وی یادآور شد: در دور اول مذاکرات آنها با روش ناپخته و خارج از عرف سیاسی با عالیترین هیئت حج و زیارت کشورمان، برخوردهای بسیار سخیف در فرودگاه جده کردند؛ آنها یک متن تفاهمنامهای را به صورت یک طرفه و تحکمی تهیه کرده بودند و بندهایی را در آن گنجاندند و تمامی این بندها برای ایجاد موانع زائران ایرانی بود.
رئیس سازمان حج و زیارت عدم استفاده از ناوگان هوایی ایران، موضوع صدور ویزا در کشور ثالث، استقرار نیافتن درمانگاههای ایران، نداشتن خدمات کنسولی و تحقق نیافتن راهکارهای امنیت زائران را از جمله بندهای عربستان سعودی برای زائران ایرانی عنوان کرد.
اوحدی تصریح کرد: مسئولان حج عربستان سعودی بعد از جلسه اول در دور اول مذاکرات، خواستار مشورت با وزارت خارجه و وزارت کشور خود شدند و بعد از جلسه نیز اعلام کردند، قرارداد را تغییر نمیدهند و این رویکرد آنها نشان داد که با ایجاد تاخیر بهدنبال بستن راه بر زائران ایرانی هستند.
وی متذکر شد: نگاه مسئولان حج و وزارت خارجه سعودی آن بود که بهصورت صریح و جدی شرایط را بر جمهوری اسلامی ایران تحمیل کنند اما ما به هیچ عنوان از موضع عزت و امنیت زائران کوتاه نیامدیم و رفتار آنها و نوع بیان تحکمیشان باعث شد تا مذاکرات در دور نخست به بن بست برسد.
رئیس سازمان حج و زیارت با بیان اینکه بعد از بن بست دور اول مذاکرات، سعودیها دوباره در دور دوم نیز برای آغاز مذاکرات نامهنگاری کردند، یادآور شد: در دور دوم که وزیر حج عربستان تغییر یافته بود، آنها سناریویی دیگری را تدارک دیدند و به دنبال تسلیم ایران به هر نحوی بودند و رویکرد به ظاهر تعاملی را به جای تحکمی در پیش گرفتند.
اوحدی تصریح کرد: شاهد بودیم در این دوره از مذاکرات حتی نوع برخورد در فرودگاه جده با هیئت ایرانی متفاوت بود و دیگر از انگشتنگاری یا فراهم نشدن امکانات خبری نبود و در این سفر با عرف دیپلماتیک رفتار شد.
وی با بیان اینکه قبل از این دور دوم خواستههای ایران برای حج تمتع 95 مطرح شد، افزود: وقتی در این دوره وارد جلسه شدیم، وزیر حج عربستان با زبان به ظاهر متعامل گفت که آمادگی دارند تمامی خواستههای ما را خارج از متن قرارداد انجام دهند و ما تاکید داشتیم تمامی خواستههای ایران که ناظر به تامین عزت و امنیت زائران کشورمان بود باید در متن تفاهمنامه، لحاظ شده و به مکتوب شود.
رئیس سازمان حج و زیارت متذکر شد: بعد از این درخواست سعودیها و پافشاری ما، آنان بهدنبال مشورت با وزارت خارجه و وزارت کشور عربستان سعودی برآمدند و به خاطر سفر وزیر خارجه، کارها را به تعویق انداختند و رویکرد ناصحیحی را پیش گرفتند که تمامی این رفتارها نشاندهنده نوعی سناریوی از پیش طراحی شده بود.
اوحدی با بیان اینکه در زمینه خدمات کنسولی، سفارت سوئیس با عربستان نامهنگاری و راههای همکاری را ارائه کرده بود، افزود: حتی سعودیها جواب نامه سوئیسیها را هم ندادند و این نشانگر نوعی عدم تمایل برای ورود زائران ایرانی خانه خدا بود؛ مسئولان عربستان در این دوره از حج تمتع، تبعیض و کینهتوزی و تسویه حساب سیاسی را به اوج رساندند.
