضور داشته باشد چرا كه ممكن است در میان آنها روی یك فیلم شیطنت های خودشان را داشته باشند و نگاه های سیاسی خودشان را داشته باشند و هرساله نشان داده‌اند مثل تبلیغات رسانه‌ای كه برای جعفر پناهی بوجود آوردند. (سينماپرس، ۲۴ ارديبهشت ۹۳)
نیرومند: نحوه بازاریابی مدیران در کن راه به جایی نمی‌برد/ بی‌دلیل نیست منتقدان حضور مدیران در جشنوارههای خارجی را سفر تفریحی تلقی می‌کنند
محمد حسین نیرومند کارشناس فرهنگی کشور گفت: با توجه به کثرت تولید فیلم در ایران، راه حیات سینمای کشور به لحاظ اقتصادی با ورود به عرصه اکران بین المللی می گذرد. واقعیت آن است که این نحوه بازاریابی راه به جایی نمی برد، همچنان که در طول این بیست و اندی سال گذشته اتفاق خاصی نیفتاده است. بی دلیل نیست که منتقدان این گونه بازاریابی ها را سفر تفریحی مدیران تلقی می کنند.
وی افزود: سیاست کلی نظام در عرصه های سیاسی و فرهنگی این است که حضور در مجامع بین المللی را فرصتی برای انتقال پیام انقلاب اسلامی تلقی می کند. ظاهراً جشنواره کن هم می تواند چنین فرصتی را برای ما ایجاد کند. اما این فرصت چه زمانی فراهم می شود وقتی که ما سینمای هم طراز انقلاب و فیلم های حامل پیام انقلاب اسلامی تولید کرده باشیم . وقتی چنین فیلمی نداریم حضور ما چندان نمی تواند با این سیاست همسو باشد.
منبع: سینما پرس
ضرورت حضور جمهوری اسلامی ایران در برنامه های سینمایی کشورهای مختلف دنیا با در نظر گرفتن ملاحظات سیاسی، امری انکار ناپذیر است که در طول سی و شش سال از پیروزی انقلاب، موفقیت های سینماگران ایرانی در اینگونه برنامه ها از جمله جشنواره های خارجی، مهر تأییدی بر قابلیتهای هنرمندان مسلمان ایرانی در برابر سایر فعالان سینمایی دنیاست.
اگرچه همواره مسئولین ارشد نظام بارها و بارها بر دقت عمل و احتیاط لازم از بابت برخی توجهات کاذب متولیان جشنواره های خارجی به آثار ایرانی هشدار داده اند و بی شک نمی توان بطور کامل به نحوه داوری برخی از این جشنواره ها که با اغراض سیاسی رفتار می نمایند اعتماد کرد، لیکن مدیریت و رفتار مدیران دولتی کشور در برخورد با اینگونه جشنواره های جهانی برای نتیجه گیری موثر و مثبت همواره از دغدغه های اهالی سینما و دلسوزان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران بوده است.
علاوه بر این موضوع برگزاری بازارهای بین المللی در حاشیه جشنواره های خارجی، یکی از برنامه های عمده هر جشنواره و رویداد مهم و معتبر فرهنگی و سینمایی در سراسر دنیا بحساب می آید تا علاوه بر بستر سازی های لازم برای ارتقای سطح تعاملات فیلمسازان و شرکتهای پخش فیلم از اقصی نقاط دنیا، فرصتی را برای عرضه محصولات سینمایی هر کشور فراهم آورد تا در جایگاه خود قادر باشند سهمی در بخش اقتصادی سینمای کشور متبوع خود ایفا نمایند.
اینکه شرکتهای خصوصی و در برخی مواقع مانند کشور ایران دولتها تا چه میزان موفق به بهره برداری مطلوب از اینگونه فرصت ها هستند و میتوانند از این طریق آثار تولیدی خود را آنطور که باید به خریداران جهانی معرفی کنند نیز خود بحث دیگری است که واکاوی آن بر عهده رسانه هاست.
پیش از آغاز جشنواره كن و در طول برگزاری آن سينماپرس با صاحب نظران سینمایی درباره این جشنواره با موضوع «فرصت ها و تهدیدها» گفتگویی را انجام داده است كه گزیده‌ای از آنها در ادامه آمده است:
شورجه: حضور توریستی مدیران در جشنواره ها مناسب نیست/ برنامه های خارجی باید بستری برای تعامل بین اهالی سینما باشد
شورجه كارگردان سينما گفت: به هر جهت حضور در جشنواره های خارجی برای سینمایی یک فرصت است تا بتوانیم تعامل فرهنگی هر چه بیشتر با کشور های مختلف داشته باشیم و بتوانیم فرهنگی صحیح و ارزشی خودمان را به کشورهای دیگر انتقال دهیم و از طریق این بازارها و بحث صادرات و خرید فیلم ها را هم در نظر داشته باشیم.
