به گزارش مشرق به نقل از فارس، یکسال از تاسیس سازمان سینمایی می‌گذرد و در طول این یکسال علاوه بر استقرار سازمان سینمایی شاهد تنش‌های بسیاری در حوزه سینما بودیم.
با «جواد شمقدری» رئیس سازمان سینمایی درباره برخی از مسایل پیش آمده در حوزه سینما، عملکرد سازمان سینمایی و ماموریت ادارات مختلف آن همچنین تعامل با فیلمسازان ، وضعیت خانه سینما و ...به گفت‌وگو نشستیم که از نظرتان می‌گذرد:
*یکسال از تاسیس سازمان سینمایی می‌گذرد درباره تشکیل معاونت‌ها، کارایی و توانمندی آنها بفرمایید...
-در این یک سال فعالیت های ما معطوف به استقرار سازمان سینمایی و انجام مناسبات قانونی و تهیه چارت، شرح وظایف، پست ها و مناسبات و تعیین افرادی که در پست های سازمانی جدید قرار بگیرند گذشت. به تعبیر دیگر از سال گذشته تا کنون تلاش کردیم تا سازمان سینمایی مستقر شود اگر قرار باشد بگوییم سازمان چه کارنامه ای خواهد داشت باید در سال آینده منتظر حاصل و نتایج آن باشیم. اما در عین حال بخشی از اتفاقاتی که باید می افتاد در حین سال جاری در حالی که در حال استقرار سازمان و گذر از معاونت به سازمان بودیم، محقق شده که نشانه هایی از آن را در جشنواره فجر شاهد هستید.
*تفکیک معاونت آثار و معاونت فعالیت ها و نوع عملکرد آنها و متمرکز شدن معاونت آثار بر روی ارایه مجوز پروانه ساخت و نمایش چقدر می تواند موثر باشد؟
نقصی که در پروانه ساخت و پروانه نمایش بود با تمرکزی که این حوزه را در معاونت آثار ایجاد کردیم تا حد زیادی رفع می شود ما معاونت آثار را ایجاد کردیم تا حوزه پروانه ساخت و نمایش را مدیریت کند اگرچه شورای پروانه ساخت و نمایش مجزا هستند و اگر بخواهیم این شوراها را یکی کنیم باید آئین نامه‌ای را تنظیم و به هیئت وزیران ارایه دهیم که زمان‌بر است و ما بخشی از فعالیت ها سازمان را براساس همان آئین نامه‌های قبلی انجام می دهیم.
با استقلال حوزه معاونت آثار بسیاری از گرفتاری ها که در حوزه فعالیت ها وجود داشت، برداشته شد و همین امر باعث می شود تا خلاء میان پروانه ساخت و نمایش را پرکند. پیش از این یک فرد مامور این بخش نبود ولی در حال حاضر معاونت آثار مستقیما کارش این است و می تواند بین بخش های مختلف و تصمیمات مختلف هماهنگی ایجاد کند.
*اداره کل مطالعات و توسعه دانش و مهارت‌های سینمایی یکی از ادارات تازه تاسیس سازمان به شمار می آید درباره فعالیت های این اداره کل بفرمایید...
-معاونت آثار سینمایی بخش جدیدی به عنوان اداره کل مطالعات و توسعه دانش و مهارت های سینمایی راه اندازی کردند که بخشی از برنامه ریزی ها را در آنجا انجام می دهیم به طور مثال، فیلمنامه مناسبی ارایه شده، ظرفیت خوبی داشته اما به طور طبیعینمی توانست فرآیندهایفیلمنامه به مرحله ای برسد که بتواند پروانه ساخت دریافت کند. با عوامل فیلم (تهیه کننده، کارگردان یا فیلمنامه نویس) صحبت کردند و روی پروژه کار کردند تا بتواند حداقل شاخص ها را که بتواند برای اخذ پروانه ارایه شود، پیدا کند. روی برخی از فیلمنامه ها کار شد و نتایجی هم حاصل شد بعضی از پروژه ها در حال کار است و برخی از آنها مجوزشان را دریافت کردند.
