به گزارش گروه تاریخ مشرق، خليج فارس و جزاير آن در درازناي تاريخ براي ايران از اهميتي به سزا برخوردار بوده و آوردگاه جانبازي هاي ايرانيان براي پاسداري از كيان اين سرزمين كهن بوده است . مبارزه ايرانيان با استعمار نيز از خليج فارس آغاز شد و اولين پيروزي هاي ايرانيان بر استعمار به وسيله امامقلي خان سردار نامي شاه عباس صفوي در خليج فارس تثبيت گرديد . نبرد نيروي دريايي ايران به فرماندهي دريادار بايندر با نظاميان متجاوز انگليسي در جنگ جهاني دوم ، شهادت سه نظامي ايران در جريان آزادسازي جزاير سه گانه و سرانجام هشت سال دفاع مقدس از آب و خاك ايران در برابر تجاوز صدام بعثي و حاميان وي ، همگي صحنه هاي ماندگاري هستند كه خليج فارس را به جايگاه شامخي در تاريخ ايران رسانيده اند.
در ميان جزاير خليج فارس سه جزيره ايراني ابوموسي يا بوم سبز، تنب بزرگ و تنب كوچك شاهد جلوه‌هاي كم نظيري از عزم و اراده مردم براي پاسداري از تماميت ارضي، استقلال و منافع ملي ايران بوده است. جزاير سه گانه گرچه از ديدگاه راهبردي و اقتصادي نيز مهم هستند، اما ارزش آنها براي ايران و ايرانيان بيش از هر چيز به خاطر جايگاه نماديني است كه از منظر نشان دادن همبستگي و اراده ملي براي نگهباني از تماميت ارضي ايران داشته اند.
در تاريخ معاصر ايران موضوع حق حاكميت ملي ايران بر جزاير سه‌گانه به خط قرمزي تبديل شده كه در عمل هيچ قدرت خارجي و نيروي سلطه‌گري را ياراي تعرض به آن نيست و در افكار عمومي ايرانيان موضوع پاسداري از حاكميت ايران بر جزاير سه‌گانه نمادي روشن از اراده ملي براي دفاع از وجب‌به‌وجب خاك ايران شده و مقابله با هرگونه ادعا عليه حاكميت ايران بر اين جزاير، تكليفي ملي و بيانگر پاسداشت غرور و حيثيت تاريخي ملت ايران است.
با توجه به جايگاه و ارزش ملي جزاير ابوموسي و تنب بزرگ و كوچك ، پژوهش هاي تاريخي و سياسي و حقوقي درباره اين جزاير نيز موضوعي حساس و با اهميت به شمار مي روند. پژوهش هايي كه تاكنون در مورد جزاير سه گانه انجام شده است بيشتر تلاشي براي بررسي دلايل در پيوند با مالكيت جزاير و نيز اشغال آنها به وسيله انگليس و واكنش ايران به اين اشغالگري بوده است .
پژوهش حاضر افزون بر بررسي تفصيلي از اصول و دلايل حاكميت تاريخي ايران بر جزاير سه گانه به ديدگاه كشورها و حكومت هاي عربي درباره اين موضوع و به ويژه نگاه شيخ نشين هاي حاشيه جنوب خليج فارس نسبت به آن هم به گستردگي پرداخته است .