کارگردان «باشگاه سری» گفت: حتی برای خرید و عرضه فیلم ها در جشنواره کن و برلین باید همواره برنامه ریزی داشته باشیم و دست پر عمل کنیم اما تا آنجا که من از دوستان و هکاران شنیدم، فیلم های به نمایش درآمده در این فستیوال مغایر با فرهنگ دینی ما است و نمی توان این آثار را در سینما و تلویزیون به نمایش گذاشت مگر اینکه قسمت های عمده این فیلم ها جرح و تعدیل شود. (سينماپرس،۱۴ ارديبهشت ۹۳)
عباسیان: نگاه غربی و صهیونیستی «كن» سینماگران را دچار تغییر نگاه می‌کند/ با روش‌های قدیمی جهانی نمی‌شویم
محمدرضا عباسیان مستند ساز و مدیر سابق موسسه رسانه‌های تصویر گفت: نگاه سیاسی برگزار کنندگان جشنواره كن و غلبه نگاه کمپانی‌های غربی و به خصوص صهیونیستی می تواند سینماگری را که قصد مشارکت دارد دچار تغییر نگاه كند، مانند سال های گذشته كه سواستفاده هایی در این زمینه شد و فیلمهایی ساخته شد که علیه کشور و نظام ما بود.
وی با بیان اینكه برآیند کلی حضور بین المللی برای سینمای ایران مفید خواهد بود درباره فرصت های حضور سینمای ایران در جشواره کن افزود: بیشترین حضور کشورهای منطقه در جشنواره برلین و کن است و این جشنواره ها در نگاه اول برای فیلمسازان و مدیران یک فرصتی است که در جشنواره ها حضور داشته باشند و از نزدیک شاهد چگونگی برگزاری آن باشند چراکه به نظر من دیدن یک بار آن اتفاق خوبی خواهد بود که با فضای حرفه‌ای عرضه فیلم در دنیا آشنا باشند و از آخرین فیلم های روز دیدن کنند.
عباسیان درباره نقش لابی در مناسبات جشنواره کن خاطرنشان کرد: لابی حرف اول را در صنعت سینما می‌زند که این موضوع در سینمای ایران نیز همین روال را دارد، با وجود اینکه سینما مدیوم پیشرفته است بازار فیلم در دنیا هنوز به صورت سنتی و چهره به چهره فعالیت می کند و صنعت سینما در دنیا همچنان براساس لابی انجام می‌گیرد که این موضوع در جشنواره فیلم فجر هم وجود دارد. (سينماپرس، ۱۶ ارديبهشت ۹۳)
معززی‌نیا: حضور در بازار یک جشنواره خارجی ملاک ارزیابی فیلم نیست/اعزام برگزیدگان فجر به «کن» تصمیم عجیبی است
حسین معززی‌نیا منتقد و روزنامه نگار گفت: جشنواره کن در حوزه های مختلف می تواند برای ما تبدیل به فرصت شود اما در نهایت به این موضوع بازمی‌گردد که یک مجموعه از قواعد آنها دارند و یک مجموعه مصالح ما داریم، حضور در جشنواره جهانی در سطح کن شبیه به دیپلماسی و اقدامات دیپلماتیک است چون باید سعی کرد دید چقدر ما می توانیم منافع خودمان را حفظ کنیم و آنها چقدر به ما امتیاز می دهند.
وی افزود: به این شکل نیست که بگوییم فیلمساز خوبی داریم و فیلم را برایشان می فرستیم و آنها هم قبول می‌کنند، طبیعتا کن ملاک های خودش را دارد و سیاستشان این است كه ویترینی را بچینند که برایشان جذاب باشد، اینکه ما چطور منافع خودمان را دنبال کنیم و آنها هم مجال دهند یک تخصص است. زمانی این معیارها با یک دیگر منطبق بودند و سینمای ایران حضور پررنگ داشت اما اکنون که سال هاست حضور نداریم و اگر حضور هم داشتیم به فیلم‌های ضدنظام محدود شده است چراکه چند سال اخیر فیلمهایی در این جشنواره حضور داشتند که تصویر دیگری از ایران به نمایش گذاشته بودند.
سردبیر مجله ۲۴ با تاکید بر متنوع بودن آثار سینمای ایران خاطر نشان کرد: با این مکانیزم اگر ببینیم اثر یک کشور مشابه با سینمای ایران از سوی کن کنار گذاشته می شود می‌توانیم چهار فیلم دیگر را انتخاب کنیم، گاهی اوقات تولیدات یک سال سینمای ایران را می بینیم که یک یا دو محور مشابه را کار کردند. (سينماپرس، ۱۹ ارديبهشت ۹۳)
نجاریان: مدیران قبلی برای تفریح به «کن» نمی‌رفتند/فیلم‌های بومی با زبان بین‌المللی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند
حسن نجاریان قائم مقام پیشین بنیاد سینمایی فارابی گفت: تولید فیلم های بومی با زبان بین المللی، شناخت فیلمساز را می طلبد و كارگردان باید فیلم مملكت خودش را برای كن بسازد تا بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. غربی ها فیلم هایی كه برای خوشامدشان ساخته می شود را مورد توجه قرار نمی دهند.
