نویسندگان تلاش می‌کنند طی این گزارش، ایران را به عنوان یک تهدید نظامی نسبت به ایالات متحده و متحدان منطقه‌ای آن معرفی کنند و واشنگتن را قانع کنند پس از برجام، محدودسازی برنامه متعارف موشکی ایران را در دستور کار خود قرار دهد.

سرویس جهان مشرق - شورای آتلانتیک در جدیدترین گزارش خود پیرامون ایران، «ارزیابی راهبردی برنامه جامع موشکی ایران» را منتشر کرده است. نویسنده این گزارش، بلال صعب، مدیر پروژه امنیت و صلح خاورمیانه در مرکز مطالعات امنیت بین‌المللی با نام Brent Scowcroft است و در کنار او، میشل اِلِمان، کارشناس دفاع موشکی در مؤسسه بین‌المللی مطالعات راهبردی  در نگارش این اثر سهیم بوده است.
 
مقدمه
 
درآمد این گزارش را زلمای خلیل‌زاد، نماینده پیشین آمریکا در سازمان ملل و سفیر این کشور در افغانستان و عراق نوشته است.
 
وی تحولات جنگ ایران و عراق را نخستین انگیزه تهران برای پیشبرد برنامه موشکی مستقل عنوان کرده و اینکه قدرت بهره‌گیری مستقل از موشک‌ها برای تخریب اهداف خاص در کنار وجود گروه‌های هم‌پیمان مانند حزب آلله، مزیت ویژه‌ای به ایران در منطقه داده که به زعم او در مسیر جنگ فرقه‌ای از سویی و دستیابی به هژمونی منطقه‌ای از سوی دیگر از آن بهره می‌گیرد.
 
خلیلزاد مدعی شده ایران قصد دارد برد موشک‌های خود را تا اهداف مشخص در اروپا و ایالات متحده افزایش دهد. 
 
محورهای گزارش
 
بدنه گزارش به چند موضوع اصلی برداخته است:
 
* نیات ایران در حوزه نظامی (بین‌المللی و منطقه‌ای) در مقایسه با توانمندی‌های فعلی
* دلیل پیشبرد برنامه موشکی از سوی جمهوری اسلامی از زمان جنگ با عراق
* تلاش‌های جدید ایران برای افزایش دقت موشک‌ها
* تغییر در دکترین نظامی ایران از افزایش برد به افزایش دقت موشک‌ها و از افزایش بازدارندگی دفاعی به توانمندی تهاجمی
* بررسی چند احتمال نظامی در مورد حملات ایران به کشورهای منطقه
* لزوم یکپارچه‌سازی دفاع موشکی علیه ایران از سوی اعضای شورای همکاری خلیج فارس
 
 
نویسندگان تلاش می‌کنند طی این گزارش، ایران را به عنوان یک تهدید نظامی نسبت به ایالات متحده و متحدان منطقه‌ای آن معرفی کنند و واشنگتن را قانع کنند پس از برجام، محدودسازی برنامه متعارف موشکی ایران را در دستور کار خود قرار دهد.
 
آنها با بررسی نقاط قوت ایران و نقاط ضعف کشورهای منطقه، به سیاست‌گذاران واشنگتن پیشنهاد می‌‌دهند مقدمات یکپارچه‌سازی سامانه‌های دفاعی و امنیتی کشورهای خلیج فارس را فراهم کند و الا باید کمتر از 10 سال دیگر منتظر حملات ایران به اهداف خاص در منطقه باشند، حملاتی که هم ایران را در دستیابی به جایگاه هژمونی منطقه‌ای یاری می‌دهد و هم با توجه به عدم تلافی نظامی از سوی واشنگتن، هزینه حضور ناوگان آمریکایی در منطقه را افزایش می‌دهد.
 
برخی نکات کلیدی در گزارش صعب و المان
 
ادعاهای گزارش که در مورد صحت آن اظهارنظری نمی‌کنیم، عبارت است از:
 
* آمریکا به سه دلیل نگرانی بیشتری از برنامه هسته‌ای ایران داشته، تا برنامه موشکی: حضور بازدارنده واشنگتن در خلیج فارس، برتری نظامی تجهیزات واشنگتن و متحدان منطقه‌ای آن نسبت به ایران، نرسیدن برد موشک‌ها تا ایالات متحده. اما این سه دلیل با تلاش‌‌های ایران به تدریج کمرنگ می‌شود و طبیعتاً واشنگتن مجبور می‌شود با برنامه موشکی ایران به عنوان یک تهدید جدی برخورد کند.
 
