به گزارش مشرق، ظهر روز چهارم دی ماه بود که حادثه‌ای دلخراش کام مردم تهران را در اولین روزهای زمستان تلخ کرد.
بیشتر بخوانید:
فیلم / اعلام مقصرین حادثه دانشگاه آزاد!
گزارش پزشکی قانونی درباره راننده اتوبوس دانشگاه علوم تحقیقات
محسن هاشمی و کرباسچی چه نقشی در حادثه واژگونی اتوبوس دانشگاه آزاد دارند؟
اتوبوس حامل دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات در انتهای سیمون بولیوار دچار حادثه شد که در پی این حادثه هشت دانشجو در دم و در محل حادثه جان خود را از دست دادند و بیش از ۳۰ دانشجو نیز مصدوم شدند که به مراکز درمانی منتقل شدند؛ در ادامه دو دانشجوی دیگر نیز در مراکز درمانی تسلیم مرگ شدند.
دستور دادستان کل کشور برای رسیدگی به حادثه علوم تحقیقات
هنوز نیروهای امدادی در محل حادثه مستقر بودند که گمانه زنی‌ها در خصوص علت این حادثه آغاز شد و شایعات گوناگونی پیرامون آن شکل گرفت؛ ساعتی پس از حادثه دادستان کل کشور به این حادثه واکنش نشان داد و طی دستوری از دادستان تهران خواست به این موضوع رسیدگی کند.
جعفری دولت آبادی، دادستان تهران نیز در عصر روز حادثه خبر از بازداشت دو نفر و احضار دو نفر دیگر در پی این حادثه داد و گفت: دو نفر از افراد از جمله پیمانکار حمل و نقل و مسئول تاسیسات دانشگاه بازداشت و همچنین دو نفر از مسئولان دانشگاه برای ارائه توضیحات فردا به دادستانی احضار شدند.
وی همچنین خاطرنشان کرد: هنوز خانواده‌های جانباختگان اعلام شکایت نکرده اند لذا اگر شکایت دارند می‌توانند به دادسرای ناحیه ۳۲ (راهور) در خیابان آزادی مراجعه کنند.
واکنش رئیس دستگاه قضا به حادثه علوم تحقیقات
آیت الله آملی لاریجانی، رئیس دستگاه قضا نیز با صدور پیامی درگذشت تعدادی از دانشجویان را به خانواده آنان و ملت شریف ایران تسلیت گفت.
در بخشی از پیام وی آمده است: ضروری است دادستان کل کشور نظارت لازم را در رسیدگی سریع به پرونده حادثه بعمل آورده و نتیجه را اعلام نمایند.
تحقیق از مسئولان دانشگاه و متهمان بازداشت شده
این در حالی بود که دادستان تهران نیز در گفت وگویی از آغاز تحقیقات از مسئولان دانشگاه خبر داد و گفت: از دو متهم که شب گذشته بازداشت شدند نیز تحقیقات مفصلی صورت گرفته است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: امروز حوادثی رخ می‌دهد که با هزینه اندکی می‌توان از آن پیشگیری کرد، لذا واگذاری حمل و نقل و اقدامات جانبی و خدماتی به بخش‌های خصوصی رافع مسئولیت مسئولان دولتی نخواهد بود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: امروز حوادثی رخ می‌دهد که با هزینه اندکی می‌توان از آن پیشگیری کرد، لذا واگذاری حمل و نقل و اقدامات جانبی و خدماتی به بخش‌های خصوصی رافع مسئولیت مسئولان دولتی نخواهد بود.
در این میان و با گذشت دو روز از وقوع حادثه برخی فرصت را برای عقده گشایی‌های سیاسی مناسب دیدند و با جنجال‌های رسانه‌های سعی در ایجاد انحراف در اصل موضوع و روند تحقیقات می‌کردند؛ دادستان تهران نیز به این مسائل با قاطعیت پاسخ داد و گفت: ما بیشتر به موضوع پرونده رسیدگی می‌کنیم خیلی از رسانه‌ها به مسائل مختلفی در رابطه با دانشگاه آزاد پرداخته اند، ولی آنچه امروز مورد تاکید ماست نقش جاده، مسئولان و امکانات پیش گیرانه و همچنین اعمال نظارت به این موضوع و تبیین نقش راننده در این موضوع است.
