به گزارش مشرق، "پلیس پیشگیری" بزرگترین پلیس تخصصی در کشور است که یگانهای مختلفی از جمله کلانتری‌ها و پاسگاه‌ها، یگان حفاظت از منابع طبیعی، سازمانهای جنگلها و مراتع آبخیزداری کشور، یگان حفاظت سازمان محیط زیست کشور، پلیس فرودگاه و راه‌آهن، پلیس مترو، یگان حفاظت فیزیکی اماکن عمومی، یگان حفاظت سازمان بنادر و دریانوردی، یگانهای امداد در شهرستانها و مراکز "انتظام" زیرنظر پلیس پیشگیری قرار دارند.
بیشترین مراجعات مردمی به پلیس پیشگیری است و سالانه بیش از ۳۵ میلیون خدمت انتظامی توسط عوامل کلانتری‌ها، پاسگاه‌ها و مراکز انتظامی به مردم و مراجعان ارائه می‌شود همچنین در سال بیش از پنج میلیون پرونده در مراکز انتظامی تشکیل می‌شود و در فرآیند رسیدگی قرار می‌گیرد لذا گستره فعالیتهای پلیس پیشگیری بسیار زیاد است.
میزبان سردار "مهدی معصوم‌بیگی؛" رئیس پلیس پیشگیری بودیم و درباره فعالیتهای پلیس پیشگیری و اقدامات صورت گرفته توسط این پلیس در راستای هوشمندسازی، وضعیت و تجهیزات کلانتری‌ها و پاسگاه‌ها و لزوم توجه بیشتر به این پلیس به گفت‌وگو نشستیم؛ بخش نخست این گفت‌وگو با عنوان "کمبود ۲ هزار کلانتری و پاسگاه در کشور/"پلیس ۱۱۰" دیر می‌رسد؟/ عمر متوسط خودروهای کلانتری چقدر است؟" منتشر شد.
این گفت‌وگو تقدیم مخاطبان ارجمند شده است:
* اخیراً پلیس، اپلیکیشن "پلیس من" را راه‌اندازی کرده که بتوان بخشی از خدمات پلیسی همانند ثبت شکایت سرقت خودرو را در این اپلیکیشن ثبت کرد؛ آیا برنامه‌ای دارید که در سال ۱۴۰۴ بخشی از خدمات پلیس پیشگیری در این اپلیکیشن تعریف شود؟
پلیس پیشگیری یکی از پلیسهای پیشتاز در الکترونیکی کردن فرآیندها و هوشمندسازی است که از جمله این اقدامات در راستای هوشمندسازی می‌توان به ارسال و دریافت پرونده به مرجع قضائی و دیگر مراجع به روش الکترونیکی نام برد. ما طرحی را با عنوان "شهدای کلانتری و پاسگاه" در ۴۲۰ کلانتری در پلیس پیشگیری تصویب کردیم که این طرح به تصویب فرمانده محترم کل انتظامی کشور نیز رسید. بیش از ۵۰ درصد سرقتها، تماسها با پلیس ۱۱۰ و تشکیل پرونده در کشور، در جغرافیای این ۴۲۰ کلانتری صورت می‌گیرد و به عبارتی تمرکزی روی این ۴۲۰ کلانتری مدنظر قرار دادیم. (اکنون حدود سه هزار کلانتری و پاسگاه در کشور وجود دارد.)
سالانه ۵ میلیون پرونده در کلانتری‌ها تشکیل می‌شود
سالانه حدود پنج میلیون پرونده اعم از امدادخواهی، خدمات قضائی و شکایت در کلانتری تشکیل می‌شود و اکنون پرونده‌های حدود ۷۰۰ کلانتری به صورت الکترونیکی به مرجع قضائی ارسال و از مرجع قضائی و دادسراها به کلانتری برگشت داده می‌شود که از این برنامه به عنوان "ابرپروژه" نام می‌برم؛ ان‌شاءالله در آینده این پروسه و فرآیند ارسال الکترونیکی پرونده‌ها به مراجع قضائی باید کامل شود البته در این ۷۰۰ کلانتری نیز به طور کامل هنوز انجام نشده و حدود ۶۰ درصد پرونده‌ها در این ۷۰۰ کلانتری به صورت الکترونیکی به مراجع قضائی ارسال می‌شود اما زیرساختها تقریباً نهایی شده است.
