سرویس جهان مشرق - از مدت‌ها پیش مقاومت مردمی به عنوان یکی از ابزارهای مقاومت ملت‌های تحت استعمار مطرح بوده است. یکی از نمونه‌های این مقاومت، راهپیمایی‌های بازگشت است که همزمان با  هفتادمین سالروز اعلام موجودیت رژیم صهیونیستی از نوار غزه آغاز شد تا در برابر محاصره تحمیل شده به این منطقه از ۱۱ سال پیش تاکنون ایستادگی کند.  

الف: نمودهای فعالیت‌های ضد اشغالگری

راهپیمایی های بازگشت برگزار شده در روز سی مارس  به عنوان نقطه آغاز این راهپیمایی‌ها و حلقه‌ای از زنجیره طولانی مبارزات ملت فلسطین مطرح شد.  

مقاومت مردمی فلسطینی‌ها طی ۷۰ سال گذشته نمودهای مختلفی داشته است که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به اعتصاب گسترده ۱۷۸ روزه در سال ۱۹۳۶ اشاره کرد که بزرگترین اعتصاب ملی در طول تاریخ بوده است. این اعتصاب برای توقف مهاجرت یهودیان به سرزمین‌های فلسطین انجام شد.  

یکی دیگر از نمادهای مقاومت مردمی ضد اشغالگری صهیونیستی، مراسم موسوم به روز زمین است که همه ساله با تظاهرات‌ها و راهپیمایی‌های  گسترده ضد صهیونیستی همراه است.  

انتفاضه های مختلف فلسطین از دیگر نمودهای مبارزه ملت فلسطین در برابر رژیم صهیونیستی است، اما  آنچه که امروز بیش از پیش خود را در روند مبارزات صهیونیستی نشان می‌دهد، راهپیمایی‌های بازگشت است.

ب: راهپیمایی های بازگشت

آرمان فلسطین در سخت‌ترین مراحل خود قرار دارد و به نظر می‌رسد پروژه سازش مسالمت‌آمیز بدون هیچ دستاورد واقعی برای ملت فلسطین به پایان راه رسیده است.  علاوه بر اینکه تعهدات امنیتی و اقتصادی این پروژه خدمت بزرگی به اشغالگری رژیم  صهیونیستی کرده است.  

ایده راهپیمایی‌های بازگشت با ابتکار جوانان و گروه‌های فلسطینی در نوار غزه آغاز شد.  این ایده مرتبط با بزرگداشت هفتادمین سالروز نکبت بود که از روز جمعه ۳۰ مارس آغاز شد و به صورت روز افزون گسترش پیدا کرد تا اینکه به سالروز نکبت در روز ۱۵ می رسید.  

گروه‌های فلسطینی ایده توسعه جغرافیایی راهپیمایی بازگشت در خارج از مرزهای فلسطین اشغالی را نیز دنبال کرده‌اند.  از زمان آغاز این راهپیمایی‌ها در طول جمعه های متوالی صدها هزار نفر در این مراسم شرکت کرده‌اند. اوج این مراسم در روز ۱۴ می و  همزمان با انتقال سفارت آمریکا به قدس اشغالی بود که در نتیجه حملات صهیونیست‌ها به مردم شرکت کننده در راهپیمایی ۶۲ فلسطینی به شهادت رسیده و حدود ۳۲۰۰ تن دیگر زخمی شدند.  

به این ترتیب مجموعه شهدای راهپیمایی‌های بازگشت به ۱۰۴ نفر و تعداد زخمی‌ها به ۱۱ هزار نفر رسیده که ۳۵۰۰ نفر از آنها  در نتیجه اصابت گلوله جنگی زخمی شده‌اند.  

ج:  عوامل و انگیزه‌های راهپیمایی‌های بازگشت

ادامه محاصره رژیم صهیونیستی در نوار غزه در تمامی اشکال خود و افزایش مصیبتهای مردم در نتیجه این محاصره.

جانبداری آمریکا از پروژه رژیم صهیونیستی و انتقال سفارت این کشور به قدس اشغالی.

راهپیمایی های بازگشت نقطه توافق میان ملت فلسطین و نیروهای ملی و اسلامی آن است.

جانبداری مردمی عربی و اسلامی از این راهپیمایی ها و وجود تأیید مردمی و بین المللی گسترده نسبت به حق بازگشت ملت فلسطین.

شکست روند سازش مسالمت‌آمیز و ادامه محاصره غزه و ادامه پروژه یهودی‌سازی مناطق مختلف فلسطین و تغییر واقعیت‌های میدانی از سوی اشغالگران صهیونیستی.

راهپیمایی‌های بازگشت از مشروعیت بین المللی و انسانی برخوردار بوده و خارج از  طبقه‌بندی‌های تروریستی است.

ملت فلسطین در نوار غزه و کرانه باختری و فلسطینی‌های خارج از سرزمین های اشغالی از طریق این راهپیمایی‌ها تمایل خود به تحقق حق بازگشت به فلسطین را مطرح می‌کنند.

محدود بودن  خسارت‌های انسانی این راهپیمایی‌ها در مقایسه با  مبارزه مسلحانه با اشغالگران رژیم صهیونیستی.

اعتراض این راهپیمایی‌ها به انفعال برخی رژیم‌های عربی و  گرایش آنها به سمت عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی.

این راهپیمایی‌ها سد محکمی در برابر تلاش‌های گسترده برای ریشه کن کردن مقاومت فلسطین است.

این راهپیمایی‌ها چهره واقعی اشغالگری رژیم صهیونیستی را نشان می‌دهد که شرکت کنندگان در تظاهرات از زن و مرد گرفته تا کودک و پیرمرد را با گلوله‌های جنگی هدف قرار می‌دهند.  

