به گزارش مشرق، آژیرهای حمله هوایی بامداد امروز یکشنبه در شهر «استپاناکرت» مرکز قره‌باغ کوهستانی بار دیگر به صدا در آمدند تا دور تازه درگیری‌های مرزی میان دو جمهوری آذربایجان و ارمنستان وارد هشتمین روز شود.
بیشتر بخوانید:
«آرائیک هارتونیان» رئیس حکومت منطقه مورد مناقشه قره‌باغ که به خط مقدم برای بازدید از نیروها سر زده بود، در صفحه فیس‌بوک خود نوشت نیروهای حکومتش بعد از درگیری‌های سخت مداوم در تمام طول روز، مواضع خود را تقویت کرده و حملات نیروهای آذربایجانی را بی‌پاسخ نگذاشته‌اند.
ارمنستان و آذربایجان که درگیری‌های جدید را با اتهامات نقض آتش‌بس از سوی طرف مقابل آغاز کردند، حالا یکدیگر را به حمله به مناطق و زیرساخت‌های غیرنظامی متهم می‌کنند و هر یک ده‌ها نفر تلفات را در جریان درگیری‌های اخیر گزارش کرده‌اند. در این بین اتهاماتی در خصوص دخالت طرف‌های دیگر در این درگیری مطرح شده که اوضاع را پیچیده‌تر کرده و احتمال گسترش درگیری در منطقه را افزایش داده است.
این در حالی است که تاکنون درخواست‌ها از کشورهای مختلف در همسایگی این دو کشور تا نهادهای بین‌المللی برای پایان درگیری و نشستن دو طرف بر سر میز مذاکره بی‌پاسخ مانده و باکو و ایروان نشان داده‌اند که قصد کوتاه آمدن ندارند.
روز اول؛ اعلام آماده‌باش و حالت جنگی
اولین درگیری‌ها یکشنبه ۶ مهر گزارش شد و وزارت دفاع آذربایجان اعلام کرد مواضع و شهرک‌های مرزی این کشور از سوی نیروهای مسلح ارمنستان هدف خمپاره قرار گرفته که تلفاتی از میان نظامیان و غیرنظامیان به همراه داشته است.
باکو در ادامه از انجام اقدامات تلافی‌جویانه خبر داد و گفت واحدهای پیشرفته ارتش آذربایجان در حال به کار بستن اقدامات تلافی‌جویانه برای سرکوب تحرکات نیروهای ارمنی هستند تا از امنیت جمعیت غیرنظامی که نزدیک خط مقابله نظامی زندگی می‌کنند اطمینان یابند.
پس از آن ارمنستان هم از حمله نیروهای آذربایجانی به شهرک‌های مسکونی ارمنستان در منطقه قره‌باغ کوهستانی خبر داد و وزارت دفاع ارمنستان اعلام کرد که نیروهای این کشور دو بالگرد و سه پهپاد آذربایجانی را در واکنش به حملات باکو به مناطق مسکونی ساقط کرده‌اند.
در پی این گزارشات، آرائیک هاراتونیان، رئیس منطقه مورد مناقشه قره‌باغ در یک نشست اضطراری با اعضای شورای ملی آماده‌باش جنگی اعلام کرد و از تمامی افراد بالای ۱۸ سال خواست آماده جنگ شوند.
وزارت دفاع ارمنستان هم «حالت جنگی» اعلام کرد، تا بار دیگر زخم کهنه مناقشات میان دو طرف بر سر منطقه کوهستانی قره‌باغ که به دلیل موقعیت استراتژیک و احاطه آن بر مناطق اطراف مطلوب دو کشور است، باز شود و دو طرف در مقابل یکدیگر آرایش جنگی بگیرند.
در ادامه درگیری‌های روز اول، رسانه‌های جمهوری آذربایجان از تسلط نیروهای این کشور بر ۶ روستای تحت کنترل ارمنستان خبر دادند.
از طرف دیگر، وزارت دفاع حکومت منطقه مورد مناقشه قره‌باغ که تحت حمایت ارمنستان قرار دارد، اعلام کرد در درگیری‌های روز یکشنبه با جمهوری آذربایجان، ۴ بالگرد، ۱۵ پهپاد و ۱۰ تانک این کشور نابود شدند.
