به گزارش مشرق، بخش‌هاي مهم اين گفت‌وگو به نقل از هفته نامه پنجره در ادامه آمده است:
ساواک چگونه توانست اعضاي جامعه مدرسين را شناسايي کند؟
آن‎ها در منزل آيت‌ا... آذري قمي اساسنامه جامعه مدرسين را پيدا کردند و در حقيقت اين موضوع سبب شد همه افرادي را که نام‎شان در اساسنامه آمده بود، تبعيد کنند که بنده نيز از جمله تبعيدي‌ها بودم. بعد ازتبعيد شرايطي پيش آمد که کليه بيانيه‎هايي که توسط حضرت امام به‎خصوص در دوران تبعيد منتشر مي‌شد، پس از ورود به منزل ما، پخش مي‌شد.
در مورد انتخاب آيت‌ا... خامنه‌اي به‎عنوان رهبري، ظاهرا برخي از اعضاي جامعه مانند آقاي آذري قمي مخالفت‎هايي داشتند؟
خير، مخالفت داشتن، يک مسئله و فکر تشکيل شوراي رهبري مسئله‌اي ديگر است که بيشتر از طرف آقاي هاشمي سرچشمه گرفته بود و در اين رابطه، همان زمان، اکثر اعضاي جامعه مدرسين مخالفت کردند. در حال حاضر هم که دوباره آقاي هاشمي اين مباحث را مطرح مي‌کند، باز هم ما مخالفيم و بعدا هم مخالف خواهيم بود. به اين علت که مسئله تشکيل شوراي رهبري مبناي فقهي و علمي ندارد، بلکه مبناي روشنفکري دارد، چون يک مجتهد هيچ‎وقت نمي‌تواند مقلد باشد و با نظر شورايي بحث کند.
به‎نظر شما علت طرح چنين مبحثي از سوي آقاي هاشمي، ناشي از چه مسئله‌اي‎ست؟
آقاي هاشمي کمي کلي‎گراست و همين مسائل سبب مي‌شود، بحث‌هايي را براي خود پيش بياورد.
نحوه عملکرد آقاي هاشمي در بعد از انتخابات رياست‎جمهوري دهم چگونه بوده است؟
در جريان فتنه، سران فتنه به پشتيباني آقاي هاشمي خيلي کارها کردند و آقاي هاشمي اساسا يک نوع تفکر داشته و دارد که هيچ ربطي به جامعه مدرسين ندارد. ايشان هيچ وقت عضو جامعه مدرسين نبوده و هميشه عضو جامعه روحانيت مبارز بوده و در آن‌جا نيز هميشه اين بحث‌ها با ايشان وجود داشته است.
علت عدم شرکت شما در اجلاسيه خبرگان سال قبل چه بود؟ آيا به‎خاطر کسالت بوده است؟
بله، اما عدم حضور بنده به علت اختلاف با آقاي هاشمي بود. در حقيقت شبي که صبح‎اش اجلاس مجلس خبرگان رهبري آغاز به کار مي‌کرد، طبق رسمي که از زمان آيت‌ا... مشکيني رييس پيشين مجلس خبرگان بود، صحبتي با رييس مجلس براي تعيين محورهاي سخنراني افتتاحيه مي‌شد. همه اعضا آن شب بودند و بنده به ايشان گفتم که جناب آقاي هاشمي رسم بوده که شب قبل از شروع اجلاس، دوستان هيئت رييسه، محورهاي سخنراني را از رييس پرسيده و نظر مي‌داده‌اند. آقاي هاشمي يک‎سري مسائلي را مطرح کرد که از ديد ما دست سوم و چهارم بود، بنده گفتم آقاي هاشمي هيچ تعارفي نداريم اين سخنان بيانش در مدرسه درست است، ولي شما بايد فاصله‎تان را با رهبري کم کنيد، فاصله شما با رهبري زياد است، در اين شرايط اگر شما فاصله‎تان را با رهبري کم کنيد، به‎خصوص در جلسه و قبل از نطق‎تان، حتما مي‌توانيد جلسه را خوب اداره کنيد و بنده با توجه به ارتباطي که با اعضا دارم و گفت‌وگوهاي تلفني و حضوري، پيش‎بيني مي‌کنم جلسه فردا خالي از تشنج نخواهد بود؛ به اين دليل که شما با رهبري فاصله گرفته‎ايد و در حقيقت يک نوع برداشت‎هايي از اين فاصله و سکوت‎تان شده. شما در نطق افتتاحيه، فاصله‎تان را با رهبري کم کنيد. بالاخره آن شب در کميسيون سه نفره‌اي که بنده عضو آن بودم و اين مباحث با آقاي هاشمي طرح شد، به علت اين‌که بنده ناراحت شدم، آخرش ايشان گفت که ادبيات فلاني را قبول ندارم و به يک شکلي مطلب را خواهم گفت که اين مسئله‌اي که شماها مي‌گوييد حل شود. بنده همان شب از سر سفره نتوانستم بلند شوم و در حقيقت دچار بيماري شدم که هنوز هم آثار آن باقي مانده. ولي خوشبختانه مقام معظم رهبري تدبيرهاي بسيار خوبي داشتند و تبيين کردند که حساب ايشان از سران فتنه جداست و در نهايت اين اواخر دوستان گفتند که شما حساب‎تان را از فرزندان‎تان جدا کنيد، زيرا شما يک موقعيت و فرزندان‎تان موقعيت ديگري دارند.