وی ادامه داد: ازدو معاون و رئیس دانشگاه تحقیقات توسط بازپرس صورت گرفت و دو نفر افرادی که بازداشت بودند همچنان بازداشت هستند.
جعفری دولت آبادی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چه عللی ممکن است در وقوع این حادثه نقش داشته باشد گفت: نقص فنی اتومبیل و اینکه عنوان شده که معاینه فنی نداشته و مصدومان هم گفته اند که راننده در زمان حادثه عنوان کرده که ترمز ندارم؛ دوم خود اتومبیل‌ها بوده که از قدمت برخوردار بوده و جاده‌ای بوده که کمتر به آن توجه شده ما در تصادفات به جاده، خودرو و عامل انسانی توجه می‌کنیم؛ در این حادثه نیز موضوع جاده و خودرو جای توجه دارد، در جاده‌هایی که با شیب همراه است و حالت کوهستانی دارد یا دارای علامت‌های هشدار دهنده است حتماً برای راننده‌ها لازم است در اینجا پلیس به لحاظ مقررات نمی‌تواند وارد دانشگاه شود و باید این امر توسط خود دانشگاه انجام می‌شد.
وی افزود: همچنین تحقیقات در رابطه با چگونگی ورود این شرکت حمل و نقل به دانشگاه آزاد آغاز شده و تحقیقات باید دقیق و منصفانه باشد تا حقی از کسی ضایع نگردد. کارمندی که وظیفه نظارت بر این شرکت را بر عهده داشته قرار شده که در این چند روز آینده شناسایی و به دادسرا فراخوانده شود.
دادستان تهران با بیان اینکه واگذاری خدمات به دستگاه‌های خصوصی رافع مسئولیت مدنی و حتی کیفری مسئولان دولتی نخواهد بود گفت: این هشدار ما را جدی بگیرند بنابراین همه دستگاه‌های دولتی و خصوصی که مستقیماً و یا غیرمستقیم خدمت رسانی به مردم، مراجعین و پرسنل خود را دارند باید در حوزه‌های خدمت رسانی به خصوص اگر توام با خطر باشد احتیاط لازم را داشته باشند.
حضور دادستان کل کشور در محل حادثه و در میان دانشجویان معترض
در حالی که رسانه‌های معاند در حال موج سواری از این حادثه برای مقاصد خود بودند و سعی داشتند تا اعتراضات دانشجویان را سیاسی تلقی کنند، دادستان کل کشور با حضور در میان دانشجویان علوم تحقیقات به تمامی شایعات پایان داد.
حجت الاسلام و المسلمین منتظری، دادستان کل کشور در روز نهم دی ماه با حضور در دانشگاه آزاد اسلام واحد علوم تحقیقات از نزدیک با دانشجویان صحبت کرد و بنا به گفته دانشجویان اولین مسئولی بود که برای شنیدن سخنان آن‌ها به دانشگاه علوم تحقیقات رفته است.
وی زمانیکه در جمع دانشجویان معترض قرار گرفت، آن‌ها را به آرامش دعوت کرد و اطمینان خاطر داد که تا پایان این ماجرا و حصول نتیجه پیگیر موضوع است و در ادامه پای صحبت‌های نمایندگان دانشجویان نشست.
حجت الاسلام والمسلمین منتظری که به دقت به انتقاد دانشجویان گوش می‌داد و با سعه صدر با آن‌ها برخورد می‌کرد بعد از اتمام صحبت‌های دانشجویان صحبت‌هایی را در جمع آن‌ها مطرح کرد.
