به گزارش مشرق به نقل از فارس، هر فیلم سینمایی در ایران از نگارش تا نمایش سیری مشخص را طی میکند که در مدیریتهای مختلف سینمایی، صرفاً دستخوش تغییراتی جزئی شده است.
البته این روزها سینما با وجود این سیر مشخص، با ناهماهنگیهایی سوالبرانگیز در عرصه تولید، اکران و توقیف فیلمها مواجه است، از طرف دیگر رئیس سازمان سینمایی تصویب قانون سینما را نوید داده است.
از این رو بهتر دیدیم با مرور مراحل تولید فیلمهای سینمایی در ایران، سینما دوستان را در جریان چگونگی تولید و نمایش فیلمهای سینمایی ایرانی قرار دهیم.
گزارش زیر شرح کامل تولید فیلمهای سینمایی در سینمای ایران است که در ادامه میآید
نگارش فیلمنامه
فیلم سینمایی نیز مانند همه آثار هنری، با جرقه یک ایده و طرح اولیه آغاز میشود و پس از پرداخت و ساماندهی کلیت داستان، سوژه ساماندهی میشود و در قالبی از شخصیت و دیالوگها سر و شکل داستانی و منسجم را به خود میگیرد. حال بسته به نوع، ژانر و بسیاری از موارد دیگر، بازنویسی نهایی آن ممکن است در بازههای زمانی متفاوت انجام شود.
صدور پروانه ساخت
فیلمنامه که متولد شد، باید تهیهکننده (مالک مادی اثر) درخواست کسب پروانه ساخت بدهد. به همین منظور فیلمنامه فیلم به همراه لیست عوامل پیشنهادی خود را به جامعه صنفی تهیهکنندگان ارایه میدهند که با تایید شورا جهت صدور پروانه ساخت به شورای صدور پروانه ساخت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه میشود و اعضای این شورا پس از بررسیها در صورت صلاحدید، اجازه ساخت فیلم را صادر میکنند.
جذب سرمایه و پیدا کردن سرمایهگذار
تهیهکننده پس از دریافت پروانه ساخت اگر نیاز به جذب سرمایه داشته باشد، باید برای فیلمنامهاش سرمایهگذار پیدا کند. البته در بعضی مواقع تهیهکنندگانی که مطمئن هستند فیلمنامهشان پروانه ساخت دریافت میکند، پیش از دریافت پروانه ساخت به فکر جذب سرمایهگذار هستند.
گزینههای مطرح و ابتدایی که به ذهن هر سینماگری میرسد عناوینی آشنا چون بنیاد سینمایی فارابی، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، سازمان فرهنگی هنری شهرداری، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی و ... است. جذب سرمایهگذار خصوصی (مثلا یک بانک) و پیدا کردن یک تهیهکننده مستقل از راههای دیگر جذب سرمایه است که در برخی مواقع کارساز است.
شروع پیشتولید
به هر حال بحث سرمایه که حل شد، فیلم وارد مرحله پیشتولید میشود و کارگردان و تهیهکننده انتخاب عواملشان را شروع میکنند. بازیگر، فیلمبردار، صدابردار، طراح صحنه و لباس، دستیار کارگردان، نورپرداز، مجری طرح و ... همگی در این مرحله انتخاب میشوند.
گروهی هم متشکل از کارگردان، فیلمبردار و تهیهکننده برای انتخاب لوکیشن (محل فیلمبرداری) وارد عمل میشوند.
در این مرحله تمام لوازم مورد نیاز و زمانبندی و برنامهریزی تولید فیلم انجام میشود و گروه خود را آماده آغاز کار میکنند.
تولید
پس از انجام مرحله پیشتولید، مرحله تولید یا همان فیلمبرداری آغاز میشود و بازیگران در لوکیشن انتخاب شده بر اساس زمانبندی صورت گرفته جلوی دوربین میروند.
پس از تولید
پس از اتمام پایان فیلمبرداری پروژه نوبت به کار تدوینگر، صداگذار، سازنده موسیقی، جلوههای ویژه کامپیوتری و ... میرسد.
فیلمهایی که با فرمت 35 میلیمتری و به صورت نگاتیو فیلمبرداری میشود، روی میز تدوین قرار میگیرد و قیچی میخورد، فیلمهای دیجیتال، از طریق کامپیوتر تدوین یا مونتاژ میشود و دیگر نیازی به قیچی و میز تدوین نیست.