به‎نظر مي‎رسد، شما هم رابطه‎تان با آقاي هاشمي بهتر شده است؟
ما رابطه‎مان با آقاي هاشمي هميشه خوب بوده، البته اختلاف هم داشتيم؛ در حال حاضر، هم رابطه‎مان خوب است و اختلاف هم داريم. در مجلس هم که ايشان رييس بود و بنده نايب‎رييس، هميشه با هم اختلاف داشتيم. به ايشان مي‌گفتم اين روشنفکربازي‎ها اسمش اجتهاد نيست و آقاي هاشمي مي‌گفت مجتهدين گفته‌اند، اجتهاد مبناي خاصي دارد. در مجمع تشخيص مصلحت نظام هم به‎عنوان عضو شوراي نگهبان شرکت مي‌کردم. بارها با آقاي هاشمي اين بحث‌ها را داشتم که آقاي هاشمي شما اين‌جا حق نداريد که بگوييد اين خلاف شرع است يا خير؛ اين‌جا مجمع تشخيص مصلحت نظام است و تشخيص خلاف شرع بودن يا نبودن مربوط به شوراي نگهبان است و آقاي هاشمي مي‌گفت نه حالا اين‌جا بحث مي‌کنيم، شايد در رأي‎گيري تأثيري داشته باشد که بنده مي‌گفتم اين خلاف است و اشکال شرعي دارد و شما حق نداريد اين مسائل را مطرح کنيد. با اين اوصاف ما با هم دوست هستيم. البته نويسنده‌اي گفته که قضيه ما با لبخند حل مي‌شود که اين مطلب صحيح نيست، زيرا قضيه ما با ايشان حل شدني نيست، آقاي هاشمي يک نوع تفکري دارد و ما هم يک تفکر ديگر، اما در عين‎حال ايشان يک روحاني سابقه‎دار، مبارز و خدوم در کشور است که ما روشش را نمي‌پسنديم و با خودش هم صحبت کرده‎ايم، ولي تخريبش را هم جايز نمي‌دانيم.
در مقطعي که آقاي خاتمي براي رياست‌جمهوري کانديدا شدند، شما از آقاي ناطق حمايت کرديد؛ اين حمايت براساس چه تحليلي بود؟
تحليل لازم نداشت؛ کار ايشان را در دوره مجلس ديده بوديم و با هم معاشرت داشتيم و رفتار ايشان را ديده بوديم. در اين جهت از وي حمايت کرديم.
در حال حاضر هم نسبت به آقاي ناطق نوري اين نظر را داريد؟
آقاي ناطق امروز، غير از آقاي ناطق پنج سال پيش است، مثل آقاي هاشمي که غير از آقاي هاشمي 10 سال پيش است.
چه تفاوتي دارند؟
مگر مي‌شود شما همان فرد چند سال پيش باشيد، مسلما فکرتان خيلي فرق کرده است.
در حال حاضر افکار و عملکرد ناطق نوري را تأييد مي‌کنيد؟
الان روش آقاي ناطق نوري را تأييد نمي‌کنم.