وی در جمع دانشجویان شناسایی مقصران را مستلزم انجام تحقیقات دانست و تاکید کرد که بر اساس آنچه که وظیفه ماست با مقصر برخورد خواهیم کرد و در حمایت از شما عزیزان از هیچ اقدامی دریغ نخواهم کرد.
دانشجویان از اینکه دادستان کل کشور در جمع آن‌ها حضور یافته بود ابراز خرسندی کردند و یکی از دانشجویان گفت: باز هم می‌گویم شما اولین مسئولی هستید که به اینجا آمدید و با ما صحبت کردید، چرا مسئولان دیگر نیامدند تا از ما عذرخواهی کنند.
درد و دل دانشجویان با دادستان کل کشور تمامی نداشت؛ اما دادستان کل کشور و هیات همراه باید از محل حادثه نیز بازدید می‌کردند لذا با همراهی تعدادی از دانشجویان که دست در دست دادستان کل کشور راه می‌رفتند، حجت الاسلام و المسلمین منتظری راهی ادامه مسیر شد.
پس از گذر از جاده‌هایی که به یادبودهایی از جانباختگان این حادثه مزین شده بود بالاخره دادستان کل در معیت دانشجویان به محل حادثه تلخ و دلخراش واژگونی اتوبوس رسید و به محض ورود به این محل، فاتحه‌ای را نثار روح جانباختگان این حادثه کرد.
جعفری دولت آبادی دادستان تهران نیز به جمع اضافه و در کنار دادستان کل کشور با صبر و حوصله پاسخگوی سئوالات دانشجویان شد.
پس از بررسی کامل محل حادثه، دادستان کل کشور و دادستان تهران و هیات همراه باز هم پیاده به سمت دانشجویان حرکت کردند و دوباره برای دقایقی در جمع دانشگاهیان حاضر شدند.
حوالی ساعت سه و نیم روز نهم دی ماه با دانشجویان خداحافظی کرد و بار دیگر به آن‌ها قول داد که موضوع را رسیدگی کند و تاکید کرد: "ولله که پای حق شما ایستادیم و یک لحظه از حق دانشجویان کوتاه نمی‌آیم".
تاکید رئیس دستگاه قضا بر پیشگیری از بروز حوادث مشابه
روز بعد آیت الله آملی لاریجانی، رئیس قوه قضاییه در جلسه مسئولان عالی قضایی و در بخشی از سخنان خود در خصوص حادثه اتوبوس دانشجویان بیان کرد: نکته مهم این است که مسئولان باید در وقت خود به مشکلات توجه داشته باشند. گر چه ممکن است مشکلات در نهادی مانند دانشگاه آزاد متعدد باشد و از چشم مسئولان دور بماند، اما واقعیت این است که برخی از امور قابل بازگشت نیست.
وی ادامه داد: حسب برخی گزارش‌ها دانشجویان اعلام کرده اند که مکرراً مشکلات به مسئولان دانشگاه تذکر داده شده بود. اگر این موضوع واقعیت داشته باشد، حتماً نیاز به پیگرد دارد. من از دادستان محترم کل و دادستان محترم تهران که دیروز وقت گذاشتند و در جمع دانشجویان دانشگاه حضور یافتند تشکر می‌کنم، زیرا بسیار کار درست و پسندیده‌ای بود، اما مهمتر از همه آن است که مطالبات را به صورت جدی پیگیری کنند و اگر کسی تعمدی در این حوادث داشته بررسی شود.
آیت الله آملی لاریجانی، برخی کوتاهی‌ها را که مقدماتش در اختیار خود مسئولان است، به نحوی عمد دانست و گفت: درست است که ممکن است کسی در خود واژگون شدن اتوبوس و جان باختن این عزیزان عمدی نداشته، اما کوتاهی در برخی مسائل قابل پذیرش نیست؛ خصوصاً اگر قبلاً تذکر داده شده باشد. من همین جا از دادستان محترم تهران و دادستان محترم کل می‌خواهم که این قضیه را پیگیری جدی، سریع و متقن کنند.