در همان روز اول، نخست‌وزیر جمهوری ارمنستان درباره هرگونه مداخله احتمالی ترکیه که حمایت خود را از باکو در درگیری با ایروان اعلام کرده بود، هشدار داد. رئیس حکومت منطقه مورد مناقشه قره‌باغ هم مدعی مشارکت جنگنده‌های ترکیه در حمایت از آذربایجان در نبرد با ارتش ارمنستان شد.
«نیکل پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان همچنین هشدار داد ایروان ممکن است به طور رسمی استقلال جمهوری خودخوانده قره باغ کوهستانی (جمهوری آرتساخ) را به رسمیت بشناسد.
درگیری دوباره و زدوخورد نیروهای ارتش ارمنستان و جمهوری آذربایجان پس از سه ماه و افتادن شبح جنگ بر این منطقه، کشورها و مقام‌های بین‌المللی را هم به واکنش واداشت. وزارت خارجه روسیه، ایران، آلمان، آمریکا، دبیرکل سازمان ملل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در پیام‌هایی دو طرف را به آرامش و مذاکره دعوت کردند.
«سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه هم در همان روز نخست درگیری‌ها با همتایان آذربایجانی و ترکیه‌ای خود تلفنی درباره آخرین تحولات گفت‌وگو کرد. «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه هم در تماس تلفنی با نخست‌وزیر ارمنستان این دو جمهوری استقلال‌یافته از شوروی سابق را به آرامش دعوت کرد و خواستار توقف درگیری بین ایروان و باکو شد.
گفتنی است هرکدام از طرف‌های درگیری، طرف مقابل را مسئول آغاز آن می‌خواند.
روز دوم؛ ادامه درگیری‌ها در طول شب
اما همه این‌ها باعث نشد تا تبادل آتش میان دو طرف متوقف شود و به گفته «شوشان استپانیان» سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان، درگیری‌ها میان این کشور و جمهوری آذربایجان در تمام طول شب با شدت متفاوت ادامه پیدا کرد.
شبکه خبری العربیه گزارش داد درگیری‌های دو طرفه تا صبح روز دوشنبه ادامه یافت و هر یک از طرفین توپخانه سنگین در منطقه مستقر کردند.
وزارت دفاع آذربایجان هم از گلوله‌باران شهر «تَرتَر» این کشور به دست نیروهای ارمنستانی خبر داد.
مقامات منطقه خودخوانده قره‌باغ آخرین آمار تلفات نیروهای خود را ۳۲ نفر اعلام کردند و خبرگزاری اینترفکس به نقل از وزارت دفاع ارمنستان گزارش داد که ۲۰۰ ارمنی در جریان این درگیری‌ها مجروح شده‌اند.
در ادامه درگیری‌ها، سفیر ارمنستان در روسیه موضع ایروان درباره دخالت ترکیه در درگیری‌ها را تکرار کرد و گفت که آنکارا حدود چهار هزار نیروی مسلح را از شمال سوریه به آذربایجان اعزام کرده است. اما این ادعا از سوی «حکمت حاجی‌یف» از دستیاران «الهام علی‌اف» رئیس‌جمهور آذربایجان رد شد و او آن را اقدام «تحریک‌آمیز» دیگری از طرف ارمنستان توصیف کرد.
طرح این مسئله، واکنش مقامات ترکیه را هم در پی داشت و «حلوصی آکار» وزیر دفاع ترکیه روز دوشنبه ضمن اعلام دوباره حمایت از جمهوری آذربایجان، ارمنستان را به آوردن نیروهای خارجی برای جنگ با آذربایجان در منطقه قره‌باغ متهم کرد و گفت: «ارمنستان باید فورا حملات خود را متوقف کرده و مزدوران و تروریست‌هایی را که از خارج آورده، عقب بکشد».
«رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه هم با موضع‌گیری رسمی علیه ارمنستان و حمایت از آذربایجان در موضوع منطقه مورد مناقشه خواستار عقب‌نشینی نیروهای ارمنستان از این منطقه شد.
