به گزارش مشرق به نقل از فارس ،لیلی عطری، کارشناس کتابداری کتابخانه ملی ایران در بازدید خبرنگاران از این کتابخانه به همراهی با آنها پرداخت و بیان داشت: کتابخانه ملی ایران در سال 1316 تأسیس شد و همزمان با تأسیس این کتابخانه، قوانینی برای آن مدنظر گرفته شد که یکی از مهمترین فعالیت آن می‌توان به توجه به حفظ میراث فرهنگی آثار مکتوب و غیرمکتوب اشاره کرد.

وی اضافه کرد: هر آثاری که در ایران و در سایر کشورها درباره ایران تولید می‌شود، توسط کتابخانه ملی ایران جمع‌آوری، حفاظت و نگهداری می‌شود. ناشران موظف بوده که پس از تولید هر آثار دو نسخه از آن را به صورت رایگان به کتابخانه ملی ایران بسپارند و واسپاری آثار باید در شرایط مناسب نگهداری شوند.

وی افزود: کتابخانه ملی ایران دارای 97 هزار مترمربع فضا بوده که در 8 طبقه بنا شده است و مهندسان ایرانی آن را معماری کرده‌اند و به نوعی معماری این کتابخانه از معماری جدید و قدیم ایرانی الهام گرفته است، همچنین در ساخت کتابخانه ملی از بتن‌هایی استفاده شده که در برابر 9 ریشتر زلزله مقاومت می‌کند. این کارشناس کتابداری گفت: منبع کتابخانه ملی ایران دارای 15 میلیون منبع است که این کتابخانه دارای 11 تالار مطالعه و تالاری برای نابینایان، کم‌بینایان و کودک و نوجوان است.

وی با بیان اینکه تأسیسات و سیستم برقی این کتابخانه روکار و کاذب است، اضافه کرد: درب مخازن منابع کتابخانه ملی ایران از فولاد ساخته شده است که در برابر حریق، مقاوم است.

عطری ادامه داد: این کتابخانه ملی ایران از لحاظ معماری در رتبه دوم و از نظر ارائه خدمات به صورت شبانه‌روزی در رتبه سوم جهان قرار دارد که باید گفت: در این کتابخانه 75 هزار نسخه خطی وجود داشته که از نظر منابع این کتابخانه در دنیا در رتبه 26 قرار دارد.

فرهنگ لغت «الاخلاص» قدیمی‌ترین نسخ خطی کتابخانه ملی ایران است

وی با بیان اینکه کتابخانه ملی ایران از لحاظ ارائه خدمات از تلفن همراه و وایرلس در رتبه 11 جهان قرار دارد، افزود: از قدیمی‌ترین نسخ خطی کتابخانه ملی ایران می‌توان به فرهنگ لغتی «الاخلاص» از عربی به فارسی و به خط آقای قزوینی اشاره کرد.

عطری بیان کرد: ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی یکی دیگر از بخش‌های کتابخانه ملی به شمار می‌رود که در هر کجای دنیا اگر درباره ایران و اسلام مطالبی تولید شده باشد و یا در نسخ خطی آنها قرار داشته، آنها را توسط رایزن‌های فرهنگی و از طریق سفارتخانه‌ها پیگیری و خریداری می‌کنیم.

وی اضافه کرد: پایان‌نامه‌هایی که در کشورهای متفاوت برای ایران به نگارش درآمده باشد را نیز خریداری و برای حفظ و جاودانگی، آنها را در مخازن این کتابخانه نگهداری می‌کنیم.

این کارشناس کتابداری کتابخانه ملی ایران گفت: وظیفه این کتابخانه در ابتدا جلب اعتماد است؛ یعنی زمانی که خانواده و یا شخصی نسخ خطی قدیمی را به این کتابخانه می‌آورد، از او هیچ سؤالی درباره اینکه کتاب متعلق به کیست و می‌خواهد با او چه کند، سؤال نمی‌شود، بلکه نسخه را برای ارزشگذاری به اساتیدی ارائه داده و پس از ارزشگذاری، آن را از شخص مربوطه خریداری و اگر او نخواهد این اثر را به کتابخانه ملی ایران واگذار کند، ثبت میراث فرهنگی کرده و به او تحویل می‌دهیم تا این اثر از کشور خارج نشود.

