گروه فرهنگ و هنر مشرق - متولد اردیبهشت ۱۳۶۳ است. از کودکی علاقه فراوانی به مطالعه مجلات و کتاب داشته و از مسیر همان مطالعات و فضای فرهنگی و سیاسی خانواده جذب مباحث هنری و فرهنگی شده. علی رغم تحصیل در رشته پتروشیمی اما با شرکت در کلاس های باشگاه خبرنگاران جوان، وارد عرصه خبر شد. البته بعد از آن هم در رشته خبرنگاری هم تحصیل کرد و به شکل دانشگاهی و تخصصی هم در این زمینه آموزش دید؛ مسیری که امروز از زهرا چخماقی خبرنگاری پر تلاش و حرفه ای در بخش فرهنگی - هنری واحد مرکزی خبر ساخته و گزارش های او در بخش های خبری مختلف سیما، حرف های زیادی برای گفتن دارند. به ویژه اینکه این روزها با بسته «داغ های مجازی» در خبر ۲۰:۳۰ توجه بینندگان سیما را جلب کرده است. گفت و گوی ما با زهرا چخماقی را بخوانید:
* عرصه هنر و فرهنگ، مرز باریکی دارد که ممکن است یک اثر یا فعالیت را از تعریف هنر و فرهنگ خارج کند و به مرز ابتذال بکشاند، برای درک این مرز چه چیزی برای یک خبرنگار فرهنگی- هنری لازم است؟
مطالعه مبانی اعتقادی، استفاده از تحلیل‌ها و کمک گرفتن از مدیران و کارشناسان فرهنگی سازمان به علاوه پیگیری دغدغه‌ها و آرمان‌های فرهنگی انقلاب اسلامی به خبرنگاری مثل من کمک می‌کند که معیار و مقیاسی برای موضع‌گیری در برابر جریان‌های فرهنگی داشته باشد.
مبناهای فکری ما مشخص است. مسیر مشخص است و مطالعه و ایستادگی روی مبناها و اصول به آدم کمک می‌کند که بصیرت داشته باشد. البته تجربیات سال‌هایی که در این عرصه فعالیت کردم و مطالعاتی که همچنان ادامه دارد؛ هم مهم است.
* برای همین در خیلی از گزارش‌های شما اطلاع‌رسانی و هشدار نسبت به جریان‌های فرهنگی ضدارزش‌ها دیده می‌شود؟
معتقدم کارم باید در راستای تقویت گفتمان فرهنگی انقلاب اسلامی باشد. و در عین حال در کارهایم گاهی مستقیم و گاهی با نیش و کنایه به جریان‌هایی که مخالف اصول و آرمان‌های فرهنگی انقلاب اسلامی حرکت می‌کنند نقد وارد می‌کنم. و جالب است که بازخوردهای خوبی هم دریافت می‌کنم. مثلا در این کار اخیری که به حضور بازیگران زن خارجی در فیلم‌های سینمایی به خاطر فروش بیشتر، نقد داشتم؛ هم از سوی خانم‌های بازیگر ایرانی و هم از سوی مردم بازتاب‌های بسیار خوبی دیدم.
* یعنی مردم این گزارش‌ها را بیشتر از گزارش‌های خنثی می‌پسندند؟
بله. گرچه گزارش‌هایی که فقط جنبه اطلاع‌رسانی دارند هم مهم است اما من گزارشی را ارزشمند می‌دانم که صرفا خبری نباشد و در کنار اطلاع‌رسانی، تحلیل هم داشته باشد. البته تحلیل و تفسیری براساس همان مبانی گفتمانی انقلاب اسلامی. به نظرم گزارش‌های خبری-تحلیلی اثرگذاری بیشتری دارد تا یک گزارش صرفا خبری و خنثی. با وجود اینکه گزارش‌های تحلیلی در کنار موافقان ممکن است مخالفانی هم داشته باشد، اما من از تهیه این گزارش‌ها بیشتر راضی هستم و حس می‌کنم در قبال مردم و ارزش‌ها مسئولم.
* سوژه‌های بسته «داغ‌های مجازی» چطور انتخاب می‌شود؟
بسته داغ‌های مجازی هر روز توسط یک نفر تهیه می‌شود که من هم یکی از چند خبرنگاری هستم که این بسته را تهیه می‌کنم. در این بسته خبری نقش خبرنگار خیلی پررنگ است و باید براساس رصد و تسلط و تحلیلی که از فضای مجازی دارد این بسته را آماده کند.
البته ما در طول روز جلساتی به شکل اتاق فکر داریم که در آن روی موضوعات مهم صحبت می‌کنیم و از مشورت سردبیران بخش خبر و کارشناسان هم استفاده می‌کنیم.
* به نظرتان یک خبرنگار خوب باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟
برخلاف تصور عموم، خبرنگاری کاری ساده و گرفتن میکروفن جلوی دهان مصاحبه‌شونده نیست. یک خبرنگار در درجه اول باید حداقل ویژگی‌های یک اهل قلم را داشته باشد، یعنی اهل نوشتن باشد ولی این به تنهایی کافی نیست. هنر گزارش بستن و رساندن پیام به مخاطب در حداقل زمان شاید مهمترین ویژگی یک خبرنگار باشد. تلاش و پیگیری کارها در شرایط سخت، گرما و سرما، شب و روز و در یک کلام مرد این میدان بودن باعث می‌شود یک خبرنگار، خبرنگار شود.
در طول سال‌های فعالیتم کسانی را دیده‌ام که قلم خوبی داشتند، سوژه‌یابی خوبی هم داشتند، اما مثلا نمی‌توانستند جلوی دوربین صحبت کنند. و یا نمی‌توانستند سوژه را در یک بسته گزارشی چند دقیقه‌ای ببندند و این ضعف‌ها باعث می‌شد که این کار را رها کنند.
