به گزارش مشرق به نقل از فارس، در حالی که اقتصاد اروپا به شدت دچار رکود و بحران شده، این سوال مطرح میشود که این رکود اقتصادی تا چه حد بر حمایت دولتها از حوزه فرهنگ و هنر تاثیر گذاشته است؟
البته این در حالی است که بسیاری از کشورها در گزارشهای خود خبر از افزایش بودجههای فرهنگ و هنر دادهاند.
شورای اروپا طی تحقیقی از برخی کشورهای عضو این شورا، سعی کرده تا به این سوال پاسخ دهد. نتیجه این تحقیق که 21 کشور اروپایی در آن حضور دارند، به شرح زیر است:
از 21 کشوری که در این تحقیق شرکت کردند، 13 کشور در همه بخشهای فرهنگی به شدت با رکود بودجه مواجهه شدهاند، یک کشور نیز کاهش بودجه فرهنگی را در بخشهایی از این حوزه داشته است.
11 کشور (حدود 52 درصد از این کشورها) از کاهش بودجه موسسات مهم فرهنگی خبر دادهاند و 9 کشور بقیه نیز کاهش سوبسیدهای تخصیص یافته به سازمانهای غیر دولتی فرهنگی و هنری را گزارش دادهاند.
البته بر اساس این گزارش، تاثیر بحران بر بودجه عمومی فرهنگ برخلاف آنچه که تصور میشد در همه کشورها به طور یکسان نبوده، آنچنانکه کاهش بودجه فرهنگی در اتریش 4 درصد و در یونان بیش از 26 درصد بوده است و 9 کشور نیز مدعیاند که در این بخش افزایش بودجه داشتهاند که این افزایش از 5 درصد در کشورهای بلژیک و فرانسه بوده تا 38 درصد در اکراین و در سه کشور نیز این بودجه ثابت مانده است.
شاید افزایش بودجه آن هم در بخش فرهنگ در چنین اوضاع اقتصادی، تا حدودی محال به نظر برسد ولی به عنوان مثال کشور فنلاند مدعی است که این افزایش بودجه را از طریق توسعه صنعت قمار جبران کردهاند.
سیاستمداران کشور ثروتمند و نفتخیز نروژ نیز ادعا کردهاند که سعیشان بر حفظ همان 1 درصد از کل بودجه کشور در بخش فرهنگ بوده که در این امر نیز موفق بودهاند، نروژ یکی از موفقترین کشورهای اروپایی در امر تخصیص بودجه به عرصه فرهنگ و هنر است.
شورای اروپا در ادامه این گزارش درباره راهکار ممکن برای نجات موسسات فرهنگی از بحران اقتصادی، اینگونه میافزاید:
اجرای سیاست صرفهجویی در موسسات فرهنگی شاید از طریق کاهش تعداد فعالیتها و مراسمها و همچنین کاهش زرق و برق این دو امکان پذیر باشد.
البته به نظر میرسد که چنین راهکاری در همه کشورهای اروپایی کاربردی نباشد، آنچنانکه برخی کشورها چون فرانسه و اسلواکی، تثبیت بودجه بخش فرهنگ را در برنامه کاری خود قرار دادهاند.
برخی کشورها نیز پیش از آنکه بحران اقتصادی اروپا به معنای واقعی شروع شود، در حوزه فرهنگ دچار رکود شدهاند که از جمله آنها میتوان به دو کشور جمهوری چک و پرتغال اشاره کرد.
ایرلند نیز یکی دیگر از کشورهایی است که در این بحران اقتصادی به شدت دستخوش بیثباتی در بخش بودجه شده، آنچنانکه میانگین کاهش بودجه در بخش فرهنگ این کشور حداقل 12 درصد بوده است.
مرکز بینالمللی فعالیتهای فرهنگی دانمارک نیز در گزارشی جداگانه آورده است: اگر چه بودجه فرهنگی تقریبا در همه کشورهای اروپایی چه به طور مستقیم و چه به طور غیر مستقیم کاهش یافته است، ولی موسسات فرهنگی برخی کشورها چون هلند که بودجه آنها توسط مقامات محلی چون شهرداری تامین میشود با خطر قطع بودجه روبرو هستند.
البته شاید مقصر شهرداریها نباشند چون آنها نیز با این انتخاب بسیار سخت روبرو میشوند که مثلا برای باز نگه داشتن کتابخانهها باید استخرها را تعطیل کرد؟ برای سیاستمداران، فرهنگ تنها یک بخش از دیگر بخشهاست که در آن زمینه میتوان صرفهجویی کرد.
در ادامه این گزارش آمده است:
تعداد سیاستمدارانی که حامی هنر باشند بسیار کم هستند و زمانی که آراءشان شمرده شد، سر تسلیم فرود میآورند.
در زمانی که اقتصاد جهان بالاخص اروپا به شدت دچار رکود شده است، شاید این نگرانی به وجود بیاید که در چنین شرایطی چه بر سر فرهنگ و هنر خواهد آمد.