وی کتابخانه‌های آستان قدس رضوی، آیت‌الله مرعشی، کتابخانه مجلس و کتابخانه ملی ایران را جزو کتابخانه‌های مهم کشور معرفی کرده و گفت: کتابخانه ملی ایران دارای حدود 4 میلیون کتاب است، که یکی از تالارهای این کتابخانه به کودکان اختصاص داشته که 120 هزار عنوان کتاب در قفسه‌های باز به کودکان ارائه می‌شود و ساعات استفاده کودکان از این تالارها از ساعت 7 الی 14 است.

 وجود 240 هزار نسخه کتاب در مخزن بسته کودک و نوجوان

عطری ادامه داد: تالار کودکان دارای دو بخش اعم از کتاب‌ها در قفسه باز و آثار در مخزن بسته است که در مخزن بسته کودک و نوجوان 240 هزار نسخه کتاب وجود دارد.

وجود گرانترین و قدیمی‌ترین قرآن کریم مربوط به دوره قاجاریه در کتابخانه ملی ایران

این کارشناس کتابداری گفت: گرانقیمت‌ترین و ارزشمندترین قرآن کریم خطی در دوره قاجار در کتابخانه ملی ایران وجود دارد که نگارش این اثر گرانبها در دوره فتحعلی‌شاه قاجار شروع شد و 12 سال به طول انجامید و مهر ناصرالدین شاه قاجار در این اثر درج شده است.

تعداد واسپاری کتاب‌های کمک‌آموزشی به کتابخانه ملی بسیار بیشتر از سایر آثار است

عطری اضافه کرد: کتابخانه ملی ایران دارای سه سالن 500، 200، 80 نفره بوده که همه آنها از طریق مدارهای بسته با یکدیگر در ارتباط هستند، همچنین در بخش کتابخانه‌های عمومی مخاطبان می‌توانند به همراه یک کتاب و یک جزوه وارد این کتابخانه شده و از منابع آن استفاده کنند.

وی بیان کرد: واسپاری کتاب‌های کمک‌آموزشی توسط ناشران به کتابخانه ملی ایران بیشتر از سایر کتب و آثار تولیدشده است.

 
فلاح‌نژاد: 60 هزار نسخه کتاب در بخش ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی این کتابخانه وجود دارد

در ادامه این بازدیدها منصور فلاح‌نژاد، مشاور مرجع و کارشناس ارشد زبان و ادبیات فرانسه، بیان داشت: در بخش تخصصی ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی کتابخانه ملی ایران، 60 هزار عنوان کتاب که 6 هزار آن مربوط به نشریه بوده، است.

وی اضافه کرد: 60 هزار نسخه موجود در بخش ایرانشناسی و اسلام‌شناسی کتابخانه ملی ایران در قفسه‌های باز چیده شده است و محققان می‌توانند کتاب‌ها را برداشته و از آن استفاده کنند، اما بهتر است که مخاطبان قبل از حضور در کتابخانه ملی ایران به سایت این کتابخانه مراجعه و در صورت وجود اسکن و زیراکس منابع به این کتابخانه مراجعه کنند.

فلاح‌نژاد ادامه داد: کتابخانه ملی ایران دارای ریل کانتینر است که این امتیاز در وهله نخست برای کتابخانه فرانسه با ریل کانتینر 4 کیلومتر و سپس برای کتابخانه ملی ایران با 2 هزار و 700 متر است.
 
عطری:‌ کتابخانه‌ ملی ایران به نیاز مخاطب توجه بسیار دارد

در ادامه این بازدیدها لیلی عطری کارشناس کتابداری کتابخانه ملی ایران گفت: کتابخانه‌ها دارای انواع و اقسام مختلف هستند که از جمله آنها می‌توان به کتابخانه آموزشگاهی در مدارس که باید جوابگوی نیاز معلمان و دانش‌آموزان باشد، اشاره کرد.