وزارت خارجه آذربایجان عصر روز دوشنبه اعلام کرد: «اقداماتی که در حال حاضر انجام می‌دهیم پاسخ به جنگی است که ارمنستان آغازگر آن بوده و به زودی اراضی اشغال شده خود را آزاد خواهیم کرد.»
ارمنستان در مقابل کوتاه نیامد و «آرتسرون هووهانیسیان» نماینده وزارت دفاع ارمنستان گفت ضرورت اقتضا کند این کشور از موشک‌های بالستیک «اسکندر» و جنگنده‌های «سوخو ۳۰» استفاده خواهد کرد.
با ادامه درگیری‌ها در شمال و جنوب قره‌باغ، «خبرگزاری فرانسه» گزارش داد که شورای امنیت سازمان ملل متحد روز سه‌شنبه برای رسیدگی به درگیری‌ها در منطقه قره‌باغ بین ارمنستان و آذربایجان جلسه‌ای اضطراری برگزار می‌کند.
روز سوم؛ برگزاری نشست شورای امنیت با موضوع قره‌باغ
رئیس‌جمهور آذربایجان سه‌شنبه (۸ مهر) از آغاز درگیری‌های جدید در منطقه قره‌باغ کوهستانی خبر داد و گفت، ۱۰ شهروند آذربایجانی در گلوله‌باران ارتش ارمنستان کشته شده‌اند.
وزارت خارجه آذربایجان و دادستانی کل این کشور هم در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند از ۲۷ سپتامبر (آغاز درگیری‌ها) ۳۰ غیرنظامی در جریان درگیری‌ها زخمی شده‌اند.
در طرف مقابل، «شوشان استپانیان» سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان اعلام کرد که نیروهای آذربایجان، یک یگان نظامی را در شهر «واردنیس» واقع در شمال ارمنستان هدف قرار داده‌اند.
«آرتسران هوهانیسیان» یکی دیگر از سخنگویان وزارت دفاع ارمنستان هم حمله به تأسیسات در واردنیس را تایید کرد و تصویری از اتوبوسی که در حال سوختن بود، منتشر کرد.
وی در صفحه فیس بوک خود نوشت: «یک اتوبوس غیرنظامیان در روستای واردنیس بعد از حمله یک پهپاد نظامی نیروهای مسلح آذربایجان، آتش گرفته است».
وزارت دفاع ارمنستان در ساعات بعد اعلام کرد که یک فروند جنگنده «اف۱۶» ترکیه، یک فروند «سوخو ۲۵» نیروی هوایی ارمنستان را سرنگون کرده است. ادعایی که طرف ترکیه‌ای و آذربایجانی آن را رد کردند.
در همین حین و در آستانه برگزاری نشست شورای امنیت سازمان ملل درباره این مناقشه، دستیار مطبوعاتی ارشد «رجب طیب اردوغان»، رئیس‌جمهور ترکیه گفت کشورش آماده کمک به آذربایجان برای «بازپس‌گیری» این منطقه است. روسیه در این میان درباره نقش طرف‌های سوم در پیچیده‌تر کردن مناقشه هشدار داد.
بعد از نشست سه‌شنبه شب اعضای شورای امنیت پشت درهای بسته، این نهاد از دو طرف خواست فوراً درگیری را متوقف کرده و به گفت‌وگو بپردازند.
روز چهارم؛ رد مذاکرات سازش از سوی ارمنستان و آذربایجان
با وجود نشست شورای امنیت و درخواست‌های مکرر برای مذاکره درباره موضوع قره‌باغ، درگیری‌ها وارد روز چهارم شد و دو کشور ارمنستان و جمهوری آذربایجان با متهم کردن یکدیگر به حملات مستقیم به قلمروهایشان، هرگونه فشار برای برگزاری مذاکرات سازش به منظور رفع اختلافات در خصوص منطقه مورد مناقشه «قره‌باغ کوهستانی» را رد کردند.
