به گزارش مشرق، هفدهمین دوره جام ملت‌های آسیا در حالی امروز با بازی امارات میزبان مقابل بحرین آغاز می‌شود که آخرین میزبانی کشور عربی از رقابت‌ها یادآور دوره خاصی از فوتبال قاره کهن است.
امارات در اولین میزبانی‌اش از جام ملت‌های آسیا، سال ۱۹۹۶ بازی افتتاحیه را مقابل کره‌جنوبی انجام داد و پس از کسب تساوی، با ۲ برد مقابل کویت و اندونزی و شکست دادن عراق و مجدداً کویت برای اولین و تاکنون آخرین بار به فینال جام راه یافت. رویارویی این تیم با عربستان در بازی نهایی آن سال و نبرد رده‌بندی بین ایران و کویت، بازتابنده هژمونی غرب آسیا در آن دوران بود.
بیشتر بخوانید:
آغاز هفدهمین دوره جام ملت‌های آسیا +برنامه کامل
شروع پرقدرت شرق
در حقیقت در تاریخ جام‌ملت‌های آسیا، قدرت بین شرق و غرب این قاره خیلی دیر جا به جا شده است. در دوران ابتدایی به دلیل عدم وجود ساز و کار مناسب و حضور نداشتن تیم‌های غرب آسیا، اینجا محل حضور تیم‌هایی مانند کره‌جنوبی و ویتنام جنوبی بود. در این شرایط کره‌جنوبی کار راحتی داشت و در هر ۲ دوره اول در سال‌های ۱۹۵۶ و ۱۹۶۰ قهرمان شد. ۴ سال بعد قدرت از شرق به غرب قاره منتقل شد و جام مدت زیادی در این منطقه ماند.
افسانه‌سازی ایران
پس از قهرمانی رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۶۴، نوبت به قدرتنمایی ایران رسید. سفیدهای قاره کاری کردند که در تاریخ جام ملت‌ها بی‌سابقه بود و احتمالاً تیمی در تاریخ نتواند دستاورد آن‌ها را تکرار کند. ایران ۳ بار متوالی قهرمان آسیا شد و چند روز پس از به آشوب کشیده شدن خاورمیانه با حمله عراق به ایران، کویت با طلایی‌ترین تیم تاریخش برای اولین و آخرین بار در سال ۱۹۸۰ جام را بالای سر برد.
عرض اندام عربستان
عربستان و تنها نسل طلایی تاریخش بیش از کویت در عرصه افتخارآفرینی تداوم داشتند. سال ۱۹۸۴، خلیل زیانی به اولین مربی بومی یک تیم فاتح جام ملت‌های آسیا تبدیل شد و عربستان ۴ سال بعد هم قهرمانی را تکرار کرد. نایب‌قهرمانی در جام سال ۹۲ با شکست از ژاپن با قهرمانی سوم در سال ۱۹۹۶ همراه شد. در روزهای پایانی قدرتنمایی آسیا، باز هم عربستان به فینال جام سال ۲۰۰۰ رسید و باز هم به ژاپن باخت.
تغییر جغرافیای قدرت
در سال ۲۰۰۴ برای اولین بار پس از ۲ دوره اول، یک فینال تمام شرقی بین دشمنان سیاسی دیرینه‌ای به نام‌های ژاپن و چین شکل گرفت. چین میزبان دردومین تجربه حضور در فینال با زدن گل اول تا آستانه کسب بزرگ‌ترین افتخار تاریخش پیش رفت اما ۲ سال بعد از اولین حضور در جام‌جهانی با بی‌تجربگی و ۳ گل خورد تا ژاپن به جمع ایران و عربستان به عنوان فاتحان ۳ دوره جام‌ملت‌ها بپیوندد. سال ۲۰۰۷ بار دیگر شاهد قدرتنمایی غرب آسیا بودیم. این بار گل کاپیتان محمود، برتری عجیب عراق تازه فارغ شده از جنگ مقابل آخرین عربستان فینالیست شده جام ملت‌ها را رقم زد. عراق حتی وقتی در دهه ۸۰ در اوج بود، نتوانست به جام برسد اما این بار در رقابت‌هایی به شدت سیاسی جام را بالای سر برد.
کانگوروها وارد می‌شوند
از زمان پیوستن استرالیا به کنفدراسیون آسیا، کانگوروها موازنه قدرت در قاره کهن را به هم زدند و به رقیب جدی شرق آسیا در روزهای افت مطلق غرب این قاره تبدیل شدند. وقتی آن‌ها سال ۲۰۱۱ در اولین حضور به فینال مقابل ژاپن راه یافتند از غرب آسیا غیر از خاطره‌ای باقی نمانده بود. نسل جدید نمی‌توانست اقتدار نسل طلایی عربستان را ادامه بدهد، رتبه کویت در رنکینگ فیفا سه‌رقمی شده بود، ایران قدرت زیادی نداشت و عراق نشان داد قهرمانی‌اش در دوره قبلی پیغام خاصی نداشت! در این شرایط، استرالیا در فینال مغلوب ژاپن شد تا سامورایی‌ها با ۴ قهرمانی به تنهایی پرافتخارترین تیم جام نام بگیرند. ۴ سال بعد استرالیا این بار در فینال یک تیم شرقی دیگر به نام کره‌جنوبی را در پیش داشت. گل وقت‌های تلف شده کره، بازی را به وقت اضافه کشاند اما استرالیا در پایان ۲ وقت ۱۵ دقیقه‌ای پیروز شد و در خانه اولین قهرمانی تاریخش در جام ملت‌های آسیا را جشن گرفت تا حسرت کره‌جنوبی حداقل ۴۹ ساله شود!
آمار شرق و غرب
برآورد اتفاقات ۱۶ دوره گذشته، برتری غرب در تعداد قهرمانی‌ها در جام ملت‌های آسیاست.ایران و عربستان با ۳ و عراق و کویت و رژیم صهیونیستی با یک قهرمانی، ۹ فتح غرب آسیا را رقم زده‌اند و ژاپن با ۴ و کره‌جنوبی با ۲ قهرمانی، ۶ قهرمانی شرق را کسب کرده‌اند. استرالیا با قهرمانی دوره قبلی، تنها قهرمان خارج از این ۲ منطقه و حتی قاره نام گرفت!
