به گزارش مشرق به نقل از فارس، شامگاه يکشنبه 9 آبان ماه نشست نقد و بررسي فيلم سينمايي «ملک سليمان» با حضور «شهريار بحراني» (کارگردان)، «مجتبي فرآورده» (تهيه کننده)، «امين زندگاني»، «عليرضا کمالي‌نژاد» (بازيگران)، «حجت‌الاسلام اصفهانيان» (مشاوره مذهبي) و «امير پوريا» (منتقد سينما) به همت کانون فيلم دانشگاه اميرکبير در سالن سينماي سپيده برگزار شد.بنابراين گزارش، مراسم رأس ساعت10 شب با تلاوتي آياتي از کلام‌الله مجيد آغاز شد.
** فرآورده: به دليل اکران در جشنواره، نمايش اين فيلم به تعويق افتاد
در ابتدا «مجتبي فرآورده» در مورد چگونگي شکل‌گيري فيلم سينمايي «ملک سليمان»، اظهار داشت: پيش توليد اين فيلم سال 1384 آغاز شد. ما 9 ماه فيلمبرداري داشتيم که در ميان آن 6 ماه توقف داشتيم. يک سال هم کارهاي فني فيلم به طول انجاميد و در نهايت، فيلم سال 87 آماده نمايش عمومي شد، اما به دليل اکران در جشنواره 88 نمايش عمومي آن تا مهر 89 به تعويق افتاد.
** پوريا: جلوه‌هاي ويژه در «ملک سليمان» کارکرد درستي ندارد
در ادامه اين نشست «امير پوريا» در مورد اين فيلم، گفت: در سال‌هاي اوليه جنگ تحميلي «شهريار بحراني» فيلم «گذرگاه» را ساخت که به نظر من يکي از بهترين فيلم‌هاي دفاع مقدس بود که بدون امکانات و هزينه‌هاي هنگفت ساخته شد.
اين منتقد در ادامه خاطرنشان کرد: مهمترين مسئله‌اي که در اين سال‌ها پديد آمده، مسئله جلوه‌هاي ويژه است که در کنار چهره‌پردازي، صدا و ... در حقيقت قرار است در خدمت تفکر و فضاي فيلمنامه چيده شود تا در نهايت به مفاهيم اصلي دست پيدا کند و با احساس بيننده ارتباط برقرار کند.
پوريا تصريح کرد: زماني که در جشنواره فيلم فجر فيلم «مريم مقدس» را ديدم، سکانسي در آن فيلم وجود دارد که حضرت مسيح در قالب يک کودک که در آغوش مادر قرار دارد به سخن درمي‌آيد و صحنه‌پردازي آن سکانس اين طور بود که علماي يهود روي پله مقابل، به نوعي سرنگون مي‌شدند. آن نما در اسلوموشن گرفته شده بود و واکنش مردم خنده بود.
اين منتقد ادامه داد: در طول پخش اين فيلم هم به کرات تماشاگران خنديدند، چرا که در ايران صحنه‌هاي اکشن حسي را به مخاطب القاء مي‌کند که به نوعي موجب مي‌شود ما آن موقعيت را دوست نداشته باشيم. آن موقع پيش خودم حس کردم اگر در ديالوگ حضرت مسيح يک جلوه‌هاي ويژه درخشان ابداع مي‌شد و ما شعاع‌هايي جديدي را مي‌ديدم، آيا ماهيت اين ماجرا تغيير مي‌کرد يا خير؟
پوريا ادامه داد: چيزي که براي من جالب است اين که در «ملک سليمان»، جلوه‌هاي ويژه به صورت حرفهاي پرداخت نشده و کارکرد درستي ندارد، براي ما باورپذير نيست و در کنار آن، کل کار نيز باورپذير نيست چون قصه نيز دراماتيزه نشده است.