وزارت دفاع آذربایجان سپس اعلام کرد یک سامانه پدافند موشکی «اس-۳۰۰» متعلق به ارمنستان را منهم کرده است.
این وزارتخانه همچنین اعلام کرد ۲ هزار و ۳۰۰ سرباز ارمنستانی از ۲۷ سپتامبر (۶ مهر) در حمله متقابل نیروهای آذربایجانی کشته و زخمی شده‌اند. دادستانی آذربایجان هم مدعی شد که ۱۴ غیرنظامی کشته و ۴۶ نفر دیگر نیز زخمی و به بیمارستان اعزام شده‌اند.
«سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه بار دیگر جمهوری آذربایجان و ارمنستان را به خویشتن‌داری و توقف درگیری‌ها دعوت کرد و گفت که مسکو آماده است میزبان دیدار مقامات این دو کشور باشد.
«الهام علی‌اف» رئیس‌جمهور آذربایجان در واکنش به درخواست‌ها گفت در صورت عقب‌نشینی کامل و بی‌قید و شرط نیروهای ارمنستان از منطقه قره‌باغ، کشورش فعالیت نظامی در این منطقه را متوقف خواهد کرد.
علی‌اف در ادامه مدعی شد: «بر اساس این شرط، اگر دولت ارمنستان آن را اجرا کند، نزاع متوقف می‌شود، خونریزی اتفاق نخواهد افتاد و صلح به منطقه ما بازخواهد گشت.»
روز پنجم؛ بیانیه مشترک روسیه، فرانسه و آمریکا
با ادامه درگیری‌ها، دفتر دادستانی کل آذربایجان گفت که از زمان آغاز دور تنش‌های میان ایروان و باکو از یکشنبه هفته جاری، ۱۶ غیرنظامی آذربایجان در حملات ارمنستان کشته و ۵۵ نفر دیگر زخمی شده‌اند.
روز پنجشنبه همچنین دولت فرانسه بعد از ارمنستان و روسیه اعلام کرد که ترکیه در حال اعزام شبه‌نظامیان، جنگجویان خارجی و «مزدوران سوری» به منطقه مورد مناقشه قره‌باغ کوهستانی برای حمایت از آذربایجان است.
رؤسای‌جمهور روسیه، فرانسه و آمریکا هم بیانیه‌ای مشترک در این روز صادر کرده و از جمهوری آذربایجان و ارمنستان خواستند به تنش در منطقه قره‌باغ خاتمه داده و دو طرف را به اعلام آتش بس دعوت کردند.
روز ششم؛ حمله هوایی به مرکز جمهوری خودخوانده «آرتساخ»
منابع آذربایجانی و ارمنستانی از تداوم درگیری‌های شدید بین دو کشور بر سر منطقه مورد مناقشه «قره‌باغ کوهستانی» در روز جمعه خبر دادند.
وزارت دفاع آذربایجان با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد دور جدید تنش‌های نظامی با ارمنستان در منطقه قره‌باغ، به شکل درگیری‌های شدید تا صبح امروز ادامه پیدا کرده است.
در این بیانیه ادعا شده است: «نیروهای مسلح آذربایجان کنترل برخی بلندی‌های استراتژیک را در منطقه آغ‌دره حوالی ماتاغیس به دست گرفته‌اند».
از سوی دیگر، وزارت دفاع ارمنستان نیز مدعی شد که پدافند هوایی این کشور یک فروند هواپیمای نظامی و یک پهپاد متعلق به ارتش آذربایجان را سرنگون کرد.
وزارت خارجه ارمنستان اما اعلام کرد که برای تعامل با سازمان همکاری‌های امنیتی اروپا (OSCE) جهت برقراری مجدد آتش‌بس در منطقه قره‌باغ آمادگی دارد.
با این حال، عصر جمعه خبرگزاری «آرمن پرس» گزارش داد مرکز جمهوری خودخوانده آرتساخ از سوی نیروهای آذربایجانی بمباران شده است.
«رجب طیب اردوغان»، رئیس‌جمهور ترکیه هم در ادامه مواضع قبلی این کشور گفت که حملات تا آزادی منطقه قره‌باغ کوهستانی ادامه خواهد داشت. او قره‌باغ را منطقه اشغالی به دست ارمنستان توصیف کرد.