اين پژوهش، به ياري انبوه اسناد نشان داده كه حاكميت ايران بر جزاير سه گانه در جهان عرب و به ويژه در ميان مقامات مسئول در حكومت هاي حاشيه جنوبي خليج فارس امري مسلم و بي شبهه بوده و شخصيت هاي مهم جهان عرب از جمله زمامداران و دولتمردان و مقامات ديپلماتيك كشورهاي گوناگون عربي و البته بيش از همه مقامات مسئول در كشورهاي حاشيه خليج فارس بارها به بياني صريح و مشخص بر حاكميت ايران بر جزاير سه گانه اذعان داشته اند. ديگر موضوعي كه به اهميت تحقيق حاضر مي افزايد منبع اصلي آن است . اسناد ساواك منبع اصلي تحقيق هستند و شالوده پژوهش بر مبناي اين اسناد استوار است . اسنادي كه دربرگيرنده واقعيت هايي ارزشمند درباره حاكميت ايران بر جزاير بوده و روايتي مستند از ابعاد گوناگون حق حاكميت ايران بر جزاير هستند . به ياري حدود چهار هزار سند ساواك كه مبناي تدوين كتاب حاضر بوده اند ناگفته هاي بسياري درباره حاكميت تاريخي ايران بر جزاير بازگو شده اند و صدها سند رونمايي شده كه مستنداتي محكم از حق حاكميت ايران بر جزاير هستند، ارائه گرديده و در دسترس پژوهشگران قرار گرفته اند.
كتاب « تماميت ارضي ايران در دوران پهلوي ؛ جزاير ابوموسي، تنب بزرگ و كوچك » به روشني نشان مي دهد كه شيخ نشين هاي جنوب خليج فارس از قطر و دبي گرفته تا فجيره، عجمان و ام القوين و حتي ابوظبي و شارجه و رأس الخيمه نه ادعايي بر جزاير ايراني داشتند و نه عنادي با تماميت ارضي ايران، بلكه در مقاطع گوناگون به حاكميت ايران بر جزاير اذعان داشته و حتي گاه برخي از آنان صادقانه در راه تداوم و حفظ اين حاكميت كوشا بودند. اما آنچه كه در برهه هايي منجر به طرح ادعاهايي عليه حاكميت ايران بر جزاير از سوي برخي از شيخ نشين ها مي شد، نه انگيزه و اراده طبيعي آنان بلكه اعمال فشار استعمار انگليس و در پاره اي اوقات هم تهديدات دولت هاي تندرو و افراط گراي عرب به ويژه نظام بعثي عراق بود . اما هنگامي كه اين اعمال فشارها و تهديدات كم اثر مي شد، شيخ نشين ها و دولت هاي حاشيه جنوب خليج فارس نه تنها اد عايي عليه حاكميت ايران بر جزاير مطرح نمي كردند، بلكه ضمن اذعان بر حق مالكيت ايران بر جزاير، تلاش مي كردند تا پيوندهاي خود با ايران را مستحكم تر سازند.
پژوهش حاضر همچنين روايتي است مستند از پيوندها و علايق عميق عرب هاي جنوب خليج فارس با ايران و ايرانيان و بيانگر اين حقيقت است كه شيخ نشين ها تا چه پايه به ايران متكي بوده و به كشورمان به مثابه پناهگاه خود در برابر زياده خواهي هاي استعمار و تهديدات تندروهاي منطقه اي همچون صدام مي نگريستند.
در برآيندي كوتاه از درون مايه كتاب « تماميت ارضي ايران دوران پهلوي ؛ ابوموسي، تنب بزرگ و كوچك » مي توان گفت كه در اين كتاب به حاكميت تاريخي ايران بر جزاير سه گانه خليج فارس اشاره شده، اشغالگري انگليس ها در جزاير و نقش حق العمل كاري شيوخ دست نشانده آنان مورد توجه قرار گرفته و اعتراض مداوم و بي وقفه ايران به اشغال جزاير مورد بررسي قرار گرفته است، به تلاش هاي پياپي ايران براي آزادسازي جزاير پرداخته شده و مقبوليت و مشروعيت بين المللي اعاده حاكميت ايران بر جزاير به طور مستند مطالعه شده است.
