به گزارش مشرق، امروز جمعه پنجم اسفندماه مصادف با سوم شعبان المعظم، سالروز ولادت سیدالشهدا (ع) و روز پاسدار است. به مناسبت این روز بر آن شدیم تا نگاهی کوتاه و گذرا به عملکرد پدافند هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در هشت سال دفاع مقدس که در ۳۷ نبرد تجلی یافت،‌ داشته باشیم. این در حالی است که با گذشت ۳۴ سال از خاتمه جنگ تحمیلی پدافند هوایی سپاه به چنان قدرتی دست یافته که کابوس شبانه دشمنان شده است.

روایت سردار رحیم صفوی از کارستان یگان‌های پشتیبانی رزمی سپاه

سردار سیدرحیم صفوی درباره نقش یگان‌های تخصصی پشتیبانی رزمی از رزمندگان خطوط مقدم جبهه می‌گوید: یگان‌های پشتیبانی رزمی سپاه پاسداران از اوایل عملیات‌های آزادسازی سرزمین‌های اشغالی جنوب کشور آغاز به فعالیت کردند و پس از بیرون کردن دشمن از سرزمین‌های اشغالی طی چهار عملیات ثامن‌الائمه (ع)، طریق‌القدس، فتح‌المبین و الی بیت‌المقدس جایگاه و نقش خود را در پشتیبانی از عملیات‌ها به فرماندهان و مسؤولان جنگ در کشور ثابت کردند. یگان بهداری با مسؤولیت نصرالله فتحیان، یگان زرهی با مسؤولیت فتح‌الله جعفری، یگان توپخانه با مسؤولیت حسن طهرانی‌مقدم و حسن شفیع‌زاده و یگان پدافند هوایی با مسؤولیت محمدعلی احمدی این مهم را طی زمانی کم‌تر از یک سال ایجاد و عملاً به آن تحقق بخشیدند.

وضعیت توان پدافند هوایی پیش از آغاز جنگ تحمیلی

پیش از آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، نیروی هوایی و پدافند هوایی ۲ کشور دارای توانمندی‌های مختلفی بودند. عمده تجهیزات نیروهای عراق به وسیله بلوک شرق (شوروی سابق) و تجهیزات نیروهای هوایی ایران از سوی بلوک غرب (آمریکا) تأمین می‌شد. همچنین به کارگیری، آماده‌سازی، نگهداری، عملیاتی کردن، پشتیبانی و لجستیک این تجهیزات در هر دو کشور به وسلیه کارشناسان کشورهای فروشنده انجام می‌شد.

با پیروزی انقلاب اسلامی و خروج مستشاران آمریکایی از کشور، توقف تأمین لجستیکی مورد نیاز و از همه مهم‌تر، تحریم ایران و ممانعت از تهیه تجهیزات حتی از طریق کشورهای ثالث، برتری هوایی ایران نسبت به عراق افت کرد. با شروع جنگ تحمیلی و حمایت‌های همه جانبه از کشور عراق این وضعیت تشدید یافت؛ به گونه‌ای که عراق با ۳۰۰ فروند هواپیما جنگ علیه ایران را آغاز کرده بود، در پایان جنگ ۶۱۰ فروند جنگنده داشت، در حالی که ۲۳۸ فروند از جنگنده‌های عراق به وسلیه هواپیماها و پدافند هوایی ایران ساقط شده بود.

به عبارتی دیگر حامیان عراق در این هشت سال، ۵۴۸ فروند جنگنده به ناوگان هوایی نیروی عراق اضافه کردند. در حالی که تعداد هواپیماهای نیروی هوایی ایران نه تنها از ۴۶۷ فروند فراتر نرفت، بلکه به دلیل مشکلات تأمین قطعات یدکی و سقوط تعدادی از آن‌ها به دلیل حضور پررنگ در نبردها، لزوم حمایت نیروی هوایی از نبردهای زمینی و بمباران عقبه‌های راهبردی دشمن، تعداد هواپیماهای آماده پرواز نیروی هوایی ایران به شدت کم شده بود. در این شرایط کاملاً‌ نابرابر، طبیعی بود که واحدهای پدافند هوایی از همیت خاصی در دوران جنگ برخوردار باشند.

در ۳۷ نبرد پدافند هوایی در هشت سال دفاع مقدس چه گذشت؟

پدافند هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، سازمان خود در سال ۱۳۵۹ را با تعداد اندک جنگ‌افزارهایی آغاز کرد که در ابتدا از ارتش جمهوری اسلامی گرفته بود. این سازمان در هشت سال دفاع مقدس، با حضور در ۳۷ نبرد در جبهه‌های سه‌گانه جنوبی، میانی، و شمالی با جذب و آموزش نیرو و سازماندهی آنان و نیز به کارگیری غنایم نبردهای ۳۷‌گانه و تعمیر و بازسازی جنگ‌افزارها به تدریج سازمان خود را توسعه داد و ۱۷ هزار و ۷۶۴ نفر نیرو، ۲ هزار و ۵۶۸ نفر فرمانده قبضه، ۳۲۱ نفر فرمانده آتشبار و جانشینشان، ۱۰۷ فرمانده گردان و چندین فرمانده تیپ، ۱۲هزار و ۸۴۰ نفر خدمه توپ‌های ضدهوایی و همچنین با ۶ تیپ پدافند هوایی، هر تیپ شامل سه گردان، هر گردان شامل سه آتشبار و هر آتشبار شامل ۵ تا ۸ قبضه یعنی؛ با ۴۴۶ قبضه، ۳۸۷آتشبار و با ۱۷ گردان، ضمن ایفای مسؤولیت خود در پشتیبانی رزمی از یگان‌های رزم، بیش از ۸۰۰ شهید و ۴۶۸ جانباز تقدیم انقلاب اسلامی کرد.

وضعیت آماری پدافند هوایی سپاه در ۳۷ نبرد جبهه

پیشرفت‌های واحد پدافند هوایی سپاه که روزی از پایین‌ترین رده فعالیت خودش را آغاز کرد، امروز به یکی از قدرت‌های بزرگ در امر دفاع هوایی جهان و منطقه تبدیل شده است. واحدی که در ۳۷ عملیات شاخص حضوری فعالانه داشت و با تقدیم بیش از ۸۰۰ شهید در مناطق عملیاتی توانسته است امروز بر قله استقلال و خودکفایی با تکیه بر توان داخلی همراه با ایثار و فداکاری بیاستد.