از سوی دیگر، در صورت لزوم استعلام از پزشکی قانونی، نیاز نیست نامه را به‌صورت دستی و فیزیکی به پزشکی قانونی ارسال کنیم اکنون سیستم کلانتری به پزشکی قانونی متصل است؛ نامه به پزشکی قانونی ارسال می‌شود و آنها نیز به صورت سیستمی پاسخ می‌دهند.
تعامل نزدیک و گسترده بین پلیس پیشگیری (از طریق کلانتری‌ها) و آگاهی وجود دارد لذا سامانه ارسال سیستمی پرونده بین این دو پلیس نیز عملیاتی شده و ارسال پرونده به دیگر پلیسها مخصوصاً پلیس آگاهی به صورت سیستمی انجام می‌شود.
رصد آنلاین گشتی‌های کلانتری
اکنون کنترل گشتی‌ها نیز به صورت هوشمند انجام و عمده گشتی‌ها در سطح شهر، مدیریت و رصد می‌شوند، به طور مثال می‌دانیم گشت شماره ۲۸ ما در چه نقطه، کوچه و خیابان قرار دارد، آیا متوقف است و چه عملکردی داشته لذا این کار نیز با عنوان مدیریت گشتی‌های خودرویی در حال انجام است؛ این موضوع یکی از برنامه‌های پلیس پیشگیری بوده که عملیاتی شده و باید کامل شود.
در حوزه نظارت هوشمند نیز تا به امروز در ۱۸ استان، مرکز پاپش پلیس پیشگیری راه‌اندازی شده است؛ در این مرکز پایش، ضمن کنترل گشتی‌ها، این امکان وجود دارد که دوربینهای نصب شده بر روی البسه مأموران به صورت رَندمی کنترل و استفاده شود.
* رصد دوربینها به صورت آنلاین است؟
دو نوع دوربین "آنلاین و آفلاین" داریم که در نوع آنلاین، امکان کنترل و رصد برخط وجود دارد و اکنون رصد آنلاین نیز انجام می‌شود همچنین کنترل تحت‌نظرگاه‌ها به منظور رعایت حقوق شهروندی و کنترل محیط‌های کلانتری در مرکز پاپش پلیس پیشگیری صورت می‌گیرد.
استعلام سرنوشت پرونده‌ها در کلانتری‌ها بدون مراجعه حضوری
اکنون از اجرایی شدن ثبت سرقت خودرو در اپلیکیشن "پلیس من" دو، سه ماهی می‌گذرد و علاوه بر این، یکی دیگر از خدمات پلیس پیشگیری در این اپلیکیشن، استعلام سرنوشت پرونده تشکیل شده در کلانتری‌ها است، این امکان وجود دارد که فرد با مراجعه به این اپلیکیشن، پرونده خود را رؤیت کند و ببیند که پرونده در چه مرحله‌ای قرار دارد، به صورت مثال آیا به مرجع قضائی یا پزشکی قانونی ارسال شده یا اینکه هنوز در کلانتری است و صاحب پرونده، دیگر نیازی به مراجعه حضوری به کلانتری ندارد؛ در حقیقت پلیس پیشگیری، پنج پروژه و کلان‌پروژه در حوزه هوشمندسازی تعریف کرده که بخشی از اینها عملیاتی شده و بخشی دیگر نیز در فرآیند کار قرار گرفته که عملیاتی خواهد شد.
* چندین سال است که درباره البسه دوربین‌دار پلیس صحبت می‌شود و قرار بوده که نیروهای پلیس مخصوصاً نیروهای پلیس پیشگیری به این دوربینها تجهیز شوند، منتهی روند این موضوع کُند پیش رفته، علت عدم پیشرفت این موضوع چه بوده است؟
این موضوع بد پیش نرفته است؛ ما در فاز سوم اجرای این پروژه هستیم، در فاز نخست حدود ۴ هزار دوربین در اختیار پلیس پیشگیری قرار گرفت، فاز دوم (چهار هزار دوربین بعدی) نیز واگذار شده و اکنون در فاز سوم قرار دادیم؛ در مجموع حدود ۱۰ هزار دوربین البسه به پلیس پیشگیری واگذار شده است.
* این ۱۰ هزار دوربین مختص نیروهای کلانتری‌ها یا کل پلیس پیشگیری است؟
عمده این دوربینها به مأموران کلانتری‌ها و پاسگاه‌ها اختصاص یافته لذا این پروژه به نظرم مناسب بوده اما اینکه انتظار می‌رود شتاب بیشتری داشته باشد، بحث دیگری است که می‌تواند شتاب بیشتری بگیرد.
