به گزارش مشرق، «روزنامه کیهان» در ستون اخبار ویژه خود نوشت: این تحلیل را روزنامه ایران منتشر کرده و می‌نویسد: ایران به منظور جلوگیری از تکرار وقایع ناگوار گذشته و الزام طرف غربی به اجرای تعهداتش، بحث تضمین را بیان کرده است.
با مطرح شدن لزوم ارائه ضمانت از طرف آمریکا توسط ایران برای اولین‌بار، کشورهای غربی و عده‌ای در داخل، جمهوری اسلامی را متهم به جدی نبودن در مذاکرات کردند، اما با گذشت زمان و بازگو کردن دلایل منطقی این خواسته از جانب ایران، مقامات و کارشناسان خارجی و داخلی چاره‌ای جز پذیرش این خواسته نداشتند.
در مقاله‌ای که اخیراً توسط «شورای راهبری اروپا» و بنیاد «بورس و بازار» منتشر شد، صراحتاً درخواست ایران مبنی بر دریافت ضمانت از طرف آمریکا مشروع دانسته شد. بعد از اینکه جریان‌های مختلف داخلی و خارجی نتوانستند چه در بُعد فنی و چه در بُعد سیاسی مسئله تضمین و خواسته ایران را زیر سؤال ببرند، به تدریج شروع به تحریف کرده و ضمانت باب میل خود را تعریف کردند.
ضمانت اقتصادی تا زمانی که در متن توافق مورد بحث واقع نشود و پشتوانه حقوقی، واقعی، عینی و دوطرفه نداشته باشد، کارآیی چندانی نخواهد داشت.
مسئله اساسی که باید در بحث تضمین مدنظر داشت، این است که ضمانت‌های تک‌بُعدی کارآیی چندانی نخواهند داشت و فقط باعث فریب ایران در مذاکرات خواهند شد.
همچنین مشکلات اساسی مانند ساختار تحریم‌های ثانویه بانکی، تحریم چرخه دلار، قانون کاتسا و نهایتاً تجربه خروج آمریکا از برجام و بازگشت‌پذیر بودن تحریم‌ها را حل نخواهند کرد. حتی اگر تمام موانع بیان شده بجز مورد آخر یعنی احتمال دوباره خروج آمریکا از برجام و بازگشت‌پذیر بودن تحریم‌ها، در توافق احتمالی حل نشود، هیچ اتفاقی در عادی‌سازی اقتصاد ایران با دیگر کشورها نخواهد افتاد.
بنابراین، پایدار نبودن توافق و احتمال خروج آمریکا از برجام، بزرگ‌ترین مانع بر سر افزایش ارتباطات اقتصادی خارجی و سرمایه‌گذاری اقتصادی در ایران است. این مانع تنها در صورتی رفع خواهد شد که در توافق احتمالی، تضمین مناسبی برای پایداری توافق و عدم خروج یک‌طرفه آمریکا وجود داشته باشد.
تضمین‌های بیان شده از سمت برخی جریان‌های خارجی و داخلی در زمینه مشکلات اساسی سکوت کرده و سعی در به حاشیه بردن موضوعات اصلی دارند. ضمانت‌های مطرح شده از جانب آنها نه تنها معضلی را حل نمیکند بلکه ایران را دوباره در یک دور باطل مذاکره - تحریم انداخته و در بهترین حالت نیز، توانایی در اختیار گذاشتن منافعی حتی در حد برجام را ندارد.
جمهوری اسلامی بارها ویژگی‌های ضمانتی که می‌تواند در توافق احتمالی، منافع او را تأمین کند بیان کرده و با توجه به قصد عده‌ای در داخل و خارج از ایران به ندیدن این ویژگی‌ها، به نظر نیاز به بیان دوباره است.
اولاً ضمانت‌ها باید جامعیت و عینیت داشته باشند، یعنی ضمانت‌های اقتصادی، سیاسی، حقوقی و... به‌صورت توأمان و واقعی تأمین شوند، ثانیاً باید نحوه برطرف کردن فضای ریسکی ناشی از تحریم‌های ثانویه بانکی آمریکا به عنوان مهم‌ترین تحریم‌ها را مشخص کرده باشند، ثالثاً باید گذشته تاریک اروپا و آمریکا در ممانعت از انتفاع ایران از توافق را جبران کنند و رابعاً باید متوازن باشند تا به راحتی توسط یک طرف نقض نشوند.
بدیهی است که فراهم نشدن هریک از این شروط به معنای عدم انتفاع اقتصادی ایران از توافق است.
۰۲:۴۹ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۶
