سرویس سیاست مشرق - محمد جواد ظریف در برنامه "حالا خورشید" در شبکه سوم سیما، ادعاهایی درباره نتایج برجام و مذاکرات داشت که نیازمند تبیین و روشنگری بیشتر است.

وی درباره نتیجه برجام و نبود برجام مدعی شد:

"اگر برجامی نبود احتمالاً قیمت دلار، امروز، قیمت ۴ سال قبل بود و مجری برنامه گفت: شاید ۱۰ هزار تومان. وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه اظهار کرد:‌ من اقتصاد دان نیستم بگویید اقتصاددانان پاسخ شما را بدهند در سال ۹۲ فروش نفت ما زیر یک میلیون بشکه بود و روند سقوط قیمت نفت آغاز شده بود. در آن شرایط سیاست آمریکایی‌ها این بود که فروش نفت ایران را به زیر صفر برسانند. نمی‌توانستند الان هم نمی‌توانند. این‌ها چیزهایی است که برجام متوقف کرده. درواقع برجام مانع اجماع بین‌المللی علیه ایران شد."

ظریف در قسمت دیگری از اظهاراتش گفت:

"ترامپ می‌گوید برجام یک کلاه بزرگ بر سر آمریکا بود. در حالی که ترامپ این حرف را می‌زد عده‌ای از دوستان می‌گفتند که آمریکا از برجام  خارج نمی‌شود چون به نفع آمریکاست ولی ما دیدیم که خارج شد."

اظهارنظر فوق درباره ادعای ترامپ نشان می‌دهد که ظریف همچنان به آمریکا و رؤسای جمهور آمریکا عتماد دارد و اظهارات آن‌ها را قبول می‌کند، لذا بر اساس اعتماد تیم مذاکره کننده و شخص آقای ظریف که روزگاری امضا و قول جان کری را تضمین می‌دانستند، پاسخ خواهیم داد.

واقعاً اگر برجام نبود چه اتفاقی برای مردم و ایران می‌افتاد؟ برای پاسخ باید به اظهارات اوباما و جان کری رجوع کنیم.

اوباما: تحریم‌ها به سرعت از هم فرو می‌پاشید

باراک اوباما در گفت‌وگو با روزنامه نیویورک تایمز درباره توافق هسته‌ای گفت: 

"آنچه من تلاش کرده‌ام برای مردم، از جمله بنیامین نتانیاهو توضیح دهم، این است که بدون یک توافق، توانایی ما برای برپا نگه داشتن این تحریم‌ها حتمی نبود. در نظر داشته باشید که فقط ایران نبود که برای تحریم‌ها هزینه می‌پرداخت، بلکه چین، ژاپن، کره‌جنوبی، هند و تقریباً هر کشور واردکننده نفت در سراسر جهان، پس از ساز و کار تحریم، خود را در موقعیتی یافته بود که ادامه یافتن این تحریم‌ها برای آنان میلیاردها دلار هزینه دربر داشت.

اوباما افزود: به نحوی آمریکا کمترین هزینه را برای حفظ تحریم‌ها می‌پرداخت، زیرا ما از همان ابتدا با ایران تجارت نمی‌کردیم. آن‌ها از خودگذشتگی قابل توجهی کردند، به این دلیل که دولت من، دیپلمات‌های ما و بارها من شخصاً قادر بودیم آنان را متقاعد کنیم که تنها راه حل و فصل مشکل هسته‌ای، تشدید این تحریم‌هاست.

اگر آنها می‌دیدند  ما از ساز و کاری قانونی و مؤثر برای تضمین عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای فاصله می‌گیریم؛ اگر آنان می‌دیدند که تلاش‌های دیپلماتیک ما صادقانه نیست، یا ما تلاش داریم، نه فقط برنامه هسته‌ای، بلکه هر اختلاف سیاسی که ممکن است با ایران داشته باشیم را در این مذاکرات بگنجانیم، آنگاه واقعاً تحریم‌ها به سرعت از هم فرو می‌پاشید بنابراین شاید ایران در آن صورت ۱۵۰ میلیارد دلار کسب نمی‌کرد، اما بخش عمده‌ای از آن را می‌گرفت، زیرا ما قادر نبودیم حمایت  متحدان خود را از تحریم‌ها حفظ کنیم."

کری: تحریم‌ها فرو می‌پاشید

اما یک  روز قبل از اوباما، یعنی در روز سه‌شنبه و ساعاتی بعد از اعلام توافق طرفین بر سر جمع‌بندی برجام، این جان‌ کری بود که همین اظهارنظر اوباما را تکرار کرد تا نشان دهد این موضوع یعنی فروپاشی تحریم‌ها در صورت شکست مذاکرات، یک دیدگاه مشترک و فراگیر در دولت آمریکا بوده است. جان کری به شبکه خبری «ای‌بی‌سی‌نیوز» گفت:

"اگر توافق نمی‌کردیم، چین، روسیه و دیگران با ایران تجارت می‌کردند زیرا آن هنگام، (نظام) تحریم‌ها از هم می‌پاشید.» جان کری از مخالفان داخلی توافق با ایران هم انتقاد کرده و گفته «آنچه منتقدان این برنامه (مذاکره با ایران) هیچ‌گاه ارائه ندادند، یک گزینه واقع‌گرایانه بود."

همین دو نمونه از اظهارات مقامات آمریکایی درباره موفقیت برجام برای ادامه یافتن تحریم‌ها نشان می‌دهد که ظریف با مردم صادقانه صحبت نمی‌کند و آنچه که خودش دوست دارد بر زبان جاری می کند نه آنچه که واقعیت است.

سؤال این است که اگر آقای ظریف به اظهارات ترامپ اعتماد دارد و روزگاری قول و امضای جان کری را تضمین می داند، چرا به اظهارات اوباما و همچنین کری اشاره‌ای نمی کند و نمی‌گوید اگر دولت یازدهم به مقاومت علیه تحریم‌های آمریکا ادامه می‌داد، ساختار تحریم‌ها متلاشی می‌شد؟ معلوم نیست چرا ظریف اظهارات خلاف واقع را در ذهن افکار عمومی‌ می‌کارد در حالی که مردم فهمیدند که اظهارات تیم مذاکره کننده و همچنین روسای آن‌ها درباره اینکه اگر برجام نبود، جنگ می‌شد، دروغ بود.