به گزارش مشرق به نقل از کیهان، مجمع روحانيون مبارز در بيانيه‌اى ضمن دعوت مردم به حضور گسترده در انتخابات اعلام كرد: «روحانيون مبارز تهران جناب آقاى هاشمى رفسنجانى را به عنوان نامزد شايسته و صاحب فضيلت رياست‌جمهورى معرفى مى‌كند و از خداوند سبحان مى‌خواهد كه به همت والاى ايشان، تحت رهبرى مبارك حضرت آيت‌الله خامنه‌اى (دامت بركاته) روز به روز شاهد تحقق هرچه بيشتر آرمانهاى امام و انتظارات انبوه وفاداران به انقلاب اسلامى در ايران و سراسر جهان باشيم».۹۲

اين تشكل جديد روحانى در ادامه اعلام مى‌كند كه به اين معرفى مفتخر است و به شخصيت برجسته، سابقه مبارزاتى و اين كه آقاى هاشمى در حساس‌ترين صحنه‌ها و لحظه‌ها بازوى تواناى امام خمينى(ره) بوده است، تأكيد دارد. مهدى كروبى دبيركل مجمع روحانيون مبارز در اين باره مى‌گويد: «اوّلين انتخابات سراسرى بعد از امام، انتخابات رياست‌جمهورى بود كه آقاى هاشمى به عنوان رئيس‌جمهور انتخاب شد. در آن انتخابات، مجمع روحانيون مبارز از آقاى هاشمى حمايت كرد. مجمع در آن انتخابات زودتر از همه گروهها موضع‌گيرى كرد. امام هنوز در قيد حيات بودند كه ما خدمتشان رسيديم و نظرمان را به ايشان اعلام كرديم. امام هم نظرشان اين بود كه آقاى هاشمى رئيس‌جمهور شود. بعد از آن ديدار، من با روزنامه كيهان مصاحبه كردم و اعلام كردم كه مجمع روحانيون از كانديداتورى هاشمى حمايت خواهد كرد».۹۳

اين انتخابات كه همزمان با همه‌پرسى اصلاح قانون اساسى در تاريخ ۶ مرداد ۱۳۶۸ برگزار شد، با پيروزى هاشمى رفسنجانى و كسب ۳۹۴/۵۳۷/۱۵ از مجموع آراء ۲۴۷/۴۳۹/۱۶ همراه گرديد و هاشمى رفسنجانى كه دو دوره رياست مجلس شوراى اسلامى را برعهده داشت، چهارمين رئيس‌جمهور اسلامى ايران گشت.
در اين مقطع اتفاق نادرى رخ داده بود. رئيس‌جمهور وقت توسط خبرگان رهبرى، به رهبرى انقلاب اسلامى انتخاب شده بودند و رئيس مجلس وقت توسط مردم به رياست جمهورى برگزيده شده بود.

هاشمى رفسنجانى در آخرين جلسه مجلس شوراى اسلامى پس از انتخابات رياست‌جمهورى خطاب به نمايندگان گفت :«اين جلسه آخرين جلسه‌اى است كه ما خدمت نمايندگان بزرگوار هستيم و ديگر آخرين لحظاتى است كه باهم داريم كار مى‌كنيم در جلسه. من عميقآ متأسفم از اين كه اين محيط خوب مجلس را ترك مى‌كنم و همين‌طور كه جاى ديگرى هم تعبير كردم، احساس يك نفر تبعيدى را دارم، فكر مى‌كنم از جايى كه مأنوس هستم با آن‌جا و علاقه‌مندم، بدون احساس مثبت از آن‌جا مى‌روم، ولى به خاطر انجام وظيفه، خوب وضع اين طورى پيش آمد كه ما در مشاورتها با خود شما و هم با شخصيتهاى ديگر كشور و قبلا خدمت حضرت امام امت(رض) و هم رهبرى معظّم‌مان به اين نتيجه رسيديم كه تكليف‌مان است، وظيفه‌مان است كه از اين‌جا برويم. مردم هم رأى دادند. از شما هم من صميمانه تشكر مى‌كنم كه در انتخابات و برنامه از من حمايت فرموديد و مى‌دانم كه شما هم حداقل يك اكثريتى از نمايندگان مجلس خوشحال نيستيد از رفتن من. به اين دليل بيشتر من متأسفم كه از محيط شما بيرون مى‌روم . . .».۹۴