رئیس قوه قضاییه در عین حال اظهار کرد: باید از سر و صداهای رسانه‌ای هم احتراز کرد، زیرا عده‌ای دنبال اهداف سیاسی هستند و حالا چنین حادثه‌ای را عرصه تسویه حساب با برخی اشخاص می‌بینند که این واقعاً ناشاسیست و ناپسند است. این‌ها ربطی به کار دستگاه قضایی ندارد. آنچه به ما مربوط می‌شود، رسیدگی عادلانه و تعقیب کسانی است که در این زمینه قصور یا تقصیر داشته اند. علاوه بر این، تلاش ما در جهت پیشگیری از چنین حوادثی در آینده است و دادستان محترم نیز از باب مدعی العموم باید به این موضوع ورود کند. واقعاً بحث کوچکی نیست، زیرا یکباره ده خانواده به دلیل امری که به احتمال زیاد قابل اجتناب بوده، داغدار شده اند. چه نیازی است که نحوه رفت و آمدها در یک دانشگاه اینگونه باشد؟
آیت الله آملی لاریجانی در پایان ابراز امیدواری کرد که با تعقیب دادستان تهران، نظارت دادستان محترم کل کشور و پیگیری خود مسئولان دانشگاه، کسانی که کوتاهی کرده اند و مقصرند به مجازات برسند و از تکرار حوادث مشابه در این دانشگاه یا هر جای دیگری پیشگیری شود.
بررسی حادثه علوم تحقیقات در جلسه‌ای به ریاست دادستان کل کشور
دو روز بعد، یعنی در روز دوازدهم دی ماه سال جاری جلسه بحث و بررسی پیرامون حادثه واژگونی اتوبوس حامل دانشجویان دانشگاه علوم تحقیقات به ریاست حجت الاسلام و المسلمین منتظری و با حضور طهرانچی رییس دانشگاه آزاد و مسئولان مربرطه در دادستانی کل کشور برگزار شد.
حجت الاسلام و المسلمین منتظری با اشاره به بررسی ابعاد این حادثه بیان داشت: اولاً در چارچوب قوانین اگر کسی یا کسانی در پدیدآمدن این حادثه قصور و تقصیر داشتند، میزان آن بررسی و متناسب با آن برخورد شود و بُعد دیگر اینکه عبرت و تجربه‌ای برای جلوگیری از تکرار آن تبدیل شود.
دادستان کل کشور با بیان اینکه باید برای حفظ سرمایه‌ها و جوانانی که ذخایر و منابع انسانی ارزشمند کشور و امیدهای آینده هستند، تلاش کرد، در بیان ُبعد سوم بررسی این حادثه نیز گفت: مدیران و مسئولان به گونه‌ای برنامه ریزی کنند که اگر قصور و یا کوتاهی‌ها در گذشته صورت گرفته و در نقاط دیگر کشور هم مشکلات و نواقصی مشابه وجود دارد آن را رفع نمایند.
وی تصریح کرد: دستگاه قضایی این اطمینان را می‌دهد که حقوق آسیب دیدگان حتماً لحاظ و استیفا خواهد شد و با مقصران احتمالی برابر موازین قانونی برخورد می‌شود.
دادستان کل کشور با تاکید براینکه نباید اجازه دهیم که دشمن بخواهد از خون عزیزان ما و حوادث سوءاستفاده کند، افزود: رسانه‌ها می‌توانند نقش موثری برای آرام نگه داشتن جو جامعه و التیام بخشی آسیبی که به جامعه دانشجویان و خانواده‌ها وارد شد، داشته باشند.
وی در بخش دیگری از سخنانش در رابطه با میزان قصور صورت گرفته در رابطه با این حادثه اظهارکرد: میزان تقصیر را فعلاً نمی‌توان مشخص کرد و زمانیکه دادگاه به نتیجه رسید و رای داد آنوقت می‌توان در این زمینه اظهار نظر کرد.
