به گزارش مشرق به نقل از  فارس، اولین روز از همایش دو روزه «سعدی و پوشکین» عصر روز گذشته در شهر کتاب بهشتی برگزار شد. در این مراسم  کمال سروستانی با موضوع سعدی‌پژوهی، میرجلال‌الدین کزازی با موضوع دلیری سعدی، بی‌باکی پوشکین، میخائیل ایساکوویچ سینلنیکوف با عنوان سعدی در اشعار پوشکین، زهرا محمدی با موضوع دریچه‌های آشنایی پوشکین با شرق و ادبیات فارسی و حسن بلخاری با موضوع مفهوم هنر در آثار سعدی و پوشکین به ایراد سخنرانی پرداختند.

* بلخاری: اگر فرهنگ شرق نبود معلوم نبود عاقبت فرهنگ روس چه می شود

حسن بلخاری در نشست سعدی و پوشکین به مفهوم «هنر در آثار سعدی» پرداخت و گفت: تمدن‌ها در مسیر خود گاهی به رکود و میرایی نزدیک می‌شوند و در این زمان بزرگانی ظاهر می‌شوند و روح جدیدی در کالبد تمدن‌ها می‌دمند. سعدی در ادبیات ایران و فرهنگ ایران اسلامی چنین نقشی داشته و بسیار تاثیرگذار بوده است.

او در خصوص پوشکین عنوان کرد: پوشکین هم در ادبیات روس روحی جدید دمیده اما اگر حضور شرق را به کناری نهیم معلوم نیست فرهنگ روس به کجا حرکت می‌کرده است. هنر مردان بزرگ ایجاد تحول در تمدن‌هاست. هنر بزرگ سعدی آن بود که عرفان را در کوچه بازارها رواج داد. سعدی معنا را نازل نکرد بلکه زبان را ارتقا داد. شعر روح بشر است بنابر این در هر تمدنی که از جان برخیزد، بر جان می‌نشیند.

* میخائیل ایساکوویچ سینلنیکوف: بدون اشعار پوشکین ادبیات روسیه وجود نداشت

شاعر و نویسنده معاصر روس در سخنان خود گفت: از من خواسته شد تا یکی از اشعار پوشکین را برای خواندن در این مراسم انتخاب کنم. به نظر من پوشکین 75 شهر سروده است که بدون این اشعار ادبیات روسیه وجود نداشت. او همچنین 75  شعر دیگر دارد که به لحاظ کیفیت در این درجه قرار دارند. به همین دلیل انتخاب یک شعر بسیار سخت بود و من برای این نشست شعر «مرگ پیامبر» او را انتخاب کردم.

پس از خوانده شدن اشعار پوشکین به زبان روسی ترجمه فارسی آن نیز برای شرکت کنندگان خوانده شد.

* زهرا محمدی: کاری که پوشکین برای ادبیات روس انجام داد همسنگ اقدام فردوسی بود

زهرا محمدی در ادامه این نشست، به زمینه‌های آشنایی روس‌ها با فرهنگ ایرانی پرداخت و گفت: علاقه‌مندی روس‌ها به فرهنگ و ادب ایران در پی حملات استعماری آنها بوجود آمد. اولین آشنایی روس‌ها با ایرانیان در اواخر دوران صفویه و در زمان سلطان حسین اتفاق افتاد و در قرن 18 بود که تدریس زبا فارسی در روسیه آغاز شد.

استاد دانشگاه تهران در ادامه افزود: نخستین کسانی که شرق را وارد ادبیات روسیه کردند، جهانگردان و بازرگانان بودند و در خلال این سفرنامه‌ها بود که ادبیات ایران به روسیه منتقل شد. کاری که پوشکین برای ادبیات روسیه انجام داد شبیه کاری بود که فردوسی برای ادبیات ایران انجام داد. در زمان پوشکین زبان روسی به زبانی مهجور مبدل شده بود و زبان فرانسه زبان غالب بود، اما این پوشکین بود که با سروده‌های خود زبان روسی را احیا کرد.

او در خصوص آشنایی پوشکین با فرهنگ ایرانی گفت: او برای اولین بار در مدرسه با فرهنگ ایرانی آشنا شد و بعد از آن نیز یکی از دوستان او بود که بواسطه ترجمه نوشته‌های ایرانی به روسی موجبات علاقه او را فراهم کرد. مجله پیک اروپا و پیک مسکو نقش مهمی در آشنایی پوشکین با شعرای ایرانی داشتند زیرا این مجلات ترجمه‌های دقیقی از آثار ایرانی ارائه می‌کردند. ترجمه‌های ابتدایی از نوشته‌های ایرانی از زبان‌های واسطه انگلیسی یا فرانسوی انجام می‌شدند.

او در خصوص شباهت‌های مضامین این دو شاعر گفت: اشعار عاشقانه، فلسفی و نگاه به مرگ و زندگی جاویدان از موضوعات مورد علاقه این دو شاعر بود و از این رو شباهت‌های بسیاری در آثار آنها دیده می‌شود.