به گزارش مشرق، عباس شمسعلی طی یادداشتی در روزنامه کیهان نوشت:
فضای مجازی پدیده برجسته عصر حاضر است که در کنار مزایا و فرصت‌های کم‌نظیر و کاربردی آن نمی‌توان از خطرات و تهدیدهای موجود در این فضا به‌ویژه برای گروه‌هایی با سن و سال کم یا فاقد تبحر، تسلط و سواد رسانه‌ای به‌راحتی گذشت. امروزه در تمام دنیا کارشناسان عرصه ارتباطات و رسانه و فضای مجازی بر روی خطرات حضور بدون کنترل کودکان و نوجوانان در فضای بیکران مجازی اتفاق نظر دارند، تا حدی که حتی در کشورهای غربی نیز پروتکل‌ها و قوانین سرسختانه‌ای از جمله تعیین سن برای استفاده از برخی پیام رسان‌ها یا شبکه‌های اجتماعی برای پیشگیری از آسیب دیدن کودکان و نوجوانان تعیین شده است. از جمله این قوانین می‌توان به محدودیت سنی استفاده از اینستاگرام در بسیاری از کشورها اشاره کرد.اینستاگرام که بیشتر مبتنی بر انتشار و اشتراک تصاویر و تعامل و تبادل‌نظر پیرامون آنها می‌باشد در کنار برخی بهره‌برداری‌های مثبت، امروزه تبدیل به دنیایی رنگارنگ و فریبنده از انواع خطرات و تهدیدهای فرهنگی، اجتماعی و تربیتی شده است. ترویج تصاویر و محتواهای غیراخلاقی، مستهجن، خشن، مضر و گمراه‌کننده و حتی خرید و فروش سلاح، مواد مخدر و... در این بستر به حدی است که در کشورهای غربی از اینستاگرام به‌عنوان یکی از آلوده‌ترین شبکه‌های اجتماعی یاد می‌شود و همان‌طور که اشاره شد برای جلوگیری از ورود و آسیب به کودکان و نوجوانان در این فضا قوانین و محدودیت‌هایی اتخاذ شده است.
در کشور ما نیز سال‌هاست در سایه غفلت از معرفی نمونه‌های بومی موجود و مشابه و قابل اتکا و نبود حمایت متولیان امر از آنها، اینستاگرام طرفداران فراوانی پیدا کرده است و بسیاری از افراد هر روز و شاید هر ساعت به هر بهانه مشغول ثبت تصاویر و لحظات زندگی روزمره خود در این فضا هستند. فضایی که متأسفانه به علت نبود نظارت و فاصله زیاد ارزش‌های حاکم بر آن با ارزش‌ها و فرهنگ اصیل ایرانی- اسلامی حاکم بر جامعه و مورد قبول و باور مردم، روزبه‌روز شاهد عمیق‌تر شدن تهدیدات و اثرات نامطلوب آن در سطح جامعه هستیم که می‌توان به ترویج رسمی فساد و خشونت تا تبلیغ منفی علیه ارزش‌ها و باورهایی همچون حجاب و اعتقادات مذهبی، تغییر محسوس سبک زندگی و موارد متعدد دیگر به‌عنوان نمونه‌هایی از این اثرات اشاره کرد.
البته همچون هر بخش دیگری از فضای مجازی نمی‌توان از استفاده صحیح بسیاری از افراد از این بستر از جمله ایجاد یا تقویت کسب‌وکار و فعالیت اقتصادی سالم، برخی فعالیت‌های صحیح تبلیغی و فرهنگی و موارد مشابه دیگر بی‌تفاوت گذشت (هرچند برخی معتقدند در این عرصه‌ها نیز چون زمین بازی در اختیار دشمن است نمی‌توان انتظار اثرگذاری گسترده و مثبتی داشت) ولی موضوع اصلی روح حاکم بر این فضا و هدایت هدفمند آن از سوی کسانی است که نه از روی خیرخواهی بلکه با هدف بهره‌برداری‌های خاص سر این رشته را در اتاق‌های فکر غربی در دست دارند. سردمدارانی که بارها با بستن صفحات مروج ارزش‌های اصیل اسلامی یا افراد و گروه‌های مخالف با جریان استکبار جهانی و صهیونیست از جمله در مواردی همچون حذف تصاویر شهید سردار سلیمانی یا حذف سخنان علیه رژیم صهیونیستی و یا حذف (موقت) پیام اخیر رهبر معظم انقلاب به جوانان فرانسوی و موارد متعدد دیگر از یک‌سو و باز گذاشتن دست گروه‌های ضددین و معاندین و منافقین و سایر دشمنان مردم ایران از سوی دیگر، خوی و آبشخور فکری خود را به نمایش گذاشته‌اند. بر این اساس، کارشناسان زیادی تاکنون نسبت به خطرات فعالیت بدون قید و شرط شبکه‌های اجتماعی همچون اینستاگرام در کشور و نبود نظارت کافی و اثرگذار بر روی آنها هشدار داده‌اند، اما هر روز که می‌گذرد شاهد رواج بیشتر و البته اثرگذاری نامطلوب‌تر ملموس و این رهاشدگی منفعلانه شبکه‌های اجتماعی غیربومی همچون اینستاگرام در کشور هستیم.
