به گزارش مشرق، عباس عبدی پژوهشگر و فعال سیاسی در اولین نشست از سلسله‌نشست‌های گفت‌وگوی فرهنگی با عنوان «آتش به اختیار؛ مخاطبان و راهبردها» که پیش از ظهر امروز(چهارشنبه ۱۴ تیرماه) در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، گفت: به دلیل اینکه آتش به اختیار، اصطلاحی نظامی بود، واکنش‌هایی نسبت به آن به وجود آمد، چرا که این اصطلاح در حوزه فرهنگ به کار برده شده بود و بعضی از افراد معتقد بودند که این اصطلاح، آغازی در حوزه فرهنگ باشد.

وی اظهار داشت: بنده از همان زمان که مقام معظم رهبری واژه «آتش به اختیار» را مطرح کردند، یادداشتی مبنی بر این نوشتم که هر تعبیری که از آتش به اختیار داشته باشیم، بی‌معنا خواهد بود که از آن به بی‌قانونی تعبیر شود، فارغ از اینکه آتش به اختیار شامل چه مواردی می‌شود، باید دید آتش به اختیار شامل چه چیزهایی نیست، بنابراین آتش به اختیار، بی‌قانونی نیست.  

این پژوهشگر و فعال سیاسی با اشاره به رابطه فرمانده و رزمنده‌ای که در جبهه حضور دارد عنوان کرد: کسی که در جبهه حضور دارد، وقتی ارتباط او با فرمانده قطع شود، به او این اختیار را داده‌اند که آتش به اختیار باشد، اما امور فرهنگی همیشه این ظرفیت را دارد که سوءتعبیر از آن واقع شود.  

وی ادامه داد: دو هفته از صحبت‌های مقام معظم رهبری مبنی بر «آتش به اختیار» نگذشته بود که ایشان تعبیر این کلیدواژه را توضیح می‌دهند تا تعابیر نادرست را در این خصوص تبیین کنند و زاویه بیان رهبری هم بر حوزه فرهنگ متمرکز بوده است. هیچ قراردادی طبق قانون نمی‌تواند مخالف اصول باشد؛ اگر تولید فرهنگی نداشته باشیم نمی‌توانیم قانونی بگذاریم که کسی فرهنگ تولید نکند.

عبدی ابراز داشت: معتقدم که فرهنگ، آتش به اختیار است، نه، استثنائاً آتش به اختیار در حوزه فرهنگ قاعده است. در هیچ کجا نداریم که فرهنگ را از بالا تزریق کنند و اگر هم این اتفاق افتاده باشد، ناموفق بوده است مانند حکومت‌های کمونیستی که کارشان تزریق فرهنگ خاصی به جامعه بود.  

وی گفت: نمی‌توان با تزریق پول و امکانات و ایجاد محدودیت برای عده دیگری فرهنگ درست کنیم، لذا فرهنگ آتش به اختیار است. فرهنگ، عصاره‌ای می‌خواهد که خیلی نمی‌تواند با پول حل شود و نگاه مسئولان باید اندکی عوض شود و ذهنیت‌شان را از رانت و پول تغییر دهند. قبل از پیروزی انقلاب اسلامی با توجه به منابع محدود و بودجه کمی که وجود داشت، کار مذهبی انجام می‌شد. اگر فشاری به حجاب نبود، به این دلیل بود که حجاب، خواست خود فرد بود، از این رو فرد باحجاب هم می‌شد.  

این پژوهشگر و فعال سیاسی تصریح کرد: یک فیلمساز، تنها یک فیلمساز است، یک شاعر، تنها یک شاعر است، ولی اثر خود را می‌گذارد؛ در فرهنگ همه چیز منفرد است مانند سعدی و حافظ، در حالی که در سیاست همیشه باید تشکیلاتی باشد ولی در بدترین و استبدادی‌ترین حکومت‌ها می‌توان بهترین نویسندگان را ببینیم چون فردیت نویسندگان را نمی‌توان از آنها گرفت، بنابراین فرهنگ، آتش به اختیار است.  

وی اظهار داشت: آتش به اختیار ایده جدیدی نیست، بلکه چیزی که می‌بایست می‌بوده و نبوده و اکنون مطرح شده است. از این رو، چه گرایش مذهبی، گرایش انقلابی و یا لائیک باشید، تفاوتی نمی‌کند، در همه حوزه‌ها مسئله آتش به اختیار وجود دارد. اصولاً فرهنگ اینگونه نیست که افراد خاصی به تولید آن بپردازند.

عبدی خاطرنشان کرد: واقعیت این است که ما در هر مقامی که باشیم حتی در قالب یک انسان عادی هم می‌توانیم به تولید فرهنگ بپردازیم؛ از نوع لباس پوشیدن تا نحوه عبور از خیابان و... می‌تواند معرف فرهنگ باشد، بنابراین این خطاب مقام معظم رهبری مبنی بر آتش به اختیار برای همه در تمامی سطوح است و کسی نباید خود را از این خطاب مستثنی کند. کسانی که ایده‌های فرهنگی دارند بهتر عمل می‌کنند.