به گزارش مشرق به نقل از خراسان، فارغ از جنبه هاي مختلف سياسي و اجتماعي موضوعي که در جاي خود قابل تامل و تدبر است، شکل و شيوه هاي تبليغات انتخاباتي و تلاش براي کسب راي است.
وعده هايي فراتر از وظيفه
همين چند روز قبل بود که يکي از نمايندگان مجلس به نقل از وعده هاي انتخاباتي يک نامزد گفته بود که اگر به من راي دهيد، آب و برق و آرد عشايررا رايگان و همه جاده هاي روستاها را آسفالت دو بانده خواهم کرد! اگر در بيان اين نقل قول اغراقي هم صورت گرفته باشد اما چشم و گوش مردم در ايام انتخابات، با چنين وعده هايي نا آشنا نيست.
در آستانه انتخابات به همان اندازه که غيبت نمايندگان در صحن مجلس زيادتر مي شود، حضور آن ها براي سرکشي به حوزه هاي انتخابيه و خدمت رساني بيشتر! به مردم هم افزايش مي يابد. نامزدهاي از راه رسيده هم براي اين که از گردونه رقابت عقب نمانند، در دادن وعده هاي مختلف عمراني و فرهنگي و اقتصادي گوي سبقت از هم مي ربايند.
شرح اين قبيل وعده وعيدها از طرف نامزدها و سفره هاي پهن شام و ناهار به خصوص در شهرستان ها، حکايت مثنوي هفتاد من کاغذ است که البته همه با آن آشنا هستند و از چند و چون آن نيز باخبرند.
معايبي که رفع نمي شوند
آن چه اما جاي تامل دارد اين که در طول دوره هاي گذشته هيچ اراده اي براي رفع اين معايب ديده نشده است و همان اتفاقات و وقايعي که مثلا در آستانه انتخابات مجلس چهارم صورت مي گرفته است در آستانه انتخابات مجلس نهم هم دارد انجام مي شود. تاسف بارتر اين که خود نمايندگان مجلس هم با وجود آن که نسبت به اين کيفيت تبليغات و راي آوري آگاه تر از مردم هستند، اما بخشي از آن ها هم متوسل به همين شيوه ها مي شوند.
اين در حالي است که چه به لحاظ قانونگذاري و چه به لحاظ فرهنگي و شخصي، نمايندگان مجلس بايد در اصلاح اين بخش از فرهنگ سياسي غلط پيش قدم باشند. اما در عمل هيچ اراده قوي و منسجمي براي اصلاح چنين رفتارها و کنش هاي نادرستي ديده نمي شود. بدتر آن که به چنين رفتارهاي نادرستي از طرف خود مجلسي ها هم دامن زده مي شود.
عقلاني کردن انتخابات
اين مشکل البته به مجلس ختم نمي شود و دستگاه ها و نهادهاي ديگري هم که مي توانند براي عقلاني کردن بيشتر انتخابات کمک کنند، چندان توجهي به اين مسئله ندارند و در آستانه انتخابات آن ها هم براي پيروزي طيف و حزب و نامزد مورد حمايت خود، به همين رفتارهاي عوام فريبانه و توده اي شورانگيز فاقد شعور متوسل مي شوند.
براي نمونه اگر در رسانه فراگيري مثل صداو سيما، وظايف و اختيارات نمايندگان مجلس به درستي تبيين و تشريح شود آن وقت خود مردم خواهند فهميد که بسياري از وعده هاي نامزدها اساسا غير عملي و غير قابل تحقق است چرا که جزو وظايف و اختيارات آن ها نيست.
آيا وظيفه نماينده مجلس است که براي فلان روستا جاده بسازد، يا آب و برق آن ها را تامين کند؟ تامين شغل براي بي کاران يک شهرستان بر عهده نماينده آن حوزه انتخابيه است؟ ... اگر قرار باشد اين وظايف و مسئوليت ها را نمايندگان مجلس انجام دهند، پس نمايندگان دولت ( استانداري ها و فرمانداري ها) چه وظايفي بر عهده دارند؟
قانون چه مي گويد؟
بر اساس محتواي اصول مربوط به مجلس شوراي اسلامي در قانون اساسي ( اصل 62 تا 90 )، مهم ترين وظايف مجلس در دو بخش قانونگذاري و نظارت تعريف شده است که هر دو بعد هم جنبه ملي و نه محلي و منطقه اي دارد.
