به گزارش مشرق، «مایک پمپئو»، وزیر امور خارجه آمریکا به پرتاب ماهواره «پیام» توسط ایران واکنش نشان داد و همان‌طور که انتظار می‌رفت آن را «سرپیچی از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت» توصیف کرد.

وی در توئیتر نوشت: «حکومت ایران با سرپیچی از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و جامعه بین‌المللی امروز یک وسیله پرتاب فضایی شلیک کرد. این پرتاب، یکبار دیگر نشان می‌دهد که ایران به دنبال توانمندی‌های موشکی ارتقا یافته‌ای است که اروپا و خاورمیانه را تهدید می‌کند.»

ایران روز سه‌شنبه ۲۵ دی‌ماه اقدام به پرتاب یک ماهواره بومی کرد که «محمد جواد آذری جهرمی»، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران در توئیترش خبر داد قرار دادن آن در مدار زمین ناکام مانده است.

ادعای پمپئو درباره «نقض» قطعنامه ۲۲۳۱ در حالی صورت گرفته که مقام‌های دولت آمریکا در ماه‌های گذشته در انتقاد از برجام و برای تبلیغ خروج آمریکا از آن اعتراف کرده‌اند که قطعنامه ۲۲۳۱ ممنوعیتی برای آزمایش‌های موشکی ایران ایجاد نمی‌کند.

به عنوان مثال، «برایان هوک»، مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا در گفت‌وگویی به تاریخ ۲۶ سپتامبر با اندیشکده هادسون اعتراف کرده که در برجام اشاره‌ای به آزمایش‌های موشکی ایران نشده و در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت هم بر خلاف قطعنامه قبلی شورای امنیت (قطعنامه ۱۹۲۹) از لحنی غیرالزام‌آور درباره آزمایش‌های موشکی ایران استفاده شده است.

او در آن مصاحبه می‌گوید: «نمی‌توان به ایران اجازه داد همزمان با توسعه برنامه هسته‌ای، توانمندی‌های موشک‌های بالستیک خود را هم توسعه دهد. توافق هسته‌ای ایران این اجماع بین‌المللی را از بین برد. در خود این توافق از هیچ بندی برای محدود کردن برنامه موشک بالستیک ایران استفاده نشده است. این توافق، تحریم‌ها علیه ایران را تخفیف داد در حالی که به این کشور اجازه داد زرادخانه موشکی‌اش را توسعه داده و آن را پالایش کند. از آن بدتر اینکه جامعه بین‌المللی از اجماع بر سر اینکه موشک‌ها و برنامه هسته‌ای ایران در هم‌تنیده هستند عقب‌نشینی کرد.»

وی اضافه کرد: «قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که رسماً توافق ایران را تأیید و قطعنامه ۱۹۲۹ را لغو کرد، حاوی لحنی رقیق‌شده [درباره برنامه موشکی ایران] بود که خبری خوش برای ایرانی‌ها محسوب می‌شد. آنها سخت برای این موضوع لابی کردند. آن‌طور که در این قطعنامه بیان شده، تنها از ایران خواسته شده هیچ فعالیتی در زمینه موشک‌های بالستیکی که برای حمل کلاهک‌های هسته‌ای طراحی شده‌اند صورت ندهد. اجازه بدهید این را برایتان معنی کنم. جامعه بین‌المللی با لحنی نرم به جمهوری اسلامی به عنوان کشور پیشگام در حمایت از تروریسم می‌گوید لطفاً رفتارهای بد انجام ندهد.»

هوک در بخش دیگری از این مصاحبه هم گفته است: «لحن جدید را نمی‌توان ممنوعیتی آشکار و قابل اجرا در نظر گرفت و ایرانی‌ها از آن زمان از این ابهام سوءاستفاده کرده‌اند… روس‌ها بسیار خشنود بودند که اشاره کنند قطعنامه ۲۲۳۱ تنها حاوی یک "درخواست" از ایران است که به هیچ عنوان ممنوعیت از فعالیت‌های مربوط به موشک‌های بالستیک قادر به حمل کلاهک‌های هسته‌ای به شمار نمی‌رود.»

از طرف دیگر آمریکایی‌ها در حالی ایران را به نقض متهم می‌کنند که در حال حاضر آمریکا اصلی‌ترین ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ به شمار می‌رود. این قطعنامه٬ برجام را از یک توافق چندجانبه به یک سند بین‌المللی ارتقا می‌دهد که اجرایش بر اساس اختیارات شورای امنیت الزامی است. یعنی نه فقط امضا کنندگان برجام٬ بلکه همه کشورهای جهان باید به محتوای این قطعنامه عمل کنند.

قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ۲۳ تیرماه سال ۱۳۹۴ برای تأیید توافق هسته‌ای میان ایران و گروه موسوم به ۱+۵ در شورای امنیت به رأی گذشته شد و با رأی مثبت ۱۵ عضو این شورا به تصویب رسید. این قطعنامه هر ۶ قطعنامه قبلی شورای امنیت علیه ایران، از جمله قطعنامه ۱۹۲۹ که حاوی ممنوعیت‌های الزام‌آور علیه برنامه موشکی ایران بود را لغو کرد.

در پاراگراف سوم در ضمیمه B از این قطعنامه که به برنامه موشکی ایران مربوط می‌شود این‌طور آمده است: «از ایران خواسته می‌شود تا هشت سال بعد از روز پذیرش توافق تا زمانی که آژانس گزارشی مبنی بر تأیید نتیجه‌گیری گسترده‌تر ارائه کند-هر کدام زودتر حادث شود- هیچ فعالیتی با موشک‌های بالستیکی طراحی شده برای قابلیت حمل سلاح‌های هسته‌ای، شامل پرتاب با استفاده از چنین فناوری‌های موشک‌های بالستیک صورت ندهد.»

درباره این قطعنامه دو نکته مطرح است. اول اینکه، همان‌طور که برایان هوک هم اعتراف کرده این قطعنامه بر خلاف قطعنامه قبلی (۱۹۲۹) از لحنی غیرالزام‌آور درباره برنامه و آزمایش‌های موشکی ایران استفاده کرده است و بنابراین، آزمایش‌های موشکی ایران مصداق «نقض» قطعنامه به شمار نمی‌رود.

نکته دوم این است در قطعنامه ۲۲۳۱ از ایران خواسته شده هیچ فعالیتی با موشک‌های بالستیکی «طراحی شده برای قابلیت حمل سلاح‌های هسته‌ای» صورت ندهد. معنای این بند از قطعنامه هم این نیست که به ایران توصیه شده از کار با موشک‌هایی که با هدف و نیت قبلی حمل سلاح‌های هسته‌ای تولید شده‌اند، خودداری کند. جمهوری اسلامی ایران تأکید کرده که هیچ‌کدام از موشک‌های این کشور با این قصد تولید نشده‌اند.

دولت ایران پس از تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در بیانیه‌ای اعلام کرد: «توانمندی های نظامی ایران از جمله موشک‌های بالستیک، منحصراً برای دفاع مشروع هستند. این تجهیزات برای قابلیت حمل سلاح‌های هسته‌ای طراحی نشده‌اند و بنابراین، خارج از حیطه یا صلاحیت قطعنامه شورای امنیت و پیوست‌های آن می‌باشند.»