به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، روند رو به رشد و گسترش کم و کیفی موشک های بالستیک کشورمان، در دهه اخیر، روندی رو به رشد داشته و هم اکنون خانواده بزرگی از این سلاح های پیشرفته، در اختیار نیروهای مسلح کشورمان قرار دارد.
در جریان رژه سراسری نیروهای مسلح به مناسبت آغاز هفته دفاع مقدس، بار دیگر یک عضو جدید خانواده موشک های بالستیک ایرانی به نام "ذوالفقار" در رژه بندرعباس شرکت کرد؛ رژه ای که چیزی از مراسم بزرگ تهران نداشت و با همت نیروهای مسلح، بسیار گسترده و با شکوه برگزار شد.
بررسی های ظاهری نشان می دهد این سامانه موشکی بالستیک میان برد، شباهت بسیار واضح و مشخصی به موشک های سری فاتح دارند و می توان به احتمال زیاد، این گمانه را مطرح کرد که «ذوالفقار» در حقیقت عضو جدیدی از خانواده فاتح ایرانی است.
طبق معمول، اطلاعات زیادی درباره جدیدترین موشک بالستیک ایرانی منتشر نشده است اما با عنایت به مشخصاتی چون برد می توان توضیحاتی درباره آن مطرح کرد اما پیش از آن نگاهی خواهیم داشت به سایر اعضای خانواده پرافتخار فاتح.
از فاتح 110 تا خلیج فارس؛ نقطه زن های کوتاه برد ایرانی
جمهوری اسلامی ایران از اوایل دهه 1380 شمسی با نسل اول موشک های فاتح 110 صاحب موشکی بالستیک کوتاه بردی با برد حدود 200 کیلومتر شد. در آغاز راه، دقت و جزییات فاتح ایرانی به مانند امروز نبود و در طول سالهای بعد، نسل های مختلفی از این موشک وارد خدمت شدند که هم برد این موشک را به 300 کیلومتر رسانده، هم خطای آن را تقریبا صفر کرده و در سیستم پیشران آن از سوخت پیشرفته تری استفاده شد.
نسل چهارم موشک فاتح 110 در شهریور ماه سال 1391 شمسی رونمایی و پس از حدود صرف یک دهه زمان جمهوری اسلامی ایران صاحب دقیق ترین موشک بالستیک خود شد. تصاویر پخش شده از تست این موشک در همان زمان جای هیچ شک و شبه ای را در نقطه زنی این موشک بر جای نگذاشت. موشک فاتح 110 آنچنان در دقت و قدرت تخریب عمل کرده است که حتی موجبات تحسین کارشناس معروف صهیونیست نیز شده است.
موشک فاتح 110
یوزی رابین مدیر اسبق دفاع موشکی اسراییل می گوید: "ایرانی ها به خوبی در جریان تحولات در بحث دفاع موشکی، مخصوصا الان که این سامانه ها در منطقه خلیج فارس مستقر شده اند، هستند. آنها، فاتح 110 را برای شکست دادن سامانه های دفاع موشکی ساخته اند."
مدیر اسبق برنامه دفاع موشکی اسراییل در عین حال یادآور شده است: من یک مهندس هستم و به عنوان یک مهندس باید بگویم که ایرانی ها در برنامه فاتح 110 به خوبی کار کرده اند. آنها یک راکت 610 میلی متر را انتخاب کرده و آنرا ارتقاء دادند. آنها به شیوه های گوناگون دقت این موشک را افزایش دادند و در حال حاضر نزدیک به 5 الی 6 مدل از این موشک وجود داشته و سر جنگی 500 کیلویی دارد که می تواند یک بلوک شهری را نابود کند.
مدیر اسبق برنامه دفاع موشکی اسراییل در عین حال یادآور شده است: من یک مهندس هستم و به عنوان یک مهندس باید بگویم که ایرانی ها در برنامه فاتح 110 به خوبی کار کرده اند. آنها یک راکت 610 میلی متر را انتخاب کرده و آنرا ارتقاء دادند. آنها به شیوه های گوناگون دقت این موشک را افزایش دادند و در حال حاضر نزدیک به 5 الی 6 مدل از این موشک وجود داشته و سر جنگی 500 کیلویی دارد که می تواند یک بلوک شهری را نابود کند.
