به گزارش مشرق به نقل از فارس،  بعد از خروج خاوری، مدیرعامل بانک ملی از کشور و عدم بازگشت وی به کشور، اظهارات مختلفی درباره تابعیت دوگانه وی و همچنین اعتراضاتی مبنی بر اعطای منصب مهم به وی، با وجود داشتن تابعیت دوگانه مطرح شد.

عده‌ای قائل به این نظر بودند که دستگاه‌های امنیتی نباید مجوز تصدی این پست را برای خاوری صادر می‌کردند و این در حالی است که برخی از سایت‌ها در روزهای گذشته اعلام کردند، وزارت اطلاعات با تصدی خاوری مخالفت کرده اما دولت بدون توجه به این مخالفت، او را به این سمت منصوب کرده است.

برای اطلاع از موارد قانونی درباره خروج از تابعیت فعلی و اختیار کردن تابعیت دیگر، سراغ قانون مدنی رفتیم تا آن را بررسی کنیم.

اتباع ایرانی نمی‌توانند تابعیت خود را ترک کنند مگر...

در ماده 988 قانون مدنی آمده است: اتباع ایران نمی‌توانند تبعیت خود را ترک کنند مگر به شرایط ذیل:

1 - به سن 25سال تمام رسیده باشند.
 
2 - هیئت وزراء خروج از تابعیت آنان را اجازه دهد.

3- قبلا تعهد کنند که در ظرف یکسال از تاریخ ترک تابعیت، حقوق خود را بر اموال غیرمنقول که در ایران دارا هستند یا ممکن است بالوراثه دارا شوند ولو قوانین ایران اجازه تملک آن را به اتباع خارجه بدهد به نحوی از انحاء به اتباع ایرانی منتقل کنند.

زوجه و اطفال کسی که بر طبق این ماده ترک تابعیت می‌کنند اعم از اینکه اطفال مزبور صغیر یا کبیر باشند از تبعیت ایرانی خارجی نمی‌شوند مگر اینکه اجازه هیئت وزراء شامل آنها هم باشد.
 
افراد بعد از قبول تابعیت خارجی، ظرف 3 ماه باید کشور را ترک کنند

4 - خدمت تحت‌السلاح خود را انجام داده باشند.
 
تبصره الف- کسانی که بر طبق این ماده مبادرت به تقاضای ترک تابعیت ایران و قبول تابعیت خارجی می‌کنند علاوه بر اجرای مقرراتی که ضمن بند(3) از این ماده درباره آنان مقرر است، باید ظرف مدت سه ماه از تاریخ صدور سند ترک تابعیت، از ایران خارج شوند چنانچه ظرف مدت مزبور خارج نشوند، مقامات صالحه امر به اخراج آنها و فروش اموالشان صادر خواهند کرد و تمدید مهلت مقرره فوق حداکثر تا یکسال موکول به موافقت وزارت امور خارجه است.
 
تبصره ب- هیئت وزیران می‌تواند ضمن تصویب ترک تابعیت زن ایرانی بی‌شوهر، ترک تابعیت فرزندان او را نیز که فاقد پدر و جد پدری هستند و کمتر از 18سال تمام دارند یا به جهات دیگری محجور هستند اجازه دهد.

فرزندان زن مذکور نیز که به سن 25 سال تمام نرسیده باشند می‌توانند به تابعیت از درخواست مادر، تقاضای ترک تابعیت کنند.

تحصیل تابعیت خارجی بدون رعایت قوانین "کان لم یکن" خواهد بود

ماده 989 - هر تبعه ایرانی که بدون رعایت مقررات قانونی بعد از تاریخ 1280شمسی تابعیت خارجی تحصیل کرده باشد، تبعیت خارجی او کان لم یکن بوده و تبعه ایران شناخته می‌شود ولی در عین حال کلیه اموال غیرمنقول او با نظارت مدعی‌العموم محل به فروش رسیده و پس از وضع مخارج فروش، قیمت آن به او داده خواهدشد و به علاوه از اشتغال به وزارت، معاونت وزارت و عضویت مجالس مقننه و انجمن‌های ایالتی و ولایتی و بلدی و هرگونه مشاغل دولتی محروم خواهد بود.

