هرگونه کاهش تولید نفت ایران موجب تسریع در برقراری توازن مجدد در عرضه و تقاضا خواهد شد و این گفته خالد الفالح، وزیر نفت عربستان را تصدیق خواهد کرد که مازاد عرضه از بازار ناپدید شده است.

صادرات نفت ایران که در ماه های آوریل و می از 2 میلیون بشکه در روز فراتر رفته بود، در 3 هفته نخست ماه ژوئن تقریبا 20 درصد کاهش یافته است.

یکی از مهمترین اهداف ایران پس از لغو تحریم ها بازپس گیری سهم خود از بازار نفت اروپا بود. قبل از تشدید تحریم ها در سال 2012، ایران روزانه حدود 600 هزار بشکه نفت به کشورهای عضو اتحادیه اروپا صادر می کرد و ایتالیا، اسپانیا و یونان بزرگترین خریداران اروپایی نفت تهران بودند.

تا ماه می ایران بیش از نیمی از این میزان فروش را بازیافت و با صدور روزانه بیش از 350 هزار بشکه نفت به اروپا این انتظار را ایجاد کرد که میزان فروش نفتش به کشورهای اروپایی به زودی به  سطح قبل از تحریم ها باز خواهد گشت. ارتقاء پایانه بارگیری نفت ایران در جزیره خارگ نیز به این کشور اجازه داده که همزمان 9 نفتکش را بارگیری کند و 30 میلیون بشکه نفت ذخیره نماید.

اما چه شد که در 3 هفته نخست ماه ژوئن میزان فروش نفت ایران به اروپا به یکباره به 285 هزار بشکه در روز کاهش یافت؟

مشتریان بزرگ آسیایی نفت ایران یعنی چین، هند، ژاپن و کره جنوبی همچنان مهمترین مشتریان این کشور محسوب می شوند. اما الگوی فروش نفت ایران به اروپا اکنون بسیار متفاوت از زمان قبل از تحریم هاست.

اعتصاب اکثر پالایشگاه های فرانسوی تاثیر بسیار زیادی بر این مسئله داشته است. در ماه جاری میلادی، هیچ محموله نفتی از ایران به فرانسه ارسال نشده و 3 نفتکش همچنان در بنادر فرانسه منتظر تخلیه نفت ایران هستند.

اما نگرانی بیشتر ایران دشواری متقاعد کردن بزرگترین مشتریان دوران قبل از تحریم برای از سرگیری خریدهاست. ایتالیا که قبلا بزرگترین مشتری اروپایی نفت ایران بود، در اواسط ماه ژوئن یعنی 5 ماه پس از لغو تحریم ها اولین محموله را از ایران بارگیری کرد. خریدهای اسپانیا و یونان نیز کمتر از سطح قبل از تحریم ها بوده است.

خارج از اروپا نیز ایران برای بازیابی مشتریان قبلی خود با مشکل روبرو بوده است. بعد از لغو تحریم ها تنها یک محموله نفت ایران در ماه می به بندر دارالسلام در تانزانیا رفته و این تنها صادرات نفت تهران به آفریقا پس از تحریم ها بوده است.

شاید بتوان گفت که این کاهش صادرات نفت ایران به دلیل ماه رمضان بوده، اما ظاهرا ماه رمضان تاثیر مشابهی بر صادرات نفت عراق نداشته است. یا شاید بتوان گفت موضوع برنامه ریزی پهلوگیری تانکرها در بنادر ایران است.

اگر این دلایل، علت اصلی کاهش صادرات نفت ایران نیستند، پس کاهش تولید نفت این کشور پس از افزایشی کوتاه مدت، احتمالا  موجب خواهد شد که تولید نفت این کشور کمتر از رقمی باشد که تحلیلگران برای نیمه دوم سال انتظار آن را داشتند. و این تنها به برقراری سریعتر توازن مجدد بین عرضه و تقاضا کمک خواهد کرد.