به گزارش مشرق؛ هر آيين و مراسمي با گذشت سالها دچار تغييراتي ميشود اما اين دگرگونيها بيشتر در ظاهر است و بايد اصل، ريشه و اهداف و نيتها ثابت بماند. با اين وجود آيا ميتوان به هر تغييري با روي خوش نگاه کرد؟ آيا ميتوان پذيرفت که مراسم عزاداري در محرم کارکردهايي جز آنچه در ذات واقعه عاشورا است پيدا کند؟ جواب روشن است.
واقعيت اين است که تغيير برخي از سنتهاي سوگواري اباعبدالله الحسين(ع) زمينه تحريف اصل و اهداف قيام عاشورا را در پي خواهد داشت. اگر فلسفه عاشورا را ندانيم دادن نذري و بر پا کردن هيات و سينهزني چه کارکردي پيدا خواهد کرد؟ اگر ظالم و مظلوم و شجاعت و شهامت را نشناسيم و ندانيم، اشکهاي غم آلودهي ما ، آب کدام آسياب خواهد شد؟
با وجود آن که درباره حادثه کربلا اسناد موثق تاريخي با نقل از مورخان معتبر اسلامي وجود دارد اما با دگرگونيهاي شرايط جوامع و تاثيرگذاري عوامل سياسي و فرهنگي به مرور زمان، دروغها و جعلياتي در ذکر حوادث و وقايع کربلا گنجانده شده و خرافات و بدعتها در نحوه برگزاري مراسم عزاداري حادثه کربلا به وجود آمده که با روح قيام عاشورا و فلسفه شهادت امام حسين(ع) از زمين تا آسمان فاصله دارد.
در ادامه اين گزارش به برخي از آسيبهايي که امسال در برخي از هياتهاي مذهبي به چشم ميخورد و شائبه انحراف از اصل را به ذهنها متبادر ميکند، عنوان ميکنيم:
به حاشيه رفتن سخنراني
مراسم سوگواري از گذشته داراي دو بخش سخنراني و مداحي است. معمولا در سخنرانيها ابعاد حادثه عظيم عاشورا تبيين ميشود و مداحان به ذکر مصيبت امام حسين (ع) و اصحاب آن حضرت ميپردازند.
اما آنچه متاسفانه امسال در برخي از هياتها ديده ميشود کمرنگ شدن سخنرانيها است. به زبان ديگر ميتوان گفت تامل و تفکر که بايد در اين آيين اصل باشد از محوريت برنامهها خارج شده است.
عزاداران موسيقي محور!
چند سالي است که استفاده از ملوديهاي متفاوت براي نوحهها باب شده است. گاه ديده ميشود که موسيقي انتخابي براي نوحه عينا يک موسيقي لسانجلسي است! بعضي از موسيقيهايي که استفاده ميشود بيشتر شبيه به موسيقيهاي تکنو غربي است! بسيار روشن است که اين سبک و سياق موسيقيها هيچ همسويي با فرهنگ عاشورايي ندارند.
همچنين آوردن برخي از آلات موسيقي به داخل هياتها مانند طبل و دمام و استفاده از ريتمهاي بيتناسب با عزاداري و سينه زنيهايي که شباهتي به آنچه پيش از اين ميشناسيم ندارد ، آسيب ديگري است که نياز به بررسي و دقت بيشتري دارد.
شعرهاي بيمحتوا در مداحيها
استفاده از الفاظ و شعرهايي که به نوعي خود انحراف از اصل اتفاقات است و توصيفهاي ناشايست از واقعه عاشورا يکي ديگر از آسيبهاي فعلي است.
بي شک، قيام عاشوراي حسيني نقش تعيين کننده و اساسي در مبارزه بر ضد ستمگري و جنايت حکام ظالم داشته و طبعا بازگويي قيام عاشورا و باز آفريني صحنههاي مملو از شجاعت و حقطلبي شهيدان واقعه کربلا، خود تداوم منطقي حرکت انقلابي امام حسين(ع) است.
توصيفهاي عجيب و ناشايست بي شک انحرافي است از فلسفه عاشورا. براي مثال امام حسين(ع) که همچون کوه، مقاوم و با صلابت در مقابل لشکريان يزيد ايستاده و فرياد ميزند «هيئات منا الذله»، توسط برخي مداحان شخصي معرفي ميشود که از شدت تشنگي در پيش لشکريان ابن سعد ناله و زجه سر داده و از آنها جرعه آب تمنا مينمايد!
بدعتهاي شکلي
تحريف و افزودن جعليات، اضافات، بدعتهاي شکلي در مراسم، رفتارهايي سخيف و من درآوردي چون عَلَم و کتل و تيغ زني و شمايل بازي و ... روح و پيام اصلي قيام اباعبدالله و نهضت عاشورا را که بر ضد ظلم و جنايت و بي عدالتي بود، مسخ و تحريف کردند.
از اين دست ميتوان به جايگزين شدن قمه زني و دهل و نقاره و راه پيمايي به جاي تفکر و تعقل در حماسه جاودان عاشورا اشاره کرد. شاهديم که اجراي اين شکل مناسک تحريف شده و صوري، پيش از آنکه مسلمانان را نسبت به واقعه کربلا و فلسفه قيام عاشورا آگاه کند و روح نهضت امام حسين(ع) و شخصيت انقلابي او را به نمايش بگذارد تا حاوي دستاوردهاي عملي در زندگي آنان باشد، بيشتر به اعمالي صرفا احساسي سوق داده شده است.
يک نگاه عميقتر
به راستي امروز براي دريدن پرده خرافات و جعليات از چهره انقلاب انسان ساز حسيني بايد در رفتارها و آيينهايمان نگاه عميقتري داشته باشيم. عاشورا نه تنها سرمايه باشکوه براي مسلمانها که براي انسانيت است و حفظ اين سرمايه ارزنده از خطر تحريف و جعل، در واقع حفظ ارزشهاي ديني و انساني است که متعلق به همه بشريت است.
منبع: شهر