به گزارش مشرق، علی بن الحسین (ع) ملقب به امام سجاد (ع) امام چهارم شیعیان است که امامت ایشان بعد از واقعه عاشورا و شهادت امام حسین (ع) آغاز شد. امام باقر (ع) درباره دلیل نامگذاری پدرشان به عنوان «سجاد» فرمودند: «پدرم، هیچ یک از نعمت های الهی را یاد نمی کرد، مگر آنکه سر به سجده می نهاد. هیچ حادثه ناگواری از او رد نمی شد، جز آنکه سجده می کرد.هیچ نیرنگ حیله گری از او دفع نمی گردید، مگر آنکه سر به سجده می نهاد. از هیچ نماز واجبی فراغت نمی یافت، مگر اینکه به سجود می رفت.هرگز موفق به اصلاح و آشتی بین دو نفر نمی شد، جز آنکه سجده شکر به جای می آورد. بنابراین نشانه های سجود در تمام اندام سجده اش آشکار بود از این رو ایشان را «سجاد» نامیدند».

چرا امام سجاد را بعد از کربلا شهید نکردند؟

امام سجاد(ع) در روز عاشورا به دلیل بیماری شدید در بستر بودند و نتوانستند در برابر لشکر یزیدیان در کنار پدر بزرگوارشان امام حسین (ع) بجنگند. البته در آن ایام برخی قصد داشتند که امام سجاد (ع) را به شهادت برسانند، اما بیماری ایشان آنقدر وخیم بود که حتی می‌گفتند: «همین بیماری او را کفایت می‌کند».

پس از واقعه کربلا و به اسارت رفتن حضرت زینب (س) و اهل بیت شهدای کربلا، لشکر عمر بن سعد حضرت سجاد (ع) را نیز همراه اسرا به کوفه و پس از آن شام بردند. در کوفه حضرت زینب (س) و امام سجاد (ع) خطبه خواندند و امام سجاد (ع) مردم کوفه را به خاطر عهدشکنی نکوهش کردند. ایشان فرمودند: «ای مردم! شما را به خدا سوگند می‌دهم، آیا شما برای پدرم نامه ننوشتید و آنگاه بی وفایی نکردید؟! آیا با او عهدها و پیمانهای محکم نبستید و سپس با او پیکار کرده و او را به شهادت رساندید؟! وای بر شما! چه کار زشتی انجام دادید، شما چگونه به سیمای رسول الله صلی الله علیه و آله نظاره خواهید کرد، هنگامی که به شما بگوید: فرزندان مرا کشتید، احترامم را از میان بردید، پس، از امت من نیستید». هنوز سخنان امام تمام نشده بود که مردم گریه کنان و ضجه زنان همدیگر را ملامت کرده و به نگون بختی خود، تاسف خورده و اشک ندامت و پشیمانی می‌ریختند.

پس از حضور در شام نیز وقتی یکی از لشکریان به دستور یزدی بر بالای منبر به مدح آل ابی سفیان و مذمت امام علی(ع) و اولادش سخنرانی کرد، حضرت امام سجاد (ع) به بیان فضایل امام علی (ع) و فرزندانش پرداخت. خطبه‌خوانی حضرت زین العابدین (ع) تأثیر بسیاری بر مردم شام گذاشت؛ چرا که مردم آنجا از ویژگی‌های امام علی (ع) و فرزندانشان اطلاعی نداشتند؛ تا جایی که حتی روش و اقدامات معاویه را به عنوان سنت پیامبر (ص) و اسلام می‌شمردند.

ارثی که امام چهارم برای عاشقان پدرش بر جای گذاشت

امام سجاد (ع) با سخنرانی و خطبه‌های مختلف درباره اهل بیت (ع) و نحوه شهادت امام حسین (ع) و یارانشان، واقعه عاشورا را زنده نگه داشتند که البته مهمترین آن‌ها در کوفه و شام بود. پس از اینکه امام سجاد (ع) به مدینه منوره مشرف شدند، با توجه به خفقان موجود در آنجا امکان روشنگری و تبلیغ محدود بود و امام نیز تریبونی برای تبلیغ اسلام واقعی نداشتند. برای همین در آن دوره به اشک ریختن در مصیبت شهدای کربلا مشغول شدند و اشک و دعا را ابزاری برای تبلیغ در نظر گرفتند. اشک‌های امام سجاد (ع) عواطف افراد را برمی‌انگیخت و مظلومیت شهدای کربلا را برای مردم ترسیم می‌کرد. امروزه نیز این روش در عزای امام حسین (ع) به عنوان تبلیغ دین و یاد شهدای کربلا مورد توجه قرار دارد؛ تا جایی که شیعیان در ایام محرم و صفر در مظلومیت سیدالشهدا (ع) و یارانشان اشک ریخته و فرهنگ گریه بر شهیدان کربلا همچنان تأثیرگذارترین اقدام برای پیوند دادن عواطف افراد با هدف سیدالشهدا (ع) به شمار می‌رود.

امام سجاد (ع) همواره به درگاه الهی سجده کرده و دعا می‌کردند که یکی از شگفت‌انگیزترین آثار امام سجاد (ع) رساله حقوق ایشان است. آن امام بزرگوار ۱۴۰۰ سال پیش رساله‌ای را برای توجه به حقوق همه‌ موجودات زنده در اختیار مردم جهان گذاشت. صحیفه سجادیه نیز که مجموعه‌ای از دعاهای امام چهارم شیعیان و درد دل با پروردگاه هستی است، از آثار ارزشمندی است که انسان را بار دیگر با خداوند پیوند می‌دهد. دعای سحر مشهور به دعای ابوحمزه ثمالی و زیارت امین الله از دیگر دعاهایی است که مورد توجه شیعیان قرار دارد.

امام چهارم شیعیان، پس از گذراندن حضور در یکی از حساس‌ترین دوره‌های تاریخ اسلام، توانستند با رفتارشان بر دل‌های مردم آن دوران نفوذ پیدا کنند. بر همین اساس، امویان از این وضعیت نگران بودند؛ تا جایی که ولیدبن عبدالملک کینه امام(ع) را در دل داشت و می‌گفت: «من تا وقتی که علی بن الحسین در دنیا باشد، راحت نیستم». وقتی او زمان حکومت را در دست گرفت، به دلیل کینه‌ای که الز امام (ع) داشت، دستور داد که حضرت سجاد (ع) را مسموم کنند. به همین دلیل هم زهر کشنده‌ای برای نماینده‌اش در مدینه فرستاد و دستور داد تا ان زهرا را به حضرت بخوراند.

علی بن الحسین (ع) مسموم شدند و به شهادت رسیدند. مرقد امام سجاد (ع) در مدینه منوره و در قبرستان بقیع در جوار امام حسن مجتبی (ع)، امام صادق (ع) امام باقر (ع) قرار دارد.