وی اضافه کرد: کتابخانه دانشکده باید به روز باشد تا جوابگوی نیاز دانشجویان و اساتید بوده و کتابخانه تخصصی در کارخانه‌ها برای مهندسان به نوعی است که باید هر روز به روزرسانی شود؛ یعنی کتابخانه‌هایی که ایران‌خودرو برای مهندسان خود در نظر می‌گیرد باید همیشه آپدیت شده باشد.

عطری ادامه داد: کتابخانه‌های عمومی در محله‌های مختلف راه‌اندازی می‌شوند که این کتابخانه‌ها طبق فرهنگ آن محله به روزرسانی و منابع موجود می‌شود، اما آن چیزی که در کتابخانه ملی و کتابخانه‌های عمومی حائز اهمیت بوده، جمعیت و نیاز مخاطبان است.

 منجمی: برپایی 20 جلسه شاهنامه‌خوانی برای کودکان در کتابخانه ملی ایران

در ادامه این بازدیدها لیلا منجمی کارشناس ارشد کتابداری کودک کتابخانه ملی ایران بیان داشت: این بخش از کتابخانه ملی دارای 130 هزار جلد کتاب است که کودکان 7 تا 14 سال که به همراه خانواده و یا والدین خود به کتابخانه ملی ایران مراجعه می‌کنند به این قسمت آمده و از منابع این بخش استفاده می‌کنند.

وی اضافه کرد: شاهنامه‌خوانی هر ساله 20 جلسه در کتابخانه ملی ایران و در بخش کودک برای کودکان 7 تا 14 سال برپا می‌شود، همچنین تعداد کودکان و شرکت‌کنندگان در برنامه‌های مختلف تالار کودکان در فصل تابستان بیشتر از سایر فصول است.

 عطری: هیچ خانه مسکونی در اطراف کتابخانه ملی ایران ساخته نمی‌شود

خبرنگاران کتاب و ادبیات سایر رسانه‌ها پس از مشاهده و بازدید از تالارهای تخصصی و عمومی کتابخانه ملی ایران به سالن‌های دیگر این کتابخانه مراجعه کرده و در وهله نخست با ماکتی که کتابخانه ملی ایران و مراکزی که در جوار آن ساخته خواهد شد را نشان داده بود، مواجه می‌شوند.

لیلی عطری کارشناس کتابداری در خصوص این ماکت بیان می‌کند: کتابخانه ملی ایران در تپه‌های عباس‌آباد ساخته شده که به عنوان یک شهرک فرهنگی نیز محسوب می‌شود و به نوعی باغ هنر، باغ کتاب، موزه و خزانه بانک مرکزی از جواهرات این بانک و باغ علم در جوار این کتابخانه ساخته خواهد شد و فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی و فرهنگستان علوم پزشکی نیز در جوار این کتابخانه قرار می‌گیرند.

وجود 110 رباعیات خیام در تابلویی به مساحت 4 متر مربع

در ادامه این مراسم اثری از محمدحسین نکویی کارمند بازنشسته راه‌آهن در کتابخانه ملی ایران نمایانگر هنر دیگری از مردم ایران زمین بود. این تابلو 110 رباعیات خیام را در 4 متر مربع به تصویر کشیده بود.

قرآن دیگری در ابعاد 192 در 122 روی پارچه کتان که توسط 10 خطاط ایرانی زیرنظر استاد محمود طلادار به نگارش درآمده بود، نظر خبرنگاران را به خود جلب کرد. این اثر در 359 تابلو قرآن کریم را به تصویر کشیده بود و در سال‌های گذشته به دفتر ریاست‌جمهوری اهداء شده که این دفتر آن را برای حفظ و نگهداری به کتابخانه ملی ایران ارائه کرده است که این قرآن به قرآن یزدجردی معروف است، چرا که این شخصیت هزینه 10 سال ساخت و نگارش این قرآن را تقبل کرده است.

عنایتی:‌ نابینایان، با ارائه مدرک تحصیلی از تخفیف 5 درصدی برخوردار می‌شوند

ایرج عنایتی کارشناس کتابداری بخش نابینایان و کم‌بینایان کتابخانه ملی ایران بیان داشت: کتابخانه تخصصی نابینایان در سال 1385 در فاز دوم بهره‌برداری از خدمات ملی این کتابخانه تأسیس شد. این کتابخانه دارای منابع گویای اعم از نوار کاست و سی‌دی بوده و تجهیزات بخش دیگری از این خدمات است که ما هدف اصلی خود را الگوسازی برای جامعه کتابخانه کشور قرار داده‌ایم.

