گروه فرهنگی مشرق - کریم مجتهدی عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در گفت‌وگو با خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس پس از طرح دغدغه‌های رهبری در حوزه فرهنگ با توجه به اهمیت مباحث فرهنگ و تمدن سازی در جامعه امروز توضیح داد: نخست این را بیان کنم که بنا به نظری میان فرهنگ و تمدن یک تفاوت‌هایی باید قائل شد.
چهره ماندگار فلسفه ایران در ادامه افزود: معروف‌ترین کسی که این نظریه را بیان کرده یک آلمانی به نام اشپیلینگر است که پس از جنگ جهانی اول و شکست آلمان‌ها یک کتاب معروف به نام «انحطاط غرب» می‌نویسد که این کتاب کم و بیش اکنون نیز خوانده و مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مجتهدی با اشاره به اینکه اشپلینگر در کتاب خود بیان کرده که فرهنگ با تمدن متفاوت است، اظهار داشت: تمدن را او بیشتر به معنای پیشرفت فنی، اقتصادی و صنعتی بکار برده است بر این اساس کشوری متمدن است که به عقیده او در حوزه بهداشت و پزشکی، صنایع و مسائل اقتصادی در رفاه باشد ولی فرهنگ نوعی تجلیات روحی انسان است که قومیت او را محفوظ می‌دارد و او را با سنت اصیل گذشته همراه می‌کند.
وی در ادامه اظهار داشت: «اشپیلینگر» معتقد است که در کشورهای شرقی بخصوص هند و چین و در درجات پایینتر آن در ایران فرهنگ تجلیات روحی قومیت‌ها است که اصالت این افراد را محفوظ می‌دارد بنابراین اینجا فرهنگ مسائل فنی و اقتصادی و... نیست بلکه ارزش‌ها است. ما نمی‌توانیم کاملاً با اشپلینگر موافقم باشید چرا که در هر جامعه‌ای باید هر دو جنبه آن را مدنظر قرار داد یعنی هم رفاه، صنعت و پیشرفت اقتصادی و بهداشت و هم ارزش‌های اخلاقی و سنت‌های با ارزش گذشته که روح یک ملت را محفوظ می‌دارد و وسیله حفظ ایرانیت ما است این دو را باید به هم نزدیک کنیم.
مجتهدی با تأکید بر اینکه براساس تقسیم‌بندی اشپیلینگر، ما در ایران به آن ممالکی تعلق داریم که پیشرفت‌شان براساس ارزش‌های معنوی، ادب و عرفان، شعر، معماری، نقاشی و ...است تا اینکه به سبب پیشرفت‌های اقتصادی باشد، افزود: آنچه در ایران امروز می‌گذرد تعارض و تقابل بین این دو حوزه است، ایران اکنون در شرایطی متعارض بین ارزش‌ها و سنت‌های اخلاقی خودمان و توجه به مسائل اقتصادی قرار دارد.
وی یادآور شد: در این شرایط کسانی که دلسوز وطن هستند و ایران را دوست دارند باید کوشش اصلی‌شان نزدیک سازی این دو به یکدیگر باشد بنابراین ما در شرایط فعلی نمی‌توانیم از بهداشت، اقتصاد، بیماری و ... چشم بپوشیم باید از یک سو با این مشکلات مقابله کنیم و از سوی دیگر نباید رایگان ارزش‌های معنوی‌مان را از دست دهیم.
مجتهدی با تأکید بر اینکه باید تلاش کرد بین این دو مسئله یک هماهنگی ایجاد کنیم و این تقابل را به یک تعامل بالفعل تبدیل کنیم، توضیح داد: باید طوری فرهنگمان را بازسازی کنیم که حتی در اقتباس کردن هم با شناخت علم جدید به ایجاد رفاه برای مردم و توجه به فرهنگ اصیل تلاش کنیم چرا که به خودی خود اینها با هم هماهنگ نمی‌شوند.
وی با اشاره به دغدغه‌هایی که امروز در حوزه فرهنگ مشاهده می‌شود و مسئولان نظام نیز در رابطه با آن دست به کار شده‌اند، گفت: من نمی‌دانم چقدر در حوزه فرهنگ سازی و بازسازی آن موفق بودیم و چقدر در عین حال کوشش‌ها اصیل بوده است چرا که گاهی ممکن است ما موفق نباشیم ولی در جهت درست کار کنیم بنابراین نمی‌توان لفظی این مباحث را مطرح کرد بلکه این حل مسائل مستلزم گفت‌وگو و تعامل بیشتر است.
این چهره ماندگار فلسفه ایران با بیان اینکه مشکلات فرهنگی در کشور وجود دارد، افزود: پیدا کردن صورت اصلی یک مسئله به طور مثال مسئله تضاد و تقابل سنت و تجدد، حل سریع و عجولانه آن نیست، بنابراین حل نادانسته و جاهلانه یک مسئله اهمیتش بسیار کمتر از طرح صورت اصلی مسئله است نخستین قدم آنست که مسائل را درست بشناسیم پیش از اینکه عجولانه برای حل آنها نظر بدهیم.
وی در پایان خاطر نشان کرد: بنابراین نباید صورت مسئله را پاک کنیم باید درست مسائل را بفهمیم تا در راستای رفع آنها گام برداریم.