با وجود صراحت مسئوليت ها و شرح وظايف مجلس در قانون اساسي، در طول دوره هاي گذشته، برخي انتظارات و عرف هاي غلط درباره وظايف نمايندگان مجلس جا افتاده است که مسئوليت هاي ملي آن ها را به سطح انجام امور محلي و منطقه اي کاهش داده است.
نماينده به جاي نگاه کلان به مسايل کشوري و اهتمام خود به امور ملي در قالب حضور فعال در قانونگذاري و نظارت بر عملکرد دستگاه هاي ديگر، توجه خود را صرف مسايل اجرايي حوزه انتخابيه مي کند که اساسا ارتباط قانوني به او ندارد.
تمرکز و توجه به اين موضوع ها گاه بدان جا ختم مي شود که براي تحقق برنامه هاي محلي خود مجبور به ناديده گرفتن مسايل کلان و ملي و تخلفات دستگاه هاي ديگر مي شود.
آسيب هاي تعاريف غلط از نمايندگي
اين که به اذعان بسياري از کارشناسان سياسي و حتي نمايندگان ، مجلس شوراي اسلامي از فقر کار کارشناسي رنج مي برد و عملکرد رضايت بخشي در حوزه نظارت ندارد، بي ارتباط با اين شيوه هاي انتخاباتي و جا افتادن تعاريف غلط از وظايف نمايندگي نيست.
تقليل دادن وظايف ملي نمايندگان مجلس به مسئوليت هاي محلي که ارتباطي با نمايندگان ندارد، معضلي اساسي است که شان، تخصص و کارآمدي مجلس را به خطر مي اندازد و مي طلبد که اقدامي جدي فرهنگي- قانوني براي حل آن انجام شود.
وعده هايي فراتر از وظيفه
همين چند روز قبل بود که يکي از نمايندگان مجلس به نقل از وعده هاي انتخاباتي يک نامزد گفته بود که اگر به من راي دهيد، آب و برق و آرد عشايررا رايگان و همه جاده هاي روستاها را آسفالت دو بانده خواهم کرد! اگر در بيان اين نقل قول اغراقي هم صورت گرفته باشد اما چشم و گوش مردم در ايام انتخابات، با چنين وعده هايي نا آشنا نيست.
در آستانه انتخابات به همان اندازه که غيبت نمايندگان در صحن مجلس زيادتر مي شود، حضور آن ها براي سرکشي به حوزه هاي انتخابيه و خدمت رساني بيشتر! به مردم هم افزايش مي يابد. نامزدهاي از راه رسيده هم براي اين که از گردونه رقابت عقب نمانند، در دادن وعده هاي مختلف عمراني و فرهنگي و اقتصادي گوي سبقت از هم مي ربايند.
شرح اين قبيل وعده وعيدها از طرف نامزدها و سفره هاي پهن شام و ناهار به خصوص در شهرستان ها، حکايت مثنوي هفتاد من کاغذ است که البته همه با آن آشنا هستند و از چند و چون آن نيز باخبرند.
معايبي که رفع نمي شوند
آن چه اما جاي تامل دارد اين که در طول دوره هاي گذشته هيچ اراده اي براي رفع اين معايب ديده نشده است و همان اتفاقات و وقايعي که مثلا در آستانه انتخابات مجلس چهارم صورت مي گرفته است در آستانه انتخابات مجلس نهم هم دارد انجام مي شود. تاسف بارتر اين که خود نمايندگان مجلس هم با وجود آن که نسبت به اين کيفيت تبليغات و راي آوري آگاه تر از مردم هستند، اما بخشي از آن ها هم متوسل به همين شيوه ها مي شوند.
