مشرق- نامه امیرالمومنین امام علی علیهالسلام به مردم کوفه هنگام حرکتش از مدینه به بصره:
از بنده خدا ، علی ، امیر المؤمنین به مردم کوفه که بزرگواران یاران و ارجمندان عرب اند .
اما بعد . شما را از کار عثمان خبر می دهم ، به گونه ای که شنیدنش چون دیدن باشد : مردم بر او خرده گرفتند و من که مردی از مهاجران بودم ، همواره خشنودی او را میخواستم و کمتر سرزنش می کردم . ولی طلحه و زبیر در باره او شیوه دیگر داشتند و آسانترین کارشان ، تاختن بر او بود و نرمترین رفتارشان ، رفتاری ناهموار بود . بناگاه ، عایشه بیتأمل بر او خشم گرفت و مردمی بر او شوریدند و کشتندش . آنگاه مردم با من بیعت کردند نه از روی اکراه یا اجبار ، بل به رضا و اختیار .
بدانید که سرای هجرت [ مدینه ] مردمش را از خود راند و مردم نیز از آنجا رفتند . ناگاه ، چون دیگی که بر آتش باشد ، جوشیدن گرفت و فتنه سر برداشت . پس به سوی امیرتان بشتابید و اگر خدا خواهد ، برای جهاد با دشمن ، به پیش تازید.
متن حدیث:
و من کتاب له ع إلی أهل الکوفة عند مسیره من المدینة إلی البصرة
مِنْ عَبْدِ اَللَّهِ عَلِیٍّ أَمِیرِ اَلْمُؤْمِنِینَ إِلَی أَهْلِ اَلْکُوفَةِ جَبْهَةِ اَلْأَنْصَارِ وَ سَنَامِ اَلْعَرَبِ أَمَّا بَعْدُ فَإِنِّی أُخْبِرُکُمْ عَنْ أَمْرِ عُثْمَانَ حَتَّی یَکُونَ سَمْعُهُ کَعِیَانِهِ إِنَّ اَلنَّاسَ طَعَنُوا عَلَیْهِ فَکُنْتُ رَجُلاً مِنَ اَلْمُهَاجِرِینَ أُکْثِرُ اِسْتِعْتَابَهُ وَ أُقِلُّ عِتَابَهُ وَ کَانَ طَلْحَةُ وَ اَلزُّبَیْرُ أَهْوَنُ سَیْرِهِمَا فِیهِ اَلْوَجِیفُ وَ أَرْفَقُ حِدَائِهِمَا اَلْعَنِیفُ وَ کَانَ مِنْ عَائِشَةَ فِیهِ فَلْتَةُ غَضَبٍ فَأُتِیحَ لَهُ قَوْمٌ فَقَتَلُوهُ وَ بَایَعَنِی اَلنَّاسُ غَیْرَ مُسْتَکْرَهِینَ وَ لاَ مُجْبَرِینَ بَلْ طَائِعِینَ مُخَیَّرِینَ.
وَ اِعْلَمُوا أَنَّ دَارَ اَلْهِجْرَةِ قَدْ قَلَعَتْ بِأَهْلِهَا وَ قَلَعُوا بِهَا وَ جَاشَتْ جَیْشَ اَلْمِرْجَلِ وَ قَامَتِ اَلْفِتْنَةُ عَلَی اَلْقُطْبِ فَأَسْرِعُوا إِلَی أَمِیرِکُمْ وَ بَادِرُوا جِهَادَ عَدُوِّکُمْ إِنْ شَاءَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جل
"نهج البلاغه، نامه ۱"