مخاطبان محترم گروه فرهنگی مشرق می توانند مقالات، اشعار، مطالب طنز، تصاویر و هر آن چیزی که در قالب فرهنگ و هنر جای می گیرد را به آدرس culture@mashreghnews.ir ارسال کنند تا در سریع ترین زمان ممکن به نام خودشان و به عنوان یکی از مطالب ویژه مشرق منتشر شود.
چهره ماندگار فلسفه ایران در ادامه افزود: معروف‌ترین کسی که این نظریه را بیان کرده یک آلمانی به نام اشپیلینگر است که پس از جنگ جهانی اول و شکست آلمان‌ها یک کتاب معروف به نام «انحطاط غرب» می‌نویسد که این کتاب کم و بیش اکنون نیز خوانده و مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مجتهدی با اشاره به اینکه اشپلینگر در کتاب خود بیان کرده که فرهنگ با تمدن متفاوت است، اظهار داشت: تمدن را او بیشتر به معنای پیشرفت فنی، اقتصادی و صنعتی بکار برده است بر این اساس کشوری متمدن است که به عقیده او در حوزه بهداشت و پزشکی، صنایع و مسائل اقتصادی در رفاه باشد ولی فرهنگ نوعی تجلیات روحی انسان است که قومیت او را محفوظ می‌دارد و او را با سنت اصیل گذشته همراه می‌کند.
وی در ادامه اظهار داشت: «اشپیلینگر» معتقد است که در کشورهای شرقی بخصوص هند و چین و در درجات پایینتر آن در ایران فرهنگ تجلیات روحی قومیت‌ها است که اصالت این افراد را محفوظ می‌دارد بنابراین اینجا فرهنگ مسائل فنی و اقتصادی و... نیست بلکه ارزش‌ها است. ما نمی‌توانیم کاملاً با اشپلینگر موافقم باشید چرا که در هر جامعه‌ای باید هر دو جنبه آن را مدنظر قرار داد یعنی هم رفاه، صنعت و پیشرفت اقتصادی و بهداشت و هم ارزش‌های اخلاقی و سنت‌های با ارزش گذشته که روح یک ملت را محفوظ می‌دارد و وسیله حفظ ایرانیت ما است این دو را باید به هم نزدیک کنیم.
مجتهدی با تأکید بر اینکه براساس تقسیم‌بندی اشپیلینگر، ما در ایران به آن ممالکی تعلق داریم که پیشرفت‌شان براساس ارزش‌های معنوی، ادب و عرفان، شعر، معماری، نقاشی و ...است تا اینکه به سبب پیشرفت‌های اقتصادی باشد، افزود: آنچه در ایران امروز می‌گذرد تعارض و تقابل بین این دو حوزه است، ایران اکنون در شرایطی متعارض بین ارزش‌ها و سنت‌های اخلاقی خودمان و توجه به مسائل اقتصادی قرار دارد.
وی یادآور شد: در این شرایط کسانی که دلسوز وطن هستند و ایران را دوست دارند باید کوشش اصلی‌شان نزدیک سازی این دو به یکدیگر باشد بنابراین ما در شرایط فعلی نمی‌توانیم از بهداشت، اقتصاد، بیماری و ... چشم بپوشیم باید از یک سو با این مشکلات مقابله کنیم و از سوی دیگر نباید رایگان ارزش‌های معنوی‌مان را از دست دهیم.
مجتهدی با تأکید بر اینکه باید تلاش کرد بین این دو مسئله یک هماهنگی ایجاد کنیم و این تقابل را به یک تعامل بالفعل تبدیل کنیم، توضیح داد: باید طوری فرهنگمان را بازسازی کنیم که حتی در اقتباس کردن هم با شناخت علم جدید به ایجاد رفاه برای مردم و توجه به فرهنگ اصیل تلاش کنیم چرا که به خودی خود اینها با هم هماهنگ نمی‌شوند.
وی با اشاره به دغدغه‌هایی که امروز در حوزه فرهنگ مشاهده می‌شود و مسئولان نظام نیز در رابطه با آن دست به کار شده‌اند، گفت: من نمی‌دانم چقدر در حوزه فرهنگ سازی و بازسازی آن موفق بودیم و چقدر در عین حال کوشش‌ها اصیل بوده است چرا که گاهی ممکن است ما موفق نباشیم ولی در جهت درست کار کنیم بنابراین نمی‌توان لفظی این مباحث را مطرح کرد بلکه این حل مسائل مستلزم گفت‌وگو و تعامل بیشتر است.
این چهره ماندگار فلسفه ایران با بیان اینکه مشکلات فرهنگی در کشور وجود دارد، افزود: پیدا کردن صورت اصلی یک مسئله به طور مثال مسئله تضاد و تقابل سنت و تجدد، حل سریع و عجولانه آن نیست، بنابراین حل نادانسته و جاهلانه یک مسئله اهمیتش بسیار کمتر از طرح صورت اصلی مسئله است نخستین قدم آنست که مسائل را درست بشناسیم پیش از اینکه عجولانه برای حل آنها نظر بدهیم.
وی در پایان خاطر نشان کرد: بنابراین نباید صورت مسئله را پاک کنیم باید درست مسائل را بفهمیم تا در راستای رفع آنها گام برداریم.
مخاطبان محترم گروه فرهنگی مشرق می توانند مقالات، اشعار، مطالب طنز، تصاویر و هر آن چیزی که در قالب فرهنگ و هنر جای می گیرد را به آدرس culture@mashreghnews.ir ارسال کنند تا در سریع ترین زمان ممکن به نام خودشان و به عنوان یکی از مطالب ویژه مشرق منتشر شود.