هاشمى رفسنجانى پس از اين اظهارات از رياست مجلس و نمايندگى مردم استعفا کرد و نوبت به مهدى كروبى (نايب‌رئيس مجلس و دبيركل مجمع روحانيون مبارز) رسيد. كروبى در اين جلسه اظهاراتى بيان كرد كه حاكى از حمايت قاطع مجمع روحانيون و مجلس سوم از دولت هاشمى رفسنجانى بود. وى گفت :
«براى همه ما روشن و آشكار است كه يكى از آن چهره‌هاى ممتاز كه از آغاز انقلاب و از آغاز حركت امام، فعال حضور داشتند و بعد از پيروزى انقلاب هم با توجه به همان حوادث و مشكلات حضور فعال داشتند و نقش خودشان را به بهترين وجه ايفا كردند، برادر بزرگوارمان، جناب حجة‌الاسلام و المسلمين آقاى هاشمى رفسنجانى هستند. اين بر كسى پوشيده نيست. هم بر دوستان ما و هم بر كينه‌توزها و دشمنان ما . . . از اين كه يك چنين شخصيتى و چهره‌اى از مجلس مى‌روند، ما خودمان را مغبون مى‌دانيم ولى در عين حال اميدواريم كه ارتباط آقاى هاشمى با مجلس گرچه به آن صورتى كه رئيس ما هستند، وجود ندارد، امّا باز با آن ويژگيهايى كه آقاى هاشمى از مجلس مى‌شناسد و خصوصياتى كه مجلس با او دارد و همان‌طور كه فرمودند اُنسى كه ايشان با مجلس دارد، اُنسى كه نماينده‌ها و صميميتى كه نماينده‌ها با ايشان داشتند، ما انتظار داريم اين صميميت و اين انس باز هم محفوظ بماند و بخصوص آقاى هاشمى از اين جهت امتيازى دارد كه حدود ده سال در مجلس بودند، بخوبى مجلس را مى‌شناسند. همان‌طور كه خودشان هم اشاره فرمودند واقف به مجلس هستند، اين سرمايه عظيم. آن كه امام فرمود بعد از مقام رهبرى، مهمترين نهاد، مجلس است آن كه فرمود حاصل الله اكبرهاست، آن كه امام فرمود عصاره ملّت مجلس است. اين مجلس را بخوبى واقف هستند و مى‌شناسند و طبيعى است كه همه جا مدافع مجلس خواهند بود و مجلس هم وظيفه قانونى‌اش را مسلم و قاطعانه عمل مى‌كند».۹۵

فرداى آن روز دبيركل مجمع روحانيون مبارز با رأى نمايندگان مجلس سوم به رياست مجلس برگزيده شد و بيات زنجانى و حسين هاشميان نائب‌رئيسان مجلس شدند. رياست كروبى بر مجلس سوم كاملا مجلس را در اختيار مجمعى‌ها قرار داد.

هاشمى رفسنجانى به عنوان رئيس‌جمهور هرچند مصطفى معين، عبدالله نورى و حسين كمالى را از جناح چپ به ترتيب در وزارتخانه‌هاى فرهنگ و آموزش عالى، كشور و كار، به كار گرفته بود، امّا به غير از سيّد محمد خاتمى كه تصدى وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى را به او سپرده بود، هيچ كس از اعضاى مجمع روحانيون مبارز در كابينه‌اش جايى نداشت. اين در حالى بود كه مجمع روحانيون مبارز كه اكثريت مجلس سوم را تصاحب كرده بود، هاشمى رفسنجانى را در طول رقابت انتخاباتى مورد حمايت خود قرار داده بود.
پس از بازنگرى قانون اساسى و تفويض تمام اختيارات نخست‌وزير به رئيس‌جمهور، هاشمى رفسنجانى دولتى را پايه‌گذارى كرد كه اگرچه قرار بود دولت كار باشد، امّا سياست‌زدگى از سر و رويش مى‌باريد. هاشمى رفسنجانى با تفكرات منحصر به فردش كه گاه ليبرالِ ليبرال و گاه سنتىِ سنتى بود، پايه‌گذار گفتمان جديدى شد كه با عملگرايى صِرف، با طعم تكنوكراسى همراه شد.

اين رويكرد هاشمى موجب شد تا مجمع روحانيون مبارز به‌تدريج به‌مثابه جريان منتقد در برابر دولت قرار گيرد. مجمع روحانيون مبارز در بيانيه‌اى به مناسبت سالروز پيروزى انقلاب اسلامى در سال ۱۳۶۸ اين‌گونه دولت هاشمى رفسنجانى را مورد انتقاد قرار مى‌دهد: «طرح شعار رفاه پس از جنگ بدون ترديد يك توطئه خطرناك دشمنان براى نابودى انقلاب است كه ممكن است ناآگاهان نيز در دام اين توطئه گرفتار شوند ... طرح مسأله رفاه، فارغ از عدالت اجتماعى فاجعه‌آميز است و اگر خداى ناخواسته رفاه‌زدگى جاى عدالت‌گرايى را بگيرد، روح مكتب و آرمانهاى انقلاب جهان‌شمول اسلامى نفى مى‌شود».۹۶
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۹۲- مجموعه بيانيه‌هاى مجمع روحانيون مبارز، ص ۱۱۲.
۹۳- رمز پيروزى يك رئيس‌جمهور، حميد كاويانى، ص ۴۱.
۹۴- ماهنامه سياسى فرهنگى نسيم بيدارى، شماره ۱۷، ص ۶۱.
۹۵- ماهنامه سياسى فرهنگى نسيم بيدارى، شماره ۱۷، ص ۶۱.
۹۶- بيانيه مجمع روحانيون مبارز، به تاريخ ۲۲/۱۱/۱۳۶۸.
پاورقی