عنایتی ادامه داد: این کتابخانه دارای 13 هزار نسخه نوار کاست، 600 نسخه بریل و 300 عنوان لوح فشرده و دی‌وی‌دی است که 145 نفر از این بخش استفاده می‌کنند. نابینایان و کم‌بینایان با ارائه مدرک تحصیلی از 50 درصد تخفیف در عضویت کتابخانه ملی ایران برخوردار می‌شوند، همچنین این کتابخانه دارای دو دستگاه بهدید برای نابینایان است.

توکلی: کتابخانه ملی ایران دارای 33 هزار و 700 نسخه خطی است

در ادامه بازدید خبرنگاران از کتابخانه ملی ایران حسن توکلی رودسری کارشناس بخش نسخ خطی درباره این بخش گفت: کتابخانه ملی ایران دارای 33 هزار و 700 نسخه خطی بوده که بیشتر از راه خریداری به دست آمده است.

وی اضافه کرد: کهن‌ترین نسخ خطی این کتابخانه دست‌نوشته یک مجموعه است که دارای 7 کتاب بوده که مربوط به سال 420 هجری قمری برابر با سده 11 به نگارش درآمده که عنوان آن «یک ذکرالمعارف، عنوان‌المعارف» است که مربوط به زندگی پیامبر(ص) و خاندان ایشان بوده که سابقه‌ای هزار و 13 ساله دارد.

 نگهداری گرانقیمت‌ترین قرآن دوره قاجار و شاهنامه قرن یازده در کتابخانه ملی

توکلی ادامه داد: گرانقیمت‌ترین و ارزشمندترین قرآن خطی در دوره قاجاریه به دوره فتحعلی‌شاه قاجار مربوط می‌شود که در آن دوره نوشته و نگارش آن 12 سال به طول می‌انجامد و مهر ناصرالدین شاه در این قرآن کریم درج شده است.

وی افزود: بخشی از شاهنامه فردوسی منتخب داستان زال و رودابه به خط نستعلیق و به قلم محمودابن وصال شیرازی در تاریخ 1269 هجری بوده که در کتابخانه ملی نگهداری می‌شود.

این کارشناس نسخ خطی گفت: این بخش از کتابخانه ملی دارای قرآن‌هایی از جمله قرآن کریم طوماری، خطی به شیوه نسخ غبار، قرآن کریم به شیوه نسخ غبار متعلق به قرن 13 هجری در دوره قاجار، قرآن کریم خطی به شیوه نسخ غبار به خط میرزامحمد خوانساری مربوط به 1291 قمری است.

وی اضافه کرد: بخش نسخ خطی کتابخانه ملی ایران دارای ورقی از قرآن کریم به شیوه کوفی مشرقی روی پوست با اعراب و اعجام است که مربوط به قرن 3 هجری بوده و آیات 121 لغایت 132 سوره مبارک آل‌عمران را به تصویر کشیده است، همچنین قرآن کریم به شیوه نسخ غبار متعلق به قرن 13 هجری در این بخش نگهداری می‌شود.

توکلی ادامه داد: دعای ایام هفته (یکشنبه الی جمعه) خطی به شیوه نسخ یاقوتی و عناوین به ثلث با سرلوح مذهب، رقم یاقوت مستعصمی بوده که مربوط به قرن 689 قمری است.

در کتابخانه ملی ایران نسخ خطی از صحیفه سجادیه که مذهب و مرصع به شیوه نسخ جلی به خط احمد نیریزی که مربوط به سال 1121 هجری بوده وجود دارد که این اثر مربوط به اواخر دوره صفویه و دارای جلد تیماج ضربی و مذهب‌الحاقی از اوایل دوره قاجار است.

شاهنامه فردوسی، مذهب و مصور به خط نستعلیق مربوط به 1021 هجری با جلد تیماج، رویه زردپوش ضربی و اندرون سوخت معرق مربوط به دوره صفویه که صحنه گذر سیاوش از آتش بوده در کتابخانه ملی ایران موجود است.