*«آینه شمعدون »از مواردی بود که در این اداره کل مطرح شد و مشکلاتش مرتفع شد؟
-بله «آینه شمعدون» از پروژه‌هایی بود که وقتی به مشکل برخورد برای رفع مشکل در این اداره آن را بررسی کردیم. طبق تعاریف قبلی(معاونت سینمایی) هیچ یک از ادارات فرصتی برای رفع مشکل ندارندوباید می گفتیم به دلیل مشکلات ساخته نشود و هیچ راه دیگری نداشتیم، اما در زمانی که سازمان سینمایی شکل گرفته بود ارجاع دادیم به اداره کل مطالعات و پژوهش و در آنجا دوستان نشستند، گفت‌وگو کردند و وقت گذاشتند به یک شکلی رسیدند که اطمینان ایجاد کرد، نگرانی ها را ندارد.گزارش داده شد ایرادات برطرف شده است لذا دستور ادامه فعالیت داده شد.
ساماندهی آموزشگاه ها براساس نیازهای سینمای کشور
*نمونه های دیگری هم داشتیم؟
-بله نمونه هایی داشتیم اما شاید ضرورت نداشته باشد آن را رسانه ای کنیم «آینه شمعدون» رسانه ای شد.
از دیگر فعالیت‌های اداره کلمطالعات که جدید التاسیس است، مباحث آموزشی است که این مباحث در حوزه سینما توسط آموزشگاه‌های آزاد سینمایی پیگیری می شود، قرار شد در این اداره کل موارد آموزشی آموزشگاه های سینمایی از نظر محتوایی، نوع کارها، دروس، کلاس بندی سطح آموزشی و... مورد مطالعه و بررسی قرار بگیرد تا بتوانیم آموزشگاه ها را بیش از آنکه به سمت تجاری و اغنا کردن یک نوع عطش در میان علاقمندان باشد،کارکرد خوبی پیدا کند و براساس نیازهای سینمای ایران بتوان آن را ساماندهی کرد.
فارابی تنها دو فیلم در سال خواهد ساخت
*حمایت از فیلم اولی ها در سازمان سینمایی به دو مرکز (فارابی و انجمن سینمای جوانان) واگذار شده استکه به نظر می‌رسد در نوع حمایت از فیلمسازان خللی ایجاد می‌شود.
ما در بخش حرفه ای سینمااگر دقت کرده باشید عرصه را باز کردیم. اساسا اگر فکر کنیم در یک موسسه یا کمپانی باید حمایت صورت گیرد اشتباه است.باید این عرصه گسترش پیدا کند. در آینده فارابی در سال دو فیلم خواهد ساخت و به جای آن دهها موسسه و بخش خصوصی باید فعالیت کنند. ما قصد داریم فرصت ها را منتشر کنیم تا در اختیار همه قرار بگیرد. فیلم اول هم به همین صورت است هر نهادی می تواند از فیلم اول حمایت کند، اما به یک نهاد ماموریت ویژه دادیم این به معنای آن نیست که دیگران نمی‌توانند حمایت کنند مانعی وجود ندارد.برای علاقمندان به سینما در شهرستان هستند که یا در سینمای جوان فعال بودند یا نبودند اما دستشان به امکانات تهران نمی رسد و ارتباطات لازم را ندارند، سینمای جوان را مامور کردیم فرصت ساخت فیلم اول را برای این افراد مهیا کند با سازوکارهایی که خودش طراحی می‌کند. در بخش دیگر فیلمسازان اولی که در فضای حرفه‌ای سینما کار می کنند،حضور دارند و شناخته شده هستند به این افراد در فارابی ماموریت ویژه داده شد تا آنهایی که در کلاس حرفه ای سینما هستند و پیشینه سینما دارند فارابی موظف است پس از تایید حمایت کند.
بستری فراهم کردیم تا فیلمساز نواقص اثر را ببیند
*در برخی از فیلم‌های جشنواره شاهد طرح مسایل اجتماعی اما با نگاهی مصلحانه هستیم در این نوع آثار کمتر مخاطبمتشنجو سردرگم می‌شود که نسبت به فیلم‌های سال گذشته جشنواره متفاوت است چگونه به این فرآیند در آثار دست یافتیم و این نگاه را در فیلم‌های امسال خلاف سال گذشته شاهد هستیم.
