به گزارش مشرق، جفری فلتمن معاون دبیرکل سازمان ملل در امور سیاسی در اظهارات خود در
هفت هزار و هفتصد و سی و نهمین نشست شورای امنیت سازمان ملل درباره مسئله
عدم اشاعه گفت: یک سال پیش شورای امنیت قطعنامه 2231 را تصویب کرد که طی آن
برنامه جامع اقدام مشترک درباره مسئله هسته ای ایران را تایید کرد.
این
قطعنامه شامل توافقنامه ای تاریخی بود که در واقع دستاوردی بزرگ در تاریخ
فعالیت این شورا به شمار می رود. چین، فرانسه، آلمان، فدراسیون روسیه،
انگلیس آمریکا و با حمایت اتحادیه اروپا و ایران از طریق دیپلماسی و مذاکره
یکی از مهمترین و فوری ترین مسایل صلح و امنیت که طی یک دهه اخیر همواره
در برنامه کاری شورای امنیت بوده است حل و فصل کردند.
قطعنامه2231 حاکی از
آغاز فصلی جدید از مناسبات ایران با شورای امنیت بود. اجرای کامل برجام
موجب تقویت هنجارهای جهانی عدم اشاعه خواهد شد و به جامعه جهانی درباره
ماهیت منحصرا صلح آمیز برنامه هسته ای ایران اطمینان خواهد داد.
این توافق
از طریق لغو تحریم ها به تحقق امیدها و هدف مردم ایران برای وصل شدن دوباره
به اقتصاد جهانی و جامعه بین المللی کمک خواهد کرد. شش ماه پس از روز
اجرای توافق، دبیرکل سازمان ملل ایران را به خاطر اجرای تعهدات مربوط به
هسته ای خود که مورد راستی آزمایی آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار گرفته
است تحسین می کند. وی همچنین اتحادیه اروپا و آمریکا را تحسین می کند که
گامهایی مطابق با اجرای تعهدات خود براساس برجام برداشته اند.
همزمان با
اینکه ما امروز گزارش اجرای بندهای ضمیمه ب قطعنامه 2231 را بررسی می کنیم،
در حال بررسی این گزارش هستیم که پیشرفت های گسترده ای در اجرای برجام و
تعهد اعلام شده همه شرکت کنندگان برای تلاش مشترک با هدف فایق آمدن بر چالش
های اجرای توافق صورت گرفته است.
همانطور که دبیرکل سازمان ملل در گزارش
خود اعلام کرده است هر توافقی با چالش هایی در زمینه اجرا روبرو است، چه
برسد به توافقی پیچیده و فراگیر مانند برجام. وی از همه طرفهای این توافق
می خواهد که در مسیر اجرای کامل همه جنبه های این توافق مهم باقی بمانند و
چالش ها را با روحیه همکاری و مصالحه، حسن نیت و اقدام دوجانبه پشت سر
بگذارند.
از فرصتی که برای ارائه گزارش به شورای امنیت درباره
گزارش نخست دبیرکل سازمان ملل درباره اجرای قطعنامه 2231 در اختیار من قرار
گرفت تشکر می کنم. این گزارش اول ژوئیه براساس ضمیمه ب قطعنامه 2231و
پاراگراف هفت یادداشت رییس شورای امنیت منتشره در هفتم ژانویه دو هزارو
شانزده به شورای امنیت ارائه شده است. این گزارش امروز به طور رسمی منتشر
شده است.
تمرکز این گزارش به طور مشخص بر اقدامات محدود کننده مندرج در
ضمیمه ب قطعنامه 2231 است که شانزدهم ژانویه 2016 به اجرا گذاشته شد. وظیفه
ما ارائه گزارش درباره دیگر جنبه های این قطعنامه یا ضمیمه الف مربوط به
برجام و نیز بررسی اقدامات کمیسیون مشترکی است که براساس این توافق اجرا
شده است، نیست.
این گزارش به بررسی تحقق مفاد ضمیمه ب شامل
محدودیت های مربوط به فعالیت های مربوط به انتقال مواد هسته ای، انتقال های
مربوط به موشک های بالستیک، انتقال های تسلیحاتی، مسدودیت دارایی ها و
ممنوعیت های مسافرتی می پردازد.
این گزارش به اطلاع شورای امنیت می رساند
که از شانزدهم ژانویه دو هزارو شانزده میلادی دبیرکل سازمان ملل هیچ گزارشی
از این شورا و هیچ گزارشی از دیگر منابع آزاد دریافت نکرده است که نشان
دهد فعالیت هایی مبنی بر ارائه، فروش، انتقال یا صادرات مواد مرتبط هسته
ای به ایران بر خلاف بندهای برجام و قطعنامه 2231 صورت گرفته باشد. همانطور
که اعضای این شورا مطلع هستند، دبیرکل سازمان ملل به ایجاد ارتباطات میان
شورای امنیت و گروه کاری نظارتی ویژه زیر مجموعه کمیسون مشترک کمک کرده است
که وظیفه بررسی پیشنهادهای مربوط به خرید و فروش مواد هسته ای براساس
کانالهای خرید که توسط اعضای این شورا ارائه می شود را به عهده دارد.