یکی از نکات مهم در این زمینه، ترویج و میدان دادن گسترده و بیش از حد معقول به این شبکه‌های اجتماعی و اینستاگرام در رسانه ملی است.
«حتماً به صفحه اینستاگرام ما سربزنید»، «منتظر دیدن نظرات شما در صفحه اینستاگرام‌مان هستیم»، «ما را در اینستاگرام دنبال کنید»، اینها تبلیغات مربوط به یک کالا یا فروشگاه نیست بلکه دعوت مکرر از مخاطبان برنامه‌های مختلف صداوسیما برای حضور فعال در شبکه اجتماعی اینستاگرام است. حجم گسترده دعوت‌های پرتکرار از مخاطبان بزرگسال به این شبکه اجتماعی خاص که در جای خود قابل تأمل و نیازمند بررسی است موضوع این نوشتار نیست، آنچه در این ماجرا بیش از هر چیز جلب توجه می‌کند و البته شاید تعجب‌آور باشد این است که بخش عمده‌ای از این درخواست‌ها و دعوت‌ها که گاه به خواهش و التماس هم نزدیک می‌شود! در برنامه‌های پرمخاطب ویژه خردسال و کودک و نوجوان مطرح می‌شود.
آیا اینکه برنامه‌های فلان عمو و خاله تلویزیونی که دارای مخاطب چندین میلیونی و مستمر در بین کودکان و نوجوانان هستند هر روز اقدام به تبلیغ و دعوت از مخاطبان کم سن و سال خود برای عضویت و حضور در اینستاگرام می‌کنند با توجه به خطرات مذکور نباید نگران‌کننده باشد؟
به راستی یک برنامه تلویزیونی مخصوص کودکان و نوجوانان با مخاطب چندمیلیونی چه نیازی به عضوگیری از آنها در اینستاگرام دارد؟ اگر هدف تعامل و استفاده از نظرات است آیا تنها راه اینستاگرام پرخطر است؟
اصرار سازندگان و گردانندگان این برنامه‌ها برای کشاندن مخاطبان خود به فضای آلوده‌ای همچون اینستاگرام بر اساس کدام مصلحت و سند فرهنگی است؟ مگر وظیفه و رسالت یک برنامه تلویزیونی به‌ویژه در گروه کودک و نوجوان چیزی جز آموزش و ارتقای سطح تربیتی مخاطب است؛ پس چرا بسیاری از برنامه‌ها اصرار بر کشاندن مخاطب کم سن و سال خود به فضای ناامن مجازی دارند؟
از برادر ارجمند جناب آقای دکتر علیعسگری رئیس متعهد سازمان صداوسیما و سایر مدیران دغدغه‌مند رسانه ملی انتظار می‌رود با جدیت بیشتری به این هشدار دلسوزانه توجه کرده و مانع آسیب به نسل آینده‌ساز و سرمایه ارزشمند کشور یعنی کودکان و نوجوانان پاک و عزیزمان شوند. اینکه در یک شبکه رسانه ملی از مضرات رهاشدگی فضای مجازی گفته شود و در شبکه‌ای دیگر فرزندان این کشور به همین فضای رها شده دعوت شوند زیبنده نیست.
تلاش مصرانه برای کشاندن کودکان و نوجوانان به ورطه بدون کنترل و رهاشده‌ای همچون اینستاگرام، موضوع مهمی است که باید به‌طور ویژه مورد توجه قرار گیرد. تلاشی که در کنار برنامه‌های پرمخاطب ویژه کودکان و نوجوانان در رسانه ملی، از طریق روش‌های مختلف از جمله تبلیغ اینستاگرام بر روی خوراکی‌ها تا فعالیت برخی مراکز و موسسات آموزشی دولتی و غیردولتی و آموزشگاه‌های مختلف با مخاطبان گسترده از کودکان و نوجوانان در اینستاگرام و موارد دیگر قابل مشاهده است.