تصريح شيوخ جنوب خليج فارس به حاكميت ايران بر جزاير، نامه رسمي مقامات شارجه به ايران و اذعان اين امارت به حاكميت ايران بر ابوموسي ، تقاضاها و پيشنهادات مكرر رأس الخيمه براي اعتراف به مالكيت ايران بر جزاير تنب در قبال كمك هاي مالي، پذيرش عملي حاكميت ايران بر جزاير سه گانه به وسيله امارات متحده عربي، همكاري عملي شارجه با حاكميت مطلق ايران بر سرتاسر ابوموسي، مختومه بودن هرگونه ادعا عليه مالكيت ايران بر جزاير و سرانجام اعمال حاكميت ايران بر جزاير سه گانه و توسعه و سازندگي در اين جزاير و به ويژه در ابوموسي از ديگر موارد مهمي هستند كه در كتاب به آنها پرداخته شده است.
در ميان جزاير خليج فارس سه جزيره ايراني ابوموسي يا بوم سبز، تنب بزرگ و تنب كوچك شاهد جلوه‌هاي كم نظيري از عزم و اراده مردم براي پاسداري از تماميت ارضي، استقلال و منافع ملي ايران بوده است. جزاير سه گانه گرچه از ديدگاه راهبردي و اقتصادي نيز مهم هستند، اما ارزش آنها براي ايران و ايرانيان بيش از هر چيز به خاطر جايگاه نماديني است كه از منظر نشان دادن همبستگي و اراده ملي براي نگهباني از تماميت ارضي ايران داشته اند.در تاريخ معاصر ايران موضوع حق حاكميت ملي ايران بر جزاير سه‌گانه به خط قرمزي تبديل شده كه در عمل هيچ قدرت خارجي و نيروي سلطه‌گري را ياراي تعرض به آن نيست و در افكار عمومي ايرانيان موضوع پاسداري از حاكميت ايران بر جزاير سه‌گانه نمادي روشن از اراده ملي براي دفاع از وجب‌به‌وجب خاك ايران شده و مقابله با هرگونه ادعا عليه حاكميت ايران بر اين جزاير، تكليفي ملي و بيانگر پاسداشت غرور و حيثيت تاريخي ملت ايران است.
با توجه به جايگاه و ارزش ملي جزاير ابوموسي و تنب بزرگ و كوچك ، پژوهش هاي تاريخي و سياسي و حقوقي درباره اين جزاير نيز موضوعي حساس و با اهميت به شمار مي روند. پژوهش هايي كه تاكنون در مورد جزاير سه گانه انجام شده است بيشتر تلاشي براي بررسي دلايل در پيوند با مالكيت جزاير و نيز اشغال آنها به وسيله انگليس و واكنش ايران به اين اشغالگري بوده است .
پژوهش حاضر افزون بر بررسي تفصيلي از اصول و دلايل حاكميت تاريخي ايران بر جزاير سه گانه به ديدگاه كشورها و حكومت هاي عربي درباره اين موضوع و به ويژه نگاه شيخ نشين هاي حاشيه جنوب خليج فارس نسبت به آن هم به گستردگي پرداخته است .
اين پژوهش، به ياري انبوه اسناد نشان داده كه حاكميت ايران بر جزاير سه گانه در جهان عرب و به ويژه در ميان مقامات مسئول در حكومت هاي حاشيه جنوبي خليج فارس امري مسلم و بي شبهه بوده و شخصيت هاي مهم جهان عرب از جمله زمامداران و دولتمردان و مقامات ديپلماتيك كشورهاي گوناگون عربي و البته بيش از همه مقامات مسئول در كشورهاي حاشيه خليج فارس بارها به بياني صريح و مشخص بر حاكميت ايران بر جزاير سه گانه اذعان داشته اند. ديگر موضوعي كه به اهميت تحقيق حاضر مي افزايد منبع اصلي آن است . اسناد ساواك منبع اصلي تحقيق هستند و شالوده پژوهش بر مبناي اين اسناد استوار است . اسنادي كه دربرگيرنده واقعيت هايي ارزشمند درباره حاكميت ايران بر جزاير بوده و روايتي مستند از ابعاد گوناگون حق حاكميت ايران بر جزاير هستند . به ياري حدود چهار هزار سند ساواك كه مبناي تدوين كتاب حاضر بوده اند ناگفته هاي بسياري درباره حاكميت تاريخي ايران بر جزاير بازگو شده اند و صدها سند رونمايي شده كه مستنداتي محكم از حق حاكميت ايران بر جزاير هستند، ارائه گرديده و در دسترس پژوهشگران قرار گرفته اند.