د: عوامل بازدارنده راهپیمایی‌های بازگشت

فشارهای آمریکا و رژیم صهیونیستی و تشکیلات فلسطین در توقف تمامی اشکال مقاومت.

تسلیم شدن برخی رژیم‌های عربی در برابر تمایلات آمریکایی - صهیونیستی و کشیده شدن آنها به سمت عادی سازی روابط با اسرائیل که باعث ایجاد تعهدات برای آنها جهت فشار بر ملت فلسطین و جلوگیری از مقاومت آنها می‌شود.

هماهنگی‌های امنیتی تشکیلات خودگردان با رژیم صهیونیستی در کرانه باختری که  باعث مشروعیت بخشیدن به اسرائیل در سرکوب تظاهرات در کرانه باختری می‌شود.  این هماهنگی‌ها مانند دیواری محکم در برابر اشکال مختلف مقاومت ضد رژیم صهیونیستی است.

ضعف حمایت‌های مادی و رسانه‌ای که  به عنوان پشتوانه و دلگرمی پروژه‌های مختلف مقاومت  مطرح است.  

ه: سناریوهای آینده

سناریوی اول: ادامه راهپیمایی‌ها به عنوان بخشی از مقاومت مردمی و افزایش تمرکز آنها تا جایی که کرانه باختری و قدس و داخل مرزهای فلسطین اشغالی را نیز شامل شود.  مانع اساسی در اجرای این سناریو هماهنگی‌های امنیتی تشکیلات خودگردان و رژیم صهیونیستی است.  

سناریوی دوم: توقف راهپیمایی‌های بازگشت در نقطه زمانی اواسط می ۲۰۱۸ و افول دامنه آنها بدون اینکه دستاوردی برای ملت فلسطین داشته باشد  یا بتواند همگرایی مردم فلسطین در کرانه باختری یا سرزمین‌های اشغالی سال ۱۹۴۸ را  به دست آورد.  

سناریوی سوم:  موفقیت جزئی.  این موفقیت با رسیدن به توافق ولو ضمنی در خصوص  کاهش محاصره نوار غزه در برابر توقف راهپیمایی‌ها امکان پذیر است.  این گزینه در صورتی انجام می شود که راهپیمایی‌ها بتواند به اهرم فشاری بر رژیم‌ صهیونیستی تبدیل شود و  نتایج سیاسی و اقتصادی برای ملت فلسطین داشته باشد.  

و:  سناریوی ترجیحی: 

مشکل بتوان گفت که راهپیمایی‌های بازگشت که  ماهیت موقتی و مرتبط با هفتادمین سالروز اعلام موجودیت رژیم صهیونیستی داشت و بیشتر در نوار غزه  متمرکز شده بود، بتواند دستاوردهای استراتژیک برای ملت فلسطین داشته باشد،   مگر اینکه شکل دائمی و گسترده به خود بگیرد و به سایر مناطق فلسطین اشغالی و مرزهای فلسطین در خارج کشیده شود. این موضوع نیازمند تعدیل رفتار تشکیلات خودگردان فلسطین است.  

ز:  توصیه ها: 

راهپیمایی‌های بازگشت باید به بخشی از استراتژی فراگیر مقاومت در برابر اشغالگری تبدیل شود.

باید هدف از این راهپیمایی‌ها  برای ملت فلسطین توضیح داده شود تا سهم تعیین کننده و تاثیرگذاری در  تحقق دستاوردهای زیر داشته باشد.  

الف: رفع یا کاهش محاصره نوار غزه.

ب:  به شکست کشاندن پروژه انفجار نوار غزه و ایجاد التهاب مردمی ضد رژیم صهیونیستی.

ج: مطرح کردن بازگشت آوارگان فلسطینی.

د: مانع‌تراشی در روند عادی سازی روابط با اسرائیل و پروژه حذف آرمان فلسطین.

ه:دادن اعتبار مجدد به آرمان فلسطین و تقویت حضور سیاسی آن در اوضاع نابسامان منطقه.

و: تقویت فرهنگ مقاومت مردمی.  

استفاده از این راهپیمایی‌ها و توسعه آن در زمان و مکان‌های مختلف با اسامی مختلف بعلاوه افزایش نقاط تماس و درگیری با اشغالگران صهیونیستی در مرزهای غزه و کرانه باختری و اراضی اشغالی فلسطین که می‌تواند عملکرد بالا و بهره برداری خوبی از این راهپیمایی ها محقق کند.  همچنین باید ملت فلسطین از نظر فرهنگی برای ادامه راهپیمایی‌ها آماده شوند و کمک‌های مالی و تشکیلاتی و سیاسی و تبلیغاتی نیز برای آنها مهیا شود.  

کاستن از هزینه‌های انسانی این راهپیمایی ها

ایجاد استراتژی برای تحرک سیاسی و گفتمان تبلیغاتی جهت بهره‌برداری های سریع و کامل از شهادت شهروندان فلسطینی.

ضرورت ادامه اجماع ملی در گسترش راهپیمایی‌ها

مهار روند تماس و درگیری با رژیم صهیونیستی و جلوگیری از افزایش تنش در زمان‌هایی که توجه جامعه جهانی به پرونده‌های دیگر معطوف شده است.  

حفظ مدیریت مشترک راهپیمایی‌ها با هدف جلوگیری از انزوای آن یا شیطنت در آن و حفظ صبغه ملی این راهپیمایی ها که می‌تواند زمینه‌ساز تقویت هماهنگی‌های مبارزاتی بین گروه‌های مختلف فلسطینی شود.