این
کانالها با پایبندی کامل به امنیت اطلاعاتی و اصول اقدام محرمانه برقرار
شده است. فرمهای اختیاری به هر شش زبان رسمی سازمان ملل آماده استفاده توسط
کشورهای عضو، در وب سایت شورای امنیت قرار داده شده است.
من
اکنون قصد دارم درباره اقدامات محدود کننده بر انتقال های مربوط به موشک
های بالستیک صحبت کنم. از شانزدهم ژانویه، دبیرکل شورای امنیت هیچ
اطلاعاتی درباره ارائه، فروش، انتقال یا صادرات اقلام مربوط به موشک های
بالستیک به ایران دریافت نکرده است. با این حال ایران در طول تمرین های
نظامی که اوایل مارس 2016 برگزار شد، چندین موشک بالستیک پرتاب کرد.
این
گزارش ها شامل جزییاتی درباره این پرتاب ها از منابع رسانه ای ایران و
اطلاعاتی است که فرانسه، آلمان، انگلیس و آمریکا به دبیر کل سازمان مل
ارائه کرده اند. این گزارش همچنین شامل دیدگاههای ایران درباره این مسئله
است.
همانطور که می دانید شورای امنیت سازمان ملل این پرتاب های را در نشست
چهاردهم مارس و اول آوریل بررسی کرد. اختلافات روشنی در شورای امنیت
درباره این مسئله وجود دارد که پرتاب این موشک های بالستیک برخلاف قطعنامه
است. ایران نیز درباره این بند تعبیرهای خود را دارد.
دبیر کل سازمان ملل
همزمان با درخواست از شورای امنیت مبنی بر اینکه این شورا قطعنامه های خود
را تعبیر کند، تاکید دارد که ما باید روند ایجاد شده در پی دستیابی به
برجام براساس روحیه سازنده آن را حفظ کنیم. با توجه به این مسئله، وی از
ایران می خواهد که از این گونه پرتاب های موشکی که ظرفیت افزایش تنشها در
منطقه را دارد پرهیز کند.
درباره محدودیت های مربوط به انتقال
تسلیحات، این گزارش به توقیف محموله های تسلیحاتی توسط نیروی دریایی آمریکا
در دریای عمان اشاره می کند که در ماه مارس سال جاری میلادی صورت گرفت.
آمریکا به این نتیجه رسیده است که مبدا این سلاح ها ایران بوده است و این
انتقال برخلاف بندهای ضمیمه دوم قطعنامه شورای امنیت است. ایران به
دبیرخانه سازمان ملل اعلام کرده است که هیچگاه در چنین فعالیتی دست نداشته
است. دبیرکل سازمان ملل در حال ادامه بررسی اطلاعاتی است که دو کشور ارائه
کرده اند.
این گزارش همچنین شامل ارائه اطلاعات به شورای امنیت
درباره حضور شخصیت ها و نهادهای ایرانی در پنجمین نمایشگاه دفاعی عراق است
که پنجم تا هشتم مارس سال کنونی میلادی در بغداد برگزار شد. درک ما این است
که انتقال سلاح ها از ایران به عراق نیازمند مجوز قبلی شورای امنیت براساس
پاراگراف 6 ب ضمیمه ب قطعنامه 2231 بوده است. ایران می گوید نیازی به اخذ
مجوز از شورای امنیت برای این فعالیت نبوده است زیرا ایران مالکیت اقلامی
که در معرض نمایش قرار گرفت را حفظ کرده است.
همچنین به نظر می رسد که
سازمان صنایع دفاعی ایران نهادی که هم اکنون در فهرست قطعنامه 2231 است
احتمالا در این نمایشگاه شرکت کرده است که این مسئله می تواند پیامدهایی بر
اجرای بند مربوط به مسدودیت اموال در ضمیمه ب داشته باشد.
در
پایان، این گزارش همچنین توجه اعضای شورای امنیت به سفر های خارجی احتمالی
ژنرال قاسم سلیمانی جلب می کند که بر خلاف مفاد ضمیمه ب قطعنامه 2231 است.
در
قطعنامه 2231 شورای امنیت تمایل خود را ایجاد تغییرات اساسی در مناسبات با
ایران اعلام می کند. من علاقمندم به شما اعلام کنم که ما تماس ها و
تعاملات منظم و نزدیک با ایران در طول فرایند تدوین این گزارش داشتیم که از
جمله آن در اختیار قرار دادن اطلاعاتی است که دبیرکل سازمان ملل در حال
بررسی آنها بود و اینکه ایران به نحو احسن در این زمینه پاسخگو بوده است.
وی
افزود: دبیرکل سازمان ملل علاقمند به تداوم تعاملات نزدیک با ایران است.
گزارش آتی دبیرکل سازمان ملل در ژانویه 2017 به شورای امنیت ارائه خواهد
شد.
همانطور که ما در سالروز دستیابی به برجام و تصویب قطعنامه
2231 هستیم، دبیرکل سازمان ملل باردیگر به مسئولیت های قابل توجهی اشاره می
کند که طرفهای برجام برای اجرای کامل و موثر این توافق بر عهده دارند.
اکنون تحقق امیدها برای جهانی امن تر، شراکت و همکاری نزدیکتر برای حل و
فصل چالش ها و نیز تحقق نتایج و فواید ملموس برای مردم ایران در دستان شما
قرار دارد.