علت اين موضوع چيست؟
زيرا بدون علت از دوستانش کناره‌گيري کرده، به‎خاطر يک‎سري مسائلي که جزيي است. در نظام سياسي و زندگي نبايد به جزييات به اين اندازه توجه کرد و آن جمله معروف که مي‌گويند فروعات را با اصول از هم جدا کنيد، بيشتر به همين مسئله تأکيد دارد و آن‎ها که در متن جريان هستند، متوجه مي‌شوند که معناي اصول و فروعات با هم چيست.
يک بخش از دوران رياست شما بر قوه قضاييه همزمان بود با دوران رياست‎جمهوري آقاي خاتمي. از نظر شما به‎عنوان رييس يکي از قوا، دولت آقاي خاتمي در آن زمان داراي چه نقاط قوت و ضعفي بود؟
همين دعوايي که در حال حاضر با ايشان داريم، آن زمان هم بود و اساسا به اين علت بود که مقدس‎ترين چيزها در دوران آقاي خاتمي زير سئوال رفت. ما هم در حد خودمان با هر کس که مي‌بايست برخورد کنيم از نظر قضايي برخورد داشتيم.
برخورد قضايي در زمان دولت آقاي هاشمي هم صورت مي‌گرفت؟
چه در دولت آقاي هاشمي، چه در دولت آقاي خاتمي و چه در دولت آقاي احمدي‎نژاد، آن چيزي که عقيدمان از نظر مباني اسلامي بوده، عمل مي‌کنيم. مثلا در دوران آقاي هاشمي، ايشان طرفدار آقاي کرباسچي بود و ما هم سخت مخالف اين قضيه بوديم و در مرحله بحث به نقطه حساسي رسيد و ايشان آن‎را در محضر رهبري طرح کرد و ما هم در محضر رهبري گفتيم که به نظر ما رهبري نبايد در اين مسئله وارد شود، زيرا در دنيا رييس‎جمهوري را محاکمه مي‌کنند، آب از آب تکان نمي‌خورد، اما آقاي هاشمي مي‌گويد اگر شهردار را محاکمه کنيد، کشور به هم مي‌ريزد؛ نخير، کشور به هم نمي‌ريزد، زيرا ما برخلاف نظر آقاي هاشمي شهردار را محاکمه کرديم و اتفاقي هم نيفتاد.
در آن دوران رابطه با نمايندگان مجلس ششم به چه صورت بود؟
در خاطرم هست که هيئت‎رييسه مجلس يک مهماني معروفي براي افراد مؤثر کشور، از جمله اعضاي شوراي نگهبان برگزار کردند. در آن مهماني که رييسش آقاي بهزاد نبوي بود، اين موضوع را دنبال مي‌کردند که به‎نحوي حاکميت را در خصوص کارهايي که انجام مي‌دهند، اقناع کنند. در اين مراسم مرحوم زواره‌اي هم همراه بنده بود، آقاي بهزاد نبوي مي‌خواست مراسم را با تشريفات فراوان برگزار کند که بنده همان‎جا به تشريفات اعتراض کردم و قبل از اين‌که سفره بر چيده شود، از سر سفره عقب نشستم و گفتم تشريفات را کنار بگذاريد و بحث را شروع کنيد. بحث را شروع کردند و ما مخالفت صريح با پيشنهادهاي آن‎ها کرديم و از خاطرم نمي‌رود، وقتي مي‌خواستيم از آن جلسه خارج شويم، آقاي بهزاد نبوي به بنده گفت بالاخره شما بنده را اذيت کرديد و نگذاشتيد کار خود را انجام دهم و بنده نيز گفتم: ما اذيت نکرديم، کار شرعي و وظيفه خود را انجام داديم. از بيان اين خاطره مي‌خواهم اين موضوع را تأکيد کنم که اين‎طور نيست که اگر اعضاي جامعه مدرسين در جايي تشخيص دهند که مسير نادرست است، چه در دولت و چه در خارج آن، نصيحت و موعظه مي‌کنند.
در دوران آقاي احمدي‎نژاد چه نصايحي به ايشان داشته‌ايد؟
در حال حاضر جامعه مدرسين موثرترين عامل در جهت رياست‎جمهوري احمدي‎نژاد بوده و حمايت زيادي از ايشان کرده است، ولي در عين‎حال روي برخي از کارهاي او دست گذاشته و مي‌گويد که خلاف است؛ مثلا اظهارات آقاي مشايي و پول‎هايي را که آقاي مشايي دارد خرج مي‌کند، بارها اعضاي جامعه مدرسين ايراد گرفته‌اند.