دادستان کل کشور در پایان اظهاراتش بیان داشت: بازپرس پرونده به صورت ویژه این پرونده را رسیدگی می‌کند.
تایید عدم وجود مانع فیزیکی برای جلوگیری از واژگونی اتوبوس
حشمتی، معاون دادستان کل کشور نیز در این نشست گفت: در دانشگاه علوم تحقیقات برای سلامت دانشجویان و کارکنان تدابیر لازم با وجود صعب العبور بودن مسیر دانشگاه اتخاذ نشده بود و محیط منطقه و جاده فاقد حفاظ‌های لازم و مطمئن بوده است، صرف نظر از اینکه گفته می‌شود اتوبوس معاینه فنی نداشته، ولی مانع فیزیکی برای جلوگیری از واژگونی اتوبوس وجود نداشته است.
ادعای سکته راننده رد شد
در نهایت پانزدهم دی قادی پاشا مدیرکل پزشکی قانونی تهران گفت: با توجه به گزارش آسیب شناسی در خصوص راننده اتوبوس حامل دانشجویان دانشگاه علوم تحقیقات، مشخص شد این فرد سکته قلبی نکرده است.
درخواست دادستان تهران از دانشجویان علوم تحقیقات
عباس جعفری دولت آبادی دادستان تهران در حاشیه نشست با رییس اتاق بازرگانی با اشاره به بازدید خود از دانشگاه به همراه دادستان کل، به اظهارات برخی دانشجویان در مورد اعلام اعتراض نسبت به عدم رعایت اصول ایمنی در دانشگاه در گذشته، تاکید کرد: اگر واقعاً دانشجویان و یا کسانی مدعی هستند که در گذشته نامه و یا طوماری به سیستم دانشگاه آزاد نوشته اند، حتماً در اختیار دادستانی قرار دهند و قطعاً در بررسی‌های محیطی تاثیرگذار خواهد بود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: در این پرونده به سلسله اسباب قریب و نزدیک به حادثه مثل جاده، نوع اتومبیل، قرارداد پیمانکار، شیوه نظارت پیمانکار و شیوه نظارت دانشگاه توجه داریم.
توضیحات سخنگوی دستگاه قضا در خصوص حادثه علوم تحقیقات
سخنگوی دستگاه قضا نیز در صد و سی و پنجمین نشست خبری خود در پاسخ به سوالی درباره حادثه واژگونی اتوبوس دانشگاه آزاد و پیگیری‌های قوه قضاییه بیان داشت: این اتفاقات از دو جهت اهمیت دارد: اولاً از جهت حادثه‌ای که واقع شده و ده نفر از جوانان عزیز کشور فوت کرده‌اند که تاسف آور است؛ نکته دوم اینکه در یک محیط دانشگاهی، علمی و آموزشی این اتفاقات می‌افتد که انسان بیشتر متاثر می‌شود.
حجت الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای در ادامه گفت: اینجا چند موضوع از روز اول بجد توسط همه دستگاه‌های ذیربط و قوه قضاییه دنبال می‌شد و دانشگاه، دولت، مجلس و قوه قضاییه جداگانه هر کدام گزارش‌هایی تهیه کردند که دادستان خواسته گزارشات را به وی بدهد.
وی اظهار داشت: بخش قابل توجه مسئله، کارشناسی است و این موضوع چیزی نیست که قاضی و یا دستگاه قضایی شخصاً اظهارنظر قطعی کند. البته می‌تواند بطور احتمالی بگوید. اوایل شایعه شده بود که راننده سکته قلبی کرده است. چه کسی می‌تواند این موضوع را تایید کند؟ حتماً باید پزشک با آزمایش و … این موضوع را تشخیص دهد.