اين در حالي است که چه به لحاظ قانونگذاري و چه به لحاظ فرهنگي و شخصي، نمايندگان مجلس بايد در اصلاح اين بخش از فرهنگ سياسي غلط پيش قدم باشند. اما در عمل هيچ اراده قوي و منسجمي براي اصلاح چنين رفتارها و کنش هاي نادرستي ديده نمي شود. بدتر آن که به چنين رفتارهاي نادرستي از طرف خود مجلسي ها هم دامن زده مي شود.
عقلاني کردن انتخابات
اين مشکل البته به مجلس ختم نمي شود و دستگاه ها و نهادهاي ديگري هم که مي توانند براي عقلاني کردن بيشتر انتخابات کمک کنند، چندان توجهي به اين مسئله ندارند و در آستانه انتخابات آن ها هم براي پيروزي طيف و حزب و نامزد مورد حمايت خود، به همين رفتارهاي عوام فريبانه و توده اي شورانگيز فاقد شعور متوسل مي شوند.
براي نمونه اگر در رسانه فراگيري مثل صداو سيما، وظايف و اختيارات نمايندگان مجلس به درستي تبيين و تشريح شود آن وقت خود مردم خواهند فهميد که بسياري از وعده هاي نامزدها اساسا غير عملي و غير قابل تحقق است چرا که جزو وظايف و اختيارات آن ها نيست.
آيا وظيفه نماينده مجلس است که براي فلان روستا جاده بسازد، يا آب و برق آن ها را تامين کند؟ تامين شغل براي بي کاران يک شهرستان بر عهده نماينده آن حوزه انتخابيه است؟ ... اگر قرار باشد اين وظايف و مسئوليت ها را نمايندگان مجلس انجام دهند، پس نمايندگان دولت ( استانداري ها و فرمانداري ها) چه وظايفي بر عهده دارند؟
قانون چه مي گويد؟
بر اساس محتواي اصول مربوط به مجلس شوراي اسلامي در قانون اساسي ( اصل 62 تا 90 )، مهم ترين وظايف مجلس در دو بخش قانونگذاري و نظارت تعريف شده است که هر دو بعد هم جنبه ملي و نه محلي و منطقه اي دارد.
با وجود صراحت مسئوليت ها و شرح وظايف مجلس در قانون اساسي، در طول دوره هاي گذشته، برخي انتظارات و عرف هاي غلط درباره وظايف نمايندگان مجلس جا افتاده است که مسئوليت هاي ملي آن ها را به سطح انجام امور محلي و منطقه اي کاهش داده است.
نماينده به جاي نگاه کلان به مسايل کشوري و اهتمام خود به امور ملي در قالب حضور فعال در قانونگذاري و نظارت بر عملکرد دستگاه هاي ديگر، توجه خود را صرف مسايل اجرايي حوزه انتخابيه مي کند که اساسا ارتباط قانوني به او ندارد.
تمرکز و توجه به اين موضوع ها گاه بدان جا ختم مي شود که براي تحقق برنامه هاي محلي خود مجبور به ناديده گرفتن مسايل کلان و ملي و تخلفات دستگاه هاي ديگر مي شود.
آسيب هاي تعاريف غلط از نمايندگي
اين که به اذعان بسياري از کارشناسان سياسي و حتي نمايندگان ، مجلس شوراي اسلامي از فقر کار کارشناسي رنج مي برد و عملکرد رضايت بخشي در حوزه نظارت ندارد، بي ارتباط با اين شيوه هاي انتخاباتي و جا افتادن تعاريف غلط از وظايف نمايندگي نيست.
تقليل دادن وظايف ملي نمايندگان مجلس به مسئوليت هاي محلي که ارتباطي با نمايندگان ندارد، معضلي اساسي است که شان، تخصص و کارآمدي مجلس را به خطر مي اندازد و مي طلبد که اقدامي جدي فرهنگي- قانوني براي حل آن انجام شود.