* ایران سرمایه‌گذاری زیادی برای شتاب‌بخشیدن به پیشبرد برنامه موشکی خود انجام داده است. این بدان معنا است که به زودی دقت هدف‌گیری و برد آنها افزایش یافته و دست ایران در گزینه‌های نظامی بازتر می‌شود.
 
* پیشرفت برنامه موشکی ایران یکی از مهمترین مؤلفه‌های تصمیم‌سازی واشنگتن برای آینده منطقه است، زیرا نیات جمهوری اسلامی در عرصه بین‌المللی، تجدیدنظرطلبانه و در عرصه‌ منطقه‌ای توسعه‌طلبانه است.
 
* ایران نهایت تلاش خود را برای استفاده از نقاط ضعف متحدان واشنگتن در منطقه و افزایش هزینه حضور نظامی ایالات متحده در منطقه انجام می‌دهد.
 
* اگر چه تسلیحات موشکی ایران، متعارف است، اما تکمیل‌کننده توانمندی‌های ایران در جنگ نامتوازن است.
 
* ایران پس از پایان جنگ، کره شمالی را برای خرید نیازهای فوری و چین را برای دستیابی به فناوری‌‌های نظامی در بلندمدت در نظر گرفت. اولین خریدهای ایران، توانمندی هدف‌گیری همسایگان را در اختیار این کشور قرار داد و شهاب 3 و قدر در دهه 2000 میلادی برد موشک‌های ایران را تا 1600 کیلومتر افزایش داد.
 
در جدولی که نویسندگان به نقل از گزارش دیگری آورده‌اند، ستون‌ها (به ترتیب از چپ) نام موشک، معنای آن، نوع سوخت، برد و حداکثر وزن کلاهک را نمایش می‌دهد
 
* توانمندی‌های فضایی ایران در ساخت پرتابگرهای سفیر و سیمرغ ممکن است در برنامه موشک‌های بالستیک به کار گرفته شود.
 
* ایران همچنان قادر به تولید مستقل سوخت مایع برای موشک‌ها نیست اما اینکه همچنان در حال بهبود موشک سجیل 2 است، نشان از عزم راسخ ایران برای بومی‌سازی توانمندی‌های نظامی است. 
 
* یکی از بزرگترین نقاط ضعف برنامه موشکی ایران، دفت هدف‌گیری است. برای مثال، شهاب یک 800 تا 1000 متر خطا در هدف‌گیری دارد. فاتح 110 که دارای سامانه هدایت‌شونده است، حداکثر در برد 40 کیلومتر می‌تواند به خوبی عمل کند و فاتح 313 نیز تنها در صورت شلیک از جزایر ممکن است به قطر، بحرین، عربستان و شهرهای کلیدی امارات متحده عربی اصابت کند.
 
* خطای هدف‌گیری در موشک‌های ایران از طریق بررسی تصاویر ماهواره‌ای از آزمایش موشکی یا رزمایش‌ها اندازه‌گیری شده است.
 
* تولید موشک ضدکشتی خلیج فارس و سامانه ضدرادار هرمز نشان می‌دهد ایران بر افزایش دقت موشک‌های خود پافشاری می‌کند، اما بعید است ایران بتواند خطای هدف‌گیری موشک‌های کوتاه‌برد خود را تا پیش از سال 2020 میلادی به کمتر از 200 متر برساند. در مورد موشک‌های میان‌برد این تلاش‌ها احتمالاً تا 2025 میلادی به نتیجه نخواهد رسید.
 
* به نظر می‌رسد ایران به جای افزایش برد موشک‌ها که در دهه‌های گذشته پیگیری شده است، افزاش دقت‌ آنها را در دستور کار خود قرار داده است. پیشتر ایران دشمنان دوردست خود را تهدید می‌کرد و شهرهای مهم را هدف قرار خواهد داد، اما در صورت بهبود دقت موشک‌ها اهداف نظامی را از کار خواهد انداخت. این می‌تواند رویکرد دفاعی ایران را به رویکرد تهاجمی تغییر دهد.
 
