رد پای چنین رویکرد مسئولیت گریزانه به دین از پس از رحلت پیامبر اعظم(ص) قابل مشاهده است، آنجا که بر اساس صریح آموزه‌های دینی کسانی وظیفه داشتند به حمایت از حق برخیزند اما به سبب حس عافیت طلبی و تفسیر شخصی از دین برای خود حجت واهی جعل کردند تا هزینه حمایت از حق را نپردازند و در عین حال نامشان در زمره دینداران بماند. متأسفانه این رویکرد سطحی نگرانه و عافیت طلبانه به دین در طول تاریخ اسلام به حیات خود ادامه داده و منشأ خسارتهای جبران ناپذیر شده است. در پیش از انقلاب یکی از وظایف اصلی آخوندهای درباری و افراد مشابه آنها که دل امام راحل(ره) را خون کردند، تبلیغ و ترویج همین رویکرد بود که امروزه نیز به شکل دیگری در جریان است. طولانی شدن عمر این جریان انحرافی، سطحی نگری دینی و آمیختگی آن با ویژگیهای عافیت طلبانه شخصی را به باوری با زیر بنایی انباشته از ادعاها و احتجاجات مبدل کرده که بر اساس آن از باور و عملکرد خود دفاع و دیگران را نیز به آن دعوت می‌کنند. حاملان این تفکر که خود را کاملاً دیندار و مقید به احکام دینی می‌دانند در مواجهه با احکام دینی که صراحتاً امر به امور سخت و پر هزینه می‌کند، برای شانه خالی کردن از زیر بار آن و نیز حفظ عنوان دینداری برای خود، به توجیه و بافتن آسمان ریسمان روی می‌آورند.

امروزه باور و رفتار این گروه با مقوله سکولاریسم تلاقی پیدا کرده و بیشتر با ادبیات سکولاریسم قابل معرفی و ارزیابی هستند. در هر صورت وجود چنین تفکری در جامعه‌ای که دارای حکومت دینی به معنای واقعی است، می‌تواند تأمین کننده امنیت حضور نامحسوس دشمن و رخنه در پیکره نظام اجتماعی سیاسی چنین حکومتی باشد که در نوع خود از هر خطری پرمخاطره‌تر است. متأسفانه این مجموعه در جمهوری اسلامی با در اختیار داشتن برخی مساجد که مسجدی‌هایش را نیز با تفکر خود همراه کرده، در مسائلی در نقطه مقابل نظام حرکت می‌کند و مهمترین عذرشان نیز پرهیز از ورود به امور سیاسی است که به هوادارانشان القاء کرده‌اند. حاکم شدن چنین نگرشی بر برخی مساجد و مسجدی‌ها رهبر معظم انقلاب را بر آن داشت تا در دیدار تعدادی از ائمه جماعات استان تهران در کلامی هشدار آمیز به این مهم بپردازند و چنین بیان دارند: «یک نکته دیگر این است که بعضی‌ها مساجد را-برخلاف آنچه ما حالا عرض کردیم-از مسائل سیاسی می‌خواهند بکلی برکنار بدارند. [می‌گویند] آقا شما وارد سیاست نشوید، کار خودتان را بکنید. کار خودتان یعنی چه؟ یعنی بیایید همان نمازتان را بخوانید و بروید؛ فقط پیش نمازی محض. این همان سکولاریسم است... دشمنان همین را می‌خواهند. آن دینی که با آن مخالفند، آن ایمانی که با آن می‌جنگند،‌ آن ایمانی است که به ایجاد نظام اسلامی می‌انجامد و اسلام را قدرتمند می‌کند؛‌ با آن مخالفند ... آن وقت ما بیاییم اسلام را در کانونهای اصلی خود، یعنی مساجد، از مسائل جامعه، از مسائل سیاست، از مصیر جامعه، از مسیر جامعه به کلی منصرف کنیم؟ این جفای بزرگی است در حق مسجد». هشدار رهبر معظم انقلاب و واقعیت تلخ وجود چنین تفکری در برخی مساجد، ایجاب می‌کند،‌ پس از شناسایی، با به کارگیری روش مناسب و منطبق بر آموزه‌های اصیل دینی و انتصاب ائمه جماعات معتقد به انقلاب اسلامی و اسلام انقلابی، روند اصلاح بنیادی در آن مساجد آغاز شود. ان‌شاءالله

*رضا گرمابدری