در مرحله پس از تولید، پس از تدوین و صداگذاری و دیگر امور مثل اصلاح رنگ و... بالاخره فیلم آماده نمایش میشود.
دریافت پروانه برای نمایش
حالا که فیلم آماده نمایش شده، این بار نیز باید فیلم مورد نظارت قرار بگیرد تا مشکلی برای اکران عمومی نداشته باشد. به همین جهت نسخه نهایی فیلم به شورای صدور پروانه نمایش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه میشود تا پروانه نمایش آن صادر شود. البته این کسب اجازه و پروانه نمایش در مواقعی با اصلاحات برخی صحنهها همراه است و همین اصلاحات ممکن است نسخه فیلم را کوتاه کند و در برخی موارد هم دوباره بساط فیلمبرداری را پهن کند که برخی سکانسها به فیلم اضافه شود یا برخی مشکلات با اضافه شدن گفتار متن حل شود.
در نهایت فیلم با دریافت پروانه نمایش برای اکران عمومی در سینماهای کشور، صلاحیت قانونی پیدا میکند.
عقد قرارداد با سینمای سرگروه
تهیهکننده فیلم پس از دریافت پروانه نمایش با یک پخشکننده فیلم (کسی که فیلم را در اختیار سینماها قرار میدهد و برای آن تبلیغ میکند) قرارداد میبندد. پس از این کار باید با یکی از سرگروههای سینما اکران قرارداد منعقد گردد. آزادی، قدس، استقلال، عصر جدید یا آفریقا پنج سرگروه اکران فیلمهای سینمایی هستند. شرایط متعددی دست به دست هم میدهد تا سهم هر فیلم از سرگروه اکران معلوم شود. هر کدام از این سینماها چند سینمای زیرمجموعه دارند که فیلمها سینمای سرگروه در سینماهای زیرمجموعه هم اکران میشود.
اکثرا در نیمه دوم سال گروه دیگری هم با عنوان سینمای آزاد به گروههای سینمایی اضافه میشود که امکانی فراهم میشود تا فیلمهای بیشتری امکان نمایش بیابند.
ثبت قرارداد در شورای صنفی نمایش
پس از قرارداد با سرگروههای سینمایی، تهیهکننده فیلم باید این قرارداد را در شورای صنفی نمایش (متشکل از سینمادارها، تهیهکنندگان و کارگردانان و ... که توسط صنوف انتخاب میشوند) ثبت کند تا شورای صنفی نمایش حواله اکران فیلم را برای یک بازه زمانی معین صادر کند.
اکران فیلم
به هر صورت قراردادها که منعقد و تبلیغات شروع شد، اکران فیلم آغاز میشود. برخی فیلمها در گیشه جواب میدهند، برخی مخاطب خاص دارند و بعضی دیگر جنجال به پا میکنند. قیمت بلیتها، حضور بازیگران چهره و محبوب، استفاده از نام کارگردانی مشهور، مجهز بودن سالن سینما و همه و همه عواملی هستند که در فروش و دیده شدن یک فیلم تاثیر گذارند و پس از همه این تب و تاب و هیاهو و تلاش برای ساخت یک فیلم، بالاخره زمان پایان نمایش فرا میرسد. این زمان بستگی به کف فروش فیلم دارد و فیلم در یک بازه زمانی تعریف شده (مثلا یک ماهه) میتواند اکران شود و اگر توانست حداقل کف فروش را داشته باشد، اکران آن ادامه مییابد.
ورود به شبکه نمایش خانگی و تلویزیون
تهیهکننده پس از پایان نمایش فیلم در سینماها باز هم میتواند کسب درآمد کند و اگر از خطر کپی غیر مجاز، قاچاق و مسائل این چنینی جان سالم به در ببرد، پس از گذشت یک بازه زمانی حدود سه چهار ماهه، فیلم مورد نظر وارد شبکه نمایش خانگی میشود و کسانی که موفق به دیدن فیلم در سینما نشدند، میتوانند با تهیه نسخه ویدیویی فیلم از سوپرمارکتها و مراکز فرهنگی هنری نسبت به دیدن فیلمهای مورد علاقه اقدام کنند. همچنین در صورت تمایل، تهیهکننده میتواند فیلمش را در تلویزیون هم نمایش دهد تا فیلم برای طیف وسیعتری قابل مشاهده باشد.