-بارها گفته شده است برخورد با فیلمساز به صورت امری نیست نمی توان به روش پادگانی با فیلمساز برخورد و امر و نهی کرد. کاری که ما انجام دادیم بستری را فراهم کردیم و اجازه دادیم فیلم هایی ساخته شود که بازخوردهایی ایجاد شود و فیلمساز فضا را ببیند و احساس کند که اثرش ناقص است و عیب‌هایش نمایان شود. ما بستری را فراهم کردیم تا در تعامل بحث و نظر، نقد و بررسی، واکنش‌های تند و غیرتمند و دلسوزانه و... انجام شودو فیلمساز به این نتیجه برسد که وقتی می خواهد فیلم‌هایی که آسیب‌های اجتماعی را دستمایه قرار دهد یاد بگیرد باید به نوعی در درون فیلمدر پس ذهن مخاطب راهکار را نشان دهد و نگاه اصلاح گرایانه در درون فیلم داشته باشد،به تعبیر دیگر پالایش روحی برای مخاطب انجام بدهد نه این که تنها در فضای ذهنی مخاطب تنش ایجاد کند و آن را رها کند. اتفاقات و فرآیندهایی که احساس می کردیم مفید و موثر است را در برنامه قراردادیم البته در عرصه رسانه، منتقدین، گفت و گوهای مختلف و برنامه های تلویزیونی، مخاطبین که فیلم ها را می‌بینند و فیلم طرد می شود همه و همه دست به دست هم می دهد تا فیلمساز به سمت ارایه اثری مناسب سوق داده شود.در کنارش ما گپ و گفت و گوهایمان را با فیلمسازها داشتیم. مجموع این ها شرایط را به سمتی برد که در فیلم های امسال تا حد زیادی نگاه مناسب و اصلاح گرایانه محقق شد.
البته ما هیچ گاه فکر نمی کردیم فراهم آوردنشرایطبرای تجربه فیلمساز در واکنش با مخاطب، افراد و گروه‌هایی باعث تشنج کنند. این بخش به نظر من ایراد دارد. فضایی که منجر به تشنج می‌شود باعث تاثیرات سویی در جامعه می‌شود. این بخش بد است. ما می‌توانیم نقد کنیمحتی نقدهای تند و آتشین در رسانه و تلویزیون داشته باشیم، اشکال ندارد اما اینکه منجر به رفتاری بشود که مانع یک اتفاق باشد یا با حضور فیزیکی فیلمی از پرده پایین کشیده شود یا مانع یک تصمیم گیری یا ساخت فیلم شویم به نظرم فرآیند خوبی نبود که فکر می کنم همه به این نتیجه رسیدند که این روش را ادامه داد.
جلسات کمیته اصلاح اساسنامه تا پایان بهمن ادامه دارد/ اگر نتیجه ای حاصل نشد در شورای عالی سینما با حضور رئیس جمهور تصمیم گرفته می‌شود
*درباره جلسات کمیته اصلاح اساسنامه خانه سینما و و نتیجه جلسات بفرمایید.
-جلسات انجام می‌شود قرار شد تا دوستان به نتیجه نرسیدند بحث و نظری اعلام نشود و کسی راجع به جزئیات جلسات و بحث های صورت گرفته صحبت نکنند تا در یک فضای منطقی ،عقلانی و بدون تنش راهکارها را پیدا کنند و به نتیجه برسند. ما فرصت دادیم و این هیئت زمان بازی در اختیار ندارد، فرصت یک ماهه داده شده است تا آخر بهمن این فرصت به اتمام می رسد اگر این هیئت به نتیجه رسیدند که مبنای اتفاقات بعدی خواهد بود اما اگر به هر دلیلی به نتیجه نرسیدند یا خروجی جلسهدو یا سه نتیجه بود، قرار شد در این صورتدر شورای عالی سینما با حضور آقای رئیس جمهور تصمیم نهایی اتخاذ شود.
*پیش بینی می‌کنید چند جلسه دیگر کمیته به نتیجه خواهد رسید؟
-بستگی به نیاز دارد تا امروز پنج جلسه تشکیل شده استکه قابل قبول است و فکر می‌کنم دو یا سه جلسه دیگر نیاز است تا با یکدیگر تبادل نظر کنند.
*سازمان سینمایی شروطی هم در نظر گرفته است؟
-نه ما شرطی گذاشتیم و به دوستان هم گفتیم شرط و خط قرمز نداشته باشند تا بتوانیم با تعامل و همگرایی و عبور از همه مشکلات و آسیب شناسی هایی که جدی بود به نتیجه برسیم
*دوستان فیلمساز معتقدند در یک شورا مجبور به دریافت پروانه ساخت هستند و در شورای دیگر با افرادی دیگر مجبور به دریافت پروانه نمایش و این باعث دوباره کاری است . اگر تعدادی از افراد موثر در شورای پروانه ساخت در شورای پروانه نمایش هم باشند شاید کارایی بهتری داشته باشد.