رابین اضافه کرده است: "مدل ضد اهداف زمینی این موشک با هدایت اینرسایی و جی پی اس ساخته شده است و یک سلاح نظامی است که برای حمله به شما (آمریکایی ها ) و متحدان و پایگاه های شما در منطقه ساخته شده است."
اما متخصصان ایرانی به موشک های زمین به زمین اکتفا نکرده و با استفاده از پلتفرم فاتح 110 ، موشک های ضد کشتی و ضد رادار بالستیکی را نیز توسعه دادند. موشک های خلیج فارس، هرمز 1 و هرمز 2 به عنوان سه موشک بالستیک ایرانی در نقش های ضد کشتی و ضد رادار همگی از الگو و ساختار طراحی موشک فاتح 110 استفاده کرده و در بخش سامانه جستجوگر خود از رادارهای آشیانه یاب و یا جستجوگرهای اپتیکی بهره می برند.
این موشک ها به همراه خانواده فاتح همگی بر روی شاسی با توان تحرک بالا نصب شده اند که می تواند تحرک بالایی را برای این سامانه تامین کرده و بقاء پذیری آن در میدان نبرد را افزایش دهند.
موشک خلیج فارس
موشک خلیج فارس اولین بار در بهمن ماه 1389 شمسی و موشک های سری هرمز در سال 1393 برای اولین بار نمایش عموم در آمدند. در این مدت تصاویر زیادی از تست های این موشک های پخش شده و نقطه خلیج فارس و هرمز را بر علیه اهداف شناور دریایی و سکوهای رادار اثبات کرد.
موشکهای هرمز 1 و 2 بر روی پرتابگر متحرک
این چند موشک نیز بردی در حدود 300 کیلومتر و سرجنگی در حدود 600 الی 650 کیلوگرم دارند. سرعت این موشک ها نیز در حدود 4 الی 5 برابر سرعت است.
تا قبل از معرفی ذوالفقار، موشک فاتح 313 جدیدترین عضو خانواده فاتح بود. اطلاعاتی درباره وزن سرجنگی، سرعت و یا نوع دقیق سامانه به کار رفته در بخش هدایت این موشک منتشر نشده است اما آنچه که تا به امروز در تمامی اعضای این خانواده موشکی به اثبات رسیده است دقت بالا و به نوعی خطای صفر است که به البته توسط مسئولین نیز به این قابلیت نقطه زنی در فاتح 313 نیز اشاره شد.
موشک فاتح 313
در کنار استفاده از «سوخت جامد ترکیبی» نکته مهم اعلام شده درباره موشک فاتح 313، برد 500 کیلومتری این موشک بود و با نگاهی به اندازه ظاهری موشک فاتح 313 متوجه می شویم که تفاوت آنچنانی در طول و یا قطر این موشک نسبت به سایر اعضای خانواده فاتح 110 رخ نداده است، پس می توان اینگونه نتیجه گرفت که از یک سیستم پیشران جدید در همان اندازه های قبلی اما با توان تولید نیروی بیشتر در این موشک استفاده شده است که به کمک آن برد این موشک نسبت به مدل های قبلی با افزایش 200 کیلومتری به حدود 500 کیلومتر رسیده است.
ذوالفقار؛ شبیه به فاتح313 با تکنولوژی جدیدتر
موشک ذوالفقار که در جریان رژه نیروهای مسلح رونمایی شد بر اساس اعلام فرمانده نیروی هوا فضای سپاه چیزی در حدود 750 کیلومتر برد دارد.
به صورت ظاهری و با نگاه به تصاویر این موشک می توان این گونه گفت که تغییر خیلی چشمگیری در ظاهر این موشک به نسبت فاتح 313 ایجاد نشده است و به طور معمول، برای افزایش برد یک موشک به نسبت نمونه های قبلی - در حالی که اندازه و شکل ظاهری آن تغییر خاصی نکرده - به دو صورت می توان عمل کرد.
موشک ذوالفقار
یکی از گزینه ها آن است که باید سر جنگی سبک تری بر روی آن نصب شود، یا اینکه بایستی از سیستم سوخت یا پیشران جدیدی برای این موشک استفاده کرد. به نظر می رسد صرف کم کردن سر جنگی، چنین توانمندی را به یک موشک نخواهد داد که از بردی در حدود 300 کیلومتر در نمونه های فاتح 110، به بردی در حدود 750 کیلومتر برسد لذا، قطعا باید گزینه دستیابی عملیاتی نیروهای مسلح کشورمان به سیستم پیشرانه و سوختی که با همان ابعاد موشک های گذشته، می تواند بردی در حدود 2 برابر را فراهم کند، یک اتفاق خاص و مهم است.