وی اظهار داشت: در این دوره از مذاکرات قرار بر این بود که خواستههای به حق و قانونی ایران بررسی شود و مورد تاکید قرار گیرد و نکات منفی از تفاهمنامه حذف شود اما متاسفانه بعد از جلسه اول در این دوره، قائم مقام وزارت حج عربستان کنفرانس رسانهای برگزار کرد و با دروغپردازی اعلام کرد، ایران تفاهمنامه را امضا کرد و گردن ایران در مقابل مقررات عربستان به تغظیم فرود آمد؛ آنها گفتند ما ایران را مجبور به تسلیم کردیم در صورتی که هیچ تفاهمنامهای امضا نشد و تمامی این برنامه نشان از سناریوی از پیش طراحی شده داشت.
رئیس سازمان حج و زیارت خاطرنشان کرد: آنها این سناریو را از پنج ماه پیش تدارک دیده بودند و اصلا قصد آنها جلوگیری از ورود زائران ایرانی بود و برای تخریب از هیچ حربهای دریغ نکردند.
اوحدی تصریح کرد: بعد از نشست خبری قائم مقام حج عربستان، مطالب را به صورت تلفنی به وزیر حج این کشور منتقل کردم و این بازگو شدن عملکرد نادرست سعودیها باعث نوعی سردرگمی در میان مسئولان حج سعودی شد.
وی در ادامه به تاکیدات ایران بر لزوم برداشته شدن 11 بند منفی سعودیها از تفاهمنامه حج 95 اشاره کرد و افزود: بعد از اینکه ما اصرار بر برداشته شدن بندهای منفی داشتیم، وزارت حج عربستان اعلام کرد که هیچ ارادهای از خود ندارد و باید با وزارت کشور و وزارت خارجه جلسهای بگذارند که سرانجام بعد از بازگشت ما، رویکرد منفعلانهای گرفتند و به تناقضگویی پرداخته و از ورود زائران خانه خدا جلوگیری کردند.
رئیس سازمان حج و زیارت تصریح کرد: عربستان با وجود این ادعا که حج از مسائل سیاسی جداست، در عمل نشان داد که حج را به مسائل سیاسی گره زده و نوعی تبعیض و کینهورزی را با مانعتراشی و عدم توجه به خواستههای قانونی ایرانیها انجام داده است.
اوحدی خاطرنشان کرد: برداشت ما این است که عربستان اگر اراده جدی برای پذیرش زائران ایرانی داشت، دلیلی نداشت که قبل از قطع رابطه سیاسی بخواهد این دیدارها یا تفاهمنامه را به تاخیر بیندازند.
وی یادآور شد: در این دوره از مذاکرات، اگر بر فرض قراردادی نیز به امضا می|رسید، عربستانیها اجازه نمیدادند حتی یک زائر به درستی و عزتمندانه وارد عربستان شود و جنگ روانی را به راه میانداختند چرا که بهدنبال تسویه حساب سیاسی بودند و میخواستند شکستهای خود در عرصه سیاسی از ایران را با این مانعتراشیها جبران کنند.
رئیس سازمان حج و زیارت عامل اساسی به بن بست کشیدن مذاکرات را اراده وزارت خارجه و وزارت کشور عربستان دانست و گفت: آنها اشراف کامل بر وزارت حج عربستان داشتند و این سناریو را آنها چیدمان کردند و دخالت در متن تفاهمنامه داشتند.
اوحدی توصیهای نیز برای آن دسته از هموطنانی که از مسیرهای دیگر به عربستان عزیمت میکردند، داشت و متذکر شد: امسال به دلیل فضای روانی ایجاد شده توسط سعودیها علیه ایران و عدم ارائه خدمات کنسولی به زائران ایرانی، به صلاح نیست که کسی از کشورمان از کشور دیگر عازم حج شود.
وی در پایان موضع مراجع تقلید عظام، علمای اهل سنت، مسئولات و مردم را بسیار مناسب و هوشمندانه دانست و از آنها قدردانی کرد.