* موشک‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدت ایران در صورت افزایش دقت هدف‌گیری قادر است تمام بنادر کلیدی را که در خلیج فارس به قدرت‌های خارجی سرویس می‌دهد، هدف قرار دهد در حالی که موشک‌های ضدکشتی اساساً راه را برای ورود ناوگان دریایی خارجی به خلیج فارس خواهد بست.
 
* حضور قدرت‌های خارجی در منطقه مانع از حملات محدود ایران به اهداف منطقه‌ای در صورت افزایش دقت موشک‌ها نخواهد شد، چون تهران می‌داند واشنگتن با توجه به عدم پیمان نظامی رسمی با بسیاری از کشورهای منطقه، لزوماً دست به تلافی نظامی نخواهد زد، حتی اگر هدف موشک‌های ایرانی، سامانه دفاع موشکی ریاض بوده باشد. البته ممکن است واشنگتن تصمیم بگیرد هماهنگی دولت‌های مورد هدف را برای اقدام متقابل علیه ایران بر عهده گیرد.
 
* هدف ایران در صورت انجام حملات محدود علیه اهداف خاص منطقه‌ای، بیش از ضربه‌زدن به دول متخاصم، ارزیابی میزان قاطعیت واشنگتن و میزان همبستگی اعضای شورای همکاری خلیج فارس خواهد بود. در یک سناریوی محتمل دیگر، ممکن است تهران بخواهد با ایجاد بی‌ثباتی در کشور هدف، نیروهای وابسته به خود را برای انجام کودتا یا مانند آن بکار گیرد.
 
* کشورهای حاشیه خلیج فارس تنها در صورت یکپارچه‌سازی توان موشکی و دفاعی خود می‌توانند احتمال حملات محدود از سوی ایران را کاهش داده یا در صورت وقوع چنین حملاتی، آسیب‌پذیری آنها را در ساعات اولیه کاهش دهند. دستیابی به این هدف تنها با افزایش روابط سیاسی و به اشتراک‌گذاری داده‌های امنیتی و سامانه‌های دیده‌بانی میان متحدان منطقه‌ای واشنگتن میسر خواهد بود و از ایالات متحده برنمی‌آید.
 
* اولین گام در رسیدن به این هدف، برگزاری مانورهای مشترک با مشارکت ایالات متحده بر اساس سناریوهای مشخص از حملات ایران است. اما پیش از آن سیاستمداران و اندیشکده‌ها باید در مورد تهدید ایران به یک برداشت مشترک دست یابند. مانع بزرگ در این مسیر، بی‌اعتمادی موجود میان اعضای شورای همکاری خلیج فارس است.
 
جمع‌بندی گزارش شورای آتلانتیک
 
نویسندگان نهایتاً اشاره می‌‌کنند با حضور قدرت‌های خارجی در منطقه، از طرفی احتمال حملات منطقه‌ای ایران کاسته می‌شود اما از سوی دیگر، دول منطقه خیالشان راحت شده و دیگر ضرورتی برای یکپارچه‌سازی دفاع موشکی خود نمی‌بینند که این خود زمینه‌ساز افزایش تهدید تهران است. آنها اضافه می‌کنند این حضور لزوماً به افزایش ثبات در منطقه نخواهد انجامید، به ویژه با درنظرگرفتن کاهش تمایل واشنگتن به مداخله نظامی، افزایش تمایل روسیه و چین به دخالت در امور منطقه و دست آخر، تغییر نسل در سران دول منطقه.
 