وي در ادامه افزود: به نظر من در مورد قصص قرآني يک عبارتي وجود دارد که جاي نقد را مي‌بندد و آن هم استفاده از الفاظ صريح قرآن است اما اينجا بحث درام مطرح است که بايد قانع کننده باشد و ما به آن منبع تکيه کنيم که در اين قصه، اين طور نشده و بعضي شخصيت‌ها مثل «آصف بن برخيا» (حسين محجوب) خيلي کاريکاتورگونه هستند و نوع واکنش آن‌ها کودکانه است که براي تماشاگر مضحک به نظر مي‌رسد.
اين منتقد در ادامه اظهار داشت: دوبله بعضي از شخصيت‌ها خوب درنيامده است و در کنار آن از کليشه خير و شر، به صورت کليشه‌اي استفاده شده که شعاري به نظر مي‌رسد.
** فرآورده: قشر مذهبي نسبت به «ملک سليمان» تعصب دارند
در ادامه اين نشست «مجتبي فرآورده» درپاسخ به نظرات «امير پوريا»، گفت: نظر ايشان محترم است اما من براي تک تک حرفهاي ايشان جواب دارم. نکته‌اي که وجود دارد اين است که به جاي اين که به اجزاء بپردازيم، به نظر من بايد برويم سر اصل مطلب و آن هم نوع نگاه و نوع برداشت است که با هم تفاوت دارند چرا که اينجا، تکليف روشن مي‌شود اما من اين جمله را هم نمي‌پسندم که تاريخ انبياء باورپذير نيست چرا که در اين صورت، يک حکم صادر شده است.
اين تهيه کننده درادامه افزود: وظيفه منتقد اين است که نا خالصي و خالصي فيلم را بازگو کنند که من مصداق زيادي دارم به جهت سامانه پيام کوتاه و ارتباط تنگاتنگ با مردم از طريق سايت، مدام بازخوردهاي متفاوت را شاهد هستيم. واقعيت اين است که قشر مذهبي که نگره‌هاي ديني دارد، نسبت به اين فيلم تعصب خاصي پيدا کرده است.
فرآورده تصريح کرد: به نظر من اين حکم قبول نيست که قصه دراماتيزه نشده و اين را هم قبول ندارم. به نظر من منتقدان بايد همت کنند و به مباحث نظري نزديک شويم.
وي ادامه داد: من فقط از فيلم خود دفاع مي‌کنم. ما سعي کرده‌ايم که شخصيت‌ها باورپذير باشند.
* فرآورده: «ملک سليمان» مردم را با سينماها آشتي داد
مجتبي فرآورده با اشاره به اين که برخلاف نظر منتقدان، درام در «ملک سليمان» وجود دارد، افزود: براي منتقدان احترام خاصي قائلم، اما ما فيلم را براي منتقدان نساختيم. ما فيلمي ساختيم که تمام مراجع، علما، نخبگان، مردم عادي و خواص که سال‌ها با سينما قهر بودند، با اين فيلم با سينما آشتي کردند. ما که در سالن سينماها نيستيم اما در پايان هر سانس مردم دقايقي مي‌ايستند و به فيلم ابراز احساسات مي‌کنند. از اين حيث مي‌گويم که قطعاً اين فيلم موفق است.
* اصفهانيان: «ملک سليمان» قالب‌شکني کرد
در ادامه اين نشست «حجت الاسلام اصفهانيان» نيز اظهار داشت: ما قرار بود فيلمي طرح کنيم با عنوان «ملک سليمان» که لزوماً فضايي که فيلم دارد بيشتر به ملک مي‌پردازد که ما در اين فيلم قالب‌شکني کرديم و مبتني برمبناي قرآني، روايي در برخي از موارد تصوير جديدي را لحاظ کرديم که اين جنس از کار سليقه‌اي است. به طور مثال ما از قاليچه پرنده استفاده نکرديم که شايد خيلي‌ها خوش‌شان نيايد اما به نظر من اين شجاعت يک کارگردان است که تصويري جديد خلق مي‌کند و مسئله وحدانيت و صالحيت در اين فيلم مطرح مي‌شود.