*حد نهایی متصوره برای دریافت دروبینهای البسه چقدر است؟
این عدد احتمالاً باید به سه برابر افزایش پیدا کند.
*مراکز انتظام و نگهبان محله می‌توانند نقش عمده‌ای در تأمین امنیت داشته و یاور پلیس پیشگیری و کلانتری‌ها باشند، توسعه این مراکز انتظام و مخصوصاً نگهبانان محله نیز در دستور کار شما قرار دارد؟
البته اسم نگهبان محله به "پلیس‌یار" تغییر یافته است؛ آئین‌نامه‌ای درباره این مراکز در احکام دائمی برنامه‌های کشور وجود دارد و در قانون برنامه چهارم توسعه نیز پیش‌بینی شده است. این آئین‌نامه تقریباً هفت تا هشت ماه پیش به روز شده و یکی از برنامه‌های اولویت‌دار و کلان پلیس پیشگیری توسعه کمی و کیفی این بخش است؛ اکنون ۶۰ هزار پلیس محله وجود دارد البته تعداد نفرات پلیس محله بیش از این است اما این ۶۰ هزار پلیس محله آموزش دیده‌اند، شناسنامه‌دار هستند و صلاحیت آنها بررسی شده است.
در برنامه چهارم توسعه پیش‌بینی کردیم که نفرات پلیس محله بیش از عدد موجود باشد؛ در برخی از کشورها چند میلیون نگهبان محله در کشور وجود دارد و در کشور ما این عدد بسیار کم و این ظرفیت قانونی است. در برنامه‌های توسعه کشور این موضوع دیده شده و دستورالعمل آن به تصویب ستاد کل نیروهای مسلح و فرمانده معظم کل قوا رسیده و ساز و کار کاملاً نظام‌مند برای آن وجود دارد.
وجود نگهبانان محله سرقت را به صفر یا نزدیک به صفر رساند
این یک مجموعه مردمی و برای مردم است که با عنوان مرکز "انتظام" در پلیس پیشگیری مسئولیت هدایت و راهبری کلان را برعهده دارد، در پلیس پیشگیری استانها اداره‌ای به نام "انتظام" داریم که در آنجا کار نظارت میدانی و اجرایی دنبال می‌شود؛ پیش‌بینی‌های لازم هم شده و نیاز هم بیش از آنچه که اکنون است، وجود دارد و باید با سرعت بیشتری به این سمت و سو پیش برویم. مسئولیت عمده نگهبانان محله پیشگیری از سرقت است و هر کجا که آنها مستقر بودند، تقریباً سرقت به صفر رسیده یا به صفر نزدیک بوده است.
* سامانه‌ای وجود دارد که عمدتاً صنوف می‌توانند از آن استفاده و با نصب آن با کلانتری به منظور پیشگیری از سرقت ارتباط برقرار کنند، کمی درباره این سامانه نیز توضیح دهید.
سامانه‌ای به نام "مها" وجود دارد که هم منازل و هم مغازه‌ها می‌توانند از آن استفاده کنند، پس از طی فرآیند، نصب این سامانه و اتصال به مرجع انتظامی، در صورت امدادخواهی، فرآیند امدادخواهی توسط مرجع انتظامی صورت می‌گیرد.
علاوه بر این سامانه، در برخی از مشاغل خاص مانند طلافروشی‌ها و بانکها، آژیر به کلانتری محل متصل است و اگر خدای ناکرده اتفاقی در آنجا روی دهد، این اتصال به فوریت با کلانتری برقرار می‌شود و کلانتری نیز به قید فوریت و به صورت اورژانسی در محل حاضر می‌شود یعنی در این موارد، منتظر تماس آنها با پلیس ۱۱۰ نمی‌مانیم و به فوریت نزدیک‌ترین واحد گشت انتظامی در محل حاضر می‌شود.
*اخیراً تا حدودی سرقتهای خرد افزایش پیدا کرده است؛ چه توصیه‌ای برای مردم دارید که از اینگونه‌ها سرقتها جلوگیری شود؟
سرقت، موضوع چند مؤلفه‌ای است، عوامل متعددی بر سرقت تأثیرگذارند، تمام این عوامل نیز در اختیار پلیس یا مرجع قضائی نیست، به طور مثال اقتصاد، رفاه اجتماعی، بیکاری، اشتغال و تورم بر وقوع یا عدم وقوع سرقت تأثیر می‌گذارند البته خود مردم نیز می‌توانند مراقبتهایی انجام دهند تا این مراقبتها مانع وقوع سرقت شود یا اینکه وقوع سرقت را با مشکل مواجه کند که به اصطلاح به آن "پیشگیری وضعی" می‌گویند.