اینکه فعالیت مدارس در شبکه مجازی غیربومی از سوی آموزش و پرورش ممنوع اعلام می‌شود اما مدارس زیادی به‌ویژه مدارس غیردولتی دارای صفحه اینستاگرام و کانال تلگرام و واتس‌آپ و... هستند یعنی سپردن سرنوشت تربیت کودکان و نوجوانان به بخشنامه‌های فرمالیته و کم‌رمق!
اصرار بر کشاندن کودکان و نوجوانان به فضای باتلاق‌گونه‌ای همچون اینستاگرام از طرق مختلف در حالی است که این روزها به علت شرایط و محدودیت‌های کرونایی آموزش مدارس به ناچار در بستر فضای مجازی در حال اجراست و طبیعتاًًً دانش‌آموزان امکان و فرصت بیشتری برای حضور در این فضا دارند، پیش از این هم بارها از سوی کارشناسان و به‌ویژه رهبر انقلاب نسبت به لزوم توجه به خطرات حضور پر دامنه دانش‌آموزان در فضای مجازی در کنار مزایای پوشش آموزش از راه دور تذکر و هشدار داده شده است.
از دیگر خطرات فضایی همچون اینستاگرام برای کودکان و نوجوانان، ترویج سبک زندگی نامانوس با ارزش‌های جامعه است. متأسفانه اینستاگرام امروزه تبدیل به ویترین تبلور گسترده چشم و هم‌چشمی و ارتقای جایگاه آن از سطح خانواده و فامیل یا محله و اداره به سطح کشور و حتی جهان شده است. امروزه اشتراک تصاویر غذاهای آنچنانی و تفاخر به لباس و مبلمان و... در اینستاگرام بیداد می‌کند. آیا این فضا با این ویژگی می‌تواند کودک و نوجوان ما را هماهنگ با باورهای مترقی دین و آیین ما یعنی ارزشگذاری انسان‌ها بر اساس تقوا، انسانیت، اخلاق و سایر مکارم تربیت کند یا آنها را در مسیر غلط ارزشگذاری بر اساس مال و تصاویر خودرو و خوراک و پوشاک وارد می‌کند؟ نقل است که شهید بزرگوار «غلامعلی پیچک» بستنی‌ای که مادرش برای وی خریده بود را برای رعایت حال سایر بچه‌های محله تا رسیدن به خانه در آستینش پنهان کرده بود؛ وقتی به خانه رسیدند به مادرش گفت: «بستنیم آب شد ولی دل بچه‌های تو کوچه آب نشد»، آیا سبک زندگی بر پایه خودنمایی و تفاخر در اینستاگرام اجازه معرفی چنین الگوهایی که حتی به اندازه یک بستنی طاقت چشم خیره دیگران را نداشتند به فرزندان ما می‌دهد؟ از سوی دیگر قهرمان‌سازی‌های پوشالی در اینستاگرام و ارزشگذاری برخی انسان‌های تهی و کم‌مایه بر اساس تعداد لایک و فالوور، باعث انحراف اذهان کودکان ما از قهرمانان واقعی و انسان‌های مفید می‌شود.
آیا از کودک و نوجوانی که با اصرارهای مشکوک وارد اینستاگرام شده و حال تحت تأثیر نظام ارزشگذاری و قهرمان‌سازی و چهره‌سازی از افراد کم‌ارزش بر اساس تعداد لایک و فالوور قرار گرفته است می‌توان انتظار داشت از اساطیر و قهرمانان و مفاخر واقعی گذشته و حال خود شناخت داشته باشد؟
در این بین متأسفانه برخی خانواده‌ها و والدین نیز بی‌توجه به خطرات موجود و حاکم بر فضایی همچون اینستاگرام با توجیه به‌روز بودن زمینه ورود بدون کنترل فرزندشان را به این فضای پرخطر فراهم می‌کنند.
نکته پایانی اینکه دشمنانی که از هر فرصتی برای نفوذ در ذهن و روح فرزندان و آینده‌سازان این کشور استفاده می‌کنند، از تعارف این سرمایه‌های عزیز و ارزشمند کشور در ظرف مجازی از سوی متولیان و مسئولان فضای مجازی رها شده به شدت استقبال می‌کنند و تاکنون کرده‌اند.
۲۳:۲۳ - ۱۳۹۹/۰۸/۱۴