-اینکه فرآیند شورای پروانه ساخت و نمایش چگونه باید عمل کند راهکارهای مختلفی است امابراساس آئین نامه هایی که تصویب شده دو شورای مجزا در نظر گرفته می شود فعلا خلاءیابی که صورت گرفته از طریق تغییر ساختار سازمان سینمایی بخش عمده ای از آن را با تشکیل معاونت امور آثار که فردی مستقل و جایگاه ویژه دارد، مرتفع کردیم . این معاونت شرایط کارش روشن است و ادارات کل زیر نظرش کار انجام می دهند و نقطه اتصال و وحدت نظر و رویه میان کاری که در پروانه ساخت انجام می شود و تصمیمی که در پروانه نمایش گرفته می شود، خواهد شد و این دو را پیوند خواهد داد اما اینکه الگوهای دیگری مد نظر باشد طبیعی است آئین نامه ها باید تدوین و مصوب شود و براساس آن عمل کرد.
به عقیده من اینکه گروهی هم در پروانه ساخت باشند و هم در پروانه نمایش با توجه به کار کارشناسی که صورت گرفته است به صلاح نیست زیرا هم افراد فرصت مناسب ندارند و هم ممکن است در پروانه ساخت خطایی صورت گیرد و در پروانه نمایش متوجه آن خطا نشوند این که جدا باشد خیلی خوب است. معاونت امور آثار موظف است کار گروه ها را رصد کند.به لحاظ اجرایی و عملی هم یکی شدن دو شورا میسر نیست زیرا افرادی که در شورا حضور دارند کارهای دیگری دارند و خارج از مجموعه ما هستند و به عنوان کارشناس در شوراها حضور دارند.
میزان سانسور به یک سوم کاهش یافته است
*برخی از فیلمسازها در صحبت هایشان به نگاه سختگیرانه شورای پروانه نمایش برای حضور فیلم‌ها در جشنواره اشاره دارند.
-نه اینگونه نبوده ما اگر به صورت فیزیکینگاه کنیم میزان صحنه‌هایی که در این دوره حذف شده نسبت به دوره‌های گذشته حداقل به یک سوم کاهش پیدا کرده است، بیشتر در یک مقطعی فضاسازی شد و در عمل این اتفاق نیفتادهاست.
*درباره فیلم «آشغال‌های دوست داشتنی» بحث های مکرری صورت می گیرد و گفته می شود موضوع فیلم تنش‌زا خواهد بود.
-این فیلم را کسی ندیده متعجبم درباره آن بحث می شود. من به شخصه خودم فیلم را ندیدم.
طرح «آشغال‌های دوست داشتنی» را خواندم/ طرح وقایع فتنه 88 از زاویه طنز
* فیلمنامه را خوانده بودید؟
-من طرح 6 یا 7 صفحه‌ای خواندم که به نظرم طرح خوبی بود کمدی خوبی بود. وقایع فتنه 88 را از زاویه طنز مطرح می کرد و کار خوبی بود می توانست در جشنواره به نمایش درآید اما الان نمی دانم در چه مرحله ای است کسی هم کار را ندیده است صرفا گمانه زنی است.
متوسط هزینه ساخت فیلم های فاخر امسال زیر دو میلیارد است
*درباره ساخت فیلم‌های فاخر و بودجه‌ای که به این آثار اختصاص داده می شود و تولید آن در سال آینده بفرمایید.
-در گذشته در یک سال دو فیلم فاخر بیشتر ساخته نمی شد ما با بودجه فاخر چندین فیلم می‌سازیم و این بدین معنی است که فرصت و بودجه را ده پروژه استفاده کنیم و همین امر در راستای عدالت یک گام به جلو برداشتیم.
در سال جاری ردیف بودجه فاخر وجود ندارد همه بودجه سازمان سینمایی در یک ردیف است و باید بودجه را برای تمام فعالیت های سازمان در نظر بگیریم برای تمام پروژه‌‌ها، ساخت سالن، برگزاری جشنواره، ساخت فیلم (در اشکال مختلف مستند کوتاه بلند)، خرید تجهیزات و امکانات و... همه هزینه هایی است که از این ردیف برداشت خواهد شد به نظرم در این شرایط باید بگوییم یک سری فیلم ساخته شود که باید فاخر، خوب ارزشمند و به جهت مضمونی و محتوایی قابل دفاع و حمایت باشد و نقاط استراتژیک ما را در نظر بگیرد و به لحاظ فنی و محتوایی از متوسط سقف سینمای ایران برخودار باشد و انشاءالله کاری ارایه دهیم که مخاطب هم همراه باشد.