بخشی از این موضوع نیز در "پیشگیری اجتماعی" تعریف می‌شود یعنی به میزانی که آگاهی مردم بالا رود، پیشگیری اجتماعی روی داده است، به طور مثال یک شهروند پس از سوار شدن بر خودرو، قفل مرکزی را فعال کند یا اینکه پلیس توصیه می‌کند که هموطنان حین ترک خودرو، کیف یا لوازم با ارزش خود را بر روی صندلی قرار ندهند.
باید به هر موضوعی در جای خودش توجه شود، به عنوان نمونه زمانیکه تلفن همراه ما در خیابان زنگ بخورد، به مانند زمانی رفتار می‌کنیم که در منزل حضور داریم و شاید در مراکز عمومی تا یک ساعت با تلفن همراه صحبت کنیم و غرق در صحبت شده باشیم لذا فرصت برای افرادی که در کمین هستند فراهم شود و تلفن همراه ما را سرقت کنند کما اینکه آن صحبت کردن ما ضرورتی نیز نداشته باشد.
به طور مثال در حوزه پیشگیری وضعی گفته‌ایم نور منازل بر سرقت تأثیرگذار بوده و جایی که تاریک است، مقدمه‌ای بر پرسه‌زنی افراد ولگرد و سرقت می‌شود یا اینکه استحکام درها و پنجره‌ها در جلوگیری از سرقت منزل تأثیرگذار است.
یا اینکه نصب تجهیزات ضد سرقت در خودروها، بر پیشگیری از سرقت تأثیر می‌گذارد لذا موارد مذکور به پیشگیری از سرقت یا کشف سرقت بسیار کمک می‌کند و باید به این ظرفیتها و توصیه پلیس توجه کنیم و شاید با توجه به همین توصیه‌های ساده، جلوی بسیاری از سرقتها گرفته شود؛ مردم می‌توانند با رعایت نکات پلیسی، فرصت ارتکاب جرم را از جرم در موارد قابل توجهی بگیرند.
در پایان من باید از مردم عزیز تشکر کنم؛ به هر حال پلیس از بطن مردم و فرزندان خود آنها و در کنار آنها است، همانگونه که می‌گوییم شهروندان حقوقی دارند، حتماً تکلیفی نیز وجود دارد؛ همکاری با پلیس یکی از موضوعاتی است که به افزایش امنیت و احساس امنیت کمک می‌کند.
مردم به توصیه‌های پلیس بیش از پیش توجه کنند، کلانتری و پاسگاه‌های پلیس پیشگیری، به نوعی بچه‌محلهای مردم هستند، دو بچه‌محل با یکدیگر رفیق هستند و ممکن است در بازی فوتبال بگومگو داشته باشند اما در نهایت با یکدیگر رفیق هستند؛ نگاه ما به مأموران کلانتری و پاسگاه‌ها اینچنین است.
رفتار صحیح، دلسوزانه و منطقی با مردم از جمله برنامه‌هایی است که با عنوان "استانداردسازی" و "تعالی رفتار" با قوت در پلیس پیشگیری دنبال می‌شود یعنی ما تمرکز ویژه‌ای مخصوصاً در بعد رفتار بر روی مأموران داریم؛ از طرفی دیگر از مردم انتظار داریم که با فرزندان خود در پلیس مخصوصاً در پلیس پیشگیری و کلانتری و پاسگاه‌ها بهتر از گذشته همراهی و مساعدت داشته باشند.
همچنین باید به حوزه پلیس فرودگاه و راه‌آهن کشور نیز اشاره کنم، در این دو پلیس نیز مجاهدت انجام می‌شود، ما در کشور ۱۴ هزار کیلومتر خطوط ریلی داریم، برقراری امنیت در این خطوط ریلی و حفظ امنیت مسافران یکی از کارویژه‌های پلیس راه‌آهن کشور است در پلیس فرودگاه نیز به همین شکل تأمین نظم و امنیت مسافران مجدانه در پلیس فرودگاه دنبال می‌شود همچنین هوشمندسازی در پلیس فرودگاه و راه‌آهن یکی از کارویژه‌هایی است که دنبال می‌کنیم.
۱۷:۲۵ - ۱۴۰۰/۱۰/۰۵