صعب و المان دست آخر اشاره می‌‌کنند در چنین شرایطی و در فضای حاکم بر سال‌های پسابرجام، بازی ایران با واشنگتن و ایجاد معما برای تصمیم‌سازان و سیاست‌گذاران ایالات متحده از طریق بکارگیری توان موشکی خود امر دور از انتظاری نیست.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • انتشار یافته: 19
  • در انتظار بررسی: 0
  • غیر قابل انتشار: 7
  • قاهر ۰۲:۰۲ - ۱۳۹۵/۰۷/۰۶
    0 1
    ایران حتی برای جنگ با داعش میاد نیروی هوایی روسیه رو اجاره می کنه و به اون پایگاه می ده...چطور می تونه در فکر جنک با اعراب یا ترکیه یا پاکستان و اسراییل باشه که صدها جنگنده نسل چهار و پنج و حتی موشک های بالستیک چند هزار کیلومتری و در مورد اسراییل و پاکستان هسته ای دارن!!؟
  • ۰۸:۰۹ - ۱۳۹۵/۰۷/۰۶
    0 1
    یعنی دقت موشک های ما اینقدر پایینه؟!!!! واینهمه خطاداره؟! مسئولان نظامی باید پاسخ این مدعا روبدن و اثبات کنن که اینطور نیست ناراحت شدم!
  • ۰۸:۳۶ - ۱۳۹۵/۰۷/۰۶
    1 0
    اگر خطاي موشك هاي ما زياد است چرا جرات حمله نداريد!؟
  • شهرام ۰۸:۵۹ - ۱۳۹۵/۰۷/۰۶
    1 0
    کور شود هر آنکس که نتواند دید
  • ۰۹:۰۷ - ۱۳۹۵/۰۷/۰۶
    1 0
    متاسفم برات که اصرار داری خودتو به نفهمی بزنی ایران یه گند لات جهانی رو اورده در مسیر منافع خودش تا خرج سنگین مبارزه هوایی و موشکی با دشمن ایران رو تقبل کنه و در خط مقدم علنا علیه دشمن سرسخت ایران بجنگه اونوقت تو اینطور تفسیر می کنی که این از ضعف ایرانه؟!!! خدا بهت بینش بده و الا همه بخوان مث توفکر کنن فاتحه همه چی خونده اس
  • بی نام ۱۱:۱۲ - ۱۳۹۵/۰۷/۰۶
    1 0
    اینها با این گزارشهای حیله گرانه میخواهند دقیقا بدانند که داخل نیروی نظامی ما چه خبر است و منتظر واکنش و لو رفتن اینها رو داند ( زرتی خیال باطل )
  • ۱۱:۴۹ - ۱۳۹۵/۰۷/۰۶
    1 0
    اگه خطای موشک ها زیاده و برد آنها کم هست چرا جیگر ندارید به ایران حمله کنید؟؟؟؟
  • ۱۲:۵۳ - ۱۳۹۵/۰۷/۰۶
    0 0
    سالهاست که ایران تصاویر لحظه اصابت موشک رو نشون میده و اونها حتما عمدا این تصاویر رو نادیده میگیرن شاید به دنبال اغوای مسئولین برای دادن اطلاعات بیشتر هستند
  • کارگر علمی ۱۲:۵۴ - ۱۳۹۵/۰۷/۰۶
    0 0
    به نظر منم دقیقا همینطوره
  • ناشناس ۱۳:۱۶ - ۱۳۹۵/۰۷/۰۶
    0 0
    بعد جنابعالی به من میتونید توضیح بدید که زمانی که همین کشورهای عربی تعداد زیادی جنگنده پیشرفته دارند چطور میخوای با 100 یا 200 جنگنده سوخو 30 باهاشون مقابله کنید الان کشوری مثل کویت سفارش 28 فروند Typhoon رو داشته و الانم 24 فروند F-18 سفارش داده علاوه بر F-18 هایی که قبلا داشت این تازه کویتشون بود بحرین داره اس 400 میخره موندم چطور میخواید از سد این اس 400 ها بگذرید بعدشم همین طوریه که مگه بمب اتم رو بزنی تو یک کشوری که قراره پاکستان و اسرائیل این کارها رو بکنند؟؟؟؟؟ برجام به امثال شما که سینه چاک های بعضی ها هستید ثابت نکرد که ایران دنبال سلاح هسته ای نیست موشک های ما همشون دارای کلاهک متعارفند و دقتشون داره بالا و بالاتر میره از فجر 5 بگیر که به موشک تبدیل شده تا رعد 307 رو بگیر که همون راکت زلزال 3 بوده و به موشک دقیق ( منظور خطای زیر 10 متره) تبدیل شده حالا بماند که وقتی زلزال 3 رو به چنین موشک دقیقی تبدیل بکنند فکر نکنم کار سختی باشه نازعات 6 و 10 و زلزال 1 و2 رو به موشک دقیقی مثل رعد 307 تبدیل بکنند ما نسل 4 فاتح 110 رو داریک که دارای خطای زیر 10 متره فاتح 313 با برد 500 کیلومتر رو داریم که دارای چنین دقتیه تازگی هم ذوالفقار رو نشون دادند با برد 700 یا 750 کبلومتر که دارای دقت بسیار بالاییه(فیلم دقتشم نشون دادند حتی عکس های مربوط به دقت بالاش رو هم تو بعضی از سایت ها نشون داده شده) تازه میخواند موشک خرمشهر با برد بالا و سوخت جامد و دقت بالا رو هم رونمایی کنند با وجود این موشک ها نمیشه به مراکز نظامی اونها یا مراکز حساسشون حمله کرد حالا چرا باید تو این حالت پاکستان و اسرائیل با بمب اتم ما رو بزنند چون ما پایگاهاشون یا مراکز حساسشون رو با موشک های دقیقمون زدیم
  • ۱۳:۳۵ - ۱۳۹۵/۰۷/۰۶
    0 0
    باید واقع بین بود. تحلیلی که کردن در بعضی جاها ایران هراسی بوده اما در مورد دقت موشک‌ها فکر کنم درست تحلیل کرده.
  • ۱۳:۵۴ - ۱۳۹۵/۰۷/۰۶
    1 0
    باید موشک 5 و 15 هزار کیلومتری بسازیم
  • ناشناس ۱۴:۲۸ - ۱۳۹۵/۰۷/۰۶
    0 0
    بعد جنابعالی به من میتونید توضیح بدید که زمانی که همین کشورهای عربی تعداد زیادی جنگنده پیشرفته دارند چطور میخوای با 100 یا 200 جنگنده سوخو 30 باهاشون مقابله کنید الان کشوری مثل کویت سفارش 28 فروند Typhoonرو داشته و الانم 24 فروند F-18 سفارش داده علاوه بر F-18 هایی که قبلا داشت این تازه کویتشون بود بحرین داره اس 400 میخره موندم چطور میخواید از سد این اس 400 ها بگذرید بعدشم همین طوریه که مگه بمب اتم رو بزنی تو یک کشوری که قراره پاکستان و اسرائیل این کارها رو بکنند؟؟؟؟؟ موشک های ما همشون دارای کلاهک متعارفند و دقتشون داره بالا و بالاتر میره از فجر 5 بگیر که به موشک تبدیل شده تا رعد 307 رو بگیر که همون راکت زلزال 3 بوده و به موشک دقیق ( منظور خطای زیر 10 متره) تبدیل شده حالا بماند که وقتی زلزال 3 رو به چنین موشک دقیقی تبدیل بکنند فکر نکنم کار سختی باشه نازعات 6 و 10 و زلزال 1 و2 رو به موشک دقیقی مثل رعد 307 تبدیل بکنند ما نسل 4 فاتح 110 رو داریک که دارای خطای زیر 10 متره فاتح 313 با برد 500 کیلومتر رو داریم که دارای چنین دقتیه تازگی هم ذوالفقار رو نشون دادند با برد 700 یا 750 کبلومتر که دارای دقت بسیار بالاییه(فیلم دقتشم نشون دادند حتی عکس های مربوط به دقت بالاش رو هم تو بعضی از سایت ها نشون داده شده) تازه میخواند موشک خرمشهر با برد بالا و سوخت جامد و دقت بالا رو هم رونمایی کنند با وجود این موشک ها نمیشه به مراکز نظامی اونها یا مراکز حساسشون حمله کرد حالا چرا باید تو این حالت پاکستان و اسرائیل با بمب اتم ما رو بزنند چون ما پایگاهاشون یا مراکز حساسشون رو با موشک های دقیقمون زدیم
  • ناشناس ۱۵:۰۳ - ۱۳۹۵/۰۷/۰۶
    0 0