وی افزود: همیشه صحبت بر سر این بوده كه فرهنگ ایرانی را در مسائل ارزشی و دینی در قالب‌های مختلف به جشنوارههای جهانی نشان دهیم كه البته آسیب‌هایی را هم به دنبال خواهد داشت اما فی‌نفسه حضور سینمای ایران در جشنوارههای خارجی به عنوان یك كشور كه با توجه به فرهنگش حرف برای گفتن دارد در این جشنواره ها موثر خواهد بود. البته این حضور بستگی به نوع آن و فیلم‌های حاضر دارد كما اینكه خیلی از دشمنان ما علاقه مند هستند كه ایران در مجامع فرهنگی حضور نداشته باشد و حذف شود، چراكه از این ماجرا سودهای خودشان را بدست می‌آورند.
نجاریان با اشاره به جشنواره كن و مانور رسانه‌های داخلی روی آن یادآور شد: حضور در بازار به طوری كه به رونق آن بیانجامد می تواند مفید باشد كه نیازمند برنامه ریزی و تبلیغات در این حوزه است تا این حركت بتواند برای سینمای ایران گامی به جلو باشد. البته حضور در بخش‌های اصلی تاثیر زیادی برای نشان دادن چهره واقعی ایران دارد چون ما را تروریست می‌نامند و جنگ رسانه‌ای بر علیه كشور ما در برنامه‌هایشان است و سعی در به تصویر كشیدن مردم ما به شكل بی فرهنگ و عقب مانده دارند كه در این میان آثار سینمایی ایران كمك زیادی به از بین بردن تفكرات اشتباه آنها می شود. فارغ از سیاست‌هایی جشنواره كن، سینمای ایران می تواند از این موقعیت به نفع منافع خودش استفاده كند. (سينماپرس،۲۱ ارديبهشت ۹۳)
ساداتیان: برای حضور در جشنواره های خارجی باید استراتژی مشخصی تعریف شود / از رفتن به کن لذت نمی برم
سید جمال ساداتیان تهیه كننده سینما گفت: برای حضور سینمای ایران در جشنواره های خارجی به ویژه کن باید استرانژی مشخصی تعریف شود و اینکه حضور سینمای ایران در این جشنواره باید با آثاری باشد که به لحاظ تکنیکی و هنری سیر تکاملی داشته باشد همانطور که در سینمای دنیا هم این تکامل وجود دارد.
وی افزود: سینمای ایران باید با چندین فیلم استاندارد در كن حضور داشته باشد چرا كه ممكن است در میان آنها روی یك فیلم شیطنت های خودشان را داشته باشند و نگاه های سیاسی خودشان را داشته باشند و هرساله نشان داده‌اند مثل تبلیغات رسانه‌ای كه برای جعفر پناهی بوجود آوردند. (سينماپرس، ۲۴ ارديبهشت ۹۳)
نیرومند: نحوه بازاریابی مدیران در کن راه به جایی نمی‌برد/ بی‌دلیل نیست منتقدان حضور مدیران در جشنوارههای خارجی را سفر تفریحی تلقی می‌کنند
محمد حسین نیرومند کارشناس فرهنگی کشور گفت: با توجه به کثرت تولید فیلم در ایران، راه حیات سینمای کشور به لحاظ اقتصادی با ورود به عرصه اکران بین المللی می گذرد. واقعیت آن است که این نحوه بازاریابی راه به جایی نمی برد، همچنان که در طول این بیست و اندی سال گذشته اتفاق خاصی نیفتاده است. بی دلیل نیست که منتقدان این گونه بازاریابی ها را سفر تفریحی مدیران تلقی می کنند.
وی افزود: سیاست کلی نظام در عرصه های سیاسی و فرهنگی این است که حضور در مجامع بین المللی را فرصتی برای انتقال پیام انقلاب اسلامی تلقی می کند. ظاهراً جشنواره کن هم می تواند چنین فرصتی را برای ما ایجاد کند. اما این فرصت چه زمانی فراهم می شود وقتی که ما سینمای هم طراز انقلاب و فیلم های حامل پیام انقلاب اسلامی تولید کرده باشیم . وقتی چنین فیلمی نداریم حضور ما چندان نمی تواند با این سیاست همسو باشد.
منبع: سینما پرس
