به گزارش مشرق، ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت سرپرست افغانستان امروز (شنبه ۱۹ اسفند) در صفحه خود در شبکه اجتماعی ایکس از امضای قرارداد عملیات اجرایی «کاسا ۱۰۰۰» بین کشورهای قرقیزستان، ازبکستان، افغانستان و پاکستان با بودجه بانک جهانی خبر داد و افزود کارهای عملی این پروژه اواخر ماه آینده میلادی آغاز خواهد شد. این اعلام، نزدیک‌ترین زمان برای آغاز پروژه کاسا ۱۰۰۰ است که اکنون و بعد از چندین سال انتظار، از سوی حکومت سرپرست افغانستان اعلام می‌شود.
از سوی دیگر هم شفیع اعظم، رئیس روابط اقتصادی وزارت امور خارجه حکومت سرپرست طالبان نیز در صفحه ایکس خود نوشت: کار این پروژه در پایان آوریل (نیمه اردیبهشت ۱۴۰۳) در خاک افغانستان آغاز و انتظار می‌رود که این پروژه در پایان سال ۲۰۲۶ تکمیل شود.
حال پرسش این است که اجرایی شدن پروژه کاسا ۱۰۰۰ چه اتفاقی را برای افغانستان رقم خواهد زد؟
«کاسا ۱۰۰۰» از بزرگ‌ترین پروژه‌های آسیای مرکزی است که قرار است برق قرقیزستان و تاجیکستان را از طریق خطوط انتقال انرژی، با طول یک هزار و ۲۵۰ کیلومتر به افغانستان و پاکستان انتقال دهد؛ در چهارچوب این طرح، ده‌ها کیلومتر خطوط جدید برق در این کشورها ساخته خواهد شد.
بر اساس تحقیقات انجام شده، پروژه بزرگ کاسا ۱۰۰۰، عمدتاً منافع کشورهای مانند قرقیزستان، تاجیکستان، پاکستان و افغانستان را از نگاه ترانزیت و انتقال انرژی برق تأمین می‌کند.
از این میان، افغانستان اما کشوری است که با داشتن منابع و ظرفیت‌های زیاد داخلی، مانند داشتن آب فراوان، باد و آفتاب، با کمبود جدی انرژی برق در طول سال مواجه است.
مشکل بی‌برقی در افغانستان همواره وجود داشته، اما در فصل‌های گرما و سرما، به ویژه زمانی‌که برق تجارتی، ازبکستان، ترکمنستان و... به افغانستان، به‌دلیل ضرورت‌های داخلی این کشورها کاهش پیدا می‌کند بیشتر می‌شود.
معضل کمبود انرژی برق در افغانستان از زمان های دور، مردم افغان به ویژه کشاورزان و صنعت‌گران کشور را با چالش‌های بسیاری مواجه کرده و به تولیدات داخلی این کشور صدمه‌های جبران ناپذیر وارد کرده است.
حاکمان گذشته «جمهوریت» تطبیق پروژه‌هایی مثل کاسا ۱۰۰۰ را همواره به شکل‌گیری چیزی به‌نام منافع منطقه‌ای عنوان می‌کردند، اما هیچ‌گاه کار عملی آن در آن زمان آغاز نشد.
منافع افغانستان از کاسا ۱۰۰۰
پروژه کاسا ۱۰۰۰ در کنار ۵۰ میلیون دلار حق ترانزیت درسال، اهمیت یافتن توقفگاه و اعتبار ترانزیتی افغانستان در آسیا و برخی از امتیازات دیگر، مبلغ ۴۰ میلیون دلار از خدمات همگانی را در سال نصیب کشور افغانستان می‌کند.
مردم افغانستان که سال‌های سال با مشکل کمبود انرژی برق مواجه هستند برای آغاز و تکمیل این پروژه لحظه‌شماری می‌کنند، تا برق ارزان و مطمئن از این رهگذر به‌دست بیاورند.
با این‌همه باید گفت: «کاسا ۱۰۰۰» به‌عنوان یکی از مهمترین زیرساخت‌های بازار منطقه‌ای انرژی برق، با ظرفیت انتقال یک هزار و ۳۰۰ مگاوات از کشورهای قرقیزستان و تاجیکستان به کشور پاکستان، بستر بسیار مناسبی را برای آغاز معاملات خرید و فروش انرژی برق در منطقه فراهم کرده است.