فیلم هایی که امسال با بودجه فاخر ساختیمبا متوسط هزینه زیر دو میلیارد است که به نظرم با توجه به افزایش هزینه های ساخت فیلم در سینمای ایران اتفاق خوبی را شاهد هستیم.
در حوزه اکران دخالت نمی کنیم/ اقبال مردم به سینما بالاست باید مدیریت شود
*فیلم‌های فاخر که با بودجه دولت ساخته می شود در بخش اکران مورد حمایت قرار نمی گیرد در این بخش برنامه ای دارید؟
-حوزه اکران، حوزه متفاوتی است ما هم بنا نداریم فعلا در حوزه اکران دخالت کنیم به نظرم در این حوزه بزرگ‌ترین ضعف ما کمبود سالن است و مقداری همتبلیغات نامناسب و ضد تبلیغ‌های فراوان به این حوزه ضربه می‌زند.وقتی در برنامه تلویزیونی «هفت» علیه سینما صحبت می‌شود، فیلمسازان علیه فیلمدیگری منفی صحبت می‌کنند. راجع به جشنواره اظهارات منفی مطرح می‌کنند اینها منجر می‌شود مخاطب از سالن سینما دور شود.
به نظرم بیشترین ضربه در حوزه اکران از سوی سینماگران وارد می‌شود به جای اینکه پشتیبان یکدیگر باشیم و یکدیگر را تشویق کنیم دربارهسینما به گونه‌ای صحبت می کنیم که اگر کسی که هم علاقه به دیدن فیلم در سینما دارد علاقه اش کمرنگ شود. از سوی دیگر اقبال مردم به سینمای ایران بالاست فقط کافی است مدیریت کنیم و در سالن های نمایش هم دیده شود اینکه می‌گویم اقبال مخاطب بالاست یکی دلایل آن جشنواره فجر است که مردم به فیلم ها اقبال نشان می دهند همچنین در حوزه نمایش خانگی تیراژ فیلم های ایرانی رقم بسیار خوب و بالایی داشته و رشد خوبی را شاهد بودیم . این نشان از این دارد که مردم فیلم را خریده و دیده اند. در یک بررسی به این نتیجه رسیدیم فیلم‌های سینمای ایران در بخش شبکه خانگی در سال 600 میلیون نفر مخاطب داشته و خریداری شدهاست. این ظرفیت خیلی بالا است و کافی است ما این ظرفیت را به سمت دیدن فیلم در سینماها هدایت کنیم.
در سال چهار یا پنج فیلم هستند که به راحتی می‌توانند از عهده گیشه برآیند ولی بقیه این مشکل را دارند. ما باید در حوزه اکران تغییرات و تحولات جدی ایجاد کنیم. عمده تغییرات برمی‌گردد به سینماگران عزیز مااز سوی دیگر در همه حوزه‌ها و رسانه‌ها و منتقدین باید کمک کنند که اینقدر راجع به سینما بد نگوییمراجع به فیلم یکدیگر بد نگوییم و به راحتی ارزش کار یک گروه را زیر سوال نبریم. این اتفاق بیافتد بخش عمده مشکلات مرتفع می‌شود البته سالن سازی هم باید ادامه پیدا کند ما طرح‌هایی داشتیم که اگر بودجه و اعتباراتش در اختیار ما گذاشته می شد همین امسال ما 100سالن می‌توانستیم به ظرفیت نمایش کشور اضافه کنیم اما به هر حال مشکلات اقتصادی اجازه این کار را نداد اما به طور متوسط سالی سی سالن به ناوگان سینماها اضافه می شود اما رشد کمی است باید بتوانیم سالی صد سالن به ظرفیت سینمای ایران اضافه کنیم که طی ده سال 1000 سالن اضافه شود.
رشد 50 درصدی اقبال مخاطب به سینما در سال آینده
*پیش بینی شما برای اقبال مردم از فیلم‌ها در سال آینده با توجه به اینکه از روز اول جشنواره شاهد اقبال عمومی مخاطب بودیم چگونه است.
نقش رسانه و منتقدین بسیار اهمیت دارد. اگر این عزیزان به سینمای ایران کمک کنند پیش بینی می کنم اقبال مخاطب به سینما سال آینده نسبت به سال 90 تا 50 درصد افزایش پیدا کند اما این شرطش این است کههمه کمک کنند. تحولات سال آینده هم می تواند تاثیرگذار باشد.