روز هفتم؛ تداوم درگیری‌ها در شمال و جنوب خط تماس
وزارت دفاع ارمنستان روز شنبه اعلام کرد ۳ جت آذربایجان در ادامه درگیری‌های شدید در منطقه مورد مناقشه قره‌باغ کوهستانی ساقط شده است.
وی افزود: در همین حال درگیری شدید و مداوم در شمال و جنوب خط تماس ادامه دارد. دشمن نیروهای زیادی را در جناح‌ها مستقر و حمله را آغاز کرد.
وزارت دفاع آذربایجان در واکنش، اظهارات طرف ارمنستانی درباره ساقط شدن ۳ جت خود را تکذیب کرد و گفت: ما یک بار دیگر اعلام می‌کنیم که حتی یک هواپیمای جنگنده نیروی هوایی آذربایجان سرنگون نشده است.
«آرتسرون هوهانیسیان» سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان هم با انتشار تصاویری در صفحه فیس‌بوک خود نوشت که ارتش جمهوری آذربایجان از راکت‌های حاوی بمب خوشه‌ای و لانچرهای ساخت اسرائیل در جنگ قره‌باغ کوهستانی بهره می‌برد.
او با انتشار بقایای این راکت‌ها مدعی شد که ارتش جمهوری آذربایجان از راکت‌اندازهای LAR-۱۶۰ ساخت اسرائیل استفاده می‌کند و بمب‌های خوشه‌ای غر نظامیان را هدف قرار می‌دهند.
همچنین نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان روز شنبه بار دیگر بر مشارکت ترکیه در درگیری‌ها تاکید کرد و مدعی شد: «تروریست‌ها و مزدوران سوری، نیروهای ویژه ترکیه و حدود ۱۵۰ پرسنل عالی رتبه نظامی [این کشور] فرماندهی عملیات‌های نظامی را از داخل پست‌های فرماندهی آذربایجان بر عهده دارند».
او گفت که این کشور آماده بررسی استقرار نیروهای حافظ صلح روس در منطقه مورد مناقشه قره‌باغ کوهستانی است.
روز هشتم؛ ادعای جمهوری آذربایجان درباره تسلط بر ۷ روستا
«الهام علی‌اف» رئیس‌جمهور آذربایجان بامداد یکشنبه از تسلط نیروهای این کشور بر هفت روستا در نزدیکی منطقه مورد مناقشه قره‌باغ کوهستانی خبر داد.
او همچنین از تلاش‌های ادعایی گروه مینسک در سازمان همکاری‌های امنیتی اروپا برای برقراری آتش‌بس در قره‌باغ انتقاد کرد. رئیس‌جمهور آذربایجان توضیح داد: «یکی از دلایل پشت نبرد کنونی این است که میانجی‌ها بر اجرای قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل اصرار نکرده و فشاری برای آن نمی‌آورند».
علی‌اف با تاکید بر اینکه مناقشه با ارمنستان بر سر قره‌باغ باید هم‌اکنون حل شود، افزود: «ما دیگر وقت نداریم که ۳۰ سال دیگر نیز صبر کنیم».
وی پیشتر در صفحه توئیتر خود نوشته بود: «امروز ارتش آذربایجان، پرچم آذربایجان را در "ماداگیزه" (ماداگیس) به اهتزاز درآورد. ماداگیزه متعلق به ماست».
وزارت خارجه جمهوری آذربایجان نیز اعلام کرد که ارتش ارمنستان اقدام به هدف قرار دادن شهرهای «ترتر»، «بیلقان» و «گنجه» کرده که در جریان این حملات ۲۲ غیر نظامی کشته و ۷۴ تن دیگر زخمی شده‌اند.
پیش از آن وزارت دفاع ارمنستان اعلام کرده بود که باکو مواضع غیرنظامی در مرکز قره باغ کوهستانی را مورد حملات خمپاره‌ای خود قرار داده است.
۱۷:۴۳ - ۱۳۹۹/۰۷/۱۳