    دقت موشک های ما داره بالا و بالاتر میره از فجر 5 بگیر که به موشک تبدیل شده تا رعد 307 رو بگیر که همون راکت زلزال 3 بوده و به موشک دقیق ( منظور خطای زیر 10 متره) تبدیل شده حالا بماند که وقتی زلزال 3 رو به چنین موشک دقیقی تبدیل بکنند فکر نکنم کار سختی باشه نازعات 6 و 10 و زلزال 1 و2 رو به موشک دقیقی مثل رعد 307 تبدیل بکنند ما نسل 4 فاتح 110 رو داریک که دارای خطای زیر 10 متره فاتح 313 با برد 500 کیلومتر رو داریم که دارای چنین دقتیه تازگی هم ذوالفقار رو نشون دادند با برد 700 یا 750 کبلومتر که دارای دقت بسیار بالاییه(فیلم دقتشم نشون دادند حتی عکس های مربوط به دقت بالاش رو هم تو بعضی از سایت ها نشون داده شده) تازه میخواند موشک خرمشهر با برد بالا و سوخت جامد و دقت بالا رو هم رونمایی کنند با وجود این موشک ها میشه به مراکز نظامی اونها یا مراکز حساسشون حمله کرد هم دقت بالایی دارند و هم سوخت جامدند یعنی نیاز نیست زمان حمله سوخت گیری کنی،قبلا سوخت گیری شده و آماده شلیکند فقط باید تعداد این موشک ها در تعداد بسیار بالایی باشه تا همه این هدف ها رو زد و از سد ضد موشک های بعضی از کشورها دور ماند البته بماند روش های دیگه ای هم برای دور زدن ضد موشک های این کشورها وجود داره که باید روش کار بشه (گرچه روی بعضی ها کار شده مثل استفاده از کلاهک چندگانه و کلاهک جداشونده هدایت پذیر و موشک پر سرعتی مانند سجیل که یک موشک 2 مرحله ای سوخت جامده که دارای سرعت 12 یا به قول بعضی ها 14 ماخ هست)
  • ناشناس ۱۵:۴۰ - ۱۳۹۵/۰۷/۰۶
    0 0
    عذرخواهی میکنم ولی شما از کجا متوجه شدید که خطای موشک هامون بالاست تو اون جدول range بر حسب کیلومتر و payload یا همون حداکثر قابلیت حمل بار بر حسب کیلوگرم نوشته شده چیزی در مورد خطا گفته نشده
  • ناشناس ۱۶:۲۸ - ۱۳۹۵/۰۷/۰۶
    0 0
    جناب ناشناس 13:37 میتونید بگید کجا در مورد دقت موشک های ما حرفی زده شده اگر منظور شما payload هست که معنیش میشه حداکثر قابلیت حمل بار اون هم بر حسب کیلوگرم یعنی ساده بگم منظور میزان مواد منفجره تو سر جنگیه جناب نه چیز دیگه(خواهشا این رو پخش کنید)
  • ۱۷:۵۷ - ۱۳۹۵/۰۷/۰۶
    0 0
    اگرموشکهای ماخطاشون بالاست پس چرابه کشورهای منطقه القا می کنندسیستم موشکی خودراتقویت کننددراصل ازیک طرف ماراضعیف جلوه می دهندازطرفی برای فروش اسلحه هاشون کشورهای منطقه رامی ترسانندفلک زده هاواقعاگیج شده اند
  • ۰۰:۲۱ - ۱۳۹۵/۰۸/۰۴
    0 0
    سلام یه جمله رو یا شما اشتباه ترجمه کردید یا اونا نمیدونند و یا من اشتباه فهمیدم شما ترجمه کردید (((ایران همچنان قادر به تولید مستقل سوخت مایع برای موشک‌ها نیست!!!)))) فک کنم منظور سوخت جامد بوده نه سوخت مایع اگه شما اشتباه ترجمه کردید خواهشا اصلاح و اگر آنها اشتباه بیان کردن خب دلیش چی میتونه باشه مگه میشه ندونسته یه حرفی رو بزنند حتما یه قصدی داشتن و اگه من اشتباه میدونم از همگان پوزش می خوام!!!!! در کل خدا قوت
  • ۰۰:۲۷ - ۱۳۹۵/۰۸/۰۴
    0 0
    سلام شما اینطور ترجمه کردید که ((ما بعید است ایران بتواند خطای هدف‌گیری موشک‌های کوتاه‌برد خود را تا پیش از سال 2020 میلادی به کمتر از 200 متر برساند. در مورد موشک‌های میان‌برد این تلاش‌ها احتمالاً تا 2025 میلادی به نتیجه نخواهد رسید.)) آیا منظور 20 متره !!!؟ تازه اگه 20 مترم باشه باز جای شگفتیه چون الان ما می گیم ذولفقار دقت زیر 5 متری داره تازه اینا می گند بعد 4 سال دقتش زیر 200 متر فک کنم 20 متر بودم البته اونم جای تعجب و تاسفه لطفا پاسخ دهید و شبه را رفع کنید یاعلی

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس