سرویس سیاست مشرق - الگو قراردادهای جدید نفتی در وزارت نفت دولت یازدهم با شبهات مهمی همراه بوده است. این قراردادها که گفته میشود در انگلیس و توسط دو زن و یک مرد طراحی شده است نقیصه‌های فراوانی دارد که 15 نمونه از این نواقص را دفتر رهبر معظم انقلاب اعلام کرده است.
دیروز مجلس شورای اسلامی در جلسه‌ای غیرعلنی به بررسی الگوی قرارداده جدید نفتی با حضور بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت دولت یازدهم پرداخت که رسانه‌های زنجیره‌ای اصلاحطلب صبح امروز با رویکردی کاملا سیاسی جناحی با آن برخورد کرده و از پیامدهای برخی از نواقص این مسئله که کارشناسان مختلف را دچار نگرانی کرده‌اند، سخنی به میان نیاوردند. این رسانه‌ها این جلسه را به عنوان یک پیروزی برای وزارت نفت و دولت یازدهم و شکست برای به اصطلاح دلواپسان قلمداد کرده‌اند.
البته اگر به سراغ مصاحبه‌هایی که این روزنامه‌ها امروز به طور هدفمند و زنجیره‌وار برای القاء شکست اصولگرایان در انتقاد از زنگنه از نمایندگان جناح خود گرفته‌اند، برویم به وضوح در می‌یابیم که فضای سیاسی و جناحی که این رسانه‌ها در این موضوع در تیترهای خود القاء می‌کنند، وجود ندارد و نمایندگان منتقد با توجه به اشکالاتی که دفتر رهبر معظم انقلاب نیز بدان‌ها اشاره کرده است برای یک موضوع ملی اقدام کرده‌اند. البته برخی از نمایندگان عنوان کرده اند که جلسه مثبت بوده و نمایندگان قانع شده اند و نمایندگان منتقد نیز بیان می کنند که فرصت انتقاد کافی نبوده است و در این زمینه پیگیر اصلاح الگوی قراردادهای جدید نفتی هستند و برخلاف این اخبار قانع نشدند و پرونده تا زمان رفع کلی نواقص هنوز باز است. [1]
در همین زمینه هدایت‌الله خادمی نماینده مردم ایذه و باغملک در مجلس شورای اسلامی در گفتگو فارس درباره ارزیابی خود از جلسه غیرعلنی صبح امروز مجلس با حضور بیژن زنگنه وزیر نفت با اشاره به اینکه ایراد مربوط به سهم 50-50 طرف‌های ایرانی و خارجی که حاکمیت ایران بر مخازن را خدشه‌دار میکند، رفع نشده است، گفت: «ما با اصل موضوع مشکل داریم و در جلسه امروز هم مخالفان مطرح کردند وقتی در دوران پهلوی اول بعد از الغای قرارداد دارسی، قرارداد جدید را به مجلس ارائه دادند، ای کاش در جمهوری اسلامی نیز دست‌کم الگوی قراردادهای جدید نفتی را در مجلس تصویب می‌کردند.»
وی با بیان اینکه نمایندگان از اظهارات زنگنه قانع نشدند گفت: « آقای وزیر در وقت کافی صحبت کردند، اما به مخالفان چهار دقیقه فرصت داده شد و هیچ متنی هم در اختیار نمایندگان قرار داده نشد.»
در ادامه تلاش‌های روزنامه‌های زنجیره‌ای که با اخذ مصاحبه‌های مختلف سعی در مطلوب نشان‌دادن قراردادهای نفتی مسئله‌دار دارند را مشاهده می‌کنید:
خامکانی: باید به دولت اعتماد کنیم
حسين اميري‌خامكاني، نماینده اصلاحطلب و نایب‌رئيس كميسيون انرژي مجلس دهم در گفت‌وگو با روزنامه اصلاحطلب شرق گفت: كاملا محسوس بود، انتقادات كم و ايرادات برطرف شده است. با اين اوصاف به نظر مي‌رسد اين قراردادها به‌زودي عملياتي شود تا بيش از اين فرصت‌سوزي نشود، زيرا كشور به اين سرمايه‌ها نياز دارد.
وی بدون اشاره به جزئیات این جلسه افزود: ما باید به دولت اعتماد کنیم و اجازه دهیم کشور از منابع داخلی و خارجی و فرصت‌های پیش‌آمده استفاده کند؛ نباید فرصت‌سوزی کنیم بلکه در عین حفظ منافع ملی باید بدانیم که کشورهای مقابل ما در میادین مشترک در حال برداشت هستند و ما نیازمند منابع داخلی و خارجی، تکنولوژی، افزایش ضریب بازیافت نفت و افزایش تولید هستیم.
سردشتی: مجلس معتقد است به واژه‌ها در قراردادهای نفتی باید بسیار اهمیت داد
محمد خالدي‌سردشتي، عضو كميسيون انرژي مجلس دهم نيز در گفت‌وگو با «شرق» خبر از نامه‌ای مي‌دهد كه از سوي وزير نفت ايران در اين جلسه خوانده و نسبت به هشدارهاي مندرج در آن از سوي بيژن زنگنه پاسخ داده شد.
به گفته خالدي، در رابطه با قراردادهاي جديد نفتي در ميان نمايندگان مجلس، سؤالات و ابهاماتي وجود داشت و از آنجا‌كه اين قراردادها در سطح ملي است، مجلس متمايل بود ايرادات آن مطرح و برطرف شود، اما قاطبه نمايندگان با اصل قراردادهاي نفتي مخالف نبودند.
بنابر سخنان وی، مجلس معتقد است بايد در انعقاد اين قراردادها به واژه‌ها بسيار اهميت داده شود تا اگر واژه‌اي منافع ملي را به خطر مي‌اندازد، از متن قرارداد حذف شود.
خالدی در پاسخ به پرسش «شرق» مبني بر اينكه آيا نيت نمايندگان مخالف، بيان انتقادات در قالب پروژه دلواپسي بود، مي‌گويد: واقعيت اين است كه چنين نبود و موافقت‌ها و مخالفت‌ها براساس دليل و برهان مطرح شد و به‌هيچ‌وجه، بحث شخصي مطرح نبود. نمايندگان مجلس به‌دليل حساسيت موضوع، تأكيد کردند در نوع قرارداد بايد تشكيك كنيم تا اگر ابعاد مشكوكي وجود دارد كه احتمال مي‌رود در آينده به ضرر كشور باشد، آن را مرتفع كنيم.
فضای منطقی جلسه غیرعلنی برای بررسی الگو قراردادهای جدید نفتی
احمد مازني نماينده تهران و دیگر نماینده اصلاحطلب درباره جلسه نفتي يكشنبه به «آرمان» گفت: جلسه غير خيلي خوب برگزار شد و فضاي كاملا منطقي و عقلاني همراه با هماهنگي و تفاهم حاكم بود. رئيس مجلس ابتدا درباره ضروت علني يا غير علني بودن جلسه صحبت كرده و برگزاري اين جلسه به صورت علني و غير علني را در اختيار نمايندگان گذاشتند كه با راي اكثريت نمايندگان جلسه غيرعلني برگزار شد.
وي افزود: آقاي وزير در آغاز تاريخچه‌اي از شركت نفت و قراردادها را همراه با انواع قراردادهاي كه در حال حاضر جريان دارد مطرح كردند و در ادامه درباره اشكالاتي كه از سوي نمايندگان مطرح شده بود، گفتند كه ۱۱ ماه براي بررسي اين قراردادها درگير بوده‌اند. منصفانه اگر نگاه كنيم ۱۱ ماه زمان كمي نيست. زنگنه در ادامه اشكالات وارده را طبقه‌بندي كرده و بخش‌هاي كه منطقي و كارشناسانه بود را به خوبي پاسخ دادند كه نمايندگان مخالف و موافق هم با دلسوزي با استدلال در اين باره صحبت كرده كه در نهايت رئيس جلسه مطالب را جمع‌بندي كرد كه به نظر مي‌رسد با اين جمع‌بندي مشكلات مرتفع شده باشد. خوشبختانه همراهي اكثر نمايندگان با دولت را امروز به خوبي مشاهده كرديم اما به هرحال نقدي هم اگر وجود داشت در يك فضاي منطقي مطرح شد و وزير محترم هم به خوبي پاسخ نمايندگان را داد.
اهمیت بررسی الگو قراردادهای نفتی از زبان نماینده مجلس
يك نماينده ديگر که نامش ذکر نشده است به آرمان گفت كه در اين جلسه نظرات طرفين مطرح شد و اين قراردادها ابعاد مختلفي داشت كه دولت بايد دقت كند كه در اين مسير قدم بر دارد. عليرضا محجوب خاطرنشان كرد: اصل ۷۷ تكليف قراردادها را مشخص كرده است اما قانوني را كه در گذشته مصوب شد و اختياراتي را به هيت وزيران داد، داراي تعارضاتي بود كه امروز در جلسه مطرح و حل شد كه برخي از همكاران در اين خصوص صحبت كردند. وي ادامه داد: نفت مساله بسيار مهم و ازعواملي است كه منجر به خدشه‌دار شدن صنعت ملي نفت مي‌شود بنابراين بايد از هرگونه تصميم آني و بدون بررسي پرهيز بايد كرد.