* بحراني: سعي اين بود که مفاهيم قرآني به تماشاگر نشان دهيم
در ادامه اين نشست «شهريار بحراني» نيز با اشاره به اين که دوست داشتم پرسش‌هاي مطروحه در اين نشست، با عمق بيشتري مطرح مي‌شدند، گفت: سعي اين گروه اين بود که مفاهيم مدنظر خود را از طريق زبان تصوير و مفاهيم قرآني به تماشاگر نشان دهد و ما خيلي روي ديالوگ و محاوره زوم نکرديم.
اين کارگردان در ادامه در پاسخ به پرسشي در مورد کاربرد اسب‌ها در اين فيلم، خاطرنشان کرد: اسب‌ها در جابجايي حضرت سليمان از شهر به شهر ديگر کمک کردند. در سکانس اول وجود اسب‌ها ضروري بود و در نهايت در رساندن حضرت سليمان به اورشليم هم اسب‌ها کاربرد داشتند اما حضرت سليمان توان نداشت و از خداوند طلب نيروي جديد کرد.
بحراني در پاسخ به اظهارات «امير پوريا» درباره «مريم مقدس» تصريح کرد: با حرفهاي «امير پوريا» مخالفم اما چرا بايد برگردم به «مريم مقدس» و در مورد آن پاسخ بدهم و از آن فيلم دفاع کنم؟ چرا ما با زبان همدلي با و يکدلي با هم صحبت نمي‌کنيم؟
وي در ادامه افزود: واژه سخيف اين روزها مد شده اما چرا يک فيلم قرآني را سخيف مي‌ناميم؟ فيلم ما ضعف دارد اما قوت‌هايي هم دارد. چرا دوست داريم فيلم را بکوبيم و مدام زير سوال ببريم؟
بحراني با اشاره به اين که چرا در مورد سختي‌هاي اين کار سخن به ميان نمي‌آيد، ادامه داد: اصلاً اولويت اين فيلم بحث اجنه، کشتي، قاليچه و ... نيست. چرا يک بار کسي نيامد تا در مورد مفاهيم اساسي فيلم صحبت کند؟ قبول دارم در ساختار اشکال داريم اما جديداً به ما مي‌گويند چرا از فيلمنامه‌نويس خارجي استفاده نکرديد؟ مگر فيلمنامه‌نويس خارجي بحث صالحيت را مي‌داند؟ آن هم وقتي که هدف «ملک سليمان» رواج بحث صالحيت است که ترويج اين فرهنگ، کار بسيار بزرگي است.
اين کارگردان در ادامه افزود: رفتار صالحيت، رفتار حضرت سليمان(ع) است که با دوست و دشمن خود يکسان برخورد مي‌کند. با خانواده خود مهربان است و در مقابل دشمنان سکوت مي‌کند اما در مورد صالحيت کم کار کرده‌ايم و به راه رفتن کج اسب و خصومت‌هاي شخصي تن داده‌ايم.
** زندگاني: سينماي امروز لاغر است، لاغرترش نکنيم
در ادامه اين نشست «امين زندگاني» نيز گفت: براي نظرات «امير پوريا» احترام قائلم اما جهت بحث به جايي مي‌رود که شايسته نيست. من فکر مي‌کنم فضاي سينما دموکرات‌ترين نعمتي است که آمده است و در نهايت هدف اصلي مخاطبان فيلم هستند اما اين روزها مخاطب فراموش شده است! من بوسه مي‌زنم به دست کساني که در شرايط بد اقتصادي وقت مي‌گذارند و به تماشاي اين فيلم مي‌روند.
وي در ادامه افزود: طبيعي است که اختلاف نظر وجود داشته باشد اما وظيفه فرهنگ در اين ميان چيست؟ سينماي امروز لاغر است، آن را لاغرتر نکنيم و بياييم به اين پيکر ضعيف، يک دم تازه بدميم تا زنده شود و درخت اين سينما، تنومند شود.