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای ادامه داد: پزشکی قانونی رسماً اعلام کرده که راننده اتوبوس سکته قلبی نکرده و از جنبه‌های فنی مثل ماشین، شرکتی که راننده و ماشین را بکار گرفته، محل و مسیری که وجود داشته و … مسائلی هست که باید نظر کارشناسی بدهند.
سخنگوی قوه قضاییه افزود: یک هیئت کارشناسی ابتدایی در این باره نظر داده بود که کفایت نکرده؛ اعتراض شده و سپس هیئت هفت نفره این قضیه را بطور جدی دنبال می‌کند.
وی ادامه داد: دادستان کل به غیر از آن جلسه‌ای که در دانشگاه حاضر بودند، جلسه دیگری تشکیل داده و افراد مرتبط، ادارات و مسائل را بار دیگر بررسی کردند؛ بنابراین با تمام توان این کار دنبال می‌شود و همانطور که قول دادند، اگر تقصیر هر کسی باشد فرقی نمی‌کند؛ طبیعی است نظرات کارشناسی دنبال می‌شود.
اعلام نظر کارشناسی هیئت هفت نفره در حادثه علوم تحقیقات
جعفری دولت آبادی دادستان تهران چهارشنبه هفته گذشته در حاشیه نشست بررسی وضعیت پیش فروش خودرو از اعلام نظر کارشناسی هیئت هفت نفره در مورد حادثه واژگونی اتوبوس در دانشگاه علوم تحقیقات خبر داد و گفت: طبق وعده‌ای که به مردم دادیم هیئت نظر کارشناسی را اعلام کرده و سه عامل اساسی را مقصر دانسته است.
دادستان تهران ادامه داد: راننده، دانشگاه و پیمانکار که مسئول خدمات رسانی در آنجا بوده است مقصر اعلام شدند، راننده فوت کرده است و از طریق بیمه، مبلغ دیه‌ها وصول می‌شود.
جعفری دولت آبادی افزود: برخلاف نظر پلیس که به طور درصدی اعلام تقصیر نموده بود هیئت ۷ نفره به نحو مساوی افراد و دستگاه‌ها را مسئول شناخته است، بعد از ابلاغ این نظریه مقرر شد طبق قانون اقدام شود و اگر اعتراضی باشد طبق قانون به آن عمل می‌شود.
دادستان تهران اضافه کرد: به بازپرس و دادستان منطقه توصیه کرده‌ایم که اگر خانواده‌ها آمادگی دارند دیه خود را بگیرند طبق مقررات دیه از طریق شرکت‌های بیمه پرداخت می‌شود.
جعفری دولت آبادی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: چنانچه خانواده‌ها در بخش دریافت دیه پیشقدم شوند و بعد از آن پرونده به دادگاه برود از نظر ما منعی وجود ندارد و ما آمادگی داریم، همچنین در مورد مصدومینی که در قید حیات هستند، چون طول درمان آن‌ها طولانی است طبیعتاً باید صبر کنیم طول درمان نهایی شود؛ بنابراین در بخش افرادی که فوت شده و مصدوم شدند پرونده تفکیک شده است.
دادستان تهران تصریح کرد: در مورد مصدومین نیز که بخواهند دیه بگیرند منعی وجود ندارد و از طریق بیمه این امکانات در نظر گرفته شده است، توصیه کردیم که در این بخش‌ها کمک بیشتری شود، تعداد افراد بستری در این زمینه ۱۰ نفر هستند.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا پرونده شاکی خصوصی دارد گفت: خانواده‌هایی که فرزندانشان فوت شده و همچنین مصدومین طرح شکایت کرده‌اند و پرونده شاکی خصوصی دارد.
وی با بیان اینکه پیشرفت پرونده مطلوب بوده است، گفت: ان شاءالله پرونده تا هفته آینده کارهای پرونده از لحاظ قضایی تکمیل می‌شود و به زودی کیفرخواست صادر خواهد شد و امیدواریم پرونده به زودی نیز به دادگاه ارسال شود.