كتاب « تماميت ارضي ايران در دوران پهلوي ؛ جزاير ابوموسي، تنب بزرگ و كوچك » به روشني نشان مي دهد كه شيخ نشين هاي جنوب خليج فارس از قطر و دبي گرفته تا فجيره، عجمان و ام القوين و حتي ابوظبي و شارجه و رأس الخيمه نه ادعايي بر جزاير ايراني داشتند و نه عنادي با تماميت ارضي ايران، بلكه در مقاطع گوناگون به حاكميت ايران بر جزاير اذعان داشته و حتي گاه برخي از آنان صادقانه در راه تداوم و حفظ اين حاكميت كوشا بودند. اما آنچه كه در برهه هايي منجر به طرح ادعاهايي عليه حاكميت ايران بر جزاير از سوي برخي از شيخ نشين ها مي شد، نه انگيزه و اراده طبيعي آنان بلكه اعمال فشار استعمار انگليس و در پاره اي اوقات هم تهديدات دولت هاي تندرو و افراط گراي عرب به ويژه نظام بعثي عراق بود . اما هنگامي كه اين اعمال فشارها و تهديدات كم اثر مي شد، شيخ نشين ها و دولت هاي حاشيه جنوب خليج فارس نه تنها اد عايي عليه حاكميت ايران بر جزاير مطرح نمي كردند، بلكه ضمن اذعان بر حق مالكيت ايران بر جزاير، تلاش مي كردند تا پيوندهاي خود با ايران را مستحكم تر سازند.
پژوهش حاضر همچنين روايتي است مستند از پيوندها و علايق عميق عرب هاي جنوب خليج فارس با ايران و ايرانيان و بيانگر اين حقيقت است كه شيخ نشين ها تا چه پايه به ايران متكي بوده و به كشورمان به مثابه پناهگاه خود در برابر زياده خواهي هاي استعمار و تهديدات تندروهاي منطقه اي همچون صدام مي نگريستند.
در برآيندي كوتاه از درون مايه كتاب « تماميت ارضي ايران دوران پهلوي ؛ ابوموسي، تنب بزرگ و كوچك » مي توان گفت كه در اين كتاب به حاكميت تاريخي ايران بر جزاير سه گانه خليج فارس اشاره شده، اشغالگري انگليس ها در جزاير و نقش حق العمل كاري شيوخ دست نشانده آنان مورد توجه قرار گرفته و اعتراض مداوم و بي وقفه ايران به اشغال جزاير مورد بررسي قرار گرفته است، به تلاش هاي پياپي ايران براي آزادسازي جزاير پرداخته شده و مقبوليت و مشروعيت بين المللي اعاده حاكميت ايران بر جزاير به طور مستند مطالعه شده است.
تصريح شيوخ جنوب خليج فارس به حاكميت ايران بر جزاير، نامه رسمي مقامات شارجه به ايران و اذعان اين امارت به حاكميت ايران بر ابوموسي ، تقاضاها و پيشنهادات مكرر رأس الخيمه براي اعتراف به مالكيت ايران بر جزاير تنب در قبال كمك هاي مالي، پذيرش عملي حاكميت ايران بر جزاير سه گانه به وسيله امارات متحده عربي، همكاري عملي شارجه با حاكميت مطلق ايران بر سرتاسر ابوموسي، مختومه بودن هرگونه ادعا عليه مالكيت ايران بر جزاير و سرانجام اعمال حاكميت ايران بر جزاير سه گانه و توسعه و سازندگي در اين جزاير و به ويژه در ابوموسي از ديگر موارد مهمي هستند كه در كتاب به آنها پرداخته شده است.