** فرآورده: خوشبختانه «ملک سليمان» نمونه خارجي ندارد
در ادامه اين نشست «مجتبي فرآورده» در پاسخ به انتقادات يکي از حضار و پرسش‌هاي او مبني بر اين که چرا اين فيلم انشاءوار است، گفت: براي شما مهم نيست که تماشاگري که 15 سال است با سينما قهر کرده حالا با ديدن اين فيلم با سينما آشتي مي‌کند اما براي ما خيلي مهم است. بخش بعدي بر مي‌گردد به فرهنگ ما که استدلالي است و هر فيلمي را با نمونه غربي مقايسه مي‌کنيم، اما خوشبختانه «ملک سليمان» نمونه خارجي ندارد تا ما را به سمت فيلم‌هاي خارجي ببرد... درمورد انشاءوار بودن در آينده در نشست‌هاي جمع و جورتر در مورد اين بحث به شيوه بده و بستان صحبت مي‌کنيم تا براي همه مفيد باشد.
** بحراني: در فيلم‌هاي قرآني ما بازيگران فداکار مي‌خواهيم
در ادامه اين نشست «شهريار بحراني» در پاسخ به سئوال يکي از حضار مبني بر اين که چرا عوامل کار حرفهاي نيستند سوال کرد که وي در پاسخ، اظهار داشت: عوامل درجه يک مقصود شما سوپراستارها هستند؟ آيا آن‌ها مي‌توانند اين سختي‌ها را تحمل کنند؟ آيا آن‌ها ساعت 3 صبح پاي گريم مي‌نشينند؟ 75 کيلو وزن زره را تحمل مي‌کنند؟
بحراني ادامه داد: در فيلم‌هاي قرآني ما بازيگران فداکار مي‌خواهيم، آن‌ها بايد متواضع باشند نه افاده‌اي!
** بحراني: «مهدي فقيه» خيلي پرانرژي بود
در ادامه اين نشست «شهريار بحراني» نيز اظهار داشت: در مورد مسن‌ترها هم اين اتفاق رخ داد «مهدي فقيه» ساعت‌ها زير گريم بود و بعد در کنار آتش مي‌ايستاد... بعد از کات دادن اطرافيانم مي‌گفتند او دارد مي‌سوزد اما با اين وجود او پرانرژي بود و روزي به من گفت: من براي بازي در کار قرآني آمدم و کار ديگري ندارم. در واقع آن چيزي که او را به حرکت در آورد، چيزي فراتر از اين‌ها بود.
درمورد سکانس آخر هم حس حال غريبي داشت و يک‌بار آن صحنه درآمد و ديگر تکرار نشد. حتي در دوبله. در «ملک سليمان» جسم مهم نبود بلکه روح مهم بود.
** زندگاني: بازي کردن در نقش انبياء حرکت روي لبه تيغ است
در ادامه اين نشست «امين زندگاني»، گفت: بازي کردن در نقش انبياء حرکت روي لبه تيغ است چرا که به اندازها آدم‌هاي روي کره زمين تصوير وجود دارد اما در اين فيلم هيچ‌کس نقش اول را عهده‌دار نبود و همه نقش اولي بوديم و کارگردان با ظرافت و حساسيت کار را رهبري کرد.
** کمالي‌نژاد: بازي در کار تاريخي، کار هر کسي نيست
در ادامه اين نشست «عليرضا کمالي‌نژاد»، نيز اظهار داشت: هر کاري براي تماشاگر ساخته مي‌شود و ما هيچ منتي بر سر شما نداريم اما تمام عوامل پشت صحنه حرفهاي بودند و در کنار آن بازي در کار تاريخي، کار هر کسي نيست و سوپراستارهاي جديد اصلاً نمي‌توانند اين سختي‌ها را تحمل کنند.
اين نشست که با استقبال خوبي از سوي تماشاگران رو به رو شد رأس ساعت 24 به اتمام رسيد.