اکبریان: مشکلات و عقب ماندگی‌های فراوانی در حوزه نفتی وجود دارد
عزیز اکبریان، نماينده كرج هم از حواشي جلسه غير علني به «آرمان» گفت: جلسه خوبي بود و اميدواريم كه دولت و مجلس درك متقابلي نسبت به موضوعات داشته باشند. بايد بپذيريم كه مسائل كلان كشور را با تعامل مي‌توان پيش برد.
وی ادامه داد: بايد به مسئولين كشور اعتماد لازم را داشت، اينگونه نمي‌شود كه مجلس در همه قراردادها نفتي ورود پيدا كند.
نماينده كرج اظهار داشت: در بحث مسائل نفتي مي‌پذيريم كه مشكلات و عقب ماندگي‌هاي فراواني بوده است و به همين سبب ميزان بهره‌برداري‌هاي از ميادين مختلف بسيار محدود بوده و احتياج به تكنيك و صنعت روز دنيا دارد.
وي درباره ادامه وضع موجود معتقد است كه امروز معادن مشترك ما با كشورهاي همسايه توسط همسايگان به يغما مي‌رود و اين اصلا قابل پذيرش نيست.
اکبریان گفت: بايد با ديد منافع ملي و خارج از بحث‌هاي جناحي به مسائل ورود پيدا كرده و نگاهي فردي به مسائل نداشته باشيم. قول مي‌دهم كه اگر اينگونه عمل كنيم بسياري از مشكلات به آساني حل مي‌شود.
وي در ادامه درباره همدلي دولت و مجلس تصريح كرد كه مجالس نهم و دهم تعامل وهمدلي خوبي با دولت يازدهم داشته كه بايد دولت از اين مراودات مناسب پيش آمده براي حل مشكلات خود به خوبي استفاده كند.
قمی: به نظر می‌رسد که توضیحات برای نمایندگان قانع کننده بوده است
محمد قمی، نماینده مردم پاکدشت در گفتگو با آفتاب یزد گفت: بعد از صحبت‌های آقای زنگنه و توضیحات وی در مورد قراردادهای جدید نفتی کسانی که ابهاماتی داشتند، ابهاماتشان برطرف شد و به نظر می‌رسد توضیحات ایشان برای نمایندگان قانع‌کننده بود.
وی در ادامه افزود: ما در داخل منابع مالی کافی و تکنولوژی مورد نیاز را برای توسعه میادین نفتی در اختیار نداریم و لازم است حتما در این حوزه سرمایه‌گذاری خارجی صورت گیرد.
قمی در پاسخ به این سئوال که «برخی شرکت‌های داخلی اعلام کرده‌اند که توان سرمایه‌گذاری به ویژه در حوزه‌های نفتی مشترک را دارند» گفت: اگر این شرکت‌ها توان داشتند تاکنون انجام می‌دادند، وزارت نفت در طول سالیان مناقضه و مزایده‌های بسیاری برگزار کرده ولی متاسفانه به دلیل نیازبه سرمایه سنگین و تکنولوژی بالا ماد دیدیم که این توان فعلا وجود ندارد و ما حتما باید نسبت به جذب سرمایه خارجی اقدام کنیم.
خضری: وزارت نفت نسبت به رفع اشکالات اقدام کرده است
رسول خضری هم با اشاره به جلسه غیر علنی نفتی مجلس گفت: طبق اظهارات وزیر مجلس برای بررسی قراردادهای نفتی بر سااس منافع ملی تنظیم شده و نسبت به قراردادهای پیشین برتری دارد.
وی همچنین گفت: وزارت نفت نسبت به رفع اشکالات و تذکرات ابلاغی از سوی دفتر مقام معظم رهبری اقدام کرده است.
حضرتی: قراردادهای نفتی زودتر اجرا شود
الیاس حضرتی از جمله نمایندگان اصلاحطلب مجلس با اشاره به سخنان وزیرنفت در نشست غیرعلنی ابراز کرد: موضوع قراردادهای نفتی باید هر چه زودتر به سرانجام برسد، کشور نیاز به سازندگی دارد، هم اکنون کشور وضع خوبی در استفاده از مخازن مشترک نفتی ندارد و صنعت نفت با افت شدید و کهنگی و فرسودگی مخازن روبرو است.
وی همچنین گفت: در جایی که بنابر ظرفیت‌های تولید باید 1000 بشکه نفت تولید شود تنها 20 بشکه نفت برداشت می‌َشود و این قابل قبول نیست.
این نماینده اصلاحطلب همچنین از وجود سه هیئت در سطوح مختلف سیاسی، امنیتی و اقتصادی خبرداد که در مراحل مختلف ملاحظاتشان را درباره این قراردادها اعمال می‌کنند و به همین سبب این قراردادها از نظارت کافی برخوردار است.