سر جنگی بارانی برای خانواده فاتح
نصب کلاهک باراتی روی موشک جدید ایران نیز اتفاقی مهم و قابل توجه است. این کلاهک دربردارنده ریزبمب های پرتاب شونده به بالا پس از اصابت به هدف است و با فرود آمدن در محوطه ای نسبتاً گسترده که ممکن است پیش از پرتاب با توجه به شرایط هدف قابل تنظیم هم باشد، سطح مورد نظر را مورد اصابت قرار می دهد.
این گونه از کلاهک ها یا سرهای جنگی موشک، اساساً برای انهدام هدف واحد طراحی نشده بلکه برای آسیب رسانی به محوطه ای شامل اهداف پراکنده و پخش شده مورد استفاده قرار می گیرند مثلاً یک پادگان نظامی که خودروهایی با زره سبک در آن قرار دارند یا یک فرودگاه که در آن بالگردها و هواپیماها در توقفگاه های روباز یا زیر سایه بانی ساده مستقر هستند و یا یک شناور غول پیکر ...
این محموله های انفجاری پس از اصابت کلاهک موشک به زمین به سمت بالا پرتاب شده و با قرار گرفتن در قوس نزولی تا فاصله چند ده تا چند صد متری از نقطه اصابت آن را تحت پوشش قرار می دهند. این مهمات فرعی البته تا حدودی قابلیت نفوذ نیز دارند و از اینرو برای آسیب زدن به هواگردها که اساساً از پوشش زرهی برخوردار نیستند، سلاح مفیدی محسوب می شوند.
این گونه از کلاهک ها یا سرهای جنگی موشک، اساساً برای انهدام هدف واحد طراحی نشده بلکه برای آسیب رسانی به محوطه ای شامل اهداف پراکنده و پخش شده مورد استفاده قرار می گیرند مثلاً یک پادگان نظامی که خودروهایی با زره سبک در آن قرار دارند یا یک فرودگاه که در آن بالگردها و هواپیماها در توقفگاه های روباز یا زیر سایه بانی ساده مستقر هستند و یا یک شناور غول پیکر ...
این محموله های انفجاری پس از اصابت کلاهک موشک به زمین به سمت بالا پرتاب شده و با قرار گرفتن در قوس نزولی تا فاصله چند ده تا چند صد متری از نقطه اصابت آن را تحت پوشش قرار می دهند. این مهمات فرعی البته تا حدودی قابلیت نفوذ نیز دارند و از اینرو برای آسیب زدن به هواگردها که اساساً از پوشش زرهی برخوردار نیستند، سلاح مفیدی محسوب می شوند.
نمایه گرافیکی از نحوه عملکرد کلاهک بارانی
اما در مجموع باید گفت توانایی های یک کلاهک بارانی برای آسیب رساندن و انهدام اهداف بخصوصی کاملاً بر نوع خوشه ای برتری داشته و اضافه شدن آن به فهرست تسلیحات کشورمان، انعطاف پذیری یگانهای موشکی نیروهای مسلح را در ضربه زدن به اهداف متنوع افزایش می دهد. البته اطلاعات بیشتری درباره وزن سر جنگی، سیستم هدایت و یا سرعت این موشک منتشر نشده است.
با طراحی و ساخت این موشک مشخص شده است که جمهوری اسلامی ایران با استفاده از طرح خانواده فاتح 110 به یک مدل مشخص و موفق برای توسعه موشک های بالستیک تاکتیکی دست یافته که اکنون از کلاس کوتاه برد به میان برد (بر اساس تقسیم بندی برد موشک های ایرانی) جهش یافته است.
با این اوصاف، می توان تصور کرد که افتتاح خط تولید موشک های ذوالفقار در روزهای آینده، نوید این را خواهد داد که خانواده پر افتخار فاتح، اکنون به نقشه راهی مطمئن برای توسعه برنامه موشکی کشورمان تبدیل شده و یادگاری ارزشمند شهید طهرانی مقدم، نمادی مهم برای اقتدار دفاعی کشورمان محسوب می شود که در عرض چند سال، از برد 200 به 750 کیلومتر رسیده است.