آيا تذکرات اعضاي جامعه مدرسين تأثيري هم داشته است؟
بله، تأثير داشته؛ زيرا خودش را کنترل کرده است، اگر تأثير هم نداشته، اشکالي ندارد؛ ما انجام وظيفه کرده‎ايم. در دوران آقاي خاتمي روي ايشان نصيحت‌هاي ما تأثير نداشت، ولي ما آن را بيان مي‌کرديم.
بعضا اخباري منتشر مي‌شود که آقاي مشايي نزد علما مي‌رود تا مواضع و افکار خود را طرح کند. آيا در اين رابطه، براي ديدار، درخواستي از طرف آقاي مشايي شده است؟
خود آقاي احمدي‎نژاد، به بنده و آقاي جنتي پيشنهاد کردند که شما که اين‎قدر از آقاي مشايي انتقاد مي‌کنيد، بگذاريد يک جلسه بيايد پيش شما، آقاي جنتي در همان جلسه بلافاصله در حضور آقاي احمدي‎نژاد گفتند که يعني ما هم اين بدنامي را پيدا کنيم که با آقاي مشايي ملاقات کرده‎ايم؟
درخواست ملاقات آقاي مشايي با شما بود يا اين‌که قصد ديدار با تمامي اعضاي جامعه مدرسين را داشت؟
ما اصلا آقاي مشايي را قبول نداريم که درخواست ملاقات بکند و در اين جهت آقاي احمدي‌نژاد درخواست کرده‌اند که بگذاريد آقاي مشايي بيايد و حرف‎هايش را شما بشنويد و آقاي جنتي همان‎جا گفت: يعني به ما تهمت ملاقات با فلاني بخورد؟ آقاي مشايي اين‎قدر پيش ما مردود است که حاضر نيستيم با وي ملاقات کنيم و در اين جهت، خودش براي ملاقات درخواستي نداشته. معلوم است که خود وي نيز مي‌فهمد؛ بالاخره يک آدمي است که خود را رييس و همه کاره دفتر احمدي‌نژاد مي‌داند. البته مشايي آدمي است که از پول و موقعيت استفاده مي‌کند و بر اين تصور است که با اين کارها مي‌تواند رييس‌جمهوري آينده شود؛ بنده همين‎جا به شما مي‌گويم، در آينده اگر آقاي مشايي به‎عنوان رييس‌جمهوري مطرح شود، اولين تشکلي که رسما و صريحا مخالفت خواهد کرد، جامعه مدرسين است و اگر بنده در قيد حيات باشم، قطعا با اين موضوع مخالفت خواهم کرد و به هر قيمتي که باشد موافقت نخواهيم کرد که آقاي مشايي رييس‌جمهوري مملکت شود.
بعضا در برخي خبرها مشاهده مي‌شود که بعضي گروه‌هاي سياسي به دنبال مرجع‌سازي براي خودشان هستند. آيا جامعه مدرسين در اين زمينه نمي‌خواهد ورود پيدا کند؟
جامعه مدرسين خوشبختانه در زمينه مرجعيت، مباني شرعي را کاملا رعايت کرده، مي‌کند و خواهد کرد و در اين رابطه جاهايي که بايد جلوگيري کند، به اين معنا که عدم صلاحيت شرعي برايش محرز شود، عمل کرده و خواهد کرد و در جاهايي که از لحاظ شرعي محدوديتي داشته نيز تأييد کرده است.
در زمينه مرجعيت آقاي منتظري، چه اتفاقاتي در جامعه مدرسين رخ داد؟
بعد از فوت مرحوم آيت‌ا... گلپايگاني و آيت‌ا... اراکي شرايط اجتماعي ايجاب مي‌کرد که تعدادي از علما را معرفي کنيم و در اين راستا، جامعه مدرسين تعدادي را به‎عنوان مرجع معرفي کرده که اتفاقا بنده در خاطر دارم که در آن زمان آقاي فاضل، دبير جامع مدرسين بودند و بارها به بنده مي‌گفتند که يکي مثبت و يکي منفي، والا بنده نمي‌گذارم اين جلسه به نتيجه برسد، چندين جلسه هم طول کشيد و در اين جهت، مثبت مقام معظم رهبري و منفي آقاي منتظري بودند و مقام معظم رهبري، کمتر از اين‎هايي که شما مي‌خواهيد آن‎ها را معرفي کنيد نيستند و آقاي منتظري هم حق مرجعيت ندارد و نمي‌تواند مرجع باشد.
اعلام نظرات جامعه مدرسين درخصوص مراجع از لحاظ شرعي بوده يا سياسي؟
نظرات جامعه مدرسين از لحاظ شرعي اعلام شده و اصلا بحث سياسي در اين خصوص مطرح نبوده است. بنده در سن 80 سالگي هستم و جهنم را براي چه با نظر سياسي بخواهم انتخاب کنم. اين مباحث را که مطرح مي‌شود، وظيفه شرعي خود مي‌دانم و خوشبختانه کساني‎که در روزهاي اول با بنده مخالفت مي‌کردند که چرا مرجعيت مقام معظم رهبري را مطرح کرده‌ايد، خيلي طول نکشيد که همان‌ها با بنده در اين جهت موافقت کرده و خودشان آمدند و به ما اعلام کردند؛ چون مرجعيت و موقعيت ايشان محرز و درست است.
شما چگونه به اين نتيجه رسيديد و مرجعيت رهبري را از ابتدا اعلام کرديد؟
بنده به‎خاطر اين‌که از نزديک در دوران رياست قوه قضاييه و بازنگري قانون اساسي با ايشان رابطه داشتم، بر اين موضوع واقف بودم؛ زيرا در جريان بازنگري قانون اساسي، آقاي خامنه‌اي رييس بودند و آقاي هاشمي نايب‎رييس و بنده در آن زمان منشي بودم و شرايط کسالت حضرت امام سبب مي‌شد که گاهي جلسه را فقط بنده اداره کنم، يعني هر دو بزرگوار مي‌رفتند جماران به ملاقات حضرت امام و در آن برهه آشنايي آقاي خامنه‌اي با مباني فقهي و علمي براي بنده محرز شد و در زماني که مسئول قوه قضاييه شدم نيز وقتي فروعات را نزد ايشان مطرح مي‌کردند، مي‌ديدم که ايشان خيلي قوي‌تر از خيلي آقايان وارد بحث مي‌شوند.
در مورد آينده جريان فتنه چه تحليلي داريد؟
در جريان فتنه خيلي روشن است که سران فتنه تحت تأثير تبليغات خارجي و داخلي قرار گرفته و شايد بعضي از آن‎ها نيز تا اين حد، خودشان اطلاع نداشتند. براي همه کساني که مختصري در جريان باشند، مثل روز روشن است که آن‎ها در مقام براندازي نظام جمهوري اسلامي ايران بودند و پشتيباني خارجي را نيز به همين دليل داشتند و از بعضي نيروهاي داخلي نيز در اين جهت بهره‌برداري شده بود که خوشبختانه با تدبير بسيار جالب مقام معظم رهبري، اين نقشه‌ها نقش بر آب شد. امروز سران فتنه خودشان هستند و خودشان و آن مثل معروف در خصوص آن‎ها صدق مي‌کند که وقتي در سلماني مشتري نداشتند، سر همديگر را مي‌تراشيدند و در حال حاضر آن‎ها چون مشتري ندارند، به ديدن همديگر مي‌روند و مي‌نشينند صحبت‌هايي مي‌کنند که يعني ما هستيم، در حقيقت سران فتنه فکر مي‌کردند با پشتيباني‌هايي که از خارج و داخل داشتند، در فاصله کوتاهي نظام را از بين خواهند برد. ولي در اين رابطه حضور مردم و تدبير فوق‌العاده مقام معظم رهبري توانست اين نظام را حفظ کند و نقشه‌هاي آن‎ها را با شکست مواجه سازد
قضيه ما و هاشمي حل‌شدني نيست
هاشمي گفت ادبيات يزدي را قبول ندارم
برخي کارهاي احمدي نژاد خلاف است
بدنامي ملاقات با مشايي را نپذيرفتيم
مشايي آنقدر مردود است که با او ديدارهم نمي‌کنيم
مشايي با پول خرج کردن در صدد رياست جمهوري است