تبصره- هیات وزیران می‌تواند بنابه مصالحی به پیشنهاد وزارت امور خارجه تابعیت خارجی مشمولین این ماده را به رسمیت بشناسد.

به این‌گونه اشخاص با موافقت وزارت امور خارجه اجازه ورود به ایران یا اقامت می‌توان داد.

ماده 990- از اتباع ایران کسی که خود یا پدرشان موافق مقررات تبدیل تابعیت کرده باشند و بخواهند به تبعیت اصلیه خود رجوع کنند به مجرد درخواست به تابعیت ایران قبول خواهند شد مگر آنکه دولت تابعیت آنها را صلاح نداند.
 
ماده 991- تکالیف مربوط به اجرای قانون تابعیت و اخذ مخارج دفتری در مورد کسانی که تقاضای تابعیت یا ترک تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران و تقاضای بقاء بر تابعیت اصلی را دارند به موجب آئین‌نامه که به تصویب هیئت وزراء خواهد رسید معین خواهد شد. (اصلاحی مطابق قانون اصلاح موادی از قانون مدنی مصوب 1370)

حال با توجه به این موارد، مسئولان قضایی، انتظامی و امنیتی باید به این سوالات پاسخ دهند که چگونه وقتی قرار است فردی تابعیتی غیر از تابعیت ایران را اختیار کند، تابعیت ایرانی آنها لغو نمی‌شود.

یا اینکه آیا شخصی مانند خاوری، تمام ملاحظات قانونی برای اخذ تابعیت کانادا را رعایت کرده است؟ آیا حقوق خود بر اموال غیرمنقوله‌ای که در اختیار داشته را به فردی با تابعیت ایرانی منتقل کرده است؟

سوال دیگر این است که چرا با توجه به اینکه طبق قانون، اگر کسی تابعیت کشور دیگری را اختیار کند، تابعیت ایرانی وی لغو می‌شود، اما هنوز هستند افرادی که دارای تابعیت دوگانه هستند.

چرا باید افرادی با داشتن تابعیت ایرانی، زیر پرچم کشورهایی مانند آمریکا و حتی امارات رفته و قسم یاد کنند که حافظ منافع آن کشورها باشند و با این وجود در ایران نیز پست‌های کلیدی را اختیار کنند

مگر ممکن است فردی در عین حالی که ایرانی است حافظ منافع آمریکا و امارات هم باشد؟ مگر ممکن است کسی که پشت پا به همه داشته‌هایی که در این کشور به دست آورده، زده است و زیر پرچم کشوری بی‌هویت مانند امارات قسم خورده است، دیگر انگیزه‌ای برای خدمت به این مرز و بوم داشته باشد.

مسئولان امنیتی، قضایی و انتظامی زمانی که خاوری در این پست گماشته شد، آیا این احتمال را دادند که اگر روزی "خاوری" اگر به جای اختلاس، جرمی دیگر را مرتکب شد و از کشور گریخت، چگونه می‌خواهند او را از کشوری که تبعه آنجاست و ایران هم تفاهم‌نامه استرداد مجرمین با آن را ندارد، بازگردانند؟

قصه خاوری و تابعیت دوگانه او موضوعی نیست که از چشم مسئولان دور مانده باشد و شخص دادستان کل کشور که ناظر ویژه دستگاه قضایی برای رسیدگی به این پرونده است باید به این موضوع هم رسیدگی کند که چه افرادی علی‌رغم صراحت قانون، اجازه دادند خاوری در این پست منصوب شود.

اما خاوری تنها فردی نیست که تابعیت دوگانه دارد و در حال حاضر بسیاری از افراد از مدیران اقتصادی گرفته تا ورزشکاران، زیر یوغ بسیاری از کشورها رفته و قسم یاد می‌کنند.

پس مسئولان باید با قاطعیت وارد عمل شوند و تکلیف این افراد را برای انتخاب تابعیت مشخص کنند که یا